STOPA KOŃSKA
W obrębie kończyny dolnej może powstać szereg zaburzeń powodujących różnego rodzaju zniekształcenia. Wady te różnią się pod względem okresu występowania, charakteru zmian zniekształcających, etiologii, stopnia zaawansowania zmian itd. Wyróżnia się dwie grupy zniekształceń wrodzone i nabyte.
Stopa końska jest wrodzona albo może być następstwem zranienia lub porażenia, np. po udarze mózgowym. W stopie końskiej skróceniu ulega ścięgno Achillesa.
Objawy:
Podczas ruchów mięśnie łydki są stale napięte,
przedstopie jest skierowane do dołu i mało ruchome
stopa ustawiona jest na główkach kości śródstopia, a pięta nie dotyka podłogi
pojawiające się bóle na skutek przeciążenia przedstopia
Stopa końska występuje względnie często u osób obłożnie chorych, kiedy stopy są ułożone niewłaściwie. W łóżku stopa automatycznie przyjmuje ustawienie końskie. Im cięższa jest kołdra, tym większe niebezpieczeństwo wytworzenia się stopy końskiej. Usztywnienie powstaje bardzo szybko i jest trudno odwracalne.
Rehabilitację należy rozpoczynać zaraz po urodzeniu dziecka, stwarza to bowiem szansę na usunięcie wady. Powinno być prowadzone przez doświadczonego ortopedę, który dokonuje korekcji wady stopniowo, systematycznie i bez użycia siły. Każdorazowo uzyskanej korekcji towarzyszyć musi jej stabilizacja, aż do uzyskania pełnej korekcji. Utrzymywanie się jakiejkolwiek resztkowej wady powoduje nieunikniony nawrót zniekształcenia. Wynik leczenia można uznać za trwały, gdy kościec stopy po zakończeniu leczenia i w czasie wzrostu nie wykaże odchyleń, a mięśnie stopy utrzymają właściwą harmonię w pracy. Ostateczna ocena wyniku leczenia jest możliwa dopiero po zakończeniu wzrostu, jednak decydujące dla dalszego rokowania jest pierwsze 5-7 lat życia dziecka.
Istnieje także mozliwosc operacyjnego wydłużenia ściegien Achillesa. Na pierwszy albo drugi dzień po operacji dziecko stoi po raz pierwszy razem z fizjoterapeutą. W ciągu następnych dwóch dni przeprowadzane są te ćwiczenia coraz częściej (więcej razy wciągu dnia). Ćwiczenia te powinny również być przeprowadzane przez rodziców po odpowiednim wprowadzeniu przez fizjoterapeutę. Następnie są przeprowadzane ćwiczenia wzmacniające mięśnie i wspierające czynności oddechowe. Później zaczynają chłopcy chodzić z pomocami (rollator, balkonik, poręcze) w odpowiednich pantoflach lub specjalnych skarpetach z nie ślizgającą podeszwą. W następnych dniach chodzą za rękę i z reguły od 10 do 12 dnia bez żadnej pomocy.
Żeby dzieci po operacji mogły być szybko mobilizowane, muszą stawiać stopy w lekkiej pozycji ze skręceniem na zewnątrz, aby uniknąć nadmiernego napięcia ścięgien piętowych. Ponadto pod-czas pierwszych tygodni po operacji jest korzystne poruszanie górnej części ciała przy chodzeniu. Odwiedzanie przedszkola jest możliwe około 2 - 4 tygodnie po operacji. 3 - 4 tygodnie po całkowitym wygojeniu ran (około 5 do 7 tygodni po operacji) może dziecko znowu pływać. Dzieci powinny być systematycznie pod opieką i raz w roku badane przez lekarza ortopedę.
Zapobieganie u osoby leżącej dłużej należy podeprzeć kołdrę tak, aby nie spoczywała na stopach. Stopy należy ustawić pod kątem prostym, podpierając je na przykład deską, pięty zaś powinny być skierowane do dołu. Przy konstruowaniu odpowiedniego podparcia stóp należy skorzystać z rad instruktora gimnastyki leczniczej.