Konstrukcje dachowe Dach to element budynku, który jest konstrukcją wieńczącą budynek i chroniącą jego wnętrze przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych. W dużym stopniu wpływa również na jego wygląd i charakter. Aby dach mógł poprawnie spełniać swoją rolę, niezbędne jest właściwe dobranie i wykonanie więźby dachowej (konstrukcja nośna). |
||
|
Kleszcze Kleszcze występują w konstrukcjach płatwiowo-kleszczowych. Elementy te zawsze występują parami obejmując słupy i krokwie. Połączenie kleszcza z krokwią może być różne, najlepszym rozwiązaniem jest połączenie na półjaskółczy ogon i wspólne ześrubowanie. Podaje przykład połączenia kleszczy z krokwią, słupem i płatwią w wiązarze głównym (pełnym): . Do konstrukcji dachów przekrywających hale przemysłowe przy rozpiętości ponad 18 m stosuje się również dźwigary metalowe. Dźwigary te usztywnia się w kierunku podłużnym stężeniami wiatrowymi w płaszczyźnie dachu i stężeniami pionowymi. W budownictwie przemysłowym i prefabrykowanym stosuje się także żelbetowe konstrukcje dachowe z prefabrykatów drobno i wielko wymiarowych lub wykonanych jako konstrukcje monolityczne - użebrowane, łukowe lub cienkościenne. Elementami składowymi wiązarów dachowych są krokwie, płatwie, murłaty, słupki, miecze, kleszcze i jętki. Krokwie Krokwie to drewniane belki, przenoszące bezpośrednio ciężar pokrycia, ciężar leżącego na nim śniegu i obciążenie połaci pochodzące od wiatru. Przekrój krokwi, podobnie jak innych belek wchodzących w skład więźby, jest prostokątny, najczęściej o 5-8 x 14-18 cm. Rozstaw krokwii zależy od obciążenia i rozpiętości dachu i waha się od 0,8 do 1,2 m. Przy dużym obciążeniu dachu rozstaw krokwii trzeba zmniejszyć, celem uniknięcia zbyt dużych wymiarów przekroju poprzecznego. Krokwie opiera się bezpośrednio na ścianach zewnętrznych lub dodatkowo na belkach zwanych płatwiami. Biegną one równolegle do kalenicy i są wsparte na słupkach. Często krokwie opiera się na ścianach za pośrednictwem drewnianych belek zwanych murłatami. W budynkach, w których występują stropy drewniane a belki stropowe znajdują się pod każdą parą krokwi, krokwie opiera się bezpośrednio na tych belkach. W dachach wielospadowych, oprócz krokwi podstawowych występują krokwie ukośne, umieszczane wzdłuż krawędzi połączeń połaci. Krokwie te mają zwykle wymiary nieco większe niż krokwie podstawowe.
Płatwie
Murłaty
Słupki
Miecze
Kleszcze i jętki
Łaty i kontrłaty
Konstrukcja więźby dachowej
Więźba jętkowa
Więźba płatwiowo-kleszczowa Wiązary płatwiowo-kleszczowe bez dodatkowych usztywnień w kierunku poprzecznym można projektować przy rozpiętości dachu do 10 m; przy większej rozpiętości stosuje się zastrzały lub miecze w płaszczyźnie wiązara. Dach płatwiowo-kleszczowy ze ścianką kolankową stosuje się tam, gdzie poddasze ma być wykorzystane na cele mieszkalne, a podniesienie dachu zwiększy powierzchnię użytkową pomieszczenia. Konstrukcja dachu przenosi siły poziome na ścianę zewnętrzną, która na odcinku między stropem a murłatą powinna być wzmocniona, np. słupkami żelbetowymi, łączącymi wieniec stropowy z wieńcem pod murłatą. Elementy wchodzące w skład więźby dachowej muszą być ze sobą odpowiednio połączone tak, aby zapewniać dostateczną sztywność całej konstrukcji. Stosowane dawniej, powszechnie połączenia ciesielskie na wręby są obecnie zastępowane złączami na gwoździe, sworznie lub klejonymi. Jeżeli krokiew ma zbyt dużą długość i z tego względu nie może być wykonana z jednego elementu należy wykonać ją z dwóch części, które łączy się mijankowo na płatwi pośredniej lub na zamek ukośny z nakładkami. Krokwie w kalenicy opiera się albo na płatwi kalenicowej, albo przy braku płatwi łączy się ze sobą. Sposób połączenia zależy od grubości krokwii. Przy grubości 5-7 cm krokwie łączy się na styk z nakładkami lub za pośrednictwem deski kalenicowej. Przy grubości 7-8 cm krokwie łączy się na nakładkę prostą z kołkiem a przy grubości powyżej 8 cm na zwidłowanie z kołkiem. Krokwie z płatwiami łączy się na wrąb ukośny, który można wykonać tylko w krokwi albo w krokwi i płatwi. Można też połączyć oba elementy konstrukcyjne stosując siodełko przybite od spodu krokwi w sąsiedztwie podparcia.
Jętki |
Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więźby - www.lech-bud.org