Dwa systemy - jeden komputer,
czyli Jak pogodzić 98 z XP?
Wiele razy spotkałem się w polskim usnecie z ludźmi pragnącymi używać 2 systemów na jednym komputerze. Cele takiej konfiguracji miały być najróżniejsze - od pracy po rozrywkę. Napisanie tego tekstu długo chodziło za mną zanim zabrałem się za niego. Skupie się tu głownie na instalacji 2 systemów Windows. Najczęściej spotykana kombinacja to system NT5.x (2000, XP) i 9x (95, 98, Me). Pierwszy instalowany jest ze względu na swoją stabilność oraz obsługą najnowszych technologii, drugi często jest niezbędny ze względu na niekompatybilność niektórych aplikacji z linią NT. Sam jakiś czas byłem użytkownikiem takiego tandemu (2000 + 98se).
Co będzie potrzebne?
Czyli lista składników.
Nośniki z systemami operacyjnymi oraz wszystko niezbędne do ich instalacji (sterowniki RAID, SCSI);
Menadżer partycji np.: Particion Magic. Windowsowy FDISC raczej nam nie wystarczy;
Bootloader - czyli program zajmujący się wybieraniem systemu do wystartowania. Systemy często mają wbudowane loadery (np.: Lilo, NT bootloader), często prościej, (co nie znaczy lepiej) jest użyć zewnętrznego programu.
Zacznijmy od podstaw, czyli:
Podział dysku na partycje:
Przed instalacją systemów musimy zastanowić się, w jaki sposób podzielimy dysk na partycje czy jak kto woli dyski logiczne. Każdy dysk fizyczny możemy podzielić na partycje podstawowe i rozszerzoną. W obrębie partycji rozszerzonej możemy założyć kolejne dyski logiczne. Zaznaczyć trzeba, że niektóre systemy operacyjne wystartować mogą jedynie z partycji podstawowej (jak Windows 9x). Tworząc partycje wybrać także musimy system plików, postaram się opisać najczęściej używane systemy plików.
FAT - system plików windows 95 oraz wcześniejszych systemów MS, ograniczenie wielkości do 2 GB, jest to jeden z najszybszych systemów plików używanych przez Windowsy.
FAT 32 - system plików windows 98 i Me, poprawiona wersja FAT obsługująca większe dyski i dająca większą dowolność w doborze wielkości klastera.
NTFS - system plików windows NT, zdecydowanie najdoskonalszy, posiadający wbudowane możliwości kompresji i szyfrowania plików, indeksacji plików używa jedynie do przyśpieszenia dostępu jednak nie jest ona niezbędna (uszkodzenie indeksów w FAT'ach może skutkować utratą plików). Nie ma możliwości dostępu do partycji NTFS spod Windows 9x.
Przykład
Załóżmy, że chcemy używać jednocześnie Windows XP (do aplikacji biurowych, przeglądania Internetu itp.) oraz Windows, 98 (aby mieć możliwość używać starsze programy). Proponuje taki podział dysku:
--------------------------------------------------------------
| FAT | NTFS | FAT 32 | FAT 32 |
|Plik wymiany|Windows XP|Windows 98| Pliki, gry, mp3 itp. |
| 512 MB | 3 - 5 GB | 1 - 3 GB |reszta dostępnego miejsca|
--------------------------------------------------------------
Przy takim ustawieniu większość czasu spędzamy pod windows XP, 98 uruchamiając tylko, jeśli musimy w związku z tym staramy się by 98 nie zabierało nam zbyt wiele cennego miejsca na dysku twardym. Plik wymiany umieszczamy na oddzielnej partycji by po pierwsze zwiększyć szybkość dostępu do niego (partycja FAT z możliwie największymi klasterami) i po drugie oszczędzić miejsce (konfigurujemy systemy by plik wymiany był jeden dla obydwu systemów).
Jak to zrobić?
Nie będę tu opisywał procesów instalacji poszczególnych systemów skupie się jedynie na szczegółach istotnych do prawidłowej współpracy systemów ze sobą. Przed instalacją systemu pamiętać należy o uczynieniu partycji, na której pragniemy wykonać instalacje aktywną. Jeśli chcemy używać bootloadera wbudowanego w któryś z systemów (w naszym przypadku XP) najlepiej jest zainstalować go jako ostatni oraz zwrócić uwagę aby partycje z pozostałymi systemami nie były w trybie ukrytym (hidden) - wówczas pozostałe systemy powinny zostać wykryte automatycznie, jeśli używamy zewnętrznego loadera kolejność nie ma znaczenia.
Boot manager - GAG
Gag jest potężny ze względu na swoją prostotę, program ten w odróżnieniu od np. LILO nie instaluje plików na żadną partycje, uruchamia się w całości z boot sectora. Jego konfiguracja jest prosta i intuicyjna (co dodatkowo ułatwia polski interfejs).
Strona domowa programu.
Wspólny SWAP
W systemach windows swap (plik wymiany) domyślnie obecny jest na dysku z systemem operacyjnym (C:) a jego wielkość dobierana jest automatycznie. My ustawimy go "na sztywno" - na stałą konkretną wartość. Poza szczególnymi przypadkami (np.: obrabiasz bardzo duże bitmapy) wielkość pliku wymiany powinna być ustawiona na 2x do 3x wielkość fizycznej pamięci zainstalowanej w komputerze jednak nie na więcej niż 512 MB (na dzień dzisiejszy większa ilość nie będzie używana). Partycja, na której umieścimy plik wymiany powinna mieć kilka MB więcej niż plik, i powinna być w możliwie najszybszym systemie plików (FAT, duże klastery). Pod systemami NT 5.x pamięć podręczną (plik pagefile.sys) ustawiamy w
Mój Komputer > Właściwości > zakładka Zaawansowane > Opcje wydajności...> Zmień...
W windows 9x opcja ta jest umieszczona w
Mój Komputer > Właściwości > zakładka Wydajność > Pamięć wirtualna
(plik WIN386.SWP). Jak widać nazwy plików są różne, aby to zmienić edytujemy plik system.ini windows 9x dopisując do niego linie PAGINGFILE=E:\pagefile.sys. (zakładając że nasza partycja SWAP ma oznaczenie E) Jeszcze tylko restart i działa :).
Tips
Jeśli rezygnujemy z bootloadera i chcemy używać ponownie tylko 1 systemu musimy sformatować bootsector dysku. Aby to zrobić startujemy komputer z dyskietki startowej (np.: Win98) i używamy komendy fdisk /mbr. Po tym musimy jeszcze ustawić jako aktywną partycje z której system ma wystartować.