1 W jakiej kolejności tworzy się nową maszynę. Podać podstawowe zasady konstrukcji maszyny.

Wstępnym etapem konstruowania jest analiza rynku i konkretyzacja potrzeb. Zadania w etapach procesu produkcyjnego: konstruktor-określa przedziały wartości, technolog- planuje proces wytwórczy aby w wykonanym elemencie charakteryzujące go wielkości przybierały wartości z przedziałów ustalonych przez konstruktora, kontrola techniczna-sprawdzenie czy warunek został spełniony.

Ogólne zasady konstrukcji: 1)Konstrukcja powinna spełniać wszystkie podstawowe warunki konstrukcyjne wynikające ze szczególnych zasad w stopniu równym lub wyższym od założonego; 2) konstrukcja powinna być optymalna w danych warunkach ze względu na podstawowe kryterium optymalizacji;

Etapy powstawania maszyny:
-potrzeba
-projektowanie
-konstrukcja i obliczenia
-badania prototypu
-produkcja
-eksploatacja
-naprawa
-złomowanie

2 Od czego zależy dobór wartości współczynnika bezpieczeństwa.

3 Jakimi sposobami można zabezpieczyć połączenie gwintowe.

-zastosowanie podkładki sprężystej lub koronkowej;

-zastosowanie przeciwnakrętki;

-zastosowanie nakrętki koronowej i zawleczki;

-zastosowanie różnego rodzaju podkładek odginanych;

Aby zabezpieczyć złącze przed samoczynnym luzowaniem się stosuje się:
-ciasne pasowanie śruby i nakrętki
-gwint stożkowy samogwintujący i samozaklinowujący się
-specjalne zabezpieczenia takie jak:
-podkładki sprężyste
-przeciwnakrętki
-zawleczki
-sprężysty pierścień z tworzywa sztucznego (poliamidu) włożonego do wytłoczenia nakrętki
-zabezpieczenia drutem przeciąganym przez łby śrub lub w nakrętkach
-punktowe spawanie, lutowanie lub odkształcanie gwintu

• Jakiego rodzaju naprężenia występują w połączeniach sworzniowych pasowanych luźno i ciasno. Które z naprężeń są bardziej niebezpieczne.

Pasowane luźno - naprężenia zginające, nacisk powierzchniowy
Pasowane ciasno - naprężenia ścinające, nacisk powierzchniowy
W przypadku naprężeń zginających następuje szybsze zużycie materiału
Połączenie sworzniowe polega na przełożeniu przetknięciu obydwu łączonych części okrągłym sworzniem, wkładanym w wywiercone w tym celu otwory przelotowe. Sworznie mogą mieć różny kształt a ich wymiary określone są przez normy. Najczęściej stosowane są sworznie z łbem walcowym lub sworznie gładkie. Sworzeń należy zabezpieczyć zawleczką, w przypadku sworznia gładkiego należy zabezpieczyć go od dwóch stron.

• Na podstawie jakich parametrów dobiera się wpust pryzmatyczny łączący wał z piastą koła pasowego.

Parametry:
-Szerokości wysokość wpustu dobiera się na podstawie średnicy wału
-Długość wpustu dobiera się ze względu szerokość piasty
-Materiał na wpust dobiera się z uwzględnieniem momentu przenoszonego przez wpust

• W jakich połączeniach można stosować wpust czółenkowy.

WPUST - element konstrukcyjny stosowany do łączenia wałów z osadzonymi na nich elementami np. kołami zębatymi, tarczami sprzęgieł.
Wpust czółenkowy ma kształt prostopadłościanu, który z wierzchu jest płaski a od spodu tworzy łuk (półkole).
Stosuje się go przy dużych średnicach wału (bo wtedy jest mniejsze oddziaływanie karbu) i tam gdzie czop stożkowy.

• Jakie parametry charakteryzują koło zębate, a jakie przekładnię zębatą. Jakie naprężenia występują w zębach koła zębatego, które są bardziej niekorzystne i jakie są sposoby poprawienia warunków wytrzymałościowych zęba.

Każde koło zębate charakteryzuje szereg wielkości określonych wg PN-76/M-88509:
-Moduł koła zębatego m
-Podziałka t
-Średnica podziałowa d
-Średnica głów zębów d
-Średnica stóp zębów dr
Oraz wielkości określające wymiary zębów:
-wysokość głów h
-wysokość stóp hf
-szerokość wrębu em
-grubość zęba s
Przekładnie zębate należą do przekładni bezpośrednich: podstawowa cecha charakteryzująca wszystkie przekładnie mechaniczne to przełożenie i;
i (w przekładniach pojedynczych i jest równe stosunkowi prędkości obrotowej n1 lub prędkości kątowej w 1 wału napędzającego do prędkości obrotowej n2 lub prędkości kątowej w2 wału napędzanego.
i= n1/n2= w1/w2
Sprawność mechaniczna (przekładni pojedynczej) jest równa stosunkowej mocy przenoszonej przez wał napędzany N2 do mocy przenoszonej przez wał napędzający N1.
n(eta) = N2/N1
Moc przenoszona przez wał bierny jest mniejsza od mocy przenoszonej przez wał czynny. Przekładnie zębatą charakteryzuje też rodzaj.
Zęby narażone są na zginanie oraz na duże naciski powierzchniowe. Zęby zużywają się najbardziej poprzez zgniatanie. Niekorzystnym zjawiskiem jest także podcinanie zębów, powodujące zmniejszenie wytrzymałości zęba poprzez zmniejszenie grubości jego podstawy oraz pogorszenie warunków współpracy kół z podciętym zarysem zębów.
W praktyce dopuszcza się nieznaczne podcięcie zębów co prowadzi do zmniejszenia granicznej stosowanej liczby zębów zg przy której nie jest jeszcze stosowana korekcja uzębienia: Zg'= 0,85*zg
Dla zębów normalnych za graniczną liczbę zębów przyjmuje się zg'= 14 i kąt przyporu = 20°; zg'= 17 i kąt = 17.5°; zg'= 25 i kąt = 15°.

• Co należy zrobić, aby przy zachowaniu stałej średnicy podziałowej koła zębatego zwiększyć jego wytrzymałość.

Średnica d zależy od modułu m i liczby zębów z (d= m*z). Moduł odpowiada za wysokość zęba, dąży się do tego by zęby nie były zbyt duże. Dlatego żeby zachować stałą średnicę trzeba zachować również stały moduł m, a zwiększyć liczbę zębów.

• W jaki sposób poprawić odporność zęba na zużycie powierzchniowe.

Odporność zęba poprawia się poprzez szereg powierzchniowych zabiegów cieplno-chemicznych ( np. azotowanie, nawęglanie, cyjanowanie- połączenie 1 i 2, hartowanie powierzchniowe, indukcyjne) lub poprzez zwiększenie szerokości wieńca koła zębatego (zmniejsza się wtedy naciski jednostkowe) lub poprzez zwiększenie modułu zęba m (trzeba wypracować pewien kompromis, bo niekorzystne jest gdy zęby są zbyt wysokie).

• Od czego zależy szerokość wieńca koła zębatego.

Zależy od sposobu ułożyskowania. Gdy współosiowość jest zachowana to możemy zastosować szersze koło. Określa to wzór Y = b/m.

• Dlaczego nie jest wskazane przeprowadzenie korekcji typu pe-zero w parze kół zębatych, w których jedno koło ma np. 11, a drugie 13 zębów.

Korekcję p-0 stosuje się w celu uniknięcia zjawiska podcinania w kole o mniejszej liczbie zębów, powiększenia liczby przyporu oraz poprawienia warunków pracy zębów. Warunkiem koniecznym przeprowadzenia korekcji p-0 jest aby suma zębów obydwu kół współpracujących była większa lub równa podwójnej granicznej liczbie zębów (zg=17). W tym przypadku warunek ten nie jest spełniony.

• W jaki sposób można poprawić zazębienie w parze kół zębatych.

Możemy poprawić poprzez:
-zęby ukośne lub łukowe wtedy to współczynnik jednoczesności zwiększa się
-przeprowadzenie korekcji

• Które z przekładni charakteryzują się najmniejszymi gabarytami na jednostkę przenoszonej mocy i gdzie poszczególne rodzaje przekładni mogą być zastosowane.

Przekładnie, które przenoszą taką samą moc można uszeregować pod względem zwiększającej się masy :
-hydrauliczna (gdzie zależy nam aby układ był zabezpieczony)
-zębata (tam gdzie zależy nam na pełnej synchronizacji przełożenia, nie ma poślizgu)
-łańcuchowa (synchronizacja konieczna przy większej odległości przenoszonej mocy, gdzie układ napędowy jest zabezpieczony, nie stosujemy jeśli zależy nam na cichobieżności)
-pasowa (w napędach wielu maszyn rolniczych, napędy wentylatorów i dmuchów, suszarń ziarna, stosujemy gdy zależy nam na cichobieżności)v

• W jakich podzespołach stosuje się koła zębate z zębami niskimi, a w jakich z zębami wysokimi.

zęby niskie: w kołach stożkowych, w sprzęgłach zębatych

zęby wysokie: sporadycznie gdy zależy nam na dużym rozstawie osi lub na dużych powierzchniach między zębnych np. pompy zębate

• Co należy uwzględnić przy doborze pasa klinowego do danej przekładni pasowej.

Przy doborze pasa klinowego uwzględniamy:
-długość pasa (odległość między osiami)
-prędkość obrotową
-przenoszoną moc
Pasy klinowe pozwalają na zmniejszenie kąta opasania. Są stosowane w przekładniach o małym rozstawie kół lub w przekładniach o dużych przełożeniach. Materiał pasów powinien cechować się dużą sprężystością przy rozciąganiu

• W którym miejscu powinien być zamontowany napinacz w przekładni pasowej i dlaczego.

Napinacz montuje się przy mniejszym kole na mniej napiętej części pasa.

Rolkę napinającą umieszcza się obrotowo w pobliżu mniejszego z kół (koła czynnego) po biernej stronie pasa

• Jakie parametry charakteryzują łożysko kulkowe poprzeczne.

D- średnica zewnętrzna łożyska
d- średnica wewnętrzna łożyska
B- szerokość łożysk poprzecznych
r- promienie zaokrągleń
C- nośność ruchowa
Co- nośność spoczynkowa

• Jaka jest różnica w parametrach określających łożysko kulkowe poprzeczne i wzdłużne.

H- wysokość łożysk wzdłużnych
B- szerokość łożysk poprzecznych

• Na podstawie jakich warunków dobiera się poprzeczne łożysko kulkowe zwykłe.

Warunki:
-obciążenia poprzeczne, ewentualnie małe skośne, dopuszczają występowanie minimalnych obciążeń wzdłużnych
-nierozłączne, bez umocowania
-wymagana duża współosiowość czopa i gniazda- instaluje je się w układach sztywnych
-współczynnik tarcia m=0,0011-0,0013
-maksymalna dopuszczalna prędkość obrotowa w wykonaniach podstawowych nie powinna przekraczać 30m/s

• Wskazać warunki doboru łożyska baryłkowego.

Warunki doboru:
łożyska baryłkowe zwykłe
-obciążenie poprzeczne
-łożyska wahliwe i samonastawne, pozwalają na dość duże odchylenie kątowe osi czopa i gniazda w czasie pracy
-współczynnik tarcia m=0,0015-0,0018
-maksymalna dopuszczalna prędkość obwodowa 10 m/s
łożyska baryłkowe wzdłużne
-bardzo duże obciążenie wzdłużne i skośne, dopuszczają występowanie obciążenia poprzecznego
-dobrze znoszą zmienne obciążenie udarowe
-wada- duże gabaryty i cena
-współczynnik tarcia m=0,0025-0,003
-maksymalna dopuszczalna prędkość obwodowa nie przekracza 10 m/s

nastawionej wartości. Zawory dławiące ograniczają wydajność przy ich małych wartościach co niekiedy nie jest pożądane.

• W którym miejscu układu napędowego powinien być zainstalowany hamulec

22 Jakie sprzęgło można dobrać do układu napędowego z przekładnią pasową.

• Jakimi parametrami charakteryzuje się urządzenia dźwignicowe.

-nominalny udźwig
-klasa urządzenia
-wysokość podnoszenia
-rozpiętość suwnicy
-zasięg (dla żurawi)

• Po czym rozpoznać linę prawą współzwitą.

Druty w splotkach i splotki w linach są skręcone w prawą stronę.

• Jaka jest różnica między linowymi układami pojedynczymi a zdwojonymi.

• W jaki sposób można wyznaczyć przełożenie wielokrążka.

• Od jakich parametrów materiału zależy dobór rodzaju przenośnika do jego transportu.

• Od czego zależy zapotrzebowanie mocy do napędu przenośnika taśmowego ustawionego pod pewnym kątem do poziomu.

• Jaka jest różnica między przenośnikiem wibracyjnym, a wstrząsanym.

Przenośnik wibracyjny - materiał jest podrzucany na pewną wysokość
Przenośnik wstrząsowy - materiał nie odrywa się od powierzchni

• Jakie zadanie spełnia UDT (Urząd Dozoru Technicznego).

Zadaniem Urzędu Dozoru Technicznego jest najogólniej mówiąc przeciwdziałanie zagrożeniom, jakie niosą urządzenia techniczne. Dotyczy to zagrożeń, które ze względu na swoją wagę powinny być kontrolowane przez organizacje niezależne od producentów i użytkowników. Działalność inspekcyjna jest tradycyjnym polem naszej aktywności, w której praktycznie nie mamy konkurentów. Ale świadczymy również usługi nieobowiązkowe, które podlegają wolnemu rynkowi. Należy do nich certyfikacja systemów zarządzania jakością, wyrobów, personelu, a także ocena zgodności według dyrektyw Unii Europejskiej oraz działalność szkoleniowa.

---