HAŁAS - PRZEPISY, PORADY BHP

NOWE PRZEISY DOTYCZĄCE OCHRONY PRZED HAŁASAEM
DYREKTYWA 2003/10/EC DOKUMENT UNII EUROPEJSKIEJ: EN 458:2004

■ Dyrektywa 2003/10/EC Parlamentu Europejskiego i Rady jest dokumentem określającym minimalne wymagania ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczące narażenia pracowników na czynniki fizyczne (hałas). Dyrektywa postanawia, co następuje:

„ Wartości dziennej ekspozycji na hałas zostały obniżone o 5 dB(A) z 85 do 80 dB(A) oraz z 90 do 85 dB(A) odpowiednio dla dolnego i górnego poziomu głośności.”

■ Dlaczego przygotowano nową dyrektywę dotyczącą hałasu? Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała, że Utrata słuchu spowodowana hałasem jest „najpowszechniejszą chorobą zawodową”. Jedna trzecia europejskich pracowników narażona jest na wysoki poziom hałasu przez ponad jedną czwartą swojego czasu pracy. Uszkodzeń słuchu nie można wyleczyć, ale można im zapobiegać. Wdrożenie postanowień nowej dyrektywy ma na celu ochronę zdrowia pracowników przed zagrożeniami wynikającymi z ekspozycji na hałas.

„Istnieją dowody na to, że ryzyko uszkodzenia słuchu, wynikające z długotrwałej ekspozycji na hałas powyżej poziomu 85 dB(A), jest dość wysokie. Przy poziomie hałasu 82-85 dB(A) ryzyko jest nieco niższe, jednak wzrasta gwałtownie powyżej poziomu 90 dB(A).” (Źródło: HSE - Health and Safety Executive)

■ 15.02.2006 r.: Parlament Europejski przyjął dyrektywę dotyczącą ochrony przed hałasem 6 lutego 2003 r. Wszystkie państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzić ją w życie do 15 lutego 2006 r. Od tej pory pracownicy i pracodawcy będą musieli stosować się do nowych przepisów.

■ Obowiązek zakładów pracy: Pracodawca powinien określić, na których pracowników oddziałuje hałas o wartościach ekspozycji przekraczających granice wyznaczone przez nową dyrektywę i podjąć odpowiednie działania w celu ochrony ich słuchu.

1)Dolna wartość ekspozycji - 80 dB(A) hałasu ciągłego i/lub 135 dB (szczytowy poziom dźwięku). Gdy zostanie przekroczona, pracownikom należy udostępnić środki ochrony przed hałasem na indywidualne życzenie.
2)Górna wartość ekspozycji-85 dB(A) hałasu ciągłego i/lub 137 dB (szczytowy poziom dźwięku). Po przekroczeniu górnej wartości należy obowiązkowo stosować środki ochrony.
3)Wartość graniczna ekspozycji-87 dB(A) hałasu ciągłego i/lub 140 dB (szczytowy poziom dźwięku). Wartość ta nie może zostać przekroczona. Należy przy tym uwzględnić działanie środków ochrony słuchu.
4)Kontrolne badania audiometryczne powinny być przeprowadzone przy poziomie 85 dB(A) lub, w przypadku pracowników podatnych na uszkodzenie słuchu, przy poziomie 80-85 dB(A).

■ Wartości ekspozycji określone w nowej dyrektywie.
1)Dolna wartość ekspozycji:
Wszędzie tam gdzie pracownicy narażeni są na hałas na poziomie 80 dB(A) lub wyższym, pracodawca ma obowiązek zapewnić im, na ich życzenia, dostęp do odpowiednich środków ochrony słuchu, lecz nie musi egzekwować stosowania tych środków.

2)Górna wartość ekspozycji:
Wszędzie tam, gdzie pracownicy narażeni są na hałas na poziomie 85 dB(A) lub wyższym, pracodawca ma obowiązek wyposażyć ich w odpowiednie środki ochrony słuchu oraz bezwzględnie egzekwować ich stosowanie.

3)Wartość graniczna ekspozycji:
W dyrektywie z 1986 r. Nie określono granicznej dziennej wartości ekspozycji. Wartość ta uwzględnia osłabienie poziomu hałasu przez stosowanie indywidualnych środków ochrony słuchu. W nowej dyrektywie została ona ustalona na poziomie 87 dB(A). Graniczna wartość ekspozycji określa poziom hałasu, jaki jest odczuwany przez pracownika podczas stosowania środków ochrony indywidualnej. Jest to górna granica, która nie może być przekroczona.

■ Skutki narażenia na hałas w miejscu pracy. Ludzki organizm zaczyna odczuwać negatywny wpływ hałasu na poziomie ok. 80 dB. Objawy te mogą być czysto fizyczne, psychiczne lub emocjonalne. Skutki nie są widoczne natychmiast. Uszkodzenie narządu słuchu może następować stopniowo, niemal niezauważalnie. Regularne przebywanie nawet w średnio hałaśliwym środowisku może po jakimś czasie doprowadzić do nieodwracalnych problemów ze słuchem. Przykładowe poziomy hałasu Zwykła rozmowa 50-60 dB(A) Głośno grające radio 65-75 dB(A) Ruchliwa ulica/odkurzacz 78-85 dB(A) Ciężarówka z odległości ok. 7 m 95-100 dB(A) Chlewnia w porze karmienia zwierząt 110 dB(A) Piła łańcuchowa 115-120 dB(A) Samolot odrzutowy startujący w odl. 25 m 140 dB(A)

■ Dobór środków ochrony słuchu. Dobierając środki ochrony słuchu należy brać pod uwagę zarówno poziom hałasu, na jaki będzie narażony ich użytkownik, jak również środowisko pracy. Pomoże to zapewnić optymalny poziom ochrony. Niezależnie od tego, jaki wybierzemy sprzęt, należy go stosować przez cały czas, kiedy znajdujemy się w strefie zagrożenia nadmiernym hałasem. Nawet kilkuminutowa praca bez ochrony wpływa na nasz stan zdrowia i z biegiem czasu może spowodować uszkodzenie narządu słuchu.

Przy doborze środków ochrony słuchu należy pamiętać o następujących kryteriach: Sprzęt ochronny powinien być właściwie dobrany i dopasowany. Ważne jest też, aby miał odpowiednie właściwości tłumiące dostosowane do środowiska pracy. Komfort - od tego czy produkt jest wygodny zależy, jak długo pracownik narażony na hałas będzie chciał go używać. Im większy komfort użytkowania, tym większe prawdopodobieństwo, że pracownik będzie go używać przez cały okres narażenia na hałas. Środki ochrony należy stosować przez cały czas, kiedy jesteśmy narażeni na hałas. Powinny być jak najlżejsze i jak najbardziej wygodne. Powinny być kompatybilne z innym sprzętem ochronnym, takim jak: hełmy, środki ochrony układu oddechowego czy oczu. Więcej szczegółów można znaleźć w dokumencie EN458:2004.

■ Najważniejsze definicje.
DECYBEL - jednostka miary oznaczająca zakres zmian poziomów ciśnienia akustycznego.
TŁUMIENIE - poziom skutecznej ochrony.
PASMO OKTAWOWE - to odległość między dwoma dźwiękami, z których wyższy notowany jest na 8 miejscu w stosunku do niższego. Pasmo oktawowe to pasmo częstotliwości, którego górna granica stanowi dwukrotność dolnej częstotliwości. Zazwyczaj uznaje się, że zakres częstotliwości dźwięku rozciąga się od pasma oktawowego 63 Hz do pasma 8000 Hz. Zakres częstotliwości mowy ludzkiej to na ogół od 500 do 4000 Hz.
WAŻENIE TYPY C - stosowane przy pomiarach ogólnego poziomu dźwięku, obejmuje częstotliwości od 63 do 500 Hz.
WAŻENIE TYPU A - odwzorowuje interpretację dźwięku przez ucho ludzkie. Przy pomiarach odrzucane są bardzo niskie i bardzo wysokie częstotliwości. METODA PASM OKTAWOWYCH - stosowana do obliczania całkowitego poziomu dźwięku pod ochronnikiem słuchu; wykorzystuje dane dotyczące tłumienia dla każdego zakresu częstotliwości.
SNR - metoda uproszczonej redukcji hałasu (ang. Simplified Noise Reduction), pozwala oszacować ogólny poziom ochrony słuchu, jaki zapewnić może dany produkt.
HML = High (wysoka), Medium (średnia) oraz Low (niska) częstotliwość; jest to uproszczona metoda obliczania poziomu dźwięku pod ochronnikami słuchu, powszechnie akceptowana przez osoby zawodowo zajmujące się bezpieczeństwem pracy.
EN458:2004 - dokument Unii Europejskiej zawierający zalecenia dotyczące właściwego doboru, zastosowania i postępowania ze środkami ochrony słuchu w miejscu pracy.
EU OSHA - Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.