Opracowanie tematyki z przedmiotu: ”Stany zagrożenia życia”
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Nadżerka - ubytek błony śluzowej
Wrzód - ubytek błony śluzowej oraz jej warstwy mięśniowej, czasami głębszych warstw.
Dwunastnica częściej niż żołądek
Wrzód dwunastnicy u mężczyzn 3 razy częściej
Wrzód żołądka tak samo u obu płci
Etiologia:
Infekcja Helicobacter pylori (HP)
Czynniki genetyczne
Stosowanie NLPZ
Palenie papierosów
„wrzód stresowy”
Klinika:
Wrzód dwunastnicy:
Ból w nadbrzuszu, późno w nocy, na czczo, rano, ulga po spożyciu pokarmu
Klinika:
Wrzód żołądka:
Ból natychmiast po spożyciu pokarmu, albo bóle zależne od pożywienia
Klinika:
Wrzód po NLPZ:
Najczęściej bezobjawowo, często krwawienia jako pierwszy objaw
Powikłania:
KRWAWIENIA (u 20% wszystkich chorych) -> wymioty krwawe, smoliste stolce
Pęknięcie wrzodu -> perforacja (gwałtowne, silne bóle brzucha, obecność powietrza pod przeponą, konieczna operacja!!!
Penetracja do trzustki - bóle promieniujące do pleców, zapalenie trzustki
Powikłania:
Bliznowate zwężenie odźwiernika - wymioty, chudnięcie
Zwyrodnienie rakowe (???)
Leczenie:
Eradykacja HP
Wyeliminowanie NLPZ (ew. mizoprostol), GKS, palenia papierosów
PPI
Cymetydyna, ranitydyna
Operacja chirurgiczna
Ostre zapalenie trzustki OZT
Enzymy: trypsyna, chymotrypsyna, elastaza
Enzymy są nieaktywne (zymogeny), aktywują je enterokinazy w dwunastnicy.
Amylaza, lipaza- jako aktywne enzymy
Etiologia:
Choroby dróg żółciowych - kamica przewodowa, zwężenie brodawki większej (Vatera)
Nadużywanie alkoholu
Samoistna
Leki (moczopędne, B-adrenolityki, nadciśnieniowe, antybiotyki, GKS, NLPZ, p/padaczkowe, cytostatyki
Klinika:
Wysięk w opłucnej
Żółtaczka
Zaczerwienienie twarzy
Niebieskie plamy wokół pępka (objaw Cullena)
Klinika:
Ból w nadbrzuszu
Wzrost enzymów trzustkowych w surowicy i moczu
Nudności i wymioty
Porażenie jelit
Gorączka
Wstrząs
Badania laboratoryjne:
Wzrost lipazy i elastazy w surowicy
Wskaźniki cholestazy: GGTP, fosfataza zasadowa, bilirubina bezpośrednia
Badania obrazowe:
USG
„przeglądówka” (RTG)
Angio-KT
EPCW
Powikłania:
Posocznica
Wstrząs
Koagulopatia
ARDS
Krwotok do jamy brzusznej
Ropień trzustki
Różnicowanie:
„ostry brzuch”
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
Zawał kreski
Ciąża pozamaciczna
Zawał serca
Zatorowość płucna
Tętniak rozwarstwiający aorty
Wstrząs różnego pochodzenia
Hipoglikemia w cukrzycy
Leczenie:
Zachowawcze
mini-inwazyjne
Chirurgiczne
Leczenie:
Zachowawcze:
Obserwacja
Dieta ścisła
Nawadnianie
Leki p/bólowe, p/zakrzepowe, antybiotyki,
Leczenie:
mini-inwazyjne:
Papillotomia endoskopowa
Drenaż torbieli
Leczenie:
Chirurgiczne:
usunięcie martwicy+drenaż
Utrata przytomności, drgawki
Drgawki, co należy ustalić?
Czy nadal występują
Typ drgawek
Stan świadomości
Czy pacjent doznał urazu
Czy ma cukrzycę lub inne choroby przewlekłe
Drgawki, postępowanie:
Ułożenie w pozycji bezpiecznej
Nadzór
Przygotować się do:
intubacji
wkłucia
podania diazepamu
podania glukozy
EKG
Jeśli drgawki ustąpiły:
Wyjąć protezy
Odessać jamę ustno-gardłową
Założyć rurkę ustno gardłową
Oznaczyć glukozę (natychmiast)
Dokładnie obejrzeć chorego
Podać tlen
Róznicowanie:
Odstawienie leków p/padaczkowych
Odstawienie alkoholu po ciągu
Odstawienie BDZ
Uszkodzenie OUN (wylew?udar?guz?)
Hipoglikemia, hiponatremia, hipokalcemia, hipomagnezemia, hipoksja, hiperkapnia
Mocznica
Nadciśnienie
HISTERIA
hiperwentylacja
Zagrożenie życia stanowi:
Zachłyśnięcie
Niedotlenienie
UWAGA!!!
Napad drgawek może się powtórzyć!!!
UWAGA nr 2
Napad drgawek ogniskowych (albo początek ogniskowe) przemawia raczej za etiologią OUN.
UWAGA nr 3
Pamiętać należy, że drgawki to objaw, a nie choroba. Jeśli drgawki ustąpiły, leczymy przyczynę!
Leczenie:
Diazepam (p.r., i.v., i.m.) (do 20 mg)
ew.:
Klonazepam (do 4 mg)
Lorazepam
NIE WPADAĆ W PANIKĘ!!!
Poczekajmy 2-3 minuty, jest szansa, że drgawki same ustąpią, bez leków. Wtedy diagnostyka i dobry nadzór. Jeśli drgawki się powtórzą, od razu podać leki.
Jeśli drgawki utrzymują się dłużej niż 30 minut, mamy do czynienia z STANEM PADACZKOWYM.
Gdy drgawki nie ustępują:
zwiotczyć i zaintubować (tiopental). (na OIOM).
Utrata przytomności
O czym pamiętamy:
Przede wszystkim drożność dróg oddechowych
Podtrzymujemy oddech i krążenie
Potem zastanawiamy się nad resztą
Leczenie przyczynowe, jeśli zachowane krążenie i oddech.
Jeśli wystąpią drgawki - diazepam
Podłączyć EKG, zmierzyć RR, oddech i osłuchać płuca
Podać NALOKSON (800 ug co 2-3 minuty, max 4 dawki), jeśli:
szpilkowate źrenice
oddech poniżej 10.min
podejrzenie zatrucia
Oznaczyć poziom glukozy i podać w razie potrzeby 40ml 40% glukozy
Podać płyny dożylnie we wlewach kroplowych
Założyć cewnik do pęcherza
Zebrać dokładny wywiad od rodziny, świadków utraty przytomności.
Ocenić, czy są cechy urazu
Zbadać stan neurologiczny, źrenice
Choroby zakaźne
HIV
Human immunodeficiency virus
AIDS
Zespół nabytego upośledzenia odporności.
Teraźniejszość…
Ok. 50 mln osób na świecie jest zakażonych. W Europie najwięcej w Hiszpanii.
AIDS należy do 5 najczęstszych chorób zakaźnych na świecie. (obok biegunek, zapaleń płuc, gruźlicy i zimnicy).
HIV jest wirusem:
Neurotropowym
limfocytotropowym
Zakażenie:
Kontakty płciowe
Droga pozajelitowa
Z matki na płód
Narkomani
Leczeni krwią i preparatami krwiopochodnymi (obecnie w krajach tzw. Trzeciego Świata)
Personel medyczny!!!
Ryzyko zakażenia dziecka przez chorą matkę wynosi do 20%.
Co takiego się dzieje w organizmie osoby zakażonej HIV ?
Uszkodzenie limfocytów Th (T4)
Zakażenia oportunistyczne
Encefalopatia
Zaniki osłonki mielinowej
Zaniki tkanki mózgowej
Co jest zakaźne???
KREW!!!
Nasienie
wydzielina pochwy
MLEKO
Maź stawowa
Płyn mózgowo-rdzeniowy
Płyn osierdziowy, opłucnowy, otrzewnowy
Płyn owodniowy
komórki
A co nie???
Kał
Ślina
Plwocina
Wymiociny
Wydzielina nosa
Pot
łzy
(O ile nie zawierają krwi)
Kiedy ekspozycja? :
O ekspozycji mówimy, kiedy mamy do czynienia z:
Zakłucie
Zadrapanie
Skaleczenie
Zachlapanie błon śluzowych
Przy ekspozycji materiału zakaźnego na skórę NIEuszkodzoną profilaktyki NIE stosuje się.
Prawdopodobieństwo zakażenia przy zakłuciu:
HIV - 0,3%
HCV - 3%
HBV - 30-60%
Najmniejsza ilość krwi, która może przenieść zakażenie:
HIV: 0,1 ml
HBV: 0,00004 ml
UWAGA!!!
Przy użyciu rękawiczek lateksowych przy zakłuciu igłą ze światłem, ryzyko przeniesienia zakażenia HIV zmniejsza się o ok. 50% !!!
A jeśli się zdarzy:
Natychmiast po:
Miejsce skaleczenia lub zakłucia przemyć dużą ilością wody z mydłem
Nie używać środków dezynfekcyjnych z alkoholem!!!
Oko przepłukać kilkakrotnie 0,9% NaCl lub wodą
Śluzówki wypłukać obficie wodą
Natychmiast po:
Krew rozpryśniętą na skórze przemyć wodą
NIE WYCISKAĆ RANY!
NIE TAMOWAĆ KRWAWIENIA!
Gruźlica
Synonimy:
Tuberculosis
TBC
Choroba Kocha
Grupy zwiększonego ryzyka:
AIDS
Narkomani
Alkoholicy
Bezdomni
Niedożywieni
Imigranci
Osoby starsze
Zakażenie następuje drogą kropelkową od człowieka do człowieka. Drogi oddechowe są najważniejszymi wrotami zakażenia.
Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania:
Niedożywienie, stres, podeszły wiek
Leczenie GKS
Leczenie immunosupresyjne
Cukrzyca
Alkoholizm, narkomania
Pylica
Chłoniaki, białaczki, AIDS
Objawy:
Stany podgorączkowe
Kaszel
Poty nocne
Utrata łaknienia
Rumień guzowaty
Zapalenie rogówki i spojówki
Duszność
Ból w kl. Piersiowej
Osłabienie
Przyspieszone OB
Różnicowanie???
Rak oskrzela
Rozpoznanie:
wywiad
objawy
RTG
Badania bakteriologiczne
Rodzaje gruźlicy:
Płucna
Narządowa (pozapłucna)
prosówkowa
ZOMR
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Etiologia:
Niemowlęta- E.Coli, paciorkowce
Małe dzieci: Haemophilus influenzae, dwoinka zapalenia opon MR
Dorośli - dwoinki, gronkowce, Borelia
Drogi przenoszenia:
Kropelkowa
Przez krew
Przez ciągłość (zatoki, ucho środkowe)
Bezpośrednie (np. po urazie)
Klinika:
Bóle głowy i karku
Nadmierna pobudliwość na bodźce (światłowstręt)
Gorączka
Wymioty
Splątanie
Zaburzenia świadomości
OBJAWY OPONOWE
OBJAWY OPONOWE:
Sztywność karku przy biernym zginaniu
Objaw Kerniga:
-Górny: zginając tułów siedzącego pacjenta ku
przodowi badający stwierdza odruchowe
zgięcie kończyn dolnych w stawach kolanowym
i biodrowym.
-Dolny: w czasie biernego zginania kończyny dolnej w
stawie biodrowym występuje przymusowe zgięcie
w stawie kolanowym.
Objaw Lasegue'a - ból uda, pośladka, krzyża przy unoszeniu wyprostowanej kończyny dolnej
Amosa - podparcie rękami z tyłu (trójnóg)
Objaw Flataua górny (karkowo-mydriatyczny)
Objaw Flataua dolny (erekcyjny)
Objaw Brudzińskiego:
- karkowy - przy biernym przygięciu głowy do
klatki piersiowej występuje zgięcie kończyn
dolnych w stawach kolanowych i biodrowych
- policzkowy - ucisk na policzek poniżej kości
jarzmowej powoduje uniesienie przedramion
i ich zgięcie
- łonowy - zdecydowany ucisk na spojenie łonowe
powoduje zgięcie kończyn dolnych w stawach
kolanowych i biodrowych
Powikłania:
Zapalenie mózgu
Obrzęk mózgu
Wodogłowie
Ropień mózgu
Upośledzenie słuchu
Diagnostyka:
Wzrost OB i CRP
Nakłucie lędźwiowe
TK / NMR
Różnicowanie:
Guz mózgu
Udar mózgu
Migrena
WZW
Wirusowe zapalenie wątroby:
HBV
HAV
HCV
HDV
HEV
inne
Klinika:
Większość bezobjawowa
Objawy rzekomogrypowe
Dyspepsja
Bóle stawowe
Żółtaczka (żółta skóra, białkówki, błony śluzowe, ciemny mocz, jasny stolec, świąd)
Powiększenie wątroby
Powikłania:
Nosicielstwo
Przewlekłe zapalenie wątroby
Hepatitis fulminans
Pierwotny rak wątroby
Badania:
Wzrost aminotransefraz
Wzrost bilirubiny
biopsja
Drogi zakażenia:
A i E - droga pokarmowa
B, C, D - seks, krew, poród
Grypa
Myxovirus influenzae:
A
B
C
Fakty:
Najgroźniejszy typ A
Typ B łagodniejszy, występuje u młodych
Typ C nie jest zakaźny
Zakażenie drogą kropelkową
Okres wylęgania 1-3 dni
Wirus grypy penetruje do komórek nabłonka dróg oddechowych, infekuje je. W komórkach zachodzi replikacja wirusa i już po 6 godzinach nowe cząsteczki wirusa są uwalniane i mogą zakażać następne komórki.
Klinika:
Nagły początek, dreszcze, gorączka, poczucie ciężkiej choroby
Zapalenie krtani, tchawicy, oskrzeli - suchy kaszel
Zapalenie gardła, spojówek, światłowstręt
Osłabienie, bóle głowy, kończyn
Dolegliwości żołądkowo-jelitowe
Powikłania:
Zapalenie płuc (groźne)
Zapalenie zatok, ucha środkowego
Zaostrzenie astmy
Zapalenie serca, osierdzia, ZOMR (b.groźne)
Do rozpracowania pozostały:
BIEGUNKI, SEPSA, ZABURZENIA ENDOKRYNOLOGICZNE.
Tematy te będą omówione na kolejnych zajęciach i nie będą wchodziły w skład najbliższego sprawdzianu.
Po przerobieniu pozostałej tematyki zamkniemy „Internę” kolejnym, małym sprawdzianem i przejdziemy do omawiania zagadnień chirurgii bądź anestezjologii, do wyboru przez Państwa.
Na obecny sprawdzian: To, co zostało omówione dotychczas ze „stanów zagrożenia życia” i „farmakologii” oraz tematyka zawarta w tym opracowaniu. Wszelkie wątpliwości będą rozwiane na zajęciach, przed sprawdzianem.
Powodzenia!!!