Komputer na miarę (część 1 - poradnik dla kupujących komponenty) 2001-02-13 (11:45)
|
Monitor
Wyboru monitora należy dokonać ze szczególną rozwagą, ponieważ dyskomfort spowodowany obrazem złej jakości jest jednym z najbardziej dokuczliwych elementów pracy na komputerze. Osoby spędzające przy nim dużo czasu mogą narzekać na złe samopoczucie, bóle głowy, a z czasem pogorszenie wzroku spowodowane wpatrywaniem się w migoczący lub nieostry obraz. Dlatego na monitorze oszczędzać nie należy.
Przekątna
Rozmiar ekranu w największym stopniu wpływa na cenę monitora. Podaje się go w calach określających długość przekątnej ekranu.
|
W rzeczywistości jest ona mniejsza o mniej więcej jeden cal, ponieważ obrzeża zasłonięte są przez obudowę monitora.
Jeszcze kilka lat temu najmniejsze monitory miały przekątną ekranu 14". Teraz w sprzedaży nie spotyka się już mniejszych niż 15-calowe. Popularne są także monitory o przekątnej 17 i 19 cali, których cena przez ostatnie kilkanaście miesięcy bardzo się obniżyła. Najdroższe monitory mają przekątną 21 i więcej cali, czyli gabarytowo są porównywalne z telewizorami.
Rozdzielczość obrazu
Określana jest liczbą punktów lub tzw. pikseli wyświetlanych na ekranie w poziomie i pionie. Typowe rozdzielczości to 640x480, 800x600, 1024x768, 1152x864, 1280x1024 i 1600x1200. To, czy będziemy mogli z nich korzystać, zależy nie tylko od monitora, ale także od karty graficznej. Jednak w chwili obecnej nowe karty swoimi parametrami znacznie przekraczają możliwości typowych monitorów. Zalecane maksymalne rozdzielczości obrazu dla monitorów o danej długości przekątnej ekranu podano w tabeli obok.
Plamka
Oprócz przekątnej monitory różnią się od siebie wielkością plamki, czyli pojedynczego punktu na ekranie. W tanich urządzeniach ma on średnicę 0,28 mm, w droższych 0,25 lub mniej. Im mniejsza plamka, tym ostrzejszy obraz, co widoczne jest zwłaszcza wtedy, gdy pracujemy w dużej rozdzielczości.
Maska
Jedną z najważniejszych cech monitora jest typ zastosowanej w nim maski, czyli materiału korygującego tor lotu elektronów rozświetlających ekran. Od sposobu jej wykonania zależy ostrość i kontrast obrazu. We współczesnych monitorach możemy natknąć się głównie na dwa rodzaje maski: perforowaną i szczelinową (niegdyś stosowana maska kratowa odchodzi w zapomnienie). W praktyce okazuje się, że urządzenia, w których zastosowano właśnie tę drugą technologię, jak np. monitory Sony Trinitron, dają bardziej wyraziste kolory. Poza tym, ze względu na pewne niuanse techniczne, ekrany z maską szczelinową mają kształt fragmentu walca lub są zupełnie płaskie, a ekrany z maską perforowaną mają bardziej zaokrąglone kształty, ponieważ są wycinkiem sfery. Odbija się to niekorzystnie na geometrii generowanego przez nie obrazu.
Odświeżanie
Komfort pracy z monitorem zależy po pierwsze od rozdzielczości obrazu, a po drugie od częstości jego odświeżania. Im więcej razy w ciągu sekundy generowany jest cały obraz, tym mniej wyraźne jest jego migotanie, dzięki czemu wzrok mniej się męczy. Za dolną granicę przyjmuje się częstotliwość odświeżania pionowego wynoszącą 75 Hz, która zapewnia wyświetlenie 75 obrazów na sekundę. Jednak niektóre osoby jeszcze wtedy mogą dostrzegać migotanie, dlatego bezpieczniej jest przyjąć granicę 85 Hz. Monitor musi zapewniać takie odświeżanie w najwyższej rozdzielczości, w jakiej zamierzamy pracować.
Maksymalna częstotliwość odświeżania pionowego jest inna dla każdej rozdzielczości i powinna być podana w specyfikacji monitora. Można także obliczyć ją, znając częstotliwość odświeżania poziomego, której zakres jest niezależną od rozdzielczości charakterystyczną cechą monitora.
|
Podaje ona liczbę linii wyświetlanych w ciągu sekundy. Jeżeli zatem częstotliwość odświeżania poziomego wynosi 65 kHz, to monitor jest w stanie wyświetlić 65000 linii/s. Obraz w rozdzielczości 1024 x 768 składa się z 768 linii, zatem będzie on odświeżany 65000 / 768 = ok. 85 razy na sekundę (od tego wyniku należy odjąć jeszcze ok. 10%, ze względu na pewne dodatkowe czynności, które elektronika monitora musi każdorazwow wykonać przed rozpoczęciem odświeżania zawartości ekranu). W sumie daje to częstotliwość odświeżania pionowego nieco ponad 75 Hz. Natomiast w rozdzielczości 800 x 600 ten sam monitor będzie wyświetlał już blisko 100 obrazów na sekundę. W przypadku monitora częstotliwość odświeżania jest całkowicie niezależna od liczby wyświetlanych kolorów. Zestawienie rozdzielczości oraz częstotliwości odświeżania obrazu dla typowych wartości maksymalnego odświeżania poziomego podano w tabeli obok.
Panele LCD
Zamiast tradycyjnego monitora możemy zakupić panel z wyświetlaczem ciekłokrystalicznym. W tym przypadku nie jest istotna częstotliwość odświeżania obrazu, inaczej też należy rozumieć rozdzielczość oraz przekątną ekranu. Maksymalna rozdzielczość panelu LCD jest po prostu liczbą elementów, z których fizycznie zbudowany jest ekran. Natomiast długość przekątnej podawana przez producentów jest rzeczywistą wartością, dlatego uważa się, że panel 14-calowy odpowiada 15-calowemu monitorowi. Poza tym komfort pracy z wyświetlaczem LCD jest znacznie większy ze względu na lepszą ostrość obrazu i brak efektu migotania, dzięki czemu zmęczenie wzroku nie następuje tak szybko, jak w czasie patrzenia na monitor analogowy.