Kształtowanie: 1) obórbka wiórowa: skrawanie- toczenie, struganie, frezowanie,gwintowanie, przeciąganie, wiercenie. Ścieranie- szlifowanie, gładzenie, docieranie, polerowanie, obórbka strumieniowa(erozyjna), obórbka udarowa(ścierna) 2) erodowanie- chemiczna, elektrochemiczna, laserowa, plazmowa, jonowa, elektroezrozyjna Przekładnie: równoległe, kątowe- osie obu kół się przecinają, wichrowate( hipoidalne) osie obu kół się przecinają Kształt linii zęba: proste, śrubowe, daszkowe, łukowe Pojęcia podstawowe: obróbka ubytkowa-rodzaj obróbki materiałów metalowych i innych polegający na nadawaniu określonych cech (kształtu, wymiarów, chropowatości) poprzez usuwaniu nadmiaru materiału, czyli naddatku, skrawanie-rodzaj obróbki ubytkowej polegający na zdejmowaniu (ścinaniu) małych części obrabianego materiału zwanych wiórami., obrabiarka skrawająca(analogicznie), proces roboczy-część procesu produkcyjnego, która jest bezpośrednio związana ze zmianą kształtu, wymiarów, jakości powierzchni, własności fizykochemicznych bądź też łączeniem tych elementów w jeden zespół (podzespół), przedmiot obrabiany, powierzchnia obrabiana, naddatek na obróbkę, narzędzia skrawające, narzędzia ścierne, parametry skrawania-Do technologicznych parametrów skrawania zaliczamy; szybkość skrawania, posuw, głębokość skrawania, Parametry tę są niezbędne do ustawienia obrabiarki celem zaplanowania i wykonania obróbki. Do parametrów geometrycznych zaliczamy :szerokość warstwy skrawanej, grubość warstwy skrawanej,
, prędkość-stosunek drogi którą pokona krawędź skrawającą narzędzia w kierunku głównego ruchu roboczego do czasu przebycia tej drogi., posuw-oznaczamy literą f i wyraża wartość przesuniecie narzędzia noża tokarskiego w czasie jednego obrotu. Podczas obróbki mogą być wykonywane posuwy poprzeczne i wzdłużne., głębokość skrawania-Głębokością skrawania nazywamy różnice pomiędzy powierzchnią obrabianą, a powierzchnią obrobioną wyrażoną wzorem, przejście Zestawy oprawek: mocujących, bepośrednich, pośrednich, wkładek narzędziowych, narzędzi zespolonych Wymagania: łatwe przebijanie, stosowanie oprawek, niska sztywność narzędzi Obróbka obwiedniowa: Ruchy w procesie skrawania: podstawowy- ruch kształtowania (r.główny, posuwowy) skrawanie-podzialowe, nastawcze. Ruchy pomocnicze: ruch dosuwu i cofania przedmiotu, ruch zakładania i zdejmowania przedmiotu, ruch sterowania obrabiarką, ruchy związane z wymianą narzędzia, ruchy usuwania wiurów, ruchy podawania i odbierania przedmiotu. Sterowanie obrabiarek CNC: punktowe( narzędzia ma zadane punkty, ale nie obchodzi nas droga po jakiej po jakiej przechodzi do punktów) odcinkowe- sekwencyjny ruch w osiach, najpierw jedna później druga etc) kształtowe( jednoczesny ruch w dwóch osiach) Magazyny narzędzi: wolnostojące- systemy z własnymi układami manipulacji i sterowania( regałowe, kasetowe) zintegrowane z obrabiarka- obrotowe, łańcuchowe. Systemy kodowania-narzędzia ustawiane w kolejności procesu obróbki, kodowanie gniazda magazynu, kodowanie oprawki narzędzia Zużycie ostrza: mechaniczne, adhezyjne, dyfuzyjne, cieplne, chemiczne, wytrzymałościowe-skokowy ubytek mas(wyszczerbienia, wykrzywienia, wyłamania, pęknięcia), ścierne- ciągły ubytek mas Materiały narzędziowe Al2O3- ceramika czarna Al2O3+ZrO2 ceramika biała Zarysy zębów: kołow, liniowe, ortocykloisy, epicykloidy, hipocykloidy, ewolwenta(nieczułe na zmianę odległości osi, koła o różnej ilości zębów a takim samym module można obrabiać tymi samymi narzędziami, kierunek siły międzyrębnej jest staly, zamienność kół o róznej ilości zębów, duże naciski, znaczne poślizgi, mniejsza sprawność niż w cykloidalnych), kołowo-łukowe( wrażliwość na zmianę odległości osi, złożony zarys krawędzi, możliwość obrobki tylko metodą kształtową, brak zamienności kół w produkcji przekładni o różnych przełożeniach, wysoka dokładność, niskie naciski powierzchniowe, dzięki dużej powierzchni styku, małe poślizgi międzyzębowe, małe zużycie wysoka sprawność) Kształtowanie zarysu zęba: metoda kształtowania- koła mogą być frezowane, dłutowane lub przeciągane. Metoda obwiedniowa- obtaczanie po zębatce, obtaczanie po kole zębatym. Metoda Maaga- koło wykonuje ruch obrotowy i posuwowy, a zębatka tylko dłutuje Metoda Szaderlander- koło wykonuje rych obrotowy a zębatka posuwowy + dłutowanie. Metoda Tellowska(tzw. Dłutak modułowy) obroty dwóch kół Jedno dłutuje a drugie to obrabiana tarcza koło zębate. Metoda Pfautera( frez ślimakowy do uzębień, zębatka obraca się wykonując ruch śrubowy (narzędzie ma wpływ na dokładność) 1 obrót wrzeciona roboczego-> obrót o jeden ząb obrabianego koła) Metody obwiedniowe: wydajne, dokładne, narzędzia SA uniwersalne, narzędzia mają prostą budowe. Obróbka wykańczająca: szlifowanie- koło twarde, wiórowanie- koło miękkie, opatowanie. Przekładnia stożkowa: prosta, hipoidalna( wał przesunięty do góry) Koło zębate stożkowe: proste, skośne. Kryto liniowe( o zębach łukowych- zęby w kształcie łuków kołowych, o zębach koloidalnych( zęby o kształcie ewolwenty), o zębach eloidalnych- zęby o kształcie cykloidy. Koła zębate stożkowe proste tworzymy przetaczając półfabrykat po zębatce w kształcie pierścienia : nóż Gleasowa do uzębień, głowice do frezowania kół zębatych metoda Gleasowa. Koła zębate stożkowe- łukowe( Metoda Gleasowa- noże rozmieszczone na obwodzie koła, w wyniku powstaje uzębienie o łukowej linii zęba. Promień z ostrzami ruch kołowy Metoda fiat-Mammano- noże rozmieszczone według spirali Archimedesa Metoda Klirgelnberga- ewolwenta linia zęba tzw. Rozmieszczenie polloidalne Metoda Oerlikona-cykloidalna linia zębów r. kołyskowy, obtaczanie i ruch obrotowy. Dokladność kinematyczna- gdy ważna jest precyzja przenoszenia ruchu np. obrabiarki Płynność pracy- gdy ważne: cichobieżność i minimalizacja drgań, przyleganie. Im większa prędkość obrotowa ty wieksza dokładność np. od 1 do 4. Scieranie diamentowe-zimne szlifowanie- przedmiot obrabianyy się ogrzewa, a zatem nie niszczy na powierzchni