Albert CAMUS (1913-1960)
Książki: Dżuma, Upadek, Mit Syzyfa
Narodowość: Francuska
„Jest tylko jeden problem filozoficzny prawdziwie poważny: samobójstwo. Orzec, czy życie jest, czy nie jest warte trudu, by je przeżyć, to odpowiedzieć na fundamentalne pytanie filozofii”.
Człowiek poszukuje sensu świata, życia ludzkiego, który ugruntowałby i wspierał ludzkie ideały i dążenia. Człowiek chce zapewnienia, że rzeczywistość to sensowny proces teologiczny. Chce metafizycznego zapewnienia o sensie.
Jednak człowiekowi o przenikliwym spojrzeniu świat odsłania się w końcu jako pozbawiony wszelkiego celu. Świat nie jest rozumny i stąd powstaje uczucie absurdu (le sentiment l'absurde - lu sętimęt labsurd). „Absurd powstaje z tej konfrontacji: ludzkie wołanie i bezsensowne milczenie świat”. Absurd może się wyłaniać gdy np. widzimy obojętność przyrody na wartości i ideały człowieka, gdy uświadamiamy sobie ostateczność codziennego życia. Niektórzy uciekają od absurdu do Boga, który jest poza rozumem (Jaspers, Szestow), ale inni potrafią spojrzeć w twarz ludzkiemu absurdowi (Nietzsche).
Zdaniem Camus samobójstwo oznacza kapitulację, poddanie się absurdowi. Godność i wielkość ludzka nie ujawnia się ani wtedy, gdy się poddajemy, ani wtedy gdy uciekamy jak Jaspers, lecz wtedy gdy żyjemy w świadomości absurdu, a jednak buntujemy się przeciw niemu żyjąc w najpełniejszy sposób. Człowiek absurdalny (l'homme absurde) może przybierać wiele postaw. W Dżumie Camus stawia pytanie czy może być ateistyczny święty. Człowiek absurdalny żyje bez Boga, ale może przecież poświęcać się innym. Jeśli tak czyni nie oczekując nagrody i wiedząc, że ostatecznie to nie ma sensu, jak postępuje, to przejawia wielkość człowieka. Można być świętym bez złudzeń.
Jeśli wybiera się życie, tym samym uznaje się pewną wartość - że życie jest warte tego, by żyć, albo że chce się sprawić aby było warte. Człowiek może się buntować przeciwko np. nierówności i przez to samo, że się buntuje, uznawać wartości, w imię których się buntuje. Jest to podstawą moralną w świecie „pozbawionym Boga”.
Musimy się odwrócić od absurdu, a zwrócić ku umiarowi i ograniczeniu.
Filozofia buntu Camus skupia się głównie wokół wartości moralnych i rozwijaniu moralnej odpowiedzialności. Komuniści nie dopuszczają możliwości pomyłki, a bunt musi się dokonywać ze świadomością możliwego błędu. Jedyną nadzieją na przyszłość jest społeczeństwo otwarte, w którym pasja buntownicza i duch umiaru są w trwałym napięciu.
Camus miał podniosłe ideały moralne, zajmował się sprawami pokoju i przemocy. Swoim życiem głosił, iż człowiek musi się buntować przeciwko wyzyskowi, uciskowi, niesprawiedliwości i przemocy.
Jego teorie nie posiadają wsparcia teoretycznego, ale nie był on przecież filozofem. Ponadto umarł przedwcześnie.