Choroby nerek i dróg moczowych
Zabiegi fizykalne znajdują ograniczone zastosowanie w chorobach nerek i dróg moczowych. Stosuje się je przede wszystkim w zaburzeniach ruchowych dróg moczowych i pęcherza moczowego i to nie tylko pierwotne lecz również wtórne w przebiegu chorób neurologicznych, czy chorób kobiecych. W grę wchodzą zabiegi elektroterapeutyczne, masaże, ćwiczenia gimnastyczne.
Elektroterapia
Zabiegi przy użyciu prądu bodźcowego są stosowane do pobudzania częściowo lub całkowicie porażonych mięśni (działają również przeciwbólowo), np. różnego rodzaju prądy impulsowe o częstotliwości < 1000 Hz przy komplikacjach w chorobach neurologicznych do stymulacji mięśni ścian miednicy.
W neurogennych zaburzeniach czynności pęcherza moczowego elektrody muszą być implantowane w ściany pęcherza moczowego.
Stosuje się również prądy interferencyjne, ponieważ one również stymulują mięśnie.
Wykorzystuje się również prądy wielkiej częstotliwości i ultra-dźwięki ze względu na ich działanie cieplne.
Należy pamiętać, że działanie cieplne prądów wielkiej częstotliwości sięga tylko 5 cm, a ultradźwięków 10 cm (zwraca się uwagę na to, że ultradźwięki są silnie absorbowane przez kości, a poza tym, że do dzisiaj nie jest znane ich działanie mechaniczne. Wskazanie stanowią zespoły podrażnienia pęcherza moczowego i przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego. Badania wykazały poprawę statystycznie znamienną w przewlekłym zapaleniu gruczołu krokowego po stosowaniu mikrofal.
Do ciepłolecznictwa stosuje się również zabiegi peloidowe okłady fango czy kąpiele borowinowe.
Klasyczny masaż
Sprowadza się do bezpośredniego mechanicznego wpływu na tkanki. Działanie: zwiększenie przepływu włośniczkowego, zwiększenie odpływu limfy, wpływ na napięcie mięsni przez pobudzenie lub hamowanie aktywności wrzecionek mięśniowych, mechaniczne rozluźnienie adhezji. Uruchomienie przepływu płynu tkankowego, co jest zwłaszcza ważne przy obrzękach, dochodzi do wzrostu diurezy. Rozluźnienie mięśni i odprężenie psychiczne.
Masaż stref odruchowych
Empirycznie rozwinięty masaż stref odruchowych (segmentowy i tkanki łącznej) wykorzystuje poprzez odruchy skórno-trzewne segmentowe powiązania odcinków skóry z narządami wewnętrznymi. Zabieg jest poprzedzony badaniem dotykowym mającym na celu wykrycie stwardnień i miejsc o zwiększonej wrażliwości bólowej.
Gimnastyka lecznicza
Znajduje zastosowanie przede wszystkim w postaci ćwiczeń mięśni ścian miednicy w nie trzymaniu moczu, a również po operacjach ginekologicznych i urologicznych ( w pozycji leżącej wykonuje się izometryczne napięcia mięśni brzucha i ścian miednicy, a również jako ćwiczenia na 40 cm wysokim taborecie w pozycji siedzącej. Równocześnie wykonuje się czynne ćwiczenia abdukcji i addukcji w stawach biodrowych) i jako trening pęcherza moczowego.
Zapalenie nerek (Nephritis)
Etiopatogeneza
Symptomatologia
Diagnostyka
Leczenie podstawowe
Cele uzupełniającego leczenia fizykalnego
Pobudzenie czynności nerek
Zapobieganie powikłaniom
Hydro-termoterapia
Ciepło powoduje zwiększone ukrwienie nerek co powoduje wzrost przesączania kłębkowego. Działa również rozkurczowo na drogi moczowe.
Zawijania i okłady wilgotne, gorące
Termofory
Gimnastyka lecznicza
Zapobieganie zakrzepom.
Bierne i czynne ruchy nóg
Ćwiczenia izometryczne
Ćwiczenia z oporem
Gimnastyka oddechowa
Zapalenie miedniczek nerkowych
Etiopatogeneza
Symptomatologia
Diagnostyka
Leczenie podstawowe
Cele uzupełniającego leczenia fizykalnego
Uśmierzenie dolegliwości
Polepszenie diurezy
Hydro-termoterapia
Jak w zapaleniu nerek.
Balneoterapia
Kuracja pitna (sprzyja diurezie) wodami kwasowęglowymi i wodorowęglanowymi zawierającymi jony wapnia i magnezu w postaci dwuwęglanów. Wypija się 1-2 l w równych objętościach w ciągu dnia. Przeciwwskazanie stanowi zespół nerczycowy (albuminuria, wysokie ciśnienie krwi, obrzęki).
Kamica nerkowa
Etiopatogeneza
Symptomatologia
Diagnostyka
Leczenie podstawowe
Uzupełniające leczenie fizykalne
Cele uzupełniającego leczenia fizykalnego
Rozkurcz mięśni gładkich
Wspomaganie wydalenia lub przesunięcia kamieni
Mechanoterapia
Silne ruchy ciała wstrząsające ciałem, np. ćwiczenia ze skakanką, podskakiwanie, zbieganie ze schodów
Masaż
Masaż stref odruchowych
Ruchy okrężne w skórnej i mięśniowej strefie Heada C3-4, Th9-12, L1-3, S2-4 mające na celu wzbudzenie odruchów skórno-trzewnych powodujących usunięcie skurczu mięśni gładkich dróg oddechowych. W okresie wolnym od dolegliwości te ręko-czyny mogą działać drażniąco.
Masaż tkanki łącznej
Stref okolicy krzyżowej i na wewnętrznej powierzchni uda. Technika powięziowa.
Masaż okostnowy
Strefy nad grzebieniem kości biodrowej, nad wyrostkiem poprzecznym 1 i 2 trzonu kręgu lędźwiowego i nad dolnymi żebrami strony po której są zmiany chorobowe.
Hydrotermoterapia
Ciepło stosuje się tak jak w zapaleniu nerek.
Elektroterapia
Diatermia krótkofalowa
Metoda kondensatorowa. Elektrody:szklane o średnicy 13 lub 17 cm przykładane 6-10 cm nad powierzchnię przednią nadbrzusza i tułowia w odległości 4-6 cm na wysokości 12 żebra. Natężenie:dawka I i II. Czas trwania zabiegu 3-10 minut. Seria:zależnie od wyników stanowi 6-12 zabiegów.
Diatermia decymetrowa
Elektrody:aplikator muldowy na tułów. Natężenie:dawka I . Czas trwania i seria jak dla diatermii krótkofalowej.
Kuracja pitna
Neurogenne zaburzenia pęcherza moczowego
Etiopatogeneza
Symptomatologia
Diagnostyka
Leczenie podstawowe
Uzupełniające leczenie fizykalne
Cele uzupełniającego leczenia fizykalnego
Pomoc w opróżnianiu pęcherza moczowego
Elektroterapia
Elektrogimnastyka mięśni dna miednicy
Przerost gruczołu krokowego-zapalenie gruczołu krokowego
Etiopatogeneza
Symptomatologia
Diagnostyka
Leczenie podstawowe
Uzupełniające leczenie fizykalne
Cele uzupełniającego leczenia fizykalnego
Zwiększenie ukrwienia narządów miednicy malej
Hydro-termoterapia
Zawijania-T
Okłady wilgotne, gorące (40-450C) na podbrzusze, kilkakrotnie zmieniane. Zabieg powtarzać 2-3 razy dziennie.
Okłady z peloidów (450C)
Kompresy parowe
Ręcznik zanurzyć w bardzo gorącej wodzie i następnie włożyć pomiędzy dwie deseczki i wycisnąć dobrze wodę. Wyżęty gorący ręcznik kilkakrotnie zawinąć suchym ręcznikiem i po skontrolowaniu czy nie parzy nałożyć na podbrzusze. Utrzymać 10-15 minut. Odświeżyć 2-3 razy.
Kąpiele nasiadowe
Kąpiele nasiadowe o stopniowo wzrastającej temperaturze od 35-38-400C, ewentualnie z dodatkiem wyciągu z siana lub rumianku. Na koniec nałożyć suche zawinięcie podbrzusza obejmujące krocze (zawinięcie T).
Elektroterapia
Diatermia krótkofalowa
Metoda kondensatorowa. Elektrody: Jedna szklana o średnicy 13 cm w odległości 2 cm nad krocze, druga o średnicy 17 cm przeciwnie skierowana w odległości 3 cm nad okolicą krzyżową. Uwaga: jądra muszą znajdować się poza zasięgiem pola kondensatorowego. Natężenie: dawka I do II. Czas trwania zabiegu 10-15 minut. Najpierw codziennie, następnie 3 do 2 razy w tygodniu.
Zapalenie pęcherza moczowego, cewki moczowej, Reizblase
Etiopatogeneza
Symptomatologia
Diagnostyka
Leczenie podstawowe
Uzupełniające leczenie fizykalne
Cele uzupełniającego leczenia fizykalnego
Zwiększenie ukrwienia narządów miednicy małej
Hydro-termoterapia
Zawijania,
okłady,
kąpiele nasiadowe
powyższe zabiegi jak w zapaleniu gruczołu krokowego
Elektroterapia
Diatermia krótkofalowa
Metoda kondensatorowa. Elektrody: szklane, średnicy 13 cm. Elektroda czynna w odległości 2 cm nad spojeniem łonowym (przy pustym pęcherzu moczowym), natomiast przeciwna nad kością krzyżową w odległości 4 cm. Natężenie: dawka I i II.
Czas trwania początkowo 3 minuty, następnie zwiększany stopniowo do 10 minut. Zabiegi wykonuje się codziennie. Seria: 12 zabiegów.
5