UPRAWA ROLI I ROŚLIN - międzyplony

Plon główny (roślina główna) - podstawowy zasiew zajmujący pole przez cały okres wegetacji lub jego większą część.

Międzyplon - roślina wysiewana pomiędzy dwoma plonami głównymi, celem uzyskania zielonki, rzadziej nawozu zielonego. Jest trzecim dodatkowym zbiorem z tego samego pola w ciągu dwóch lat.

W zależności od terminu siewu, wyróżnia się:

• międzyplon ozimy - nasiona roślin wysiewa się jesienią, a zbiera wiosną.

• międzyplon ścierniskowy - nasiona roślin wysiewa się w lecie, a zbiera jesienią

• międzyplon wsiewka - nasiona wysiewa się w łan rośliny ozimej lub jarej uprawianej w plonie głównym, a zbiera późną jesienią.

• plon wtórny - nasiona roślin wysiewa się po zbiorze międzyplonu ozimego, a zbiera jesienią tego samego roku; (odnosi się do międzyplonu ozimego).

Zalety uprawy międzylonów:

• intensyfikacja produkcji roślinnej, (przez dwa lata uprawy mamy trzy zbiory);

• dodatkowa produkcja pasz zielonych w gospodarstwie, gdzie jest duża obsada zwierząt;

• poprawa bilansu substancji organicznej w glebie;

• zwiększona wydajność i obniżka kosztów produkcji zwierzęcej (ciągły dopływ zielonej paszy, nie potrzeba nakładów na konserwanty i magazynowanie siana i kiszonek);

• poprawa stanu fitosanitarnego środowiska;

• zmniejszają erozję gleby i przeciwdziałają pogarszaniu się właściwości fizykochemicznych

Wady uprawy międzyplonów:

• skrócenie czasu przeznaczonego na przygotowanie pola pod siew rośliny następczej, z czym wiąże się konieczność stosowania uproszczeń w uprawie roli oraz w mechanicznej walce z chwastami;

• spiętrzenie pracy dla ludzi oraz zwiększa się zapotrzebowanie na środki produkcji (narzędzia uprawowe, maszyny do zbioru i inne);

• duże ryzyko uprawy roślin związane z warunkami klimatycznymi, (stosowanie mieszanek zamiast siewów jednogatunkowych, szczególnie w międzyplonie ścierniskowym i międzyplonie wsiewce);

• nasiona, przede wszystkim roślin strączkowych są bardzo drogie;

• większe zużycie wody - przesuszenie gleby, co wpływa na roślinę następczą;

• stosowanie większego nawożenia dla zachowania bilansu składników pokarmowych.

• Międzyplony ozime:

1) wczesnego terminu zbioru - termin siewu 3/VIII - 2/IX

termin zbioru 3/IV - 1/V

- rzepik ozimy(najszybciej dostępna zielonka)

- perko

- rzepak ozimy

- mieszanka rzepiku z żytem

2) średniego terminu zbioru - termin siewu 3/VIII - 2/IX

termin zbioru 1-3/V

• żyto - do 15/V - kośnie [zielonka], (faza strzelania w źdźbło, plon 15 -25 t/ha);

- po 15/V - na zakiszanie, (faza kłoszenia, plon 20-40 t/ha);

• żyto + wyka ozima - po 15/V

• żyto + wyka ozima + inkarnatka (mieszanka swojecka) - po 15/V

3) późnego terminu zbioru - termin siewu 15/VIII - 31/VIII

termin zbioru 1-2/VI

- mieszanka poznańska (żywica trwała + wyka ozima + inkarnatka)

- mieszanka gorzowska (żywica wielokwiatowa + wyka ozima + inkarnatka)

- życica westerwolska

- inkarnatka

- pszenica + wyka ozima

Plony wtórne:

Po plonach ozimych wczesnych:

Ziemniaki średniowczesne i późne, kukurydza na ziarno i kiszonkę, mieszanki strączkowych na zielonkę, słonecznik, facelia

Po życie:

Kukurydza na kiszonkę, gryka, proso, kapusta pastewna, brukiew, mieszanki strączkowych na zielonkę, słonecznik

Po poplonach ozimych późnych:

Kukurydza na zielonkę, słonecznik na zielonkę, facelia

Gatunki uprawiane jako wsiewki poplonowe:

• seradela

• lucerna chmielowa

• trawy: życica wielokwiatowa, życica westerwoldzka, kupkówka pospolita, stokłosa bezostna

Te gatunki najczęściej wsiewa się w żyto, jęczmień, rzepak uprawiany na nasiona, owies na zielonkę lub mieszanki zbożowo - strączkowe na zielonkę.

Zbiór na jesiei, więc po WP tylko rośliny jare

Międzyplony ścierniskowe:

Wczesne - termin siewu do 25. VII;

(wysiewane po jęczmieniu ozimym, rzepaku ozimym, w niektórych latach po jęczmieniu jarym i życie, owsie na zielonkę);

strączkowe,

słonecznik, kapusta pastewna,

życica westerwoldzka, kukurydza,

mieszanki zbożowo - strączkowe,

rzepa ścierniskowa.

Średnio późne - termin siewu do 5.VII;

(wysiewane po jęczmieniu jarym, życie);

Rzepak ozimy i jary,

rzepik,

rzodkiew oleista,

perko, gorczyca biała,

facelia.

Późne - termin siewu do 15. VII;

(wysiewane po życie, jęczmieniu jarym, pszenżycie ozimym);

gorczyca biała,

rzodkiew oleista,

facelia.

---