• 17 listopada

• Abu-Sajjafa

• Al.-Qaeda

• Aum Najwyższa Prawda

• Czarny Wrzesień

• Egipski Islamski Dżihad

• Fatah - Rada Rewolucyjna

• Front Wyzwolenia Narodowego Korsyki

• Hamas

• Hezbollah

• Islamski ruch Uzbekistanu

• Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny

• O A S

• Palestyński islamski Dżihad

• Partia Pracujących Kurdystanu

• R A F

• Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii

• E T A

• Szare Wilki

• Świetlisty Szlak

• Tygrysy - Wyzwoliciele Tamilskiego Islamu

• Zbrojne Grupy Islamskie

• Zjednoczone Kolumbijskie Siły Samoobrony

• Czarne Pantery

• Mau Mau

• Czerwone Brygady

• Tupamaros

• Dżamaa Islamija

• Ordine Nuowo

• Ordine Nero

• Ochotnicze Siły Ulsteru (UVF)

• Obrońcy Czerwonej Ręki (RHD)

• Dev - Sol

• Dev - Yol

Czerwone Brygady z włoskiego Brigade Rosse, ekstremistyczno - Lewacka włoska tajna organizacja terrorystyczna założona w Mediolanie, w listopadzie 1970 r. przez R. Curcio i M. Cagol. Symbolem Czerwonych Brygad była pięcioramienna gwiazda i karabin maszynowy. Powstanie Czerwonych Brygad związane w młodzieżowym ruchem kontestacyjnym końca lat 60 XX w. inspirowanym radykalnym marksizmem chińskiej rewolucji kulturalnej oraz działaniami oddziałów partyzanckich w Ameryce Łacińskiej i Azji. Już w 1967 r. na uniwersytecie Trento R. Curcio założył grupę młodzieży, która interesowała się K. Marksem, M. Zedongiem, Che Guevarą.

Głównym celem czerwonych Brygad było rozbicie państwa włoskiego oraz stworzenie podstaw do rewolucji proletariatu. W 1972 r. ataki były wymierzone w policję służby więzienne, wojsko, sfery finansowe - przemysłowe. Od 1974 r. zmieniono taktykę i przeprowadzono „atak w serce państwa” (działania m.in. przeciw sędziom prokuratorom i politykom). Do najbardziej znanych akcji Czerwonych Brygad zalicza się porwanie amerykańskiego oficera NATO, generała brygadiera J. Doziera (uwolnionego po 42 dniach porwania w marcu 1978 r. i zamordowania w maju 1978 premiera Włoch Aldo Moro.

Czerwone Brygady składały się z 400 - 500 stałych członków, około 1 000 czasowych współpracowników oraz kilku tys. zwolenników, którzy dostarczali organizacji funduszy, schronienia itp. Główne działania organizacji przeprowadzała w kwadracie Mediolan, T Genua, Rzym.. Terroryści podejmowali współpracę z innymi mniejszymi lewackimi ugrupowaniami m.in. ze Zbrojnymi Komórkami Proletariackimi (NAP), Pierwszą Linią (PL). Działania Policji w latach 70 doprowadziło do aresztowania kilkuset domniemanych terrorystów m.in. w 1974 r. R. Curcio, który zbiegł w 1975, ponownie aresztowany w 1976 r. Dopiero działania policji na przełomie lat 70 i 80 doprowadziły do ostatecznego rozbicia struktur Czerwonych Brygad. Do 1980 r. terroryści tej organizacji zamordowali 55 osób.

TERRORYZM [łać.], różnie umotywowane ideologicznie, planowane i zorganizowane działania pojedynczych osób lub grup skutkujące nam istniejącego porządku prawnego, podjęte w celu wymuszenia od władz i społeczeństwa określonych zachowań i świadczeń, często naruszając osób postronnych; działania te są realizowane z całą bezwzględnością pomocą różnych środków (naciski psych., przemoc fiz., użycie broni, środków wybuchowych), w warunkach specjalnie nadanego im rozgłosu i celowo wytworzonego w społeczeństwie lęku. Należy odróżnić, mimo woli źródłosłowu, terroryzm od terroru (aktów terroru); terror to gwałt i przemoc wobec „silniejszych” organów państwa wobec „słabszych” obywateli, a terroryzm to gwałt i przemoc „słabszych” obywateli wobec „silniejszych” organów państwa. Akty terrorystyczne są uzasadnione różnymi ideałami: Polit., społ., narodowościowymi i religijnymi, niekiedy niewyraźnymi lub pomieszanymi. Zamach na papieża Jana Pawła II 1981 r. i mają również przyczynę w anomaliach terrorystów. Sprawcy takich działań bywają zafascynowani reakcjami społecznymi swoje czyny i charakteryzuje ich pewna teatralność; zdesperowani i nieodpowiedzialnymi szukają w przemocy siłą rozwiązania własnych problemów. Początki terroryzmu wiążą się z pierwszą w Persji ok. 1090 tajnego stowarzyszenia asasynów i z działalnością Ben Sabbaha (zw. Starcem z gór); członkowie jego sekty, odurzeni musieli zabijać na rozkaz rycerzy krzyżowych. W 2 poł. XIX w., zwł. 1880-1900, ruch anarchizmu stał się punktem wyjścia działalności terrorystycznej czynów Narodnoj. Woli Rosji. Z rąk anarchizujących terrorystów zginął ówczesnych reprezentantów władz państw., m.in. Aleksander II, Francji M. Carnot (1884), premier Hiszpanii C. De Castillo (1897), cesarz austr. Elżbieta (1898), król wł. Humbert (1900), prez. Stanów Zjednoczonych McKinlej (1901), kolejny premier Hiszpanii J. Canalejas (1912), następnie austr. Ferdynand i jego żona Zofia (1914); w okresie międzywojennym w Jugosławii A . Karadziordziević, min. spraw zagr. Francji L. Barthou; w Polsce można się doszukać w niektórych zbrodniczych działaniach znanego terroryzmu, zwł. W zamordowaniu pierwszego prez. G. Narutowicza. Współcześnie terroryzm nabrał nowego charakteru. Od połowy lat 60 liczba terrorystycznych popełnianych przez rządy (tzw. terroryzm) państwo i pojedyncze osoby lub grupy zaczęła wzrastać. Działania terrorystyczne były skierowane nie tylko przeciwko przywódcom państw i Polit. , np. (1978), ale także zaczęły godzić w inne grupy społeczne. Ginęli przeciwnicy sfer finansowych i urzędniczych, m.in. prezes Dresdner Bank J. Pont, prokurator federalny Niemiec S. Bubach, sportowcy izraelscy podczas zawodów Olimpijskich w Monachium, przypadkowe osoby w samolotach i w pociągach „samochodach pułapkach”; podczas eksplozji podłożonych ładunków wybuchowych. Zjawisko to umiędzynarodowiło się, istnieją ścisłe powiązania między różnymi grupami działającymi w różnych państwach. Terroryzm ma jedną z ważnych metod walki politycznej. Wielu ugrupowań próbujących różnić różne problemy społ.-polit., narodowościowe i religijne. Tradycyjny terroryzm „czerwony” / skrajnie lewicowy/ i „czarny”/ nacjonalistycznie wystarcza; wyodrębnia się kilka nurtów terroryzmu: separastyczny narodowościowy /IRA w Ulsterze. ETA w Kraju Basków/; anarchistyczno - lewacki/ „Czerwone Brygady” we Włoszech, Frakcja Czerwonej Armii w Niemczech/; skrajnie lewicowy ekstremizm/ Tupamaros w Urugwaju, Armia Ludu w Argentynie, Jap. Armia Czerwona/; neofaszystowski Ruch Społeczny i Nowego Ładu we Włoszech/; narodowowyzwoleńczy Palestyny ugrupowania polityczno - militarne/, Front Wyzwolenia Erytrei, Marks. Kurdyjska Partia Robotnicza w Turcji; poza tymi grupami funkcjonują irańscy, fundamentaliści muzułmańscy, np. Stowarzyszenia Braci Muzułmanów/gł. W Egipcie i Algierii/ oraz grupy działające w Ameryce Łacińskiej (Luminosa w Peru i kilka innych w Kolumbii, Nikaragui, Wenezueli), fundamentaliści, (np. ugrupowanie Przetrwanie świata w USA), sekta Najwyższa Prawda w Japonii. Terroryzm uzewnętrznienia się w czynach bezprawnych, jak: zawiadywanie i uprowadzanie samolotów, uprowadzanie innych środków komunikacyjnych (statków, pociągów, autobusów) wraz z pasażerami w charakterze zakładników; akty sabotażu gospodarczego, napady, włamania, żądania okupu [w celu pozyskania środków na własną dziedzinę życia, zamachy na życie (zabójstwa)], zdrowie lub wolność przedstawicieli władzy, znanych osób ze stref gospodarczych oraz osób pochodzących z innych państw niż teren działania terrorystów (np. dziennikarzy, duchownych); użycie ładunków wybuchowych, broni automatycznej i rakiet w miejscach publicznych (np. na lotnisku Orły wywołanie przez to szczególnego zagrożenia ludzi postronnych, skażenie materiałami radioaktywnymi lub trującymi terenu, obiektu i środków komunikacji pasażerskiej (np. stacja metra w Tokio 1995). Większość wiąże się z braniem zakładników. Ma to na celu nasilenie dramatyzmu zdarzenia, zdobycie rozgłosu dla głoszonej idei oraz umocnienie pozycji terrorystów przy pertraktacjach. Terroryzm wiąże się także z handlem narkotykami, żywym towarem, bronią i materiałami rozszczepialnymi. Warunki do dalszego rozwoju i działania organizacji o charakterze terrorystycznym stwarzają terroryzm bliskowschodni, fundamentalizm (dżihad), nacjonalizm postsowiecki, tendencje nacjonalistyczne w byłej Jugosławii. Od aktów ściśle terrorystycznych należy odróżnić czyny kryminalne o pewnych znamionach terroryzmu, np. obecnie anonimowe telefony o podłożu materiałów wybuchowych w obiektach użyteczności publicznej, eksplozje takich ładunków na tle porachunkowym między gangami przestępczymi czy też z motywu zemsty lub w celu zastraszenia urzędników państwowych (prokuratorów, sędziów, celników). Do zwalczania terroryzmu oraz guasi-terrroryzmu wykorzystuje się we współczesnych systemach prawnych: krajowe ustawodawstwo karne, specjalne ustawy antyterrorystyczne np. RFN, Włochy oraz konwencje opracowane przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (CIAO), ONZ i Radę Europy, np.: konwencja tokijska w przestępstwach i niektórych czynach popełnionych na pokładach powietrznych (1963), konwencja haska o zwalczeniu bezprawnego z statków powietrznych (1970), konwencja ONZ o zapobieganiu i karaniu przestępstw przeciwko osobom korzystającym z ochrony międzynarodowej, dyplomatom (1973).

Zjawisko rozpowszechnione od lat 70., będące efektem rozszerzenia się terroryzmu poza granice poszczególnych państw. Terroryzm międzynarodowy charakteryzuje się: stosowaniem systematycznej przemocy przez państwową grupę polityczną przeciwko innemu państwu lub grupie politycznej, sięgające po wszelkie metody i środki - morderstwa, porwania, środki wybuchowe, środki trujące, stawianiem sobie za cel wywołanie powszechnego strachu i terroru. O umiędzynarodowieniu terroryzmu świadczyło też zacieśnianie współpracy i systemu wzajemnych usług przez terrorystów, nieraz o odmiennych orientacjach politycznych i celach, pochodzących z różnych państw. Odbywali oni szkolenia na wojskowych obozach, tworząc Międzynarodówki - Czarną (faszystowską) oraz Czerwoną (lewacką i nurtu narodowowyzwoleńczego ETA, IRA, Palestyńczyków). Obie te Międzynarodówki współpracowały również ze sobą, a wspólnym elementem była walka z Izraelem. Raport CIA z 1976 r. wskazywał na powiązania ugrupowań z 50 krajów. W latach 80. jednym z nowych założeń terroryzmu było uderzenie nie tylko w państwa, ale też w struktury międzynarodowe NATO. O ich międzynarodowym charakterze decydował również fakt pomocy ze strony niektórych państw, w tym ZSRR i Libii, Syrii, Iraku, Algierii. Odpowiedzią na terroryzm międzynarodowy było tworzenie aktów prawnych, obowiązujących wiele państw, wspólne akcje ze strony społeczności międzynarodowej, współudział służb antyterrorystycznych. Działania terrorystów wywołały też państwowy terroryzm wewnętrzny i międzynarodowy, charakteryzujący się również nielegalnymi i brutalnymi metodami, skierowany przeciw grupom terrorystycznym (np. w krajach Ameryki łacińskiej: Argentyński Alians Antykomunistyczny, akcja komandosów izraelskich w Ugandzie przeciw Palestyńczykom, atak lotniczy USA na obiekty wojskowe w Libii, Izraelu, Siedzibę OWP w Tunezji. Legalne metody walki z terroryzmem międzynarodowym regulują m.in. Konwencja o zwalczaniu bezprawnych czynów przeciwko bezpieczeństwu lotnictwa cywilnego (1971), Konwencja europejska o zwalczaniu terroryzmu (1976). W 1998 p[pierwszy pakt przeciwko terrorystom poparły w Kairze 22 kraje arabskie, zobowiązując się do nieudzielania azylu, jak również pomocy grupom atakującym inne narody arabskie. Była to inicjatywa państw borykających się z fundamentalizmem islamskim, jednak na wniosek objęto umową terrorystycznych akcji narodowowyzwoleńczych, skierowanych przeciw Izraelowi i jego okupacji ziem arabskich.

- 6 -

---