Układ pokarmowy budowa-jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, gruczoły trawienne przewodu pokarmowego: wątroba, trzustka, śliniaki.TYLKO;Woda,Cukry proste,Sole mineralne W postaci nie zmienionej mogą być przyswajane .Pozostałe muszą ulec rozkładowi na substancje proste. Zespół procesów mechanicznych i chemicznych przeróbki pokarmów nazywamy TRAWIENIEM, MECHANICZNE;żucie-rozdrabnianie,połykanie-presówa się pokarm,ruchy robaczkowe -przełyku,żołądka i jelit,wydalanie. CHEMICZNE -przekształcanie dużych cząstek złożonych subst. Organicznych w związki proste które mogą być wykożystane przez organizm pod wpływem wytwarzanych przez organizm ENZYMY
JAMA USTNA-bud błona śluzowa,nabłonek płaski,gruczoły surowiczo śluzowe, na dnie język[faud mię sniowy pokryty swoistą błoną śluzową,nasada i trzon jęz - część stała ]błonę jęz pokrywają brodawki NITKOWATE ,GRZYBOWATE, LIŚCIASTE i OKOLONEpodniebienie, policzki,przud wargi i od tyłu łączy się z gardłem CIEŚNIĄGARDZELI,JEST PODZELONA PRZEZ ŁUKI ZĘBOWE NA Przedsionek jamy ustnej i jamę ustną właściwą W PRZEDSIONKU JAMY USTNEJ ZNAJDUJĄ SIĘ ŚLINIANKI,[przyuszna ,podżuchwowa,podjęzykowa]BRODAWKI PRZYUSZNICZE, GRUCZOŁY WARGOWE,GRUCZOŁY POLICZKOWE
ZĘBY-MLECZNE 20 2siekacze,1 kieł,2 trzonowe po jednej str, STAŁE 32 2siekacze , 1 kieł, 2 przed trzonowe , 3 trzonowe po jednej stronie budowa korona zewnętrzna -SZKLIWO ,szyjka -WEWNĘTRZNA, korzeń -WEWNĘTRZNA
GARDŁO -Dł 12 - 14 cm dzieli się na 3 części;górna -nosowa, środkowa -ustna i dolna -krtaniowa od podstawy czaszki do C 6 PRZEŁYK budowa 1 błona zewnętrzna, 2 błona mięśniowa[okrężna i podłużna],3 błona włóknista, 4 błona śluzowa górna nabłonek migawkowy dalej płaski
PRZEŁYK C6 -TH 11dł25-30 cm bud;część szyjna,cz piersiowa,cz brzuszna
FIZJOLOGICZNE ZWĘŻENIA ;;1 na granicy z gardłem, 2skrzyżowanie z oskrzelem górnym 3 w obrębie przepony
BUDOWA ;;błona śluzowa,, błona mięśni gładkichh,,blona zewnętrzna
Żołądek budowa: wpust żołądka odźwiernik (zwieracz). Posiada dwie krzywizny: mniejszą i większą. Budowa ściany żołądka: błona surowicza, błona mięśniowa, tkanka podśluzowa, błona śluzowa. Skład soku żołądkowego: 1,5-2,5/24h, ciecz bezbarwna, śluzowa, zawiera kwas solny, który działa bakteriobójczo, enzymy trawienne: lipoza żołądkowa (trawi tłuszcze), pepsyna (trawi białko), podpuszka (trawi białko), sole mineralne (potas, sód, chlor), czynnik Costla (wit. B12), duże ilości śluzu. Wydzielanie soku żołądkowego, jelitowa. Rola.żołądka:magazynuje pokarm, rozdrabnia pokarm, bierze udział w trawieniu białek i tłuszczy, wchłania cukry proste, wodę, sole mineralne. Odcinki jelita grubego: dwunastnica, czcze,,kręte.Dwunastnica- DŁ. OK. 25-30 cm, górna część nazywa się opuszką dwunastnicy, wchodzą do niej dwa przewody: żółciowy, trzustkowy. Jelito czcze- dł. 2 m i zajmuje lewą część jamy brzusznej. Jelito kręte- ok. 1m i znajduję się po stronie prawej.w.jamie,brzusznej.Jelitocienkieotoczone,jest,otrzewną.zad;dok,miesz pok z sok traw,zetknięcie trawionego pok z powierzchnią chłonną jelit,przesówanie miazgiruchyruch wach,robacz fale perystaltyczne,segment-odcinkowe Budowa ściany jelit: błona surowicza, błona mięśniowa. Jelito grube-kątnica, okrężnica (występująca, poprzeczna, zastępująca, esica), odbytnica..traw w ob. Dwunast żółć+sok trzust, Rola jelita grubego- wchłaniane są tutaj woda, elektrolity i witaminy, flora bakteryjna nieszkodliwa, proces,defakcji.OTREWNA;wew żoł,jel cien,śledz,wąt,jel ślepe,wyr rob,okręż poprzeczna,górna czę.odbytuŚRÓD OTRZEWNOWOpęcheż mocz,środkowa część odbytu,okrężnica wstęp i zstępPOZA.OTRZnerki,nad,nercza,dwunast,trzustka,OTREWNAtowiązadłóa sierpowate wąt,sieć torba siećowa Wątroba- zbudowana jest z czterech płatów: lewy, czworoboczny, ogoniasty, prawy (największy). Masa 1,5 kg, położona jest na prawym podżebrzu, przylega do przepony oraz do żeber, ma powierzchnię wklęsłą, położona jest tutaj żyła wrotna, tętnica wątrobowa, przewód żółciowy oraz nerwy.nacz wch;żyła wr,tęt.wąt,nerwy,wych;przew wątrob,nacz limf.WIĄZADŁAwiąz sierpowate wątroby,wią obłe wąt,wią wieńcowe,wią żyły głów, wiąz wąt-żoł+wią wąt-dwunastnicze=sieć mniejsza Wątroba produkuje żółć ok. 11./24h, która jest zagęszczana i magazynowana w pęcherzyku żółciowym. Skład żółci- śluz, lecytyna, choresterol, kwasy żółciowe, barwniki(bilirubina).ROLA;Aktywowanie,enzymóe,Trzustkowych,emulgowanie,tłuszczy,rozpuszcza.kwasy,tłuszcz,wzmacnia perystaltyke jelit,produkowana bez przerwy pod wpływem treści Rola wątroby- produkuje żółć, bierze udział w przemianie materii, krzepnięcie krwi, odtruwa organizm, magazynuje materiał energetyczny. Trzustka- leży na tylnej ścianie nadbrzusza, położona jest za żołądkiem, posiada 3 części: głowa, trzon, ogon. Wewnątrz trzustki znajduje się przewód trzustkowy, który odprowadza soki do dwunastnicy.SOK TRZUSTok2l\d,dwun,prod,insulina,glukogenPodstawową przemianą materii nazywamy ilość energii potrzebną do pracy mięśni, nerek, wątroby, jelit, do pracy mózgu oraz do utrzymania stałej temp. Ciała w czasie gdy organizm jest w spoczynku, czyli bezruchu.
TRAWEIENIE ENZYMY ;Jama PTYALINA[WĘGLOW],Żołpepsyna[białko],,podpuszczka[mlekibi],lipoza,żołądkowa,Dwunastnica;amelaza,diastaza[węg],trypsynaTrzustkowa[biał],lipazaTrzust+żółć[tłu],jelitoCZcze