MIEJSCA PIELGRZYMKOWE NA ŚWIECIE
FATIMA
Fatima jest jednym ze światowych ośrodków kultu maryjnego upamiętniających objawienie się w 1917 roku Matki Bożej trójce dzieci. Kościół katolicki uznał to wydarzenie za cud w 1930 roku. W latach 1928 - 1953 w miejscu objawień wzniesiono bazylikę Matki Bożej Różańcowej. Już od roku 1927 przybywały do Fatimy zbiorowe pielgrzymki z innych krajów. W 1967 roku ponad milion pielgrzymów z całego świata uczestniczyło we mszy świętej celebrowanej przez papieża Pawła VI. Każdego roku do Fatimy przybywa ponad 5 milionów pątników ze wszystkich kontynentów.
Któż znał dolinę Cova da Iria przed rokiem 1917? A jednak w planach Bożych to niepozorne miejsce w dalekiej i ubogiej Portugalii stanęło nagle pod koniec I wojny światowej w centrum uwagi wielu ludzi na świecie. Zaledwie po kilku miesiącach, w dniu ostatniego objawienia, za sprawą trójki dzieci mówiących o zjawieniach się Pani, zgromadziło się na tym miejscu przeszło 70 tys. osób. Niektórzy twierdzą, że mogło ich być nawet 100 tysięcy. Dziś Fatima coraz bardziej przyciąga wzrok tych, którzy spragnieni są odnowy świata i Kościoła: zapowiedzianego w Fatimie tryumfu Niepokalanego Serca Maryi i Najświętszego Serca Jezusa. Z Fatimy - dzięki trwającemu od lat pielgrzymowaniu figury Matki Bożej - rozbłyska i rozszerza się światło matczynej obecności Maryi docierającej do najdalszych zakątków świata. Po 80 latach pokonała nawet niedostępne granice Rosji, nawiedzając łaskawie udręczone dzieci, niosąc im pociechę Swej miłości i nadzieję na lepsze życie w jedności z Bogiem. Łucja, Hiacynta i Franciszek doświadczyli sześciu objawień Matki Bożej od maja do października 1917 r. Otrzymali w czasie ich trwania pouczenia, które przekazali światu, doświadczyli wizji, które - lękając się je ujawnić i chcąc uniknąć wypytywania - nazwali tajemnicą. Ujawnili dwie części, trzecią przekazując jedynie Papieżowi. Ponieważ poznało ją jak dotąd zaledwie kilka osób, nie słabną spekulacje na temat jej treści. Tymczasem każde słowo Matki Bożej ujawnione przez troje małych pastuszków jest ważne, bo ukazuje nam drogę uniknięcia cierpienia i Bożej kary, ku której świat zmierza konsekwentnie w swym zaślepieniu. Jak czytamy w orędziach otrzymywanych przez ks. Gobbiego to właśnie ogromnego cierpienia, którego ludzkość już doświadcza i przed którym jeszcze stoi, dotyczy trzecia część tajemnicy fatimskiej.
LOUDRES
Lourdes jest bez wątpienia miejscem znanym na całym świecie. A przecież to małe miasteczko, położone u stóp Pirenejów zamieszkuje zaledwie 17 tys. stałych mieszkańców. Mimo, iż posiada ono malowniczy rynek, stary zamek górujący nad okolicą, a nawet własną drużynę rugby, to właściwie niewiele różni się od podobnych miast w południowo-zachodniej Francji. Tymczasem corocznie przybywa tutaj przeszło 5 milionów osób z około 150 państw świata.
A wszystko zaczęło się w 1858 roku. Lourdes liczyło wtedy zaledwie 4135 mieszkańców i posiadało około 150 domów. Było miejscem zapomnianym i z rzadka odwiedzanym. Wiele osób żyło w ogromnym ubóstwie. Trudną sytuację ekonomiczną pogłębiała wieloletnia susza oraz rozwijające się bezrobocie. W takich realiach miały miejsce fakty, które w przeciągu kilku lat zwróciły uwagę świata na to miejsce. Główną bohaterką tych wydarzeń była Bernadetta Soubirous, dziewczynka wywodząca się z nizin społecznych, córka zubożałego młynarza. To właśnie jej ukazała się 18 razy Matka Boska w przeciągu niespełna pół roku. Pierwsze objawienie zdarzyło się 11 lutego, ostatnie 16 lipca 1858 roku. Wszystkie z nich miały miejsce w otoczeniu groty pochodzenia krasowego - Massabielle, nad wartką rzeką Gave, na poletku, gdzie pasły się świnie. Matka Boska ukazała się pod świetlistą postacią małej, 14 letniej dziewczynki. Panienka miała białą sukienkę przepasaną niebieskim pasem, zaś w dłoniach trzymała różaniec. Jej życzeniem, jak przekazała Bernadetta było wybudowanie na skale ponad grotą kościoła. Chciała również, aby ludzie przychodzili w to miejsce z procesją wraz ze swoimi duchownymi. Ponadto Maryja ofiarowała ludziom źródło bijące wewnątrz groty, aby z niego pić i kąpać się w jego wodzie. Bernadetta po osiągnięciu pełnoletności, w 1866 roku została zakonnicą Sióstr Miłości i wyjechała do Nevers. Trzynaście lat później zmarła. 8 grudnia 1933 roku została ogłoszona świętą przez papieża Piusa XI. Dzisiaj woda z cudownego źródła jest podstawowym punktem programu wszystkich pielgrzymów. Każdy, bez jakichkolwiek opłat może zaczerpnąć tyle wody, ile uzna za potrzebne. Istnieją także baseny, w których można zanurzyć ciało z prośbą o uzdrowienie.
SANTIAGO DE COMPOSTELLA
Santiago de Compostela, około 90 tys. mieszkańców, w hiszpańskiej Galicji, już w XI w. było jednym z trzech - obok Rzymu i Jerozolimy - celów chrześcijańskich pielgrzymek. Głównym miejscem kultu i najważniejszym zabytkiem jest katedra z IX w., zbudowana według tradycji nad grobem św. Jakuba Starszego, apostoła (Sant Jago). Na uwagę zasługują: romańskie wejście główne Pórtico de la Gloria z XII w., okazała barokowa fasada z XVIII w., słynna dwumetrowa kadzielnica botafumeiro w ołtarzu głównym.
Ta stutysięczna stolica prowincji przyjmuje corocznie cztery miliony pielgrzymów. Wpisano ją na listę dziedzictwa ludzkości UNESCO i w całości wyłączono z ruchu kołowego. Średniowieczne, zebytkowe centrum zbudowane jest z miejscowego granitu o złotawej barwie. Serce miasta to Plac Obradoiro (Praza do Obradoiro), którego nazwa wywodzi się od dzieła Fernando Casas de Novoa: barokowej fasady katedry św. Jakuba, wznoszącej się właśnie tutaj. Z powodu wilgoci utrzymującej się w galicyjskim powietrzu jej strzeliste wieże porasta rdzawy mech. Świątynia ta jest jednym z największych sanktuariów chrześcijaństwa. Obecna budowla pochodzi z lat 1078-1122 i zajmuje miejsce bazyliki zniszczonej przez Maurów za czasów inwazji muzułmańskiej (dzwony ówczesnej katedry wywiózł wtedy do Córdoby Almanzor). Zaraz po wejściu do katedry pielgrzymi tradycyjnym gestem uderzają czołem w czoło figury tzw. Świętego od Guzów i kładą dłoń na znajdujacym się za nim Drzewie Jessego, wyrzeźbionym w kamieniu; w miejscu tym przez wieki powstały mocno wklęsłe zagłębienia. Potem należy podnieść głowę i obejrzeć romański Portyk Chwały (Pórtico da Gloria), granitowe arcydzieło Mistrza Mateo, przedstawiające proroków i apostołów. W katedrze warto również zobaczyć.
MONTSERRAT
Montserrat (klasztor) - klasztor benedyktynów w masywie górskim Montserrat w Katalonii. Jest to najświętsze miejsce Katalończyków, sanktuarium Czarnej Madonny z Montserrat. Legenda głosi, że mała drewniana figura została wyrzeźbiona przez świętego Łukasza i przywieziona do Katalonii przez świętego Piotra. Ukrywana przed Maurami, została cudownie odnaleziona w jednej z grot masywu Monserrat w IX wieku. Klasztor został zbudowany w XI wieku, do XVI wieku był wielokrotnie przebudowany i rozbudowany. W zespole klasztornym oprócz bazyliki, w której jest przechowywana figura Madonny, znajdują się również słynna biblioteka i muzeum. W górach ponad klasztorem można trafić na groty wydrążone w skale wapiennej, porzucone siedziby pustelników.
Ta malownicza sceneria otacza najświętsze miejsce Katalonii (nazywane przez Polaków hiszpańską Jasną Górą) - tam od wielu wieków czczona jest niewielka, drewniana figurka Madonny. Legenda głosi, że wyrzeźbił ją św. Łukasz, a przywiózł tam św. Piotr w 50 r. Przez wiele lat ukrywana przed Maurami, została cudownie odnaleziona w pobliskiej grocie. W pobliżu Świętej Groty ok. 970 r. osiedlili się benedyktyni, a wokół ich klasztoru zaczęły powstawać kaplice i pustelnie. Opactwo było wielokrotnie rozbudowywane, w 1409 r. ogłosiło się nawet niezależnym królestwem Marii.
W 1811 r. zostało ograbione przez Francuzów, zginęło wtedy wielu zakonników. 20 lat później zostali wygnani za sprzyjanie rebeliantom. Później opactwo znów było ostoją i symbolem narodowym Katalonii.
MARIAZELL
Wytrwale zmierzamy do celu naszego pielgrzymowania tj. do sanktuarium w Mariazell, do duchowego centrum Austrii od prawie 850 lat. Znajduje się tu Sanktuarium Maryjne, największe w Europie środkowej, podobnie jak u nas Jasna Góra w Częstochowie. Ze względu na wielonarodowościowy charakter Matka Boża posiada aż trzy tytuły: Wielka Matka Austrii, Można Pani Węgier i Matka Narodów Słowiańskich. Przed Srebrnym Ołtarzem Łaski, w którym znajduje się łaskami słynąca figurka, uczestniczymy we Mszy św. sprawowanej przez ks. Proboszcza Piotra.
Mariazell nigdy nie zasłynęło jako miejsce objawień czy szczególnych cudów, a jednak już kilkadziesiąt lat po wybudowaniu tu kościoła stało się słynnym ośrodkiem pątniczym. Podobno już w 1330 roku odbył się tu pierwszy odpust pielgrzymkowy. W 1339 r. papież Bonifacy IX wydał bullę, ogłaszającą możliwość
uzyskania odpustu zupełnego przez pielgrzymów pobożnie odwiedzających Mariazell. Ściągały więc do alpejskiego sanktuarium rzesze pątników z Bawarii, Chorwacji, Czech, Moraw, Polski, Prus, Węgier, Włoch, Austrii. Byli wśród nich cesarze, królowie, dostojnicy kościelni i zwykli ludzie.
Ważnym wydarzeniem w dziejach sanktuarium była wizyta króla Ludwika I Węgierskiego Andegawena. Po zwycięstwie nad Turkami około 1365 roku przybył on do Mariazell z pielgrzymką dziękczynną. Ofiarował wówczas sanktuarium obraz przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem w kosztownej ramie ozdobionej herbami ziem pozostających pod jego panowaniem oraz ufundował Kaplicę Łaski.
Z czasem Maryja z Mariazell uzyskała również tytuł Pani Węgier i Matki Narodów Słowiańskich, a międzynarodowy charakter sanktuarium przetrwał do czasów współczesnych. W 1983 roku, 300-setną rocznicę odsieczy wiedeńskiej, do Mariazell pielgrzymował też Papież Jan Paweł II.
Na czas pielgrzymki narodów do sanktuarium przeniesiono krzyż, przy którym Jan Paweł II sprawował Eucharystię podczas swych wizyt w Wiedniu. Ten krzyż ma dla Austriaków wielkie znaczenie symboliczne - przypomina „nieszpory europejskie” z Papieżem z 1983 roku, podczas których Ojciec Święty mówił o jednej Europie, której nadzieją jest tylko Chrystus. Dotąd na 10-metrowej wysokości krzyżu, stojącym na placu Bohaterów w Wiedniu, widniały dwa napisy - upamiętniające papieskie pielgrzymki do Austrii. W Mariazell pojawi się kolejny - na pamiątkę pielgrzymki narodów.
GWADELUPA (MEKSYK)
Teotihuacan Po śniadaniu pojedziemy do Sanktuarium Matki Boskiej z Gwadelupy. To szczególne dla wszystkich mieszkańców Meksyku miejsce zasłynęło w 1531, gdy w górach w pobliżu Cerro del Tepeyac Matka Boska ukazała się indiańskiemu chłopcu.
JEROZOLIMA
Jerozolima to jedno z najświętszych miast świata. Tu bowiem, w obrębie murów Starego Miasta, znajdują się trzy najważniejsze miejsca wielkich religii : Ściana Płaczu, kościół Świętego Grobu oraz Kopuła na Skale. Judaizm, chrześcijaństwo i islam przenikają się nawzajem. Niestety, ludzie, którzy te religie wyznają, nie potrafią żyć w pełnej zgodzie, czego świadectwa oglądamy w codziennych telewizyjnych programach informacyjnych.
Z Góry Oliwnej, gdzie znajduje się kilka kościołów upamiętniających wydarzenia z pojmania i wniebowstąpienia Jezusa, roztacza się widok na Stare Miasto. W środku lśni w słońcu jedno z najważniejszych miejsc dla muzułmanów - Kopuła na Skale. Jak głosi Koran, wielka skała była miejscem, z którego Mahomet wstąpił do raju podczas swej Nocnej Podróży. Dlatego też, aby nadać odpowiednią rangę temu miejscu, w 691 roku kalif Damaszku wybudował słynną kopułę.
Miejscem, do którego pielgrzymują Żydzi z całego świata jest Ściana Płaczu nazywana także Ścianą Zachodnią. Dlaczego ten kawałek muru jest święty? Otóż Żydzi, pozbawieni przez muzułmanów Świątyni na Skale, potrzebowali innego miejsca kultu. Znaleźli je w postaci masywnej ściany, znajdującej się na zachodnim skraju Starego Miasta. Zbudowana z olbrzymich bloków kamiennych, przez tradycję żydowską uważana jest za pozostałość po świątyni Salomona. W rzeczywistości jest to część późniejszej powiększonej i przebudowanej świątyni wybudowanej przez Heroda. Nazwa Ściana Płaczu pochodzi od tego, że Żydzi przybywali tu, by opłakiwać zniszczenie Świątyni i żydowskie wygnanie. Zapłakane kobiety i wylewających łzy mężczyzn spotyka się tam także dziś.
W porównaniu ze Ścianą Płaczu czy Kopułą na Skale jedno z najświętszych miejsc chrześcijan - bazylika Grobu Świętego - wygląda z zewnątrz bardzo niepozornie. Kościół powstał na miejscu, w którym Józef z Arymatei złożył ciało Jezusa do grobu. Leży ono nieopodal Golgoty lub inaczej Kalwarii - wzgórza, na którym ukrzyżowano Jezusa. Wielu pielgrzymów odwiedzających Święty Grób czuje rozczarowanie - ginie on bowiem w sąsiedztwie wielu kapliczek i ołtarzy z niezliczonymi przedmiotami kultu.
Dla fundamentalistów trzech religii skała ma być areną ostatecznych rozwiązań: Żydzi i chrześcijanie widzą w niej miejsce, gdzie rozegra się ostateczna walka przed drugim nadejściem Mesjasza; muzułmanie uważają, że właśnie tu Jezus i Mahdi - Mesjasz - wspólnie doprowadzą do zniszczenia szatana i nawrócenia na islam Żydów i chrześcijan.
MIEJSCA PIELGRZYMKOWE W POLSCE
CZĘSTOCHOWA
Jasna Góra (łac. Clarus Mons) - zespół klasztorny zakonu Paulinów w Częstochowie. Jest jednym z najważniejszych miejsc kultu maryjnego w tej części Europy. Na Jasnej Górze znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, który od XV wieku jest w katolicyzmie, szczególnie polskim, otaczany czcią i uważa się, że ma cudowną moc. Szczególne znaczenie to miejsce ma dla Polaków, z racji postrzegania Matki Boskiej Częstochowskiej, jako Królowej Polski (od 1 kwietnia 1656 roku, gdy Jan Kazimierz złożył Śluby Królewskie).
Jasna Góra od setek lat jest ważnym centrum pielgrzymkowym.
Początki istnienia klasztoru sięgają roku 1382, kiedy to książę Władysław Opolczyk sprowadził Paulinów z Węgier do dawnego kościoła parafialnego na mocy dekretu książęcego z 9 sierpnia tego samego roku oraz dokonał fundacji klasztoru.
Nazwa Jasna Góra została nadana klasztorowi przez węgierskich paulinów na pamiątkę macierzystego klasztoru św. Wawrzyńca na Jasnej Górze w Budzie.
Dwa lata później na Jasną Górę sprowadzono z Rusi obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus (wg najstarszych przekazów namalowanego przez św. Łukasza Ewangelistę na desce stołu, na którym jadła Najświętsza Rodzina).
Na Jasną Górę przybywa rocznie ok. 3-4 mln pielgrzymów, także z zagranicy.
Zabytki: Bazylika, Klasztor, Twierdza, Archiwa i Skarbiec.
KALWARIA ZEBRZYDOWSKA
Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej, które powstało na początku XVII wieku jako fundacja Mikołaja Zebrzydowskiego, należy dzisiaj do najciekawszych w Polsce założeń krajobrazowo - architektonicznych i do najczęściej uczęszczanych polskich miejsc pielgrzymkowych. Kilkudziesięciotysięczne rzesze pątników gromadzą się zwłaszcza podczas Chwalebnego Misterium Pańskiego w Wielkim Tygodniu oraz w czasie Misterium Pogrzebu i Triumfu Matki Bożej w sierpniu. Sanktuarium Kalwaryjskie składa się z barokowej bazyliki, w której umieszczony jest cudowny wizerunek Matki Bożej Kalwaryjskiej, z klasztoru i z zespołu kościołów i kaplic w stylu barokowym i manierystycznym, wkomponowanych w malowniczy krajobraz beskidzki i nazwanych dróżkami kalwaryjskimi. Sanktuarium to zostało zbudowane na wzór Drogi Krzyżowej Pana Jezusa w Jerozolimie. Jest to, więc „swoista kopia Kalwarii jerozolimskiej” z kaplicami do odprawiania rozważań o Męce Pańskiej i o tajemnicach z życia Matki Bożej. Opiekunami i stróżami sanktuarium są, z woli pierwszego fundatora, Mikołaja Zebrzydowskiego, Bracia Mniejsi, w Polsce popularnie zwani bernardynami. Kult maryjny zaczął rozwijać się intensywnie zwłaszcza od roku 1641, kiedy to umieszczono w kościele obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej, podarowany bernardynom przez Stanisława z Brzezia Paszkowskiego, właściciela pobliskiej Kopytówki. Obraz ten uważa się za kopię obrazu Matki Bożej Myślenickiej, pędzla nieznanego malarza włoskiego z XVI wieku.
WAMBIERZYCE
Piękna miejscowość, w której znajduje się Kalwaria Wambierzycka (największe w Polsce założenie pielgrzymkowe). Wambierzyce zwane są również Kłodzką Jerozolimą.
Miasto stało się miejscem pielgrzymkowym, dzięki mieszkańcowi, który po żarliwej modlitwie pod kapliczką maryjną wydrążoną w lipie został nagle uzdrowiony - odzyskał wzrok. Cud zdarzył się w 1218 r. W pierwszych latach XIII stulecia niewidomy Jan z Raszewa odzyskał wzrok modląc się przed figurką Maryi z Dzieciątkiem umieszczonej na potężnej lipie. Wieść o cudownym wydarzeniu rozchodzi się bardzo szybko. Przed figurkę zaczynają napływać coraz większe grupy pielgrzymów. Dla ułatwienia praktyk religijnych u stóp lipy z figurką wybudowano kamienny ołtarz, kropielnicę i lichtarz (przechowywane obecnie w krużgankach bazyliki). Od początku istnienia życie miejscowości toczyło się w cieniu uroczystości religijnych i pielgrzymek. Kult maryjny w Wambierzycach zapoczątkowali i podtrzymywali w ciągu następnych stuleci pątnicy, którzy przybywali z Czech, Moraw, Austrii, Opolskiego i Górnego Śląska. Wielka encyklopedia Herdera podaje, że rokrocznie przybywało do Wambierzyc ok. 200 tys. pielgrzymów. Kolejnym elementem wambierzyckiego ośrodka kultowego jest Kalwaria założona w latach 1683-1708 przez Daniela Osterberga. W roku 1698 za Kaplicą Matki Bożej Bolesnej powstał domek pustelnika. W latach 1769-1775 przebudowano tzw. Wielkie Schody na Górze Kalwarii. W roku 1885 nastąpiła ostatnia już na szeroką skalę zakrojona przebudowa zespołu pielgrzymkowego Wambierzyc. Na przełomie XIX i XX stulecia prawie wszystkie kaplice wyposażono w naturalistyczne polichromowane drewniane figury, będące dziełem rzeźbiarzy tyrolskich.
LICHEŃ
Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej Bolesnej Królowej Polski znajduje się w województwie wielkopolskim, we wsi Licheń Stary. Jest jednym z najsłynniejszych sanktuariów maryjnych w Polsce.
Historia sanktuarium sięga 1813 r., kiedy to pod Lipskiem miała miejsce "bitwa narodów".
W bitwie tej odniosł poważne rany Tomasz Kłossowski, walczący po stronie wojsk napoleońskich. Otóż, jak podaje tradycja, gdy konający żołnież błagał Matkę Boską Częstochowską o śmierć w rodzinnych stronach, ukazała mu się Maryja Panna i w zamian za obietnicę szczęśliwego powrotu do domu poleciła, by umieścił tam jej wizerunek...
Od 1994 roku na terenie sanktuarium trwa budowa monumentalnej, siódmej w Europie, a jedenastej w świecie pod względem wielkości, bazyliki ze 128-metrową wieżą. Nowa bazylika ma przypominać falujący złoty łan zboża. Przejawiać się to będzie w dekoracji roślinnej placu przed świątynią oraz w architekturze samej świątyni.
Historia sanktuarium sięga 1813 r., kiedy to pod Lipskiem miała miejsce "bitwa narodów". Brali w niej udział również polscy żołnierze walczący u boku Napoleona. Był wśród nich Tomasz Kłossowski, który odniósł ciężkie rany. Będąc bliski śmierci zaczął żarliwie wzywać pomocy Matki Bożej błagając, by nie pozwoliła mu umrzeć na obcej ziemi. Według ludowej tradycji, w zachodzącym krwawo nad pobojowiskiem słońcu ukazała mu się Maryja z koroną na głowie, w amarantowej sukni i zlocistym płaszczu, do piersi przytulała białego orła. Maryja pocieszała go i zapowiedziała, że wyzdrowieje i wróci do ojczyzny. Jednocześnie poleciła, aby się postarał o jej wizerunek i umieścił go w miejscu publicznym w swych rodzinnych stronach. Uzdrowiony żołnierz powrócił do swego domu koło Lichenia. Szacunkowo ocenia się, że miejsce to odwiedza rocznie około miliona pielgrzymów.
LUDŹMIERZ
Kościół i parafia Wniebowzięcia NMP w Ludźmierzu są najstarszymi na Podhalu. W latach 1234-45 istnieje w Ludźmierzu klasztor Cystersów. Najazd Tatarów i stałe zagrożenie ze strony zbójców oraz ciągłe powodzie skłaniają zakon do przeniesienia klasztoru do Szczyrzyca (1245 r.). Niemniej jednak parafią ludźmierską kierują Cystersi aż do XIX wieku (1824 r.). Z kolei parafię Ludźmierz przejmuje diecezja tarnowska, a potem krakowska (1881 r.). W latach 1869-77 powstaje w Ludźmierzu - na miejscu rozebranego modrzewiowego - nowy, murowany, neogotycki kościół istniejący do dziś. Do niego przeniesiono rokokowy ołtarz wielki z łaskami słynącą od wieków figurą MB Ludźmierskiej. Maryjny Ogród Różańcowy przy Sanktuarium Matki Bożej Ludźmierskiej Królowej Podhala wybudowany ku chwale Boga w Trójcy Świętej Jedynego na Jubileusz 2000-lecia chrześcijaństwa jest przesłaniem różańcowym Ojca Świętego i naszego pokolenia u progu trzeciego tysiąclecia dla przyszłych pokoleń. Uformowany jest w postaci drogi z 20 kaplicami poszczególnych tajemnic wyrzeźbionych w białym marmurze.
PIEKARY ŚLĄSKIE
Znana z XII-wiecznych dokumentów historycznych osada Piekary, od 1303 roku posiadała niewielki drewniany kościółek pod wezwaniem Św. Bartłomieja, Apostola, zbudowany w stylu romańskim W bocznym ołtarzu mieścił się wizerunek Maryi Panny (w typie Hodegetrii -Przewodniczki) nieznanego autora i fundatora. Geneza cudowności wzięła początek w XVII wieku. Lud coraz częściej spontanicznie zaczął gromadzić się przed obrazem, by oddawać cześć Matce Bożej. Z relacji zaś ks. Jakuba Roczkowskiego, proboszcza, dowiadujemy się, ze wkrótce po przeniesieniu obrazu z bocznego ołtarza do głównego (1659 r.) nastąpiły liczne wypadki cudownych uzdrowień - wielu niewidomych odzyskało wzrok, a głuchych - słuch. Ludzie nie mogący poruszać się o własnych siłach nagle odzyskiwali władzę nóg. Innym znikały wrzody, zrastały się kości, wracała pamięć.
NIEPOKALANÓW
Wieś położona około 35 km od Warszawy. Miejscowość związana z działalnością świętego Maksymiliana Marii Kolbego. W centrum Niepokalanowa znajduje się bazylika oraz Muzeum Św. Maksymiliana Marii Kolbego. Niepokalanów stanowi ważne centrum pielgrzymkowe w Polsce centralnej.
Klasztor Braci Mniejszych Konwentualnych (Ojców Franciszkanów) Niepokalanów został założony i zawsze był uważany za Ośrodek Rycerstwa Niepokalanej i Centrum Narodowe Rycerstwa.
ŚWIĘTA LIPKA
Początki sanktuarium maryjnego sięgają XIV w. i znamy je tylko z opowiadań ludowych przekazywanych ustnie przez kilka wieków. Najwięcej informacji mamy w dokumentach spisanych i wydanych w XVII wieku. Autor jednego z pism mówi o początkach Świętej Lipki: "Jest w Prusach słynne miejsce, które wzięło nazwę od lipy. Bo od bardzo dawna stała na tym miejscu rozłożysta lipa, a na niej prawie z pierwszym posiewem chrześcijaństwa w Prusach - pojawiła się figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem, dzieło Boskich". Święta Lipka weszła do historii od początku jako sławne miejsce pielgrzymkowe. Już w średniowieczu ustalił się zwyczaj organizowania pielgrzymek do Świętej Lipki, do której dla uzyskania odpustu i w nadziei uzdrowienia przybywali pielgrzymi nie tylko z Prus i Warmii, ale również z Mazowsza. Ostatni wielki mistrz krzyżacki Albrecht Hohenzollem w 1519 r. pielgrzymował pieszo i boso z Królewca do Świętej Lipki.
to sławne sanktuarium maryjne już od średniowiecza przyciągające pielgrzymów nie tylko z Prus i Warmii, ale nawet z dalekich stron Polski. Święta Lipka - to także obiekt zabytkowy niezwykłej wartości, zaliczany do najwspanialszych okazów późnego baroku w Polsce. Zespół architektoniczny złożony z kościoła, krużganku i klasztoru, posiada zachowaną w stanie prawie nie zmienionym bogatą i różnorodną dekorację. Składają się na nią rzeźby w kamieniu i drewnie, malarstwo ścienne i obrazy na płótnie, wyroby złotnicze i snycerskie oraz rzadko spotykane w takiej obfitości dzieła artystycznego kowalstwa i ślusarstwa. Do tego dodać trzeba malownicze położenie zespołu na dnie doliny w obramowaniu lasów. Święta Lipka ostatnio stała się także miejscem wypoczynkowym. Lasy i jeziora przyciągają coraz liczniejszych wczasowiczów.
GIETRZWAŁD
Gietrzwałd osiadł w połowie drogi między Ostródą i Olsztynem. Leży na skraju południowej, czyli jak się mówiło polskiej, Warmii, otoczony niewielkimi wzgórkami nad rzeką Giłwą, prawym dopływem Pasłęki. W XV wieku postawiono jednonawową świątynię na podmurówce z kamienia. Konsekrował ją w ok. 1500 roku pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Panny Marii biskup pomocniczy Jan Wilde. Od razu rozwinął się tu w Gietrzwałdzie kult Matki Bożej. Przetrwał on do naszych czasów. Gietrzwałd stał się sławny dzięki Objawieniom Matki Bożej. Przejął pielgrzymów po zamkniętym w 1875 roku klasztorze w Łąkach Bratiańskich koło Nowego Miasta nad Drwęca, gdzie znajdowała się łaskami słynąca, koronowana w 1752 roku figura Matki Bożej. Skoro w 1876 roku władze pruskie zabroniły wiernym z Pomorza przybywać do Łąk, to również
oni pielgrzymowali do odległego Gietrzwałdu. Kult Matki Bożej krzepł i promieniał coraz bardziej. Co roku do Gietrzwałdu 29 czerwca, 15 sierpnia i 8 września przybywały rzesze polskich pielgrzymów ze wszystkich zaborów.
KODEŃ
Kodeń, dawna posiadłość Sapiehów jest znanym Sanktuarium Maryjnym i miejscem licznych pielgrzymek. Słynie z cudownego obrazu Matki Boskiej de Guadelupe zwanej Kodeńską. W pobliskich Kostomłotach znajduje się Sanktuarium Unitów Podlaskich. Kodeń leży na Podlasiu, we wschodniej części województwa lubelskiego, na terenie diecezji siedleckiej. Zalicza się do tzw. sanktuariów diecezjalnego, ale jego sława nie ogranicza się tylko do diecezji siedleckiej, czy nawet Podlasia, ale sięga znacznie dalej.
Niegdyś Kodeń był drugim co do wielkości sanktuarium maryjnym w Polsce, a obecnie znajduje się na trzecim miejscu pod względem ilości pielgrzymów (po Jasnej Górze i Licheniu). Według podania przekazanego przez samych Sapiehów, a spopularyzowanego przez Zofię Kossak (Błogosławiona wina), w roku 1631 przybyły do Rzymu ciężko chory Mikołaj Sapieha - wojewoda litewski, właściciel Kodnia, zostaje cudownie uzdrowiony przed obrazem Matki Bożej Gregoriańskiej. Prosi zatem papieża o podarowanie obrazu, lecz spotyka się z odmową. Sapieha decyduje się więc na ryzykowny krok, przekupuje zakrystiana papieskiej kaplicy i pośpiesznie wywozi wykradziony obraz do Kodnia.
KALWARIA PACŁAWSKA
W pieknej okolicy wschodniego Podkarpacia, 25 kilometrow na poludniowy wschod od Przemysla, lezy Kalwaria Paclawska. Nad okolica wznosza sie wieze kosciola Znalezienia Krzyza Swietego i klasztor Franciszkanow.
Legenda mowi ze wojewoda podolski Andrzej Maksymilian Fredro w czasie polowania w w tutejszych lasach zobaczyl jelenia z krzyzem jasniejacym miedzy rogami i postanowil zbudowac w tym miejscu kosciol i klasztor. W 1668 roku przybyli tu Franciszkanie, a trzy lata pozniej stanal drewniany kosciol. Ze wzgledu na podobienstwo wzgorza do Gory Oliwnej fundator postawil na zboczach krzyze, aby rozpamietywac mozna bylo przy nich Meke Chrystusa. Dzisiaj stoi na ich mieejscu ponad czterdziesci kapliczek rozsianych po polach i lasach na obu brzegach rzeki Wiar, nazywanej tutaj Cedronem.
Murowany, barokowy kosciol zbudowany zostal w latach 1770-75 przez czesnika przemyskiego Szczepana Dwernickiego. W bocznym oltarzu znajduje sie Cudowny Obraz Matki Bozej Kalwaryjskiej, przeniesiony z Kamienca Podolskiego. Przedstawia on Matke Boza jako Krolowa siedzaca na oblokach z berlej w prawej i Dzieciatkiem Jezus na lewej rece.
W roku 1882 odbyla sie koronacja Cudownego Obrazu, zas papiez Klemens X nadal temu miejscu odpusty Ziemi Swietej dla pielgrzymow.
Cudowny obraz Matki Bożej namalował nieznany artysta na początku XVII wieku. W kościele franciszkanów w Kamieńcu Podolskim, polskiej twierdzy na Podolu, obraz szybko zasłynął cudami.
Pielgrzymów przyciąga także sama kalwaria, założona przez Fredrę na wzór kilkadziesiąt lat wcześniejszej Kalwarii Zebrzydowskiej. Sanktuarium Męki Pańskiej I Matki Bożej Kalwaryjskiej powstało w latach 1665-1668.
GÓRA ŚW. ANNY
Najwyższe wzniesienie Masywu Chełmskiego na Wyżynie Śląskiej o wysokości 406 m n.p.m., zbudowana z wapieni i bazaltów, pochodzenia wulkanicznego.
Na Górze znajduje się bazylika i sanktuarium, z figurką św. Anny Samotrzeciej (XVI wiek) z jej relikwiami, franciszkański zespół klasztorny z Rajskim Placem czyli dziedzińcem arkadowym, na którym stoi 15 stuletnich konfesjonałów, jest także grota wykonana na wzór groty z Lourdes.
Górę odwiedził w 1983 roku papież Jan Paweł II. Na jego cześć po stronie północnej bazyliki postawiono pomnik. Co roku na Górze Św. Anny (w drugiej połowie lipca) organizowane jest Święto Młodzieży - ogólnopolski zjazd młodzieży katolickiej. W tym czasie górę odwiedza około 2000 ludzi z całej Polski i nie tylko.
GOSTYŃ WIELKOPOLSKI
Jednym z najcenniejszych zabytków architektury barokowej w Polsce jest bazylika Księży Filipinów na Świętej Górze w Gostyniu Poznańskim. Początki tej wspaniałej świątyni wiążą się z założeniem samej Kongregacji Oratorium Św. Filipa Neri w Polsce w roku 1668. Na losach Świętej Góry zaważył przez wkład swego serca i majątku magnat wielkopolski Adam z Konarzewa Konarzewski. Wykupił on od właściciela Gostynia teren Świętej Góry i przystąpił do realizowania swej fundacji, a mianowicie klasztoru i kościoła dla nowo powstałego Oratorium Księży Filipinów. Źródła historyczne dotyczące dziejów Gostynia informują, że wzgórze, znajdujące się opodal miasta zwane było od niepamiętnych czasów Świętą Górą "Miejscem Matki Bożej".
Kult ten i sława Świętego Miejsca przyczyniły się do powstania tak wspaniałego dzieła architektury barokowej w Polsce jakim jest bazylika świętogórska w Gostyniu. To właśnie maryjny kult stworzył dopiero ten pątniczy ośrodek i angażował całe pokolenia jego mecenasów sprowadzających tu najwybitniejszych architektów, artystów, malarzy, rzemieślników, by powstało to dynamiczne centrum życia religijnego i kultury chrześcijańskiej promieniujące dziś poza granice ziemi gostyńskiej.
W poszukiwaniu początków Świętej Góry jako miejsca maryjnej czci sięgnąć trzeba do średniowiecza ziemi gostyńskiej legitymującej się dowodami na tak wczesne ślady kultu Matki Bożej na gostyńskim wzgórzu.