1. Wielkości ekstensywne i intensywne, przykłady.

Wielkości parcjalne określa się dla funkcji układu zwanych funkcjami ekstensywnymi. Ich wartości zależą od ogólnej masy (liczby moli) układu w sposób liniowy, tzn. gdy układ zostanie k-krotnie powiększony bez zmian T, p i stężeń, to wartości funkcji wzrosną też k-krotnie. Należą do nich m.in. objętość V, energia wewnętrzna U, entalpia H, energia swobodna F, entalpia swobodna G, pojemność cieplna C_p.

Wszystkie wielkości parcjalne są funkcjami intensywnymi. Funkcje intensywne to takie funkcje, których wartości nie zależą od globalnej masy układu, lecz tylko od stanu układu (w przeciwieństwie do funkcji ekstensywnych). Do wielkości intensywnych należą np. temperatura, ciśnienie, gęstość, stężenie.

2. Definicja cząstkowej molowej wielkości, molowej wielkości funkcji dla roztworu, wielkości funkcji dla danej masy roztworu oraz odpowiadających funkcji mieszania na przykładzie V, G, H.

Molową wielkością cząstkową składnika i w roztworze nazywa się pochodną cząstkową wielkości ekstensywnej Z roztworu względem liczby moli tego składnika, przy stałych T, p oraz liczbach pozostałych składników.

Zgodnie z def. molowej wielkości cząstkowej Z_i równanie przyjmuje postać:

dzieląc obie strony przez sumaryczną liczbę moli n=sigma n_i otrzymujemy:

_

gdzie Z =Z/n jest molową wartością wielkości Z dla roztworu, x­_i=n_i/n są ułamkami wolowymi skłądników.

3. Równanie Gubbsa-Duhema.

Wiąże zmiany wszystkich wielkości cząstkowych w układzie. Jeżeli w układzie dwuskładnikowym znana jest zależność funkcyjna wielkości cząstkowej jednego ze składników od jego stężenia, to równanie powyższe pozwala obliczyć wartość parcjalną dla drugiego składnika.

4. Wykres objętości molowej dla roztworu doskonałego i rzeczywistego.

Roztwory doskonałe:

Funkcje nadmiarowe:

5. Graficzne wyznaczanie cząstkowych molowych objętości składników.

Tangensy kątów nachylenia tych stycznych wyznaczają wartości objętości cząstkowych składnika rozpuszczonego. Wielkości cząstkowe zmieniają się w sposób ciągły ze zmianą stężenia składnika. Należy zawsze podać dla jakiego stężenia została obliczona wartość wielkości parcjalnej.

---