Pogadanka - rozmowa nauczyciela z uczniami w toku której nauczyciel stawia pytania na które z góry zna lub przewiduje odpowiedź

Typy pogadanki:

• Wstępna

• Służąca wprowadzeniu nowego materiału

• Utrwalająca

Dyskusja - polega na zbiorowym rozstrzyganiu określonego problemu celem poznania opinii dyskutujących

Etapy dyskusji:

• Przygotowanie do dyskusji

• Dyskusja właściwa: podanie tematu dyskusji, zagajenie, dyskusja właściwa, podsumowanie i wyciągnięcie wniosków

Rodzaje dyskusji:

• Dyskusja wielokrotna

• Dyskusja panelowa

• Dyskusja panelowa

• Dyskusja okrągłego stołu

• Dyskusja seminaryjna

• Dyskusja metaplan

Dyskusję metodą metaplan można prowadzić nawet w dużych grupach, ale najlepsze efekty uzyskuje się w zespołach 5 - 6 osobowych. Do przeprowadzenia zajęć (sesji) tą metodą należy przygotować:

- tablicę flanelową lub inną, w której łatwo wbijać szpilki lub pinezki

- kilka arkuszy szarego papieru, z których jeden należy przyczepić do tablicy

- zestaw kartek w trzech różnych kolorach i o różnych kształtach Np chmurki, koła, owale itp.

Istota omawianej dyskusji sprawdza się do tworzenia podczas rozmowy (o problemie) plakatu, który nosi nazwę metaplan. Można to lepiej zilustrować na przykładzie:

1. Podanie przyczyn zaistniałego problemu;

• Otóż wyobraźmy sobie, że w pewnej szkole od jakiegoś czasu obserwuje się wyraźne obniżenie zainteresowania uczniów nauką, pogarsza się frekwencja

• Prowadzący metodę proponuje aby obecni spróbowali odpowiedzieć na pytanie: jakie są powody zmniejszenia zainteresowania uczniów nauką w naszej szkole? Pytanie zapisano w chmurce i przyczepiono do szarego arkusza papieru

• Następnie zapowiada, że oczekuje odpowiedzi na kartkach w kształcie owalu. Każdy z uczestników może napisać swoja odpowiedź na kartce i przyczepić ją na arkuszu. Po kilku minutach tablica zapełniła się kartkami z odpowiedziami.

Wskazanie na przyczynę tego stanu

Temat do zapisania w chmurce będzie następujący :”co należy zmienić w naszej szkole aby nauka w niej była bardziej atrakcyjna Ala ucznia?”

Co należy zmienić aby nasza szkołę uatrakcyjnić?

Jak jest?

Jak powinno być?

Dlaczego nie jest tak jak powinno być?

Wnioski

3. Wskazanie i określenie sytuacji która występuje w danej klasie, szkole

4. Wskazanie stanu postulowanego

5. Podanie różnicy między stanem

Metoda pracy z tekstem - zyskiwanie przez ucznia informacji z podręczników i innych źródeł pisanych

Stopnie pracy z książką:

• Czytanie z objaśnieniami

• Czytanie samodzielne

Metoda burzy mózgów - sposób postępowania w czasie lekcji polegających na wytworzeniu sytuacji problemowej i jej rozwiązywaniu przez gromadzenie różnych pomysłów

Etapy burzy mózgów:

• Stworzenie sytuacji problemowej

• Zgłaszanie pomysłów i zapisywanie ich na tablicy, bez oceniania ich przydatności w rozwiązywaniu problemu

• Ocena zgłoszonych pomysłów - dyskusja

Środki dydaktyczne

Pojęcie środków dydaktycznych

Środki dydaktyczne są to „przedmioty, które dostarczają uczniom określonych bodźców sensorycznych i oddziałujących na ich wzrok, słuch, dotyk itp., ułatwiają im bezpośrednie i pośrednie poznawanie rzeczywistości” (Cz. Kupisiewicz)

Środki (materiały) dydaktyczne ze względu na ich stopień złożoności dzieli się na dwie grupy:

• Środki proste (wzrokowe, słuchowe)

• Środki złożone (wizualne, audialne, audiowizualne)

Środki audiowizualne - są najczęściej rozumiane jako techniczne środki wzrokowo - słuchowe, czyli te które oddziałują na uczących się jednocześnie bodźcami audialnymi i wizualnymi.

Funkcje środków dydaktycznych

Środki dydaktyczne pełnią ważną rolę w rozwoju wyobraźni, myślenia, wpływają na lepsze i szybsze opanowanie wiadomości i umiejętności przy nauczaniu werbalnym uczniowie przyswajają do 35% przekazywanych wiadomości, natomiast przy zastosowaniu odpowiednich środków dydaktycznych zwiększa się zakres przyswojonych wiadomości do 85%.

W procesie kształcenia środki dydaktyczne spełniają wiele funkcji:

• Motywacyjną

• Poznawczą

• Dydaktyczną

• Wychowawczą

Funkcja motywacyjna - polega na wywołaniu pozytywnego nastawienia do uczenia się poprzez budzenie zaciekawienia i zainteresowania dla przedmiotu poznania

Funkcja poznawcza - polega na tym, że dzięki środkom uczący się poznaje bezpośrednio określoną rzeczywistość.

Funkcja kształcąca - sprowadza się do rozwijania zdolności poznawczych (spostrzegawczości, wyobraźni, myślenia, pamięci) oraz kształtowania odpowiednich umiejętności i sprawności

Funkcja dydaktyczna - wyraża się w tym, że środki dydaktyczne są niejednokrotnie głównym źródłem wiadomości dla uczniów, ułatwiają ich zrozumienie, utrwalanie i sprawdzenie stopnia opanowania

Funkcja wychowawcza - środków dydaktycznych polega na pobudzaniu sfery emocjonalnej, na wywołaniu przeżyć i kształtowaniu postaw uczniów.

Klasyfikacja środków dydaktycznych

Przyjmując kryterium stopnia bliskości poszczególnych środków dydaktycznych z rzeczywistością, wyróżniono trzy następujące grupy (W. Okoń):

• Środki naturalne bezpośrednio przedstawiające samą rzeczywistość

• Środki techniczne ukazujące rzeczywistość w sposób pośredni (audiowizualne, manipulacyjne, modelowe i automatyczne)

• Środki symboliczne prezentujące rzeczywistość za pomocą odpowiednich symboli (Np. znaków, rysunków, słowa)

C. Kupisiewicz zaproponował podział środków dydaktycznych w którym kryterium stanowi sposób eksponowania bodźców zmysłowych

• Wzrokowe (przedmioty naturalne, preparaty, modele, obrazy, schematy, symbole itp.)

• Słuchowe (płyty gramofonowe i taśmy magnetonowe wraz z urządzeniami umożliwiającymi posługiwanie się nimi, aparaty radiowe, instrumenty muzyczne itd.)

• Wzrokowo - słuchowe (film dźwiękowy, telewizja)

• Częściowo automatyzujące proces nauczania, uczenia się (maszyny dydaktyczne, laboratoria językowe, komputery)

• Środki wzrokowo - słuchowe (audiowizualne)

Film dydaktyczny przede wszystkim:

• Jest on materiałem za pomocą którego realizuje się określone cele kształcenia

• Jest w swej treści dostosowany zawsze do określonego programu kształcenia

• Jest skonstruowany Wg zasad i wskazań dydaktycznych

• Spełnia określone zadania dydaktyczne, których efektywność uwarunkowania jest nie tylko nim samym, ale również metodyką jego wykorzystania

Środki wzrokowo - słuchowe (audiowizualne)

Komputery to środki, które znacznie zdynamizują pracę szkół. Rola kształcenia informatycznego wynika z analizy umiejętności niezbędnych dla współczesnego absolwenta szkoły średniej ogólnokształcącej.

Wiedza i umiejętności informatyczne są wyznacznikiem współczesnej cywilizacji. Komunikacja w procesie edukacyjnym przybiera nie tyko nowe formy (Np. multimedialne, internetowe), ale i nowe treści.

---