Ochrona własności intelektualnej na gruncie prawa własności przemysłowej

Prawo własności przemysłowej

Źródła prawa własności przemysłowej (pwp)

• Ustawa

• Rozporządzenia

• Orzecznictwo

• Literatura

• Ustawa prawo własności przemysłowej

• Ustawa normuje stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, jak również zasady przyjmowania i wynagradzania przez przedsiębiorców twórców projektów racjonalizatorskich oraz zadania i organizację Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej

• Patent na wynalazek

• Wynalazek

• Patent

• Procedura

Pojęcie wynalazku

• dobro niematerialne

• nowy tzn. nie jest częścią stanu techniki

• posiada odpowiedni poziom wynalazczy

• nadaje się do przemysłowego stosowania

Patent to w uproszczeniu dokument stwierdzający własność wynalazku i wyłączność na korzystanie z niego na terytorium danego kraju. Jeżeli jakiś podmiot chce korzystać z wynalazku musi zawrzeć umowę licencyjną z osobą uprawnioną z patentu.

Kategorie wynalazków

• Sposoby (opisywane przez podanie czynności, operacji, procesów oraz ich kolejności i warunków w jakich się odbywają)

• Urządzenia (aparaty, maszyny, narzędzia)

• Produkty (opisywane przez podanie składników)

• Zastosowania (formułowane są w kategorii sposobu)

Nie traktujemy jako wynalazek:

• odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;

• wytworów o charakterze jedynie estetycznym;

• planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier;

• wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;

• programów do maszyn cyfrowych (inaczej programów komputerowych);

• przedstawienia informacji.

Zakaz udzielania patentów

• na wynalazki które byłyby wykorzystywane sprzecznie z dobrymi obyczajami lub porządkiem publicznym

• na odmiany roślin i zwierząt

• na sposoby leczenia ludzi i zwierząt - nie dotyczy lekarstw

Podmiot uprawniony do uzyskania patentu

• twórca - osoba, która dokonała wynalazku

• twórcą może być tylko osoba fizyczna

• Wyjątki

• współtwórcy - uprawnieni tylko ci, którzy wnieśli twórczy wkład w powstanie wynalazku

• pracodawca (zamawiający wynalazek)

• źródłem jest albo umowa o pracę albo inna umowa

• na jego rzecz powstaje uprawnienie do uzyskania patentu, chyba że umowa stanowi inaczej

• wynalazek został dokonany przy pomocy przedsiębiorcy - może korzystać z wynalazku we własnym zakresie

Uprawnienia twórcy

• prawo do uzyskania patentu

• prawo do wynagrodzenia

• prawo do wymieniania twórcy w opisach, rejestrach oraz innych dokumentach i publikacjach

• Ochrona patentowa jest przyznawana na 20 lat;

pierwszeństwo do uzyskania patentu

• pierwszeństwo według daty zgłoszenia do Urzędu Patentowego (możliwość złożenia 7 dni w tygodniu /24 godziny na dobę)

• pierwszeństwo konwencyjne według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku w jednym z państw stron konwencji

• pierwszeństwo z wystawienia według daty wystawienia wynalazku w Polsce lub za granicą pod warunkiem dokonania zgłoszenia w okresie 6 m-cy od tej daty

Postępowanie w sprawie uzyskania patentu

• podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu lub patentu dodatkowego;

• opis wynalazku ujawniający jego istotę;

• zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe;

• skrót opisu

• rysunki, jeżeli są one niezbędne do zrozumienia wynalazku;

Urząd patentowy po upływie 18 m-cy od daty pierwszeństwa ogłasza zgłoszenie wynalazku w Biuletynie Urzędu Patentowego. Po upływie 6 m-cy od ogłoszenia, jeżeli nikt nie złożył uwag, Urząd Patentowy wydaje decyzję o udzieleniu patentu.

Międzynarodowy Związek Współpracy Patentowej (Patent Cooperation Treaty - PCT) tzw. układ waszyngtoński

Europejski Urząd Patentowy (European Patent Office - EPO)

Wzór użytkowy

Wzorem użytkowym jest takie rozwiązanie, które jest nowe i użyteczne, posiada charakter techniczny, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.
Jest to tzw. mały wynalazek, różnica podstawowa od wynalazku to brak odpowiedniego poziomu wynalazczego. Powinno być to rozwiązanie które można stosować w sposób powtarzalny.

Przykład: Podmiot A posiada już patent na wynalazek, natomiast podmiot B decyduje się na produkcję takiego wynalazku, ale dokonuje zmiany jego kształtu, który nie był zastrzeżony w patencie. W takim wypadku podmiot B musi uzyskać licencję na produkcję wynalazku jako takiego. Jeżeli jednak A będzie chciał rozpocząć produkcję wynalazku w kształcie zastrzeżonym jako wzór użytkowy przez B wówczas, pomimo tego że jest właścicielem patentu, będzie musiał uzyskać licencję na produkcję tego wynalazku w takim kształcie.

• W celu ochrony przyjętych rozwiązań technicznych twórca wzoru użytkowego może uzyskać prawo ochronne na wzór użytkowy.

• Okres ochrony wynosi 10 lat.

• Podmiot, który uzyska odpowiednie świadectwo ochronne, ma również prawo do korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium RP

Przykłady:

wanna narożna, pustak styropianowy, sanki uniwersalne

• Znak towarowy

• Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa - w szczególności można tu wskazać: wyraz, rysunek, ornament, kompozycję kolorystyczną, formę przestrzenną, w tym formę towaru lub opakowania, a także melodię lub inny sygnał dźwiękowy

Podstawową funkcją znaku towarowego jest odróżnienie towarów ze względu na ich pochodzenie od różnych przedsiębiorców. Znak nie musi mieć cech oryginalnych, wyjątkowych, twórczych.

• Na znak towarowy można uzyskać prawo ochronne na zasadzie pierwszeństwa. Istnieje również możliwość uzyskania wspólnego prawa ochronnego przez kilku przedsiębiorców dla identycznego towaru.

Nie udziela się prawa ochronnego na takie oznaczenia, które nie mogą być znakami towarowymi. Są to m.in. takie oznaczenia, które:

• nie nadają się do odróżnienia w obrocie towarów, dla których zostały zgłoszone

• składają się wyłącznie z elementów które służą w obrocie do wskazania w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytworzenia, składu, funkcji lub przydatności

• weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych.

• Odpowiednie zgłoszenie należy kierować do urzędu patentowego i powinno ono zawierać:

• wniosek o udzielenie prawa ochronnego

• wskazanie podmiotu zgłaszającego znak towarowy,

• określenie znaku towarowego,

• wskazanie towarów, dla których znak jest przeznaczony,

• regulamin znaku, jeżeli dotyczy to wspólnego prawa ochronnego (znak zgłasza organizacja powołana do reprezentowania przedsiębiorców posiadająca osobowość prawną)

• Urząd Patentowy po upływie 3 miesięcy publikuje zgłoszenia znaków towarowych w Biuletynie Urzędu Patentowego. W przypadku nie stwierdzenia nieprawidłowości w zgłoszeniu, po rozpatrzeniu ewentualnych zastrzeżeń Urząd Patentowy wydaje decyzję, której potwierdzeniem jest wydanie świadectwa ochronnego dla znaku towarowego. Prawo ochronne dla znaku towarowego wynosi 10 lat.

• Używanie znaku towarowego oznacza możliwość:

• umieszczania znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowania i wprowadzania tych towarów do obrotu, ich importu lub eksportu oraz składowania w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowania lub świadczenia usług pod tym znakiem;

• umieszczania znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług;

• posługiwania się nim w celu reklamy.

• Przedsiębiorca może używać dla takiego znaku towarowego charakterystycznego znaczka informacyjnego ®.

Prawo ochronne na znak towarowy jest zbywalne i podlega dziedziczeniu.

Inne podmioty mogą korzystać ze znaku towarowego na podstawie umowy licencyjnej.

• Wzór przemysłowy

• Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

W szczególności wzorami przemysłowymi są opakowania, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego z wyłączeniem programów komputerowych. Może to być przedmiot złożony z wielu wymienialnych części lub też pojedyncza część składowa jeżeli da się ją wyodrębnić z całości i może stanowić przedmiot samodzielnego obrotu np. części zamienne

• W przypadku wzoru przemysłowego mamy do czynienia z prawem z rejestracji, którego treścią jest możliwość posługiwania się danym wzorem w działalności zarobkowej lub zawodowej na terytorium RP z wyłączeniem innych osób. Jednocześnie prawo z rejestracji oznacza, że uprawniony może podejmować działania mające na celu powstrzymanie osób trzecich od korzystania z zarejestrowanego wzoru przemysłowego.

• Zgłoszenie wzoru przemysłowego następuje na podobnych zasadach jak wynalazku czy wzoru użytkowego, z tym że nie musi zawierać zastrzeżeń i opisu. Zgłoszenie powinno natomiast zawierać ilustracje, w szczególności rysunki i fotografie. Może również zawierać próbki włókiennicze.

• Oceny dokonuje Urząd Patentowy.

• Ocenia czy wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, i uznaje, że tak jest, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo.

• Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru.

• Jedno zgłoszenie wzoru przemysłowego może obejmować odrębne postacie wytworu mające wspólne cechy istotne tzw. odmiany wzoru przemysłowego (maksymalnie 10, chyba że odmiany tworzą komplet wzoru).

• Prawo z rejestracji wzoru jest udzielane na 25 lat, z tym że jest podzielone na 5 letnie okresy.

• Warunkiem przyznania prawa jest uiszczenie opłaty za pierwszy i każdy kolejny okres ochronny. Opis wzoru przemysłowego jest udostępniany osobom trzecim i podlega rozpowszechnieniu przez urząd patentowy. Udzielone prawa z rejestracji wzoru przemysłowego podlegają wpisowi do rejestru wzorów przemysłowych -Wiadomościach Urzędu Patentowego.

• Prawo z rejestracji na topografię układu scalonego

• Rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego nazywamy topografią.

• Zgłoszenie topografii powinno zawierać:

• podanie;

• materiał identyfikujący topografię, zawierający niezbędne dane do jednoznacznego określenia topografii;

• oświadczenie dotyczące daty wprowadzenia topografii do obrotu, jeżeli miało ono miejsce przed dokonaniem zgłoszenia.

• Udzielone na topografię prawo z rejestracji może być udzielone na topografię oryginalną, z tym że Urząd Patentowy odmówi rejestracji jeżeli przed zgłoszeniem była ona wykorzystywana jawnie w celach handlowych w okresie dłuższym niż dwa lata lub od jej dokonania i utrwalenia w dowolnej formie minęło 15 lat i nie była ona wykorzystywana w celach handlowych.

• Z topografią oryginalną, mamy do czynienia, jeżeli jest wynikiem pracy intelektualnej twórcy i nie jest powszechnie znana w chwili jej powstania.

• Na topografię składającą się z elementów powszechnie znanych udziela się prawa z rejestracji tylko w takim zakresie, w jakim kombinacja tych elementów jest oryginalna.

• Ochronie z tytułu prawa z rejestracji nie podlega topografia jednoznacznie wynikająca z funkcji układu scalonego, w którym jest stosowana.

• Uprawnionym do uzyskania prawa z rejestracji topografii jest twórca, jego następca prawny albo osoba, z którą twórca jest związany stosunkiem pracy bądź inną umową lub która udzieliła twórcy pomocy przy powstaniu topografii.

• Prawo z rejestracji na topografię układu scalonego przysługuje zasadniczo na 10 lat.

Prawo własności przemysłowej

• Prawo z rejestracji na oznaczenie geograficzne

• Oznaczeniami geograficznymi są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.

• Uzyskanie takiego prawa co do zagranicznego oznaczenia geograficznego jest możliwe, gdy oznaczenie korzysta z ochrony w kraju jego pochodzenia.

• Oznaczeniami geograficznymi są:

• nazwy regionalne jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów, które:

• pochodzą z określonego terenu oraz

• posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie - których wytworzenie lub przetworzenie następuje na tym terenie;

• oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów:

• pochodzących z określonego terenu oraz

• posiadających pewne szczególne właściwości albo inne cechy szczególne przypisywane pochodzeniu geograficznemu, czyli terenowi, gdzie zostały one wytworzone lub przetworzone.

• Zgłoszenie oznaczenia geograficznego do Urzędu Patentowego powinno zawierać:

• dokładne określenie oznaczenia oraz elementów, z którymi będzie ono używane w obrocie, jak etykiety i opakowania;

• wskazanie towarów, dla których jest ono przeznaczone;

• dokładne określenie granic terenu, do którego się ono odnosi;

• określenie szczególnych cech lub właściwości towarów, jako pochodzących z danego terenu;

• warunki korzystania z oznaczenia geograficznego obejmujące sposób wytwarzania, szczególne cechy lub właściwości towarów, inne przesłanki, które muszą być spełnione przez osoby chcące używać takiego oznaczenia oraz, jeżeli jest to wymagane, metody ich kontroli;

• wskazanie przedsiębiorców, którzy używają lub będą używać tego oznaczenia.

• WAŻNE: Zgłoszenia może dokonać organizacja upoważniona do reprezentowania interesów producentów, działająca na danym terenie, jak również organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, właściwy ze względu na teren, do którego odnosi się oznaczenie geograficzne.

• Urząd Patentowy w przypadku nie stwierdzenia nieprawidłowości w zgłoszeniu wydaje decyzję o przyznaniu prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne, które podlega wpisowi do rejestru oznaczeń geograficznych, a którego potwierdzeniem jest wydanie świadectwa rejestracji.

• Ochrona oznaczenia geograficznego jest bezterminowa i trwa od dnia dokonania wpisu do rejestru oznaczeń geograficznych, prowadzonego przez Urząd Patentowy. Oznaczenie geograficzne, na które udzielono prawa z rejestracji, nie może być używane na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby, których towary nie spełniają warunków będących podstawą udzielenia prawa z rejestracji.

Ochrona własności intelektualnej na gruncie prawa własności przemysłowej

OWI Strona 1

---