INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA

Temat ćwiczenia:

POMIAR TWARDOŚCI

1. CEL ĆWICZENIA
Celem ćwiczenia jest :
- poznanie metod badania twardości metali
- nabycie umiejętności w określaniu twardości metodami Brinella, Vickersa i Rockwella
- zapoznanie się z budową twardościomierzy używanych do pomiaru twardości wymienionymi metodami

2. WYKONANIE ĆWICZENIA
2.1 Próba twardości metodą Rockwella
- sprawdzić czy układ obciążający jest przygotowany do zadawania obciążenia. Koło znajdujące się z prawej strony korpusu twardościomierza powinno być obrócone do oporu tak, by jego uchwyt znajdował się naprzeciw strzałki z napisem „położenie początkowe”.
- położyć próbkę na stoliku przedmiotowym twardościomierza tak by wgłębnik nie został wciśnięty w miejscu gdzie już wcześniej był wykonany pomiar. Kręcąc w prawo pokrętłem śruby docisnąć próbkę do wgłębnika tak by wskazówka na małej skali czujnika zegarowego znalazła się pod liczbą 4. W tym momencie zadane jest obciążenie wstępne.
- ustawić dużą wskazówkę czujnika na zerze dużej skali.
- zwolnić mechanizm obciążający przez naciśnięcie guzika G. Spowoduje to powolny obrót w lewo koła z napisem zadawanie obciążenia. W momencie gdy koło się zatrzyma osiągnięta zostaje pełna siła obciążająca. Po zatrzymaniu się koła odczekać 10 do 15 sekund i zdjąć obciążenie główne przez obrót koła w prawo do oporu.
- odczytać na skali czujnika twardość w skali Rockwella i zanotować
- wykonać co najmniej trzy pomiary

2.2 Próba twardości metodą Brinella

- położyć badaną próbkę na stoliku przedmiotowym twardościomierza.

- zakręcić zaworek spustowy ( kol. niebieski )

- przez obrót pokrętła śruby twardościomierza ( kol. brązowy ) podnieść stolik z próbką tak by próbka została dociśnięta do wgłębnika.

- poruszając w górę i w dół dzwignią ( kol. czerwony ) pompować olej aż do osiągnięcia wymaganej siły nacisku wgłębnika na próbkę. Osiągnięcie tej siły sygnalizowane jest przez podniesienie w górę jarzma ( kol. biały )

-odczekać 10 do 15 s nie dopuszczając do opadnięcia jarzma ( w razie potrzeby delikatnie pompować olej ).

- odkręcić powoli zawór spustowy i po spadku siły obciążającej do zera opuścić stolik i zdjąć próbkę.

- za pomocą lupy zmierzyć średnicę odcisku w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach i obliczyć wartość średnią.

- w normie do pomiaru twardości metodą Brinella odszukać tabelę twardości w skali Brinella dla obciążenia takich jakie zostało zastosowane podczas próby. Odczytać wartość twardości w odpowiadającą średniej wartości średnicy wykonanego odcisku i zanotować.

-wykonać co najmniej trzy pomiary

2.3 Próba twardości metodą Vickersa

- włączyć oświetlenie stolika

- położyć próbkę na stoliku przedmiotowym twardościomierza.

-pokrętłem śruby ustawić stolik z próbką na takiej wysokości aby uzyskać maksymalną ostrość obrazu powierzchni próbki na ekranie układu optycznego.

- przesunąć dźwignię (ozn. DZ) znajdującą się z prawej strony korpusu twardościomierza w dół aż do oporu. Uruchomić układ obciążający wgłębnik twardościomierza przez wciśnięcie guzika „G”. W tym momencie dźwignia zacznie podnosić się w górę. Po zatrzymaniu się dźwigni w górnym położeniu (co jest równoznaczne z osiągnięciem pełnej wartości obciążenia) odczekać 10 do 15 s i przesunąć dźwignię w dolne położenie.

- zmierzyć przekątne odcisku. Obliczyć średnią wartość przekątnej.

- odszukać w normie do próby twardości metodą Vickersa tabelę twardości dla obciążenia takiego jak zastosowane w ćwiczeniu i dla przekątnej odcisku równej obliczonej wartości średniej odczytać twardość w skali Vickersa i zanotować.

- wykonać co najmniej trzy pomiary

3. OPRACOWANIE WYNIKÓW

Wykonanie sprawozdanie ma być zgodne z wzorem podanym w załączeniu.

WYŻSZA SZKOŁA INŻYNIERII DENTYSTYCZNEJ

IM. PROF. MEISSNERA W USTRONIU

Wydział:................................................. semestr:.....

.................................................................................

Imię Nazwisko nr indeksu

ĆWICZENIE NR...........

TEMAT: Próba twardości metali.

Obowiązująca norma: metoda Brinella PN-EN ISO 6506-1-2002

metoda Vickersa PN-EN ISO 6507-1999

metoda Rockwella PN-EN ISO 6508-1:2002

CEL ĆWICZENIA:

PRÓBA TWARDOŚCI METALI METODĄ BRINELLA:

dozwolona norma: PN-91/H-04350

Schematyczne przedstawienie istoty pomiaru twardości metodą Brinella:

Definicja twardości według Brinella:

Przebieg pomiaru:

Zestawienie wyników:

Lp.	D [ . . . ]	F [ . . . ]	t [ . . . ]	d1 [ . . . ]	d2 [ . . . ]	dśr [ . . . ]	S [ . . . ]	HB [ . . . ]

Przykładowe obliczenia:

. . . . . . . . . . . . . . . . [mm²]

PRÓBA TWARDOŚCI METALI METODĄ ROCKWELLA:

dozwolona norma: PN-91/H-04355

Określenie twardości metodą Rockwella:

Zasada pomiaru twardości stożkiem diamentowym (rysunek + główne parametry):

Przebieg pomiaru:

Zestawienie wyników:

Pomiar	Twardość

PRÓBA TWARDOŚCI METALI METODĄ VICKERSA:

dozwolona norma: PN-91/H-04360

Schematyczne przedstawienie istoty pomiaru twardości metodą Vickersa:

Definicja twardości Vickersa:

Przebieg pomiaru:

Zestawienie wyników:

Lp.	F [ . . . ]	t [ . . . ]	d1 [ . . . ]	d2 [ . . . ]	dśr [ . . . ]	S [ . . . ]	HV [ . . . ]

Przykładowe obliczenia:

. . . . . . . . . [mm²]

WNIOSKI:

Ocena

z

kolokwium

Ocena

ostateczna

Data

Twardość

Wymiary odcisku

Czas trwania

nacisku

Siła nacisku

Średnica

kulki

Twardość

Wymiary odcisku

Czas trwania

nacisku

Siła nacisku

---