Projekt 3a. Mapa geologiczna monokliny. Rysowanie mapy (krok po kroku)

Ewa Szewczyk, Materiały pomocnicze do ćwiczeń projektowych z Kartografii geologicznej

Rys. 26a. Mapa geologiczna monokliny - krok 1

• Mapa przedstawia morfologię terenu (poziomice morfologiczne barwy pomarańczowej) w skali 1:4 000. Stopień warstwicowy (ciecie warstwicowe) Δh wynosi 20m

• W budowie geologicznej obszaru biorą udział: dolomity triasu, wapienie jury i margle kredy. Wszystkie wydzielenia leżą zgodnie i normalnie (warstwy nie są odwrócone)

• Spąg jury na granicy z triasem pomierzono w kamieniołomie (punkt A zaznaczony zieloną kropką na mapie). Parametry zalegania mają zapis 2-członowy: 280/20

• Miąższość jury wynosi 60m, trias i kreda mają miąższości nieokreślone

• Zadaniem jest narysowanie kompletnej mapy geologicznej

Rys. 26b. Mapa geologiczna monokliny - krok 2

• Wyliczamy stopień warstwicowy dla skali mapy 1:4 000.
  Ponieważ poziomice morfologiczne poprowadzono co 20m, stopień warstwicowy wynosi Δh = 20m. W skali 1:4 000 wartość 1mm=4m, czyli Δh w skali mapy jest równe 5mm

• Przeliczamy 2-członowy zapis zalegania spągu jury 280/20, na zapis 3-członowy, który wynosi: 10/20/W

• Odkładamy na granicach mapy rozciągłości (azymut 10), które będą stanowić granice dla kładu (dwie fioletowe linie)

• Rysujemy kład, czyli ślady płaszczyzn poziomicowych (brązowe linie) w odległościach równych wyliczonej wartości Δh, czyli co 5mm

• Opisujemy wysokości bezwzględne każdego śladu płaszczyzny poziomicowej w [m] npm

• Odrzutowujemy na kład punkt w którym wykonano pomiar zalegania spągu jury (zielona kropka)

Rys. 26c. Mapa geologiczna monokliny - krok

• przez odrzutowany punkt na kładzie prowadzimy linię spągu jury pamiętając, że powierzchnia ta zapada na W pod kątem 20 stopni. Kąt ten odmierzamy od śladu dowolnej powierzchni poziomicowej na kładzie

• Otrzymujemy na kładzie ślad spągu jury (zielona linia na kładzie)

• otrzymana linia przecina się z kolejnymi śladami płaszczyzn poziomicowych na kładzie. Wybieramy dowolny punkt, który odrzutujemy na mapę. Jest to np punkt na wysokości +520m npm. Prowadzimy z niego prostą, prostopadłą do kładu (linia różowa). Prosta, przecina się z odpowiadającą jej poziomicą morfologiczną na mapie dając trzy punkty węzłowe na wysokości 520m npm (krótkie odcinki zielone na poziomicy morfologicznej 520)

Rys. 26d. Mapa geologiczna monokliny - krok 4

• Tak jak opisano powyżej postępujemy nadal i przez każdy punkt na kładzie prowadzimy, linie prostopadłe do kładu, które przecinają się z poziomicami morfologicznymi (linie zielone, przerywane)

• Otrzymujemy kolejne punkty węzłowe (zielone, krótkie odcinki)

• łącząc punkty węzłowe otrzymujemy linię intersekcyjną spągu jury (zielona linia ciągła na mapie)

• przy kreśleniu linii intersekcyjnej pamiętamy, że przechodzi ona wyłącznie przez punkty węzłowe

• w analizowanym przykładzie linia intersekcyjna:

- w dolinach wygina się zgodnie z kierunkiem zapadania
- na wyniesieniach wygina się przeciwnie do kierunku zapadania
- na liniach szkieletowych zmienia kierunek przebiegu
- w miejscu zmiany przebiegu jej kształt „naśladuje” kształt doliny lub wzniesienia

Rys. 26e. Mapa geologiczna monokliny - krok 5

• Po narysowaniu linii intersekcyjnej spągu jury należy przygotować na kładzie ślad stropu jury

• Prostopadle do śladu spągu jury (linia zielona) odkładamy na kładzie miąższość rzeczywistą jury w skali mapy (60m w skali 1:4 000 wynosi 15mm)

• Przez otrzymany punkt (różowa kropka na kładzie) prowadzimy równolegle do śladu spągu ślad stropu jury (linia niebieska)

Rys. 26f. Mapa geologiczna monokliny - krok 6

• Tak jak opisano powyżej przy kreśleniu linii intersekcyjnej spągu jury postępujemy podobnie przy kreśleniu stropu jury

• przez każdy punkt na kładzie prowadzimy, linie prostopadłe do kładu, które przecinają się z poziomicami morfologicznymi (linie niebieskie, przerywane)

• Otrzymujemy kolejne punkty węzłowe (niebieskie, krótkie odcinki)

• łącząc punkty węzłowe otrzymujemy linię intersekcyjną stropu jury (niebieska linia ciągła na mapie)

• przy kreśleniu linii intersekcyjnej pamiętamy, że przecina ona poziomice morfologiczne wyłącznie w punktach węzłowych (krótkie, niebieskie odcinki)

Rys. 26g. Mapa geologiczna monokliny - krok 7

• Po wykonaniu mapy uzupełniamy legendę która ma mieć formę objaśnień (jak na przykładzie)

• Na mapie wprowadzamy symbole literowe wydzieleń

• Wykreślamy symbol zalegania (musi mieć wpisaną wartość kąta upadu) i rysujemy ten symbol przy linii intersekcyjnej

Rys. 26h. Mapa geologiczna monokliny - krok 8

• Po wykonaniu kompletnej mapy geologicznej uzupełniamy elementy opisowe, najlepiej w formie tabelki

---