Starzenie się skóry

Pod względem fizjologicznym skóra zaczyna się starzeć od 25 roku życia. Często jednak ten proces zaczyna się wcześniej ( narażanie skóry na działanie szkodliwych czynników).

Podział:
- związane z mimiką,
- zewnątrzpochodne - strukturalne (egzogenne)
- wewnątrzpochodne - chronologiczne (endogenne)
- menopauzalne

Przyczyny (ogólne) starzenia skóry:
- uwarunkowanie genetyczne
- wpływ czynników zewnętrznych (wiatr, słońce, zanieczyszczenie środowiska),
- wpływ czynników wewnętrznych (choroby, zaburzenia hormonalne),
- stosowanie używek (palenie papierosów, alkohol, narkotyki)
- brak pielęgnacji
- wolne rodniki

Przyczyny starzenia skóry wynikające z procesów metabolizmu skóry:
- upośledzenie funkcjonowania fibroblastów i obniżenie ich produktywności - osłabienie struktury skóry.
- zmniejszenie liczebności proteoglikanów i glikoaminoglikanów (GAG) - elementy macierzy zewnątrzkomórkowej.
- obniżenie poziomu kwasu hialuronowego.
- spowolnienie syntezy NMF.
- zmniejszona aktywność lipidów (niewłaściwa synteza ceramidów).
Fibroblasty - komórki łącznotkankowe wytwarzające kolagen i elastynę. Badania in vitro wykazały, że fibroblasty w hodowli tracą zdolność replikacji i to tym wyraźniej, im starsze są komórki macierzyste. Przyjmują kształt komórek w stanie spoczynku.
Kwas hialuronowy - utrzymuje wilgoć w kosmetyku (humektant), tworzy naturalny film ochronny warstwy rogowej naskórka, tworzy naturalną barierę biologiczną.
NMF - naturalny czynnik nawilżający (aminokwasy, kwas piroglutaminowy, kreatynina, mocznik, elastyna, sód, wapń, potas, magnez).
Ceramidy - są głównym składnikiem cementu międzykomórkowego, czyli bariery lipidowej, która reguluje wchłanianie i wydzielanie skórne

Kolagen
Nazwa wywodzi się z języka greckiego - cola - klej i genno - rodzić, czyli klejorodny.
To główne białko organizmów żywych. Występuje w skórze, ścięgnach, kościach, wątrobie, nerkach, sercu, płucach, rogówce oka, a przede wszystkim w naczyniach włosowatych.
Charakteryzuje się pewną giętkością, ale nie rozciągliwością.
Raz zsyntetyzowana sieć kolagenowa skóry właściwej zużywa się i regeneruje bardzo powoli.
W skład rodziny kolagenu wchodzi 20 typów tego białka.
Jego cząsteczka zbudowana jest z aminokwasów, głównie: glicyny, proliny i hydroksyproliny.
Kolageny (głównie typu I, III i IV) stanowią do 75% suchej masy skóry właściwej i zajmuje około 30% jej objętości.
Elastyna
To białko budulcowe skóry właściwej, wchodzi w skład włókien sprężystych (elastynowych).
Jest bardzo elastyczna i rozciągliwa - decyduje o właściwościach sprężystych całej skóry.
Włókna sprężyste oplatają włókna kolagenowe i w ten sposób nadają skórze sprężystości i rozciągliwości. Włókna elastylowe stanowią zaledwie 2-4% suchej masy skóry właściwej i zaledwie 1% jej objętości. Wraz z wiekiem elastyna ulega zwapnieniu i jej sieć staje się sztywna.
Wolne rodniki - jednowartościowe cząsteczki tlenu, które utraciły jeden elektron i odzyskują go atakując następne rodniki. W ten sposób niszczą białka (kolagen, elastyna), lipidy (uczestniczą w budowie spoiwa międzykomórkowego - wysychanie naskórka), prowadzą do destruktywnego podziału komórkowego (nowotwory). Niezbędne są jednak dla prawidłowego metabolizmu skóry (tworzenie związków budulcowych).

Zmiany związane ze starzeniem skóry dotyczą każdej partii, zachodząc zarówno w naskórku, skórze właściwej i w przydatkach skóry.

NASKÓREK:
Jest coraz cieńszy, zanika warstwa kolczysta i ziarnista, komórki ulegają spłaszczeniu i mają tendencję do horyzontalnego układania się, zmniejsza się przyleganie między nimi.
Brodawki łączące go ze skóra właściwą ulegają spłaszczeniu i częściowo lub zupełnie zanikają. Prowadzi to do zwiększenia wrażliwości na urazy.
Dochodzi do zmniejszenie liczby komórek warstwy podstawnej i wolniejszej proliferacji - zwolnienie procesu odbudowy i opóźnienie procesu gojenia ran.
Zmienia się skład tłuszczów (zmniejszona funkcja ochronna warstwy rogowej), następuje zmniejszenie liczby melanocytów (powstawanie plam, siwienie) oraz komórek Langerhansa (osłabienie układu odpornościowego).
SKÓRA WŁAŚCIWA:
Zanika żelowa substancja wypełniająca przestrzeń między włóknami tkanki łącznej, co powoduje
ograniczoną zdolność wiązania wody (zmniejsza się jędrność i elastyczność skóry).
Następuje zmiana ułożenia włókien kolagenowych (zanikanie). Kolagen staje się sztywniejszy i bardziej kruchy, traci swoją wytrzymałość. Włókna elastylowe zbijają się w kompleksy, co prowadzi do utraty elastyczności i powstawania zmarszczek.
Występuje pogrubienie lub kruchości ścian naczyń krwionośnych, zmniejszenie ich liczby
i zdezorganizowanie jego układu.

PRZYDATKI SKÓRY:
Włosy w obrębie skóry owłosionej głowy stają się coraz cieńsze, bez barwnika i zmniejsza się ich ilość. W innych regionach (brwi, uszy) włosy charakteryzują się nasilonym wzrostem.
Gruczoły potowe i łojowe ograniczają swoją ilość i aktywność (pogorszona termoregulacja
i zmieniony płaszcz hydrolipidowy).
Cechy skóry starczej:
- cienka i pergaminowa lub nadmiernie zgrubiała,
- sucha, łuszcząca się,
- zmarszczki powierzchniowe, głębsze i bruzdy,
- słabe ukrwienie (bladość),
- zwiotczenie, utrata jędrności i elastyczności.
- zmiany patologiczne (teleangiektazje, plamy starcze, brodawki starcze, stany

przednowotworowe, nowotwory.

Zmiany egzogenne:
- wywołane długotrwałym działaniem promieni słonecznych,
- elastoza - proces polegający na gromadzeniu się w skórze właściwej zbitych i nieregularnych

mas elastylowych (uszkodzone włókna podporowe),
- zmarszczki i bruzdy pojawiają się znacznie szybciej i w większej ilości,
- pogrubienie naskórka,
- zwiększenie spoistości warstwy rogowej,
- spłaszczenie granicy skórno-naskórkowej,
- zmniejszenie liczby naczyń (kręte i rozszerzone o grubych ścianach),
- skóra jest szorstka, o żółtym odcieniu, słabo napięta,
- teleangiektazje,
- zanik gruczołów łojowych i potowych.

Zmiany endogenne:
- związane z wiekiem,
- spada synteza kolagenu i następuje atrofia,
- rozluźnienie systemu mięśniowego twarzy,
- zmarszczki i bruzdy dynamiczne: mięśniowo-mimiczne i ekspresyjne,
- zmarszczki grawitacyjne i fałdy (zmienione włókna elastylowe i pasma kolagenowe nie są w

stanie przeciwstawiać się sile grawitacyjnej),
- zmarszczki aktyniczne - powstają poprzez kumulację uszkodzeń powodowanych działaniem

promieniowania UV na włókna elastylowe i kolagen,
- zmarszczki snu - charakterystyczne dla jednego boku, w zależności od najczęściej

przyjmowanej pozycji podczas snu.

Oczekiwane efekty zabiegów kosmetycznych:
- spłycenie zmarszczek, bruzd,
- nawilżenie, natłuszczenie,
- poprawa jędrności, elastyczności,
- wyrównanie kolorytu,
- wzmocnienie ścian naczyń krwionośnych,
- dodanie blasku.

W przypadku zmarszczek, bruzd i zagłębień mimicznych twarzy wymierne rezultaty można osiągnąć stosując wypełniacze lub toksynę botulinową.
Najlepszym sposobem wygładzenia zmarszczek powstałych w czasie snu jest zmiana ułożenia podczas wypoczynku, mezoterapia oraz peelingi chemiczne.

Do korekcji zmarszczek posłonecznych można zastosować peelingi chemiczne, mikrodermabrazję, dermabrazję i laseroterapię.
W przypadku dużego stopnia zaawansowania procesu starzenia się skóry pozostaje metoda chirurgiczna.

SUBSTANCJE CZYNNE:
- witamina A, E, C,
- kwasy nukleinowe,
- kwas retinowy - stymuluje wytwarzanie fibroblastów,
- karotenoidy - j.w., w zależności od typu barwnika. (karotenoidy z alg mają najsilniejsze

działanie przeciwmutagenne i przeciwnowotworowe),
- wyciągi z niektórych bakterii zamieszkujących wody morskie i termalne (zwiększają ilość

fibroblastów, hamują elastazę),
- fitoestrogeny (fitohormony) - antyoksydanty, stymulują fibroblasty, wpływają na polepszenie

gęstości skóry,
- DHEA (dihydroepiandrosteron) - poprawia sprężystość skóry, powoduje spłycenie zmarszczek,
zmniejsza przebarwienia.

• kolagen roślinny lub zwierzęcy,
  - koenzym Q10 - antyoksydant, poprawia strukturę, jędrność i napięcie skóry, spłyca zmarszczki,
  
  - kwas limonowy - naprawia uszkodzenia spowodowane obecnością wolnych rodników,

usprawnia reakcje energetyczne komórek i aktywizuje procesy odnowy,
- cytokiny - naturalne substancje białkowe, działają miejscowo, są przekaźnikami informacji

między komórkami, wspomagają odnowę naskórka.

• kawior - jest nośnikiem substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania skóry

dojrzałej m. in. fosfolipidów, protein, witamin i mikroelementów. Zapobiega procesom

oksydacyjnym w komórkach, pobudza regenerację naskórka, zapewnia odpowiednią jędrność

skóry.
- botulina - białko, uszkadza neuroprzekaźniki.
- adenozyna (pseudobotulina) - wraz z manganem umożliwia rozluźnienie naprężonej skóry dzięki czemu efektywnie koryguje zmarszczki.

3

---