Ustawa o odpadach - uchwalona przez Sejm 27b kwietnia 2001 r - ogłoszona w Dz. U. Nr 62 poz. 628 obowiązuje od 01.10.2001 r określa zasady postępowania z odpadami
- zapobiegania powstawaniu odpadów lub minimalizacji ich ilości ,
- usuwania odpadów z miejsc ich powstania,
- odzyskiwania lub unieszkodliwiania odpadów w sposób zapewniający
ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska
Przepisy ustawy dotyczą wszystkich podmiotów gospodarczych, których działalność powoduje powstawanie odpadów oraz podmiotów gospodarczych, którym wytwarzający odpady zlecili usuwanie odpadów, ich wykorzystanie lub unieszkodliwianie.
(Odpady mogą być wytwarzane również przez jednostki organizacyjne nie prowadzące działalności gospodarczej).
Rozdział 1 - przepisy ogólne, definicje i zasady postępowania zgodne
z zasadami zrównoważonego rozwoju,
Rozdział 2 - zasady gospodarowania odpadami,
Rozdział 3 - plany gospodarki odpadami,
Rozdział 4 - obowiązki posiadaczy odpadów oraz prowadzących działalność w zakresie transportu odpadów - zasady udzielania pozwoleń dla wytwórców odpadów,
Rozdział 5 - szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów (PCB, oleje odpadowe, baterie i akumulatory), zasady wykorzystania komunalnych osadów ściekowych,
Rozdział 6 - dotyczy termicznego przekształcania odpadów, wymagania w stosunku do spalarni odpadów oraz zarządzającego spalarnią,
Rozdział 7 - dotyczy składowania i magazynowania odpadów, precyzuje terminy maksymalne magazynowania odpadów przed ich odzyskiwaniem lub unieszkodliwieniem,
Rozdział 9 - przepisy karne
Podstawą klasyfikacji odpadów są odpowiednio dobrane kryteria o charakterze fizyko-chemicznym, biologicznym, technologicznym, ekonomicznym
źródło pochodzenia - sfera powstawania,
kryterium surowcowe,
stan skupienia,
skład chemiczny,
toksyczność,
stopień zagrożenia dla środowiska,
stopień przydatności (branżowej) do dalszego wykorzystania.
KLASYFIKACJA ODPADÓW WEDŁUG ROZPORZĄDZENIA MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURA-LNYCH I LEŚNICTWA z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) klasyfikuje je w zależności od źródła ich powstawania, na 20 następujących grup:
odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin - 01,
odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności - 02,
odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury - 03,
odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego - 04,
odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pizolitycznej przeróbki węgla - 05,
odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej - 06,
odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej - 07,
odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich - 08,
odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych - 09,
odpady z procesów termicznych - 10,
odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych - 11,
odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych - 12,
oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) - 13,
odpady rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wyłączeniem grup 07 i 08) - 14,
odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne, nie ujęte w innych grupach - 15,
odpady nie ujęte w innych grupach - 16,
odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę z terenów zanieczyszczonych) - 17,
odpady medyczne i weterynaryjne - 18,
odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych - 19,
odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie - 20.
Realizacja zasady minimalizacji wytwarzania odpadów wymaga znajomości:
źródeł, warunków i ilości wytwarzanych odpadów,
ich właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych,
powodowanego przez nie zagrożenia ekotoksykologicznego,
technologicznych i ekonomicznych możliwości utylizacji odpadów,
możliwości transformacji odpadów do postaci o mniejszej uciążli-
wości ,
przyrodniczo-technicznych uwarunkowań składowania odpadów.
Przedsięwzięcia zmierzające do redukcji ilości odpadów winny obejmować:
- recykling surowców odpadowych w miejscu ich powstania,
- recykling surowców odpadowych poza miejscem powstawania,
- redukcję wytwarzania „u źródła” poprzez
modyfikację urządzeń i technologii (wprowadzanie technologii mało i bezodpadowych - czystych),
modyfikację projektowanych wyrobów,
substytucję surowców stosowanych tradycyjnie.
RECYKLING ODPADÓW MOŻE SIĘ ODBYWAĆ POPRZEZ:
ponowne, wielokrotne użycie do spełnienia funkcji takiej jak w cyklu pierwszym, po dodatkowym procesie uzdatniającym,
wtórne wykorzystanie surowca bez zmiany jego stanu i składu do wytworzenia nowych produktów,
wykorzystanie surowca połączone ze zmianą jego składu i stanu.
Recykling odpadów obejmuje trzy fazy:
pozyskiwania,
uzdatniania,
gospodarczego wykorzystania.
Przekształcanie odpadów w surowce wtórne wiąże się z ich odpowiednim uzdatnianiem. Może się odbywać w obiegach zamkniętych (wewnątrzzakładowych) lub w obiegach otwartych, obejmujących kilka jednostek gospodarczych.
PRZECIWDZIAŁANIE POWSTAWANIU ODPADÓW sprowadza się w zasadzie do konsekwentnej realizacji dwóch podstawowych zasad:
- ograniczania powstawania odpadów przez optymalne przetwórstwo surowców, materiałów i paliw oraz użytkowanie wyrobów,
- zwiększania stopnia wykorzystania odpadów, których powstawania na obecnym poziomie techniki i technologii nie da się uniknąć, a także sukcesywne przetwarzanie odpadów nagromadzonych w poprzednich latach.
Odpady, których nie można racjonalnie wykorzystać z uwagi na ich ilość, brak metod i środków muszą być składowane w sposób selektywny i bezpieczny dla środowiska.
Odpady stwarzające szczególne zagrożenie dla człowieka powinny być, w sytuacji niemożliwości ich zagospodarowania, unieszkodliwianie metodami, które wtórnie nie zanieczyszczają środowiska.
Najbardziej efektywną strategią w gospodarce odpadami jest minimalizacja wytwarzania odpadów „u źródła”.
Pozytywne i negatywne skutki wykorzystania
surowców wtórnych
*
Zwiększenie bazy surowcowej gospodarki narodowej,
Obniżenie kapitałochłonności i energochłonności pozyskiwania i przetwórstwa surowców,
Zmniejszenie zużycia materiałów oraz kosztów produkcji m.in. w wyniku wyeliminowania skutków zanieczyszczenia środowiska naturalnego odpadami.
*
Gorsza jakość surowca niższa skuteczność i wydajność zwiększona pracochłonność,
Większe zanieczyszczenie większe zużycie na jednostkę produkcji,
Niższa jakość trudniejsza przeróbka nowe procesy technologiczne specjalistyczne maszyny zatrudnienie specjalistów,
Niższa jakość surowców niższa jakość wyrobów,
Dodatkowe operacje zwiększenie kosztów przeróbki, ale cena surowców wtórnych jest niższa od ceny surowców pierwotnych.