Temat: diagnozowAnie osobistej sytuacji życiowej pacjenta
Mapa świata alkoholika
Cele:
1. Stworzyć uczestnikom okazję do uzyskania informacji o aktualnym obrazie świata i zajmowanym w nim miejscu.
2. Ułatwić rozpoznanie obszarów tworzących indywidualny świat.
3. Ułatwić rozpoznanie osób znaczących.
4. Uświadomić wpływ miejsc, sytuacji i relacji z innymi osobami na trzeźwienie.
Przebieg:
1. Uczestnicy na kartce z bloku rysunkowego (poziomo) piszą datę. Następnie z boku kartki wypisują obszary tworzące aktualny świat - np.: dom, praca, rozrywka. Zachęcić do rozpoznania możliwie jak największej ilości obszarów.
2. Każdy z obszarów w zależności od ważność uczestnicy oznaczają cyframi 1 najważniejszy, 2 - mniej ważny, itd.
3. Na kartce każdy uczestnik rysuje duże koło obrazujące świat w którym żyje.
4. Wewnątrz okręgu rysuje swoją postać. Miejsce i wielkość postaci powinny odpowiadać aktualnie odczuwanej ważności w indywidualnym świecie.
5. W kolejnym kroku w kole obrazującym indywidualny świat uczestnicy rysują, wypisane z boku karki obszary tworzące aktualny świat. Zwrócić uwagę, aby wielkość zajętej powierzchni koła obrazowała ważność obszaru w życiu. Uwaga: nie modelować - uczestnicy powinni mieć swobodę w rysowaniu obszarów. Poinformować o możliwości wprowadzenia do mapy obszaru “TABU”, to jest obszaru, z którego istnienie często wyzwala duża energia, może być on źródłem napięć, wpływać istotnie na przebieg życia w trzeźwości. Pacjent nie musi omawiać tego obszaru, warto jednak aby go zaznaczył na mapie.
6. W mikro wykładzie wyjaśnić znaczenie określenia osoba znacząca.
W ciągu całego życia w różnych sytuacjach kontaktujemy się z wieloma osobami. Zrozumienie naszych relacji z ludźmi, pozwala określać przebieg życia w sposób mądry i satysfakcjonujący. O niektórych osobach z naszego otoczenia, z którymi kontaktujemy się chętnie mówimy TO JEST WAŻNA DLA MNIE OSOBA. Oznacza to, że swoim postępowaniem tworzy ona w relacji z nami przyjemną i bezpieczną atmosferę, ułatwia zaspokajanie potrzeb, itp. W naszym otoczeniu są też osoby, które są ważne pomimo, że wzbudzają naszą złość lub obawy, a czasem robią nam nawet przykrość. Ważność tych osób polega na tym, że zwracają one naszą uwagę nawet wówczas gdy tego nie chcemy. Często świadomie a czasem nieświadomie dążymy do uwolnienia się od wpływu jaki osoby te na nas wywierają, dlatego zdarza się, że nawet zaprzeczamy ważności tych osób.
Właśnie dlatego mówimy o pozytywnej lub negatywnej roli innych ludzi w naszym życiu. Osoby znaczące dla nas, nie muszą być jednocześnie znaczące dla innych.
7. Zachęcić do oznaczenie w każdym obszarze osób znaczących, każdą podpisać tak, aby można było ją zidentyfikować przy omawianiu, np.: O - ojciec, M - matka, Ż - żona, itp. Następnie uczestnicy zielonym pisakiem powinni oznaczyć znakiem (+) osoby, które wpływają korzystnie na samopoczucie, ułatwiają utrzymywanie trzeźwości, czerwonym pisakiem (-) oznaczyć osoby, z którymi kontakt jest źródłem napięcia, tworzy zagrożenie dla trzeźwości.
8. W kolejnym kroku uczestnicy oznaczają:
- zielonym, dużym plusem obszary, w których mogą otrzymać wsparcie, zabezpieczenie przed nawrotem picia. Na przykład dom rodzinny. Mogę tam porozmawiać o swoich problemach.
- Czerwoną błyskawicą obszary, z których płynie zagrożenie dla trzeźwości, np. obszar pracy - bo tam jestem namawiany do picia, a mam trudność w odmawiania.
9. Zachęcić, do odłożenia skończonych prac i nie robienia poprawek przed ich omawianiem.
10. Każdy z uczestników na tle grupy prezentuje swój świat. Zaprosić do opisu relacji obowiązujących w tym świecie. Sprawdzić czy nie zostały pominięte osoby znaczących. Zwrócić uwagę na zagrożenia płynące z poszczególnych obszarów, zachęcić do zaplanowania ewentualnych zmian.
11. Po każdej prezentacji zachęcić uczestników do przekazania prezentującemu Mapę świata informacji zwrotnych. Zachęcić uczestników do przekazania uczuć, które pojawiły się lub towarzyszyły w czasie prezentacji.
12. Na zakończenie omawiania pracy, zapytać prezentującego czego dowiedział się o sobie, jakie uczucia towarzyszyły mu przy przedstawianiu obrazu świata i odbierania informacji zwrotnych.
13. Kończąc zajęcia wyjaśnić, że w kontaktach z innymi dawanie sobie oparcia i pomocy decyduje o wzajemnej bliskości. Każdy z nas zna wokół siebie osoby, dla których stanowi oparcie, z którego oni korzystają, lub wiedzą o tym, że w razie potrzeby mogą z tego wsparcia skorzystać. Znamy również osoby na które możemy liczyć, że udzielą nam wsparcia gdy znajdziemy się w sytuacji trudnej.
Uważne rozpoznanie i zrozumienie obszarów otrzymywania i dawania oparcia porządkuje, a czasem nawet koryguje nasze kontakty z innymi osobami. Zachowanie proporcji między tym co dajemy, a tym co otrzymujemy od innych, gwarantuje dobre samopoczucie, decyduje o naszym stosunku do innych, o tym czy ich lubimy lub czy jesteśmy przez innych szanowani.
14. Na zakończenie każdy z uczestników wykorzystując swoją mapę świata powinien w Dzienniku sporządzić:
- listę osób znaczących, osób które udzielą mu wsparcia w chwili zagrożenia dla trzeźwości.
- listę miejsc w których może otrzymać wsparcie w czasie zagrożenia dla trzeźwości.
- listę osób stanowiących zagrożenie dla trzeźwości.
- listę miejsc, które stanowią zagrożenie dla jego trzeźwości.
Poinformować, że przygotowane listy wykorzystane zostaną w czasie zajęć poświęconych zapobieganiu nawrotom choroby do budowania systemu wsparcia.
Materiały pomocnicze:
1. Kartki z bloku rysunkowego i kolorowe pisaki.