Wiązania w kryształach- jonowe-wiązania na podstawie sił kulombowskich, kryształy o takich wiązaniach cechują się dużą wytrzymałości i twardością ,wysoką temp topnienia, skłonnością do łupliwości wzdłuż określonych płaszczyzn krystalograficznych, kowalencyjne-bardzo silne wiązania, kryształy o takich wiązaniach mają wysoką temp topnienia i dużą wytrz. Mech. nie przewodzą prądu lub są półprzewodnikami, ,metaliczne- atomy metali po zbliżeniu nadległość charakterystyczną dla skondensowanego stanu skupienia następuje oderwanie Ele które tworzą tzw chmurę Ele. Wiązanie charakteryzuje się duża energia wiązania (pośrednia między jonowym a kowalencyjnym)bezkierunkowe,dobrze wł gazu Ele tłumaczą dobre przewodnictwo cieplne, elektryczne, plastyczność, metaliczny połysk van der Waalsa- na skutek nierównomiernego rozkładu ładunku w chmu ele tworzą się chwilowe dipole które oddziałują z atomami siłami vdW, bardzo słabe, łączą cząsteczki w skondensowane stany skupienia, występują w polimerach organicznych, jodzie, siarce, Kryształy- 7 układów krystalograficznych, 14 typów sieci, metale w większości występują w 3 rodzajach sieci w dwóch układach krystalograficznych regularnym i heksagonalnym, komórka elementarna-najmniejszy powtarzający się składnik sieci, defekty sieci dzielimy ze względu kryterium geometryczne 0d,d1,d2. 0d- defekty punktowe - wakacje - puste miejsce w sieci krystalicznej, wypadnięcie atomu rodzimego, naprężenia rozciągające. Atomy między węzłowe- rodzime atomy sieci wskakują między węzły sieci, naprężenia ściskające w oku. Obcy atom substytucyjny -zastępuje atom rodzimy w strukturze sieci krystalicznej, ma zbliżoną średnice. atom obcy między węzłowy-obcy atom o śre. << od śre. Atomów rodzimych, znajduje się w lukach między węzłowych D1- Defekty liniowe-dyslokacje- periodyczne zaburzenie ułożenia atomów wzdłuż linii dyslokacji. Wyróżniamy 2 rodzaje- krawędziowa przesunięcie prostopadle do linii dyslokacji, śrubowa-równolegle do linii dyslokacji. 2d-defekty powierzchniowe-granice ziaren- strefy o szerokości 2-3 at gdzie występują periodyczne zakłócenia budowy kryształu, występują gran małego kata <15 niedopasowanie kompensują dyslokacje, i dużego>15, szczególny przypadek granice bliźniacze-ściśle określona dezorientacja kryształów, granica jest osią sym .granice międzyfazowe- granice ziaren o różnym składzie chem, są koherentne-zgodność sieci krystalicznej, pół koherentne częściowa zgodność oraz nie koherentne., błędy ułożenia- dołożenie lub usunięcie warstwy kryształów. Poślizg dyslokacji- podstawowy mechanizm odkształcenia plastycznego, poślizg występuje w najgęściej ułożonej płaszczyźnie i kierunku. Bliźniakowanie- nagły proces poślizgu zachodzący w niewielkim obszarze struktury, ściśle ograniczony granicami bliźniaczymi, po bliź. Zmiena się orientacja cz. Odkształconej od osnowy, przy poślizgu nie. Poślizg zachodzi w jednej pł, bliżniakowanie w pł równoległych. Umocnienie odkształceniowe -umocnienie materiału na skutek odkształcenia plastycznego, wzrost gęstości dyslokacji. Obróbka cieplna po odkształceniu-wyżarzanie rekrystalizujące-proces w temp do 0,4temp.top., polega na tworzeniu się nowych nie odkształconych ziaren. Zdrowienie- faza poprzedzająca rekrystalizacje, zmniejszanie koncentracji defektów punktowych. Rekrystalizacja- tworzą się nowe nie odkształcone ziarna, etapy zarodkowanie- tworzenie się małych obszarów niemal doskonałych stru. Krysta. Zdolne do ciągłego wzrostu, etap trwa aż do zetknięcia się ze sobą nowych ziaren. Rozrost ziaren-normalny ciągły wzrost ziaren równomiernie, anormalny-tylko niektóre ziarna rozrastają się Kosztem innych. Układ Fe3C-fazy- ciecz, cementyt, ferryt, austenit, składniki
-ferryt- między węzłowy roztwór węgla(do0,021%) w żelazie alfa, cementyt- związek żelaza z węglem w roztworze Fe3C, istnieje 1,2,3 rzędowy, 1 rz występuje w surówkach nadeutektycznych w postaci jasnych igieł na tle ledeburytu przemienionego, 2rz widoczny w stalach nadeutektoidalnych, 3rz pojedyncze wydzielenia na granicach ziaren ferrytu. Austenit- roztwór między węzłowy węgla (do2,11%)w żelazie gama, występuje tylko powyżej temp 727. Prelit- mieszanina ferrytu i cementytu powstaje z austenitu w wyniku przemiany eutektoidalnej. Występuje w stalach o max 4,3%C. Ledeburyt- mieszanina austenitu i cementytu powstaje z cieczy o zawartości 4,3%C przy temp 1148. Ledeburyt przemieniony- ledeburyt w którym zaszłą przemiana eutektoidalna austenitu w perlit.
Stal podeutektoidalna- stal składająca się z ferrytu i perlitu w podwyższonej temp, natomiast w temp pokojowej ferrytu i cementytu, zawartość C<0,77%. Stal eutektoidalna- stal składająca się tylko z perlitu. Stal nadeutoktoidalna- stal składająca się z faz :ferrytu i cementytu ,o składnikach perlit cementyt wtórny , C<3%.Stal podeutektyczna- występują następujące składniki ledeburyt przemieniony, perlit, cementyt wtórny ,zaw C<6,67%. Cementyt- zawartość c>=6,67% , stop jedno składnikowy cementyt. Przemiana eutektyczna- jedna faza z biorących udział w przemianie jest fazą ciekłą. Przemiana Eutektoidalna- w przemianie biorą udział tylko fazy stałe. Przemiana dyfuzyjna austenitu- wydzielanie się ferrytu z austenitu w stalach podeutektoidalnych. Przemiana perlityczna- austenit zamienia się w mieszaninę eutektoidalną ferrytu i cementytu. Zarodki perlitu powstają na granicy ziaren austenitu. Tworzenie się płytek cementytu umożliwia powstanie ferrytu. Banit górny- powstaje w temp350-550, składa się z ziaren ferrytu przesyconych węglem wewnątrz których i między którymi wydziela się cementyt, stal złożona z bg mało odporna na pękanie. Banit dolny- powstaje w temp <400, listkowy charakter przesyconego ferrytu. Drobne wydzielenia węglików w listkach ferrytu. Przemiana martenzytyczna- przemiana bezdyfuzyjna, zachodząca z duża prędkością >prędkości krytycznej, zmiana sieci krystalograficznej austenitu.struktura RPC zamienia się w TPC, martenzyt tworzy igły,nie rozrastają się one tylko tworzą się nowe, igły w ziarnie zorientowane są wzg siebie pod kontem 60 v 120, proces hamuje naprężenie ściskające (Vmatenzytu >VAustenitu) reakcja nigdy nie zachodzi w 100%, zostaje austenit szczątkowy.
tą przemianę nazywany hartowaniem. Hartowność- zdolność do zajścia przemiany martenzytycznej w stopie. Odpuszcznie- wygrzanie do temp niższej od temp przemiany struktury w austenit i wygrzani stali przez określony czas w tej temp. Austenit szczątkowy zamienia się w fazę stabilną. Rm- wytrzymałość na rozciąganie, Re-granica plastyczności, przyrost wydłużenia bez zwiększania siły, jednostka naprężenie. K1c- odporność materiału na kruche pękanie metale 80-100,ceramika 1-10, jednostka naprężenie. Twardość- odporność na odkształcenie plastyczne. Nadstopy- stopy na bazie żelaza, niklu i kobaltu, cechują się wysoką żaroodpornością i odpornością na pełzanie w ht. stosowane w lotnictwie. Pełzanie- przyrost odkształcenia bez zwiększania siły. Utwardzenie wydzieleniowe- proces składający się z 2etapów przesycania i starzenie, przesycanie -uzyskanie stałego przesyconego roztworu al z Cu po czym szybkim ochłodzeniu tak by nie powstały wydzielenia, starzenie- dążenie stopu do stanu równowagi, stan równowagi wydzielenie się nadmiaru Cu z roztworu wydzielenia bardzo drobne. Dwa rodzaje starzenia naturalne-przy temp otoczenia długi czas, sztuczne-podwyższona temp czas krótszy.