Laboratorium 10

Procedury i funkcje - cz2.

Przekazywanie parametrów przez zmienną

Parametry formalne służą do przekazywania danych. Deklaracje parametrów są oddzielane średnikami, każda deklaracja składa się z listy zmiennych i nazwy typu. Poprzedzające listę słowo var określa przekazanie danych przez zmienną, jego brak przekazanie danych przez wartość. Przykładowe nagłówki procedury i funkcji:

Przekazanie przez zmienną może przenieść wartość do procedury (wejście), po jej zakończeniu powoduje zwrot nowej wartości do programu wywołującego procedurę. Parametry aktualne przekazujące przez zmienną muszą być identyfikatorami (naz­wami) zmiennych.

Ćwiczenie 1.

• Przepisz i uruchom poniższy program

Program rachunki;

var x,y,s:integer;

procedure suma (a,b,c:integer);

begin

c:=a+b;

writeln('suma ',c:4);

end;

begin

randomize;

x:=random(10);

y:=random(10);

suma(x,y,s);

writeln('suma wynosi ',s);

end.

• Zinterpretuj wyniki

Uwagi

• Parametry w procedurze przekazywane są przez wartość tzn. traktowane są jako wartości początkowe zmiennych lokalnych. W momencie zakończenia procedury parametr formalny przestaje istnieć, dlatego wartość parametru aktualnego (zmienna c) nie została zmieniona

• Aby wartość wyliczona w procedurze została zwrócona do programu po zakończeniu procedury, trzeba ten parametr przekazać przez zmienną.

• wprowadź modyfikacje aby wyniki były poprawne.

• Parametr c trzeba przekazać do procedury przez zmienną. Zmodyfikuj nagłówek procedury do postaci:

Procedure suma (a,b:integer; var c:integer);

• zmodyfikuj program tak aby wczytywał z klawiatury cztery liczby a,b,x,y , obliczał sumę a+b i x+y , sprawdzał, która suma jest większa i wyświetlał stosowny komunikat

• napisz funkcję, która oblicza sumę dwóch liczb podanych jako parametry (robi dokładnie to samo co procedura suma), wykonaj punkt poprzedni wykorzystując napisaną funkcję.

Ćwiczenie 2.

Napisz następujące procedury i funkcje:

• Procedurę wypełniającą tablicę jednowymiarową liczbami losowymi z zakresu (0, 50) z dwoma parametrami n-rozmiar tablicy, naz- nazwa tablicy( zastanów się jak przekazać parametry do procedury)

• Funkcje, która oblicza sumę wszystkich elementów tablicy

• Funkcję logiczną, która przyjmie wartość true, gdy w tablicy wystąpi liczba podana jako parametr funkcji.

W programie zadeklaruj dwie tablice:

A o rozmiarze l

B o rozmiarze m

I zmienną k

Zmienne l, m i k wprowadź z klawiatury

Wypełnij i wyświetl obie tablice

Sprawdź czy liczba k występuje w tablicach i wyświetl stosowne komunikaty.

program tablica;

uses crt;

const n=30;

type t=array[1..n] of integer;

var l, m, k: integer;

A,B:t;

procedure wypelnij (n:integer; var naz:t);

var i:integer;

begin

for i:=1 to n do naz[i]:=random(100);

end; {wypelnij}

procedure wyswietl (n:integer; naz:t);

var i:integer;

begin

for i:=1 to n do write(naz[i]:3);

writeln;

end; {wyswietl}

function suma (n:integer; naz:t):integer;

var i:integer;

begin

s:=0;

for i:=1 to n do s:=s+naz[i];

suma:=s;

end;

function szukaj (n,k:integer; naz:t):boolean;

var i:integer;

begin

szukaj:=false;

for i:=1 to n do

if naz[i]=k then begin

szukaj:=true;

exit; {break}

end;

end;

begin

clrscr;

randomize;

writeln(`wprowadź rozmiar tablicy A');

readln(l);

writeln(`wprowadź rozmiar tablicy B');

readaln (m);

writeln(`wprowadź liczbę k');

readln(k);

wypelnij (l,A);

wypelnij (m,B);

writeln(`tablica A');

wyswietl(l,A);

writeln(`tablica B');

wyswietl(m,B);

writeln(`suma elementów tablicy A wynosi `,suma(l,A));

writeln(`suma elementów tablicy B wynosi `,suma(m,B));

if szukaj(l,k,A) then writeln(`liczba `,k,' wystepuje w tablicy A')

else writeln(`liczba `,k, `nie wystepuje w tablicy A');

if szukaj(m,k,B) then writeln(`liczba `,k,' wystepuje w tablicy B')

else writeln(`liczba `,k, `nie wystepuje w tablicy B');

Uwagi

• Parametry formalne deklarowane w procedurze muszą mieć określony typ, dlatego typ t musi być zdefiniowany przed definicją procedury.

• Procedura wypelnij przypisuje wartości elementom tablicy i wypełnioną tablicę przekazuje do programu głównego, dlatego parametr naz musi być przekazany przez zmienną

• W funkcji szukaj została wykorzystana procedura standardowa exit, która powoduje zakończenie wykonywania funkcji lub procedury i przekazanie sterowania do programu głównego. Zastosowanie w tym miejscu procedury break (przerwanie pętli) przyniosłoby taki sam efekt.

• Napisz funkcję szukaj1, która odpowiada na pytanie ile razy w tablicy wystąpiła podana jako parametr liczba k

• Napisz procedurę (lub funkcję) spr, która wprowadza z klawiatury liczbę całkowitą, która jest z zadanego w parametrach zakresu. Wykorzystaj tę procedurę lub funkcję do wprowadzenia liczby l i m (rozmiar macierzy musi być zgodny z typem t) i liczby k (musi być z zakresu podanego w funkcji random, którą wykorzystujemy do wypełnienia tablicy).

Zadania do wykonania.

Zadanie 2

Napisz następujące procedury i funkcje:

• Procedurę wypełniającą liczbami losowymi tablicę dwuwymiarową o rozmiarze N na M z parametrami n-rozmiar, m-rozmiar tablicy, naz-nazwa tablicy, l-zakres wprowadzanych liczb)

• Procedurę wyświetlającą tablicę (sam dobierz parametry)

• Funkcje obliczającą sumę elementów w dowolnej (parametr funkcji) kolumnie tablicy

W programie zadeklaruj dwie tablice

A o rozmiarze 5 na 10

B o rozmiarze 7 na 7

Wypełnij i wyświetl obie tablice. Wprowadź z klawiatury liczbę k i wylicz sumę elementów w kolumnie k obu tablic.

Zadanie 3.

Napisać program, który będzie obliczał sumę elementów na głównej przekątnej (funkcja) a następnie zerował główną przekątną macierzy kwadratowej ( procedur). Wykorzystać procedury z zadania poprzedniego .

---