Rodzaje przedstawicielstwa
Biorąc pod uwagę źródło umocowania wyróżnić można:
-przedstawicielstwo ustawowe(źródłem jest ustawa)
-pełnomocnictwo (źródłem jest oświadczenie woli reprezentowanego)
Szczególną postacią pełnomocnictwa jest prokura.
Pełnomocnictwo i Prokura
Pełnomocnictwo i prokura jako pewne odmiany przedstawicielstwa mają na celu przede wszystkim ułatwienie obrotu gospodarczego.
Dzięki zastosowaniu tych konstrukcji prawnych przedsiębiorca może posłużyć się zastępcą, którego oświadczenia w imieniu i na rzecz mocodawcy, doprowadzą do skutków prawnych bezpośrednio w jego sferze prawnej.
Pełnomocnictwo może zostać udzielone przez każdą osobę mającą pełną zdolność do czynności prawnych. Prokurę może ustanowić jedynie przedsiębiorca wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego
Pełnomocnictwo
Czynność prawna, której treścią jest oświadczenie woli mocodawcy upoważniające osobę lub osoby do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych określonych w pełnomocnictwie.
Mocodawca-osoba upoważniająca inną osobę (pełnomocnika) do działania w swoim imieniu poprzez udzielenie jej pełnomocnictwa.
Pełnomocnik-przedstawiciel, który jest zobowiązany do działania w imieniu mocodawcy.
Umocowanie-upoważnienie przedstawiciela do działania w cudzym imieniu.
Prokura
Jest pełnomocnictwem obejmującym umocowanie do dokonywania czynności sądowych oraz pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Zakres umocowania jest więc szerszy w odniesieniu do pełnomocnictwa.
Cecha |
Pełnomocnictwo |
Prokura |
Przedstawiciel |
Pełnomocnikiem może być osoba posiadająca zdolność do czynności prawnych, przy czym wystarczająca jest ograniczona zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnikiem może być również osoba prawna. |
Prokurentem nie może być osoba prawna, lecz jedynie fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Prokurentem może być ustanowiony także wspólnik spółki handlowej. |
Udzielenie |
Forma ustanowienia pełnomocnictwa zależy od jego rodzaju. Do udzielenia pełnomocnictwa ogólnego niezbędne jest zachowanie formy pisemnej pod rygorem nieważności, natomiast jeśli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie (np. umowy dotyczące nieruchomości wymagają formy aktu notarialnego i w takiej formie należy udzielać też pełnomocnictwa do ich zawarcia). Dopuszczalne jest też udzielenie pełnomocnictwa ustnego.
Pełnomocnictwo może zostać udzielone jednej lub kilku osobom. Jeżeli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników mogą oni działać:
|
Prokura powstaje z chwilą jej udzielenia na piśmie pod rygorem nieważności. Przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców. Prokura, obejmująca szersze co do zakresu pełnomocnictwa umocowanie, powinna być udzielona co najmniej w tej samej formie co pełnomocnictwo ogólne. Prokura może być udzielona jednej, bądź kilku osobom:
Wyróżnia się także tzw. prokurę łączną nieprawidłową - do ważności czynności prawnej niezbędne jest współdziałanie prokurenta i osoby trzeciej, np. członka zarządu mocodawcy. Kierowane do przedsiębiorcy oświadczenia lub doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednej z osób, którym udzielono prokury łącznie.
|
Wygaśnięcie |
Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Może wygasnąć wskutek odwołania albo śmierci pełnomocnika lub mocodawcy, chyba że inaczej zastrzeżono to treścią pełnomocnictwa.
Po wygaśnięciu pełnomocnictwa pełnomocnik jest zobowiązany zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może żądać jego poświadczonego podpisu z zaznaczeniem na nim wygaśnięcia pełnomocnictwa.
|
Przyczynami wygaśnięcia prokury są:
Natomiast śmierć przedsiębiorcy lub też utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury. W razie wygaśnięcia prokury przedsiębiorca jest zobowiązany zgłosić wygaśnięcie do rejestru przedsiębiorców. |
Rodzaje |
Uprawnienia pełnomocnika zależne są od rodzaju udzielonego mu pełnomocnictwa. Ze względu na zakres uprawnień, wyróżniamy pełnomocnictwo: 1)ogólne - uprawnia pełnomocnika do wykonywania czynności zwykłego zarządu, np. do regulowania bieżących rachunków; 2)rodzajowe - do poszczególnych rodzajów czynności przekraczających zwykły zarząd, np. do sprzedaży kilku nieruchomości; 3)szczególne - do jednostkowych czynności, np. do sprzedaży konkretniej nieruchomości; 4)procesowe - uregulowane w kodeksie postępowania cywilnego, do reprezentowania mocodawcy przed sądem.
|
Prokura dzieli się na :
|
Przeniesienia |
Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. |
Zgodnie z art. 1096 k.c. prokura nie może być przeniesiona. Prokurent może ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności, nie wymaga do tego odrębnego upoważnienia. Pełnomocnik ustanowiony przez prokurenta działa w imieniu i ze skutkami dla mocodawcy (przedsiębiorcy). Jego ustanowienie nie uchyla ani nie uszczupla umocowania prokurenta. |