Masa krwi 6-7% masy
osocze = surowica + fibrynogen
osocze
90% woda
10%
-białka albuminy, globuliny
-enzymy AST, ALT, CK, LDH, GGTP, amylaza
-lipidy (cholesterol, triglicerydy)
-węglowodany (glukoza)
-niebiałkowe związki azotowe mocznik, kwas moczowy, kreatynina, aminokwasy
-składniki nieorganiczne Na+, Cl-, K+, Ca2+, Mg2+, Fe2+
-hormony, witaminy, czynniki krzepnięcia
-czynniki wzrostu - cytokininy
albuminy
syntetyzowane w wątrobie
ponad połowa wszystkich białek osocza
niedobór moze prowadzić do większego przesączania się osocza do przestrzeni międzykomórkowej
globuliny
białka odp za mech odpornościowe
gamma globuliny = immunoglobuliny, tzw przeciwciała
inne alfa i beta biorą udzial w transp kwasow tluszczowych, hormonów sterydowych
fibrynogen
czynnik krzepnięcia krwi
wytwarzany w wątrobie
przekształcany w białko fibrylarne - włóknik
erytrocyty
-spektryna - białko utrzymujące dwuwklęsły kształt erytrocytu
-brak jądra i organelli
-głównym składnikiem erytrocytu jest hemoglobina (ok 30% masy)
-ferrytyna (białko wiążące żelazo)
-białka cytoszkieletu: mikrotubule, mikrofilamenty, spektryna
kształt erytrocytu
ma znaczenie w procesie wiązania gazów, dzięki zmniejszeniu dystansu pomiędzy cząsteczkami hemoglobiny...
naczynia pędzelkowate śledziony - wyłapują stare erytrocyty (bo mają ograniczoną plastyczność) - „cmentarzysko erytrocytów”
wzór leukocytarny (procentowy udział leukocytów w wymazie krwi)
-granulocyty obojętnochłonne 45-65%
-granulocyty kwasochłonne 1-5%
-granulocyty zasadochłonne 0-1%
-limfocyty 28-42%
-monocyty 4-8%
liczba krwinek białych 4-5 tysięcy/ul
neutrofile
-biorą udział w fagocytowaniu drobnoustrojów oraz w procesach zapalnych
żyją krótko od 6-20 godzin (krew) i od 2 do 4 dni (tkanki). Po tym czasie są wychwytywane przez ukł śródbłonkowo-siateczkowy i tam rozkładane.
Charakterystyczne - płatowate jądra, liczba łatów zależna od wieku neutrofila
hądro 2-10 płatowe (segmentacja jest funkcją dojrzałości i wieku) postacie młode są mniej podzielone
zawierają także
ap Golgiego
mało mitochondriów
ziarna glikogenu
ziarnistości typu A (20%)
ziarnistości typu ...
wydzielają substancje bakteriobójcze = lizozym, laktoferrynę, defenzymy (ropa)
eozynofile
2-4%
we krwi pozostają do 24h
wzrasta ich liczba w błonie śluzowej nosa, płuc, jelita w katarze siennym, w astmie, w inwazjach pasożytniczych
regulują procesy alergiczne oraz zwalczają pasożyty jelitowe
jądro posiada 2-3 płaty - „okulary”
w cytoplazmie znajdują się ziarna - lizosomy zawierające enzymy hydrolityczne
zdolność do ruchu, fagocytozy i wydzielania sub pbakteryjnych
intensywnie fagocytują kompleks antygen-przeciwciało
eozynofilia
-w zak pasożyt do 70%
-w alergiach 10-20%
bazofile
(granatowe)
jądro segmentowane 1-3 płatowe
zasadochłonne ziarnistości otoczone błoną (zawierają histaminę, serotoninę, heparynę)
limfocyty B małe
30% powstają w szpiku kostnym skąd przedostają się do krwi. Odpowiadają za reakcję humoralną - produkcję przeciwciał (immunoglobulin). Cykl życia - tygodnie i miesiące
Limfocyty T małe
60% limfocytów wywodzą się ze szpiku kostnego i przechodzą do grasicy, gdzie dojrzewają. Cykl życia - miesiące i lata
Limf T pomocnicze - wydzielają interleukiny (pobudzające inne limfocyty)
Limf T cytotoksyczne - wiążą się z kom przezn do rozkładu powodując ich zniszczenie
limf NK duże
10%, niszczą kom nowotworowe, wydzielają interleukiny
monocyty
największe komórki krwi obwodowej
mają zdolność ruchu pełzakowatego i fagocytozy
są prekursorami makrofagów
powstają w szpiku kostnym
we krwi przebywają ok 3 dni, skąd trafiają do różnych tkanek jako histiocyty tkanki łacz wł, histiocyty skóry wł, kom Browicza-Kupffera wątroby, mikroglej uklł nerw, osteoklasty tk kostnej
płytki krwi - trombocyty
fragmenty cytoplazmy megakariocytów, powstaja w szpiku
pływtki krwi biorą udział w hamowaniu krwawienia
1.uwalniają hormon - serotoninę powodujący skurcz naczyń
2.tworzą agregaty wypełniające ubytki w ścianach
3.uwalniają substancje biorące udział w powstawaniu skrzepu - enzym tromboli??
żyją kilka dni rozpad w śledzionie
fagocyty
poch mielocytarnego
neutrfile
eozynofile
poch: szpik kosnt, dojrzewanie śledziona, 30 min we krwi, 12 dni w tkankach
z układu monocytarno-makrofagowego
makrofagi
tkanki szpikoidalne - obejmujące szpik kostny i kom zeń się wywodzące (erytrocyty, płytki krwi, granulocyty i monocyty
tkanki limfoidalne na które składają się grasica, węzły chłonne i śledziona
hemopoeza
okres mezoblastyczny
2-6 tydzień życia płodowego - pęcherzyk płodowy
okres wątrobowo-śledzionowy
6-10 tydzień życia płodowego
okres szpikowy spzik kostny czerwony
okres zycia płodowego 5 mies leukocyty i płytki krwi
...
tkanki krwiotwórzcze
centralne (pierwotne)
szpik kostny czerwony
grasica
obwodowe (wtórne)
wężły chłonne
grudki chłonne w bł śłuzowych
śledziona
komórki hematopoetyczne
-pluripotentne kom macierzyste
-ang hematopoietic stem cell HSC, wytwarzają dowolny typ komórek
-multipotentne kom progenitorowe zdolne do wytw swoistej, dosc szerokiej gr kom
-zdeterminowane kom progenitorowe - zdolne do wytw tylko jednego lub dwóch radzajów kom
-kom dojrzewające - dolne do różnicowania strukturalnego, dają jedne typ kom.
Schemat rozwoju krwinek z kom macierzystej
kom macierzysta wielopotencjalna
-k macierzysta wielopotencjalna linii szpikowej
-k. Macierzysta monopotencjalna ukł erytrocytów
-k macierzysta monopotencjalna ukł płytek
-k macierzysta monopotencjalna neutrofili i monocytów
-k maceirzysta monopotencjalna eozynofilii i bazofilii
-k macierzytsta wielopotencjalna limfoidalna
-k grasiczozalezna
-k grasiczoniezależna
limfocytopoeza
zach w tk krwiotworczych centr i obwodowych
kom macierzyste limfoidalne: limf preB, limf pre T, limfocyty NK
limf preB
dojrzewają w spziki, limf b szpikozależne (dolne do prod immunoglobulin) kolonizuja tka limfoidalne (w chlonne) przeksztalcaja sie w kom plazmatyczne, wytw immunoglobuliny - kraza pomiedzy krwia i chlonką
limf preT
wychodzac ze szpiku wykazuja ekspresje cd7, cd34 i cd45 - limf t grasicozależne dojrzewają w korze grasicy - 95% umiera, 5% uwalnianych jako lif T grasiczozalezne, imm kompetentne - po wyjsciu z grasicy przeksztalcaja sie w tymocyty - wez chlonne - kraza pomiedzy krwia a chlonka
dojrzale sa odporne na steroidy kory nadnerczy
granulopoeza
etapy rozwoju neutrofili
mieloblast - jadro z drobna chromatyna, licznymi jaderkami, cienki pasek cytoplazmy bez ziarnistosci
promielocyt - dduza kom, jadro okragle, duza objetosc cytoplazmy zasdochlonne, zweira grube czerwone ziarnistosci pierw i azurochlonne
mielocyt - mniejsza kom od promiel, jadro okragle do owalneog z wcieciem,cyutopllazm o duzym rozrzucie kolorow sporacycznie czerw azurochlonne ziarnistosci, zastepowane przez wtorne ziarnistosc i obojętnochłonne
metamielocyt- nie ma zdolnosci do podzialow zdolny wyl do rozniania przypomina dojrzalego neutrofila a jadrem paleczkowaty, cytoplaz jasnorozowa z drobnymi ziarnist.
Granulocyt paleczkowaty
-granulocyt segmentowany
te ostatnie granulocyty sa tylko we krwi, reszta kom jest tylko w spziku
eozynofile
przechodzi przez te same etapy rozowju co neutrofila
mieloblast, promielocyt, mielocyt, metamielocyt, eozynofil
bazofil tak samo.
Monocytopoeza
kom macierzyste makrofagów nieukierunkowane
monoblast
promonocyty
monocyty
makrofagi (już po opuszczeniu naczyń)
erytropoeza
multipotencjalna kom macierzysta
proerytroblast
erytroblast zasadocjlonny I ii [tu zaczyna się pojawiać hemoglobina]
erytroblast ortochromatyczny (utrata jadra)
retikulocyt
dojrzaly erytrocyt