OSADNIK GNILNY

Źródło: www.oczyszczanie-sciekow.pl

Osadnik gnilny jest podstawowym, a często jedynym obiektem wstępnego mechanicznego oczyszczania ścieków w mniejszych obiektach. W osadniku gnilnym zachodzi sedymentacja oraz flotacja cząstek zanieczyszczeń. Gromadzony osad ulega fermentacji psychrofilowej zachodzącej w temperaturze 8-12°C i trwającej ponad 90 dni [Heidrich i Stańko, 2007]. Z uwagi na konieczność zapewnienia odpowiednio długiego czasu stabilizacji osadu należy zapewnić wystarczająco dużą objętość osadnika. Przefermentowany osad wywożony jest ok. 3 razy do roku taborem asenizacyjnym do najbliższej oczyszczalni umożliwiającej dalszą jego obróbkę i unieszkodliwianie.

Podstawową zaletą osadników gnilnych jest ich prosta budowa, niskie nakłady inwestycyjne oraz bardzo niskie nakłady eksploatacyjne związane z okresowym wywozem ustabilizowanego osadu.
Osadniki gnilne najczęściej wykonuje się jako trójkomorowe konstrukcje z tworzyw sztucznych lub żelbetu. Dla bardzo małych objętości czynnych osadnika spotyka się rozwiązania dwukomorowe, jednak dotyczy to oczyszczalni przydomowych.

Ścieki odprowadzane z prawidłowo eksploatowanego osadnika gnilnego są klarowne i mogą być poddane dalszym procesom oczyszczania na złożach biologicznych lub reaktorach osadu czynnego.

Osadniki gnilne wykonuje się jako żelbetowe, z żywic wzmacnianych włóknem szklanym lub z polietylenu. Pojemność osadników gnilnych produkowanych w Polsce dochodzi do 50 m³.

Dla pojemności większych od 10m³ osadniki gnilne wykonuje się jako wielokomorowe. Podział osadnika na komory ma na celu ograniczenie tworzenia się „martwych” stref, gdzie nie ma przepływu ścieków. Dodatkowo podział osadnika gnilnego pozwala na prowadzenie procesu denitryfikacji. W tym przypadku ścieki bogate w azotany doprowadza się do drugiej komory osadnika. Warunki beztlenowe w drugiej i trzeciej komorze osadnika umożliwiają przebieg denitryfikacji.

Błażejewski [2003] proponuje następujące kryteria wymiarowania osadników gnilnych:

• pojemność części osadowej 60-135 dm³/(M · a),

• minimalna pojemność strefy klarowania cieczy (bez osadu i kożucha) tuż przed opróżnieniem osadnika - Q_dmax · 1doba, m³,

• pojemność zajęta przez kożuch - 20-45 dm³/(M·a),

• wysokość części powietrznej 0,3m,

• głębokość ścieków w pierwszej komorze - 100-350cm,

• głębokość ścieków w następnych komorach - 100-225cm,

• minimalna średnica przewodów - 100mm.

Pojemność osadnika gnilnego można określić także na podstawie wzoru empirycznego [Bounds, 1997]:

gdzie:

Q_dmax -maksymalny dobowy dopływ ścieków, m³/d,
t_rs - czas retencji ścieków w strefie klarowania, d; przyjęto 1 dobę,
LM - liczba mieszkańców (użytkowników),
t - czas między kolejnymi opróżnieniami, rok.
N_dmax - współczynnik nierównomierności przepływu dobowego,
q_j - jednostkowy, dobowy przeciętny dopływ ścieków, m₃/(M· d).

---