Projekt 3a. Mapa geologiczna monokliny. Rysowanie mapy (krok po kroku)
Ewa Szewczyk, Materiały pomocnicze do ćwiczeń projektowych z Kartografii geologicznej
Rys. 26a. Mapa geologiczna monokliny - krok 1
Mapa przedstawia morfologię terenu (poziomice morfologiczne barwy pomarańczowej) w skali 1:4 000. Stopień warstwicowy (ciecie warstwicowe) Δh wynosi 20m
W budowie geologicznej obszaru biorą udział: dolomity triasu, wapienie jury i margle kredy. Wszystkie wydzielenia leżą zgodnie i normalnie (warstwy nie są odwrócone)
Spąg jury na granicy z triasem pomierzono w kamieniołomie (punkt A zaznaczony zieloną kropką na mapie). Parametry zalegania mają zapis 2-członowy: 280/20
Miąższość jury wynosi 60m, trias i kreda mają miąższości nieokreślone
Zadaniem jest narysowanie kompletnej mapy geologicznej
Rys. 26b. Mapa geologiczna monokliny - krok 2
Wyliczamy stopień warstwicowy dla skali mapy 1:4 000.
Ponieważ poziomice morfologiczne poprowadzono co 20m, stopień warstwicowy wynosi Δh = 20m. W skali 1:4 000 wartość 1mm=4m, czyli Δh w skali mapy jest równe 5mm
Przeliczamy 2-członowy zapis zalegania spągu jury 280/20, na zapis 3-członowy, który wynosi: 10/20/W
Odkładamy na granicach mapy rozciągłości (azymut 10), które będą stanowić granice dla kładu (dwie fioletowe linie)
Rysujemy kład, czyli ślady płaszczyzn poziomicowych (brązowe linie) w odległościach równych wyliczonej wartości Δh, czyli co 5mm
Opisujemy wysokości bezwzględne każdego śladu płaszczyzny poziomicowej w [m] npm
Odrzutowujemy na kład punkt w którym wykonano pomiar zalegania spągu jury (zielona kropka)
Rys. 26c. Mapa geologiczna monokliny - krok
przez odrzutowany punkt na kładzie prowadzimy linię spągu jury pamiętając, że powierzchnia ta zapada na W pod kątem 20 stopni. Kąt ten odmierzamy od śladu dowolnej powierzchni poziomicowej na kładzie
Otrzymujemy na kładzie ślad spągu jury (zielona linia na kładzie)
otrzymana linia przecina się z kolejnymi śladami płaszczyzn poziomicowych na kładzie. Wybieramy dowolny punkt, który odrzutujemy na mapę. Jest to np punkt na wysokości +520m npm. Prowadzimy z niego prostą, prostopadłą do kładu (linia różowa). Prosta, przecina się z odpowiadającą jej poziomicą morfologiczną na mapie dając trzy punkty węzłowe na wysokości 520m npm (krótkie odcinki zielone na poziomicy morfologicznej 520)
Rys. 26d. Mapa geologiczna monokliny - krok 4
Tak jak opisano powyżej postępujemy nadal i przez każdy punkt na kładzie prowadzimy, linie prostopadłe do kładu, które przecinają się z poziomicami morfologicznymi (linie zielone, przerywane)
Otrzymujemy kolejne punkty węzłowe (zielone, krótkie odcinki)
łącząc punkty węzłowe otrzymujemy linię intersekcyjną spągu jury (zielona linia ciągła na mapie)
przy kreśleniu linii intersekcyjnej pamiętamy, że przechodzi ona wyłącznie przez punkty węzłowe
w analizowanym przykładzie linia intersekcyjna:
- w dolinach wygina się zgodnie z kierunkiem zapadania
- na wyniesieniach wygina się przeciwnie do kierunku zapadania
- na liniach szkieletowych zmienia kierunek przebiegu
- w miejscu zmiany przebiegu jej kształt „naśladuje” kształt doliny lub wzniesienia
Rys. 26e. Mapa geologiczna monokliny - krok 5
Po narysowaniu linii intersekcyjnej spągu jury należy przygotować na kładzie ślad stropu jury
Prostopadle do śladu spągu jury (linia zielona) odkładamy na kładzie miąższość rzeczywistą jury w skali mapy (60m w skali 1:4 000 wynosi 15mm)
Przez otrzymany punkt (różowa kropka na kładzie) prowadzimy równolegle do śladu spągu ślad stropu jury (linia niebieska)
Rys. 26f. Mapa geologiczna monokliny - krok 6
Tak jak opisano powyżej przy kreśleniu linii intersekcyjnej spągu jury postępujemy podobnie przy kreśleniu stropu jury
przez każdy punkt na kładzie prowadzimy, linie prostopadłe do kładu, które przecinają się z poziomicami morfologicznymi (linie niebieskie, przerywane)
Otrzymujemy kolejne punkty węzłowe (niebieskie, krótkie odcinki)
łącząc punkty węzłowe otrzymujemy linię intersekcyjną stropu jury (niebieska linia ciągła na mapie)
przy kreśleniu linii intersekcyjnej pamiętamy, że przecina ona poziomice morfologiczne wyłącznie w punktach węzłowych (krótkie, niebieskie odcinki)
Rys. 26g. Mapa geologiczna monokliny - krok 7
Po wykonaniu mapy uzupełniamy legendę która ma mieć formę objaśnień (jak na przykładzie)
Na mapie wprowadzamy symbole literowe wydzieleń
Wykreślamy symbol zalegania (musi mieć wpisaną wartość kąta upadu) i rysujemy ten symbol przy linii intersekcyjnej
Rys. 26h. Mapa geologiczna monokliny - krok 8
Po wykonaniu kompletnej mapy geologicznej uzupełniamy elementy opisowe, najlepiej w formie tabelki