KLASYFIKACJA WAD SŁUCHU
WYRÓŻNIAMY:
zaburzenia przewodzenia
zaburzenia percepcji słuchowej (odbiorcze)
zaburzenia mieszane (kombinowane)
centralne zaburzenia słuchu
1. ZABURZENIE PRZEWODZENIOWE powstaje przy uszkodzeniu tzw. przewodzącej części analizatora słuchowego, najczęściej w wyniku stanów zapalnych, urazów oraz wad wrodzonych. Części te przewodzą głos w ten sposób, że fale powietrzne o dłużej amplitudzie i małej energii zostają przekształcone w drgania mechaniczne o małej amplitudzie i dużej energii. Ten mechanizm przenoszenia ma szczególne znaczenie dla tonów niskich. Niedosłuch przewodzeniowy można określić jako zaburzenie ilościowe. Siła dźwięku jest zmniejszona przy zachowaniu zdolności rozróżniania podstawowych elementów języka.
KONSEKWENCJE:
dziecko źle słyszy tony ciche i niskie
dobre rozumienie mowy przez telefon
trudno mu usłyszeć głos
zanikają w mowie nieakcentowane i końcowe sylaby
zmieniony jest akcent, dynamika i melodia mowy
odbiór zbyt cichych elementów mowy jest utrudniony przez to, że pozostałe, głośniejsze części jakby je zagłuszają
jeżeli zaburzenie nie dotyczy obszarów formantów, dziecko posiada zdolność odróżniania poszczególnych dźwięków i rozumienia mowy
dziecko źle słyszy potoczny język mówiony. Ubytek słuchu w tym typie uszkodzenia nie przekracza 60 dB i dotyczy głównie tonów niskich.
słyszenie i mówienie jest zachowane przy zastosowaniu właściwych aparatów
zachowana kontrola własnego głosu
dzieci z głuchotą przewodzeniową mogą chodzić do szkół masowych
2. ZABURZENIE ODBIORCZE (PERCEPCYJNE) polega na uszkodzeniu części odbiorczej analizatora słuchowego ( ucha wewnętrznego i nerwu słuchowego), a więc organów, które przetwarzają drgania dźwiękowe na impulsy nerwowe, co powoduje niedosłuch lub głuchotę typu odbiorczego.
KONSEKWENCJE:
brak jest możliwości słyszenia w zakresie tonów wysokich, co wpływa na gorszą słyszalność dźwięków spółgłoskowych, a więc na większą trudność w rozumieniu mowy
obniżona zdolność słyszenia tonów wysokich w pewnych wypadkach zanika całkowicie
jeżeli zaburzenie dotyczy pola słuchowego dźwięków mowy, źle są zróżnicowane dźwięki
dziecko traci zdolność akustycznego różnicowania dźwięków, a więc i słów. Wskutek tego może ono nie rozumieć słów i zdań.
słyszy ono relatywnie dobrze tony niskie, a także głos osoby mówiącej z względnie dużej odległości, jednak postrzega poszczególne elementy mowy, które nie są różnicowane
dziecko gorzej rozpoznaje tony wysokie niż niskie oraz źle słyszy w otoczeniu pełnym szmerów, kiedy zdolność różnicowania musi być bardzo dobra
słowa mówione są lepie odróżniane niż szeptane. Przy tym zaburzeniu słuchu istnieje przeważnie zaburzenie jakościowe, ponieważ odbierane dźwięki są silnie zdeformowane
osoby z zaburzeniem odbiorczym nie mają możności pełnego kontrolowania własnej mowy, ponieważ zniekształcenie dźwięków sprawia, iż nie są one w stanie odróżnić dźwięku wymówionego poprawnie od wymówionego błędnie
3. ZABURZENIA MIESZANE (KOMBINOWANE) są następstwem uszkodzenia części przewodzeniowej i odbiorczej analizatora słuchowego.
KONSEKWENCJE:
dziecko takie słyszy nie tylko mniej ale również niewyraźnie
czasem towarzyszy temu upośledzenie możliwości identyfikacji kierunku słyszenia
4. CENTRALNE ZABURZENIA SŁUCHU powstają w następstwie uszkodzenia części korowej analizatora słuchowego. Jest ona zlokalizowana obustronnie w okolicach płata skroniowego, od którego prowadzą drogi słuchowe do jąder korowych obu półkul. W związku z tym jest możliwe jednostronne uszkodzenie obszaru korowego przy głuchocie centralnej. Zaburzenie centralne często występuje jednocześnie z zaburzeniem odbiorczym, zwłaszcza po zapaleniu opon mózgowych, w wypadku niedotlenienia, po różyczce lub konfliktów Rh.
KONSEKWENCJE:
jeśli dziecko zupełnie nie różnicuje i nie rozpoznaje dźwięków mowy, które nie mogą dotrzeć do centrum integrującego, jego mowa nie rozwija się
Na rysunku przedstawiono przykład ubytku słuchu w zakresie wysokich tonów. Wiele ze spółgłosek pozostaje niesłyszalnych.