Wykład 8 - 15.0.1.2011r. (2h)

TEMAT: 5S i audit 5S

Metoda 5S

System 5S, praktyki 5S, 5xS, zasady 5S

Efekt wielu lat praktyk i doświadczeń  wiodących japońskich firm.

Cele i zadania

• Zaprowadzenie i utrzymanie porządku i dyscypliny w miejscu (na stanowisku) pracy.

• Fundament tworzenia środowiska pracy sprzyjającego działaniom projakościowym, harmonijnej pracy i ciągłemu doskonaleniu stosunków ludzkich, co przekłada się na efektywność organizacji.

5S czyli

• Seiri

• Seiton

• Seiso

• Seiketsu

• Shitsuke

• odpowiedniki angielskie to:

Sort, Systematize (Stabilize), Sweep (Shine), Standardize, Selfdiscipline (Sustain)

5S

Seiri (整理): sort, selekcja; dotyczy praktyki sortowania wszystkich narzędzi, materiałów, itp. na miejscu pracy i posiadanie tylko tego, co niezbędne. Rzeczy zbędne należy magazynować lub wyrzucić, gdyż stwarzają niebezpieczeństwo na stanowisku pracy oraz powodują bałagan, co zakłóca proces wydajnej pracy.

5S
Seiton (整頓): storage, systematyka; polega na oznakowaniu części i narzędzi oraz wyznaczenie dla nich miejsca, w którym mają być dostępne. Każdej części, narzędziu, instrukcji określone zostaje miejsce, w którym ma się znajdować. Przedmioty wykorzystywane najczęściej powinny znajdować się w zasięgu ręki pracownika, powinny być łatwiej dostępne.

5S
Seiso (清掃): shine, sprzątanie; wskazuje na potrzebę utrzymywania miejsca pracy zarówno uporządkowanego, jak i czystego. W japońskich firmach sprzątanie jest codzienną czynnością. Po zakończeniu pracy, przestrzeń pracy jest sprzątana, a wszystkie elementy wracają na swoje miejsce.

5S
Seiketsu (清潔): standardise, standaryzacja; pozwala na kontrolę i konsekwencję. Wykonywane czynności należy standaryzować, aby stosowane były z dużo większą łatwością. Każdy musi wiedzieć, za co jest odpowiedzialny. Obowiązek utrzymywania czystości staje się częścią regularnie wykonywanych działań.

To również opracowanie instrukcji postępowania.

W praktyce jest to codzienne wykonywanie Seiri, Seito oraz Seiso.

5S
Shitsuke (躾): sustain, samodyscyplina; dotyczy utrzymywania standardów. Wcześniejsze 4S muszą być przestrzegane ze ścisłą dyscypliną, dzień po dniu. Należy przestrzegać wcześniej ustalonych zasad i uczynić je przyzwyczajeniem.

3S + 2S

• 3S - w jaki sposób zaprowadzić porządek na stanowisku

• 2S - jak system utrzymać i doskonalić.

Zalety i korzyści

• Wdrożenie praktyk 5S w organizacji nie wymaga dużych nakładów.

• 5S to system prosty i łatwo zrozumiały

• To system akceptowany przez pracowników.

• Wprowadzony porządek w krótkim czasie potrafi dać wymierne korzyści.

• Praca na stanowiskach staje się mniej męcząca dla pracownika i bardziej efektywna, ergonomiczna

• Zwiększenie produktywności - jak podają japońskie źródła - w niektórych przypadkach nawet do 30%.

• Wzrost świadomości pracowników - przejęcie odpowiedzialności za swoje stanowisko pracy.

• Poprawa jakości pracy - zmniejszenie częstości niezgodności (wad) w wyrobach.

• Poprawa bezpieczeństwa pracy - zmniejszenie liczby wypadków.

• Wzrost poziomu kompetencji pracowników i posiadanej przez nich wiedzy - technika 5S staje się narzędziem zarządzania wiedzą.

• Rozpowszechnianie wzorcowych rozwiązań.

• Wzrost poziomu współpracy i współdziałania między pracownikami - poprawa komunikacji w firmie.

Przykład z zakresu seiri - selekcja

Akcja czerwonej etykiety.

• Oznaczanie przedmiotów uznanych za zbędne na stanowisku pracy specjalnie przygotowaną czerwoną etykietą (przywieszka, naklejka, taśma samoprzylepna), odpowiednie jej wypełnienie oraz przemieszczenie przedmiotów niepotrzebnych we wskazane miejsca.

Cel akcji - uzyskanie odpowiedzi na

pytania:

• Czy dany przedmiot jest niezbędny na stanowisku pracy?

• Jeżeli jest niezbędny, to w jakiej ilości?

• Jeżeli jest niezbędny, to czy musi być ulokowany na stanowisku pracy?

• 5 S po japońsku -

Czyli z czym mamy do czynienia?

• Seiton - systematyka

• Seiso, sprzątanie

• Seiketsu, standaryzacja

Seiketsu, standaryzacja

• Seiton, systematyka

Seiketsu, standaryzacja

• Seiton, systematyka

• Przygotowanie do seiton, systematyki

• Seiso, sprzątanie

• Seiton, systematyka

• Seiri, selekcja

• Seiton, systematyka

Źródło: 5S Fun Club

Źródło: http://www.docstoc.com/docs/6522039/5S-Audit-Checklist

W biurze

Wybrane przykłady

Mr Clean Award

Szuflada - organizer

Czerwona kropka - czerwona szuflada

Szuflada w biurze kierownika technicznego

• Mapa położenia dokumentów

Audit 5S

• Przypadek firmy Lean Expert - firma konsultingowa

System auditowy składa się

• formularza auditowego - zbioru pytań weryfikujących stosowanie opracowanych standardów

• planu auditów - harmonogramu auditów przeprowadzanych na poszczególnych obszarach wraz z przypisaniem audytora i czasu realizacji danego auditu. Często przyjmuje się zasadę, że obszary o niskim stopniu wdrożenia 5S, bez wyraźnego wzrostu wyników, auditowane są częściej (nawet codziennie) w stosunku do innych obszarów, ponieważ takie postępowanie wymusza realizację zadań wynikających z wdrożenia metody 5S.

• arkusza działań korygujących - formularz wypełniany przez auditora po zakończeniu audytu, wraz z określeniem niezgodności oraz terminu jej usunięcia.

• W naszym przypadku zdecydowaliśmy się na cotygodniowe niezapowiadane audity. Plan auditów powstał w drodze losowania i w ten sposób każdy z nas raz na 5 tygodni jest audytorem.

• Auditor dysponuje formularzem auditowym zawierającym 22 pytania opracowane na podstawie obowiązujących standardów.

• Za każdą zgodność z system 5S, określaną na podstawie pytań formularza, auditowany otrzymuje 1 punkt.

• Dla uproszczenia przyjęto system zero-jedynkowy, który za stuprocentową zgodność przydziela audytowanemu w danej kategorii jeden punkt (1), natomiast nawet za najmniejszą niezgodność - auditowany otrzymuje w danej kategorii zero (0).

• Suma wszystkich punktów uzyskana przez audytowanego, zamieniana jest na wynik procentowy, który jest umieszczany na wykresie „Wyniki auditów 5S”.

• Taki sposób obrazowania wdrożenia metody 5S, wywołuje rywalizację pomiędzy poszczególnymi pracownikami, ponieważ nikt nie chce mieć najgorszego wyniku.

• W przypadku wystąpienia niezgodności, bądź wskazań obszarów do poprawy, audytor bezpośrednio po audycie wypełnia Formularz działań korygujących.

Arkusz zawiera:

• opis niezgodności

• działanie, które ma na celu wyeliminowanie w/w niezgodności

• osobę odpowiedzialną za realizację działania

• datę do której powinno być zakończone zadanie

• W naszym przypadku posłużono się gotową formatką arkusza działań korygujących, która jest standardem w zakładzie.

---