MAPY, CZAS, NAUKI GEOGRAFICZNE

Śr.geogr.: antropogeniczne i przyrodnicze (litosfera, atmosfera, hydrosfera,biosfera, pedosfera).

Geografia zajmuje się rozmieszczeniem elementów środowiska geograficznego, przyczynami takiego rozmieszczenia i zależnościami pomiędzy tymi elementami.

Geografia:

fizyczna (kartografia, geologia, geomorfologia, klimatologia, hydrologia, oceanografia, hydrografia, biogeografia, geografia gleb),

społeczno-gospodarcza (ludności i osadnictwa, przemysłu, rolnictwa, usług, komunikacji, turystyki - rozmieszczenie).

Geografia:

ogólna (świat),

regionalna (dany region).

Siatka geograficzna-układ południków i równoleżników na globusie, kartograficzna-układ południków i równoleżników na mapie zrzutowany z globusa.

Południki- półokręgi,równe,wskazują pn.-pd.,łączą bieguny.

Równileżniki-powstają prostopadle do osi ziemi. Odwzorowanie- przenoszenie siatki na płaszczyznę.

Siatki: wiernopolowe, wiernodoległościowe, wiernokątowe.

Siatka Mercantora: skrócone południki, wyrównane równoleżniki(do równika).

Siatki: normalne (sieczna), skośne, poprzeczne.

Siatka stożkowa powstaje przez zrzutowanie siatki geograficznej na pobocznicę stożka stykającego się z modelem kuli ziemskiej wzdłuż wybranego równoleżnika. Służy do odwzorowania strefy klim. umiarkowanego. Południki równej długości i w równych odległościach. Równoleżnik styczny do stożka jest idealnie odwzorowany.

Siatka płaszczyznowa (azymutalna)-zrzutowanie siatki geograficznej na płaszczyznę styczną do modelu kuli ziemskiej w punkcie bieguna, gdy wyobrażone źródło światła znajduje się w środku kuli(jedna z możliwości).

Siatka walcowa-rzutowanie siatki geograficznej na pobocznicę walca opasującą model kuli ziemskiej wzdłuż równika.

Siatka umowna Mollweidego, wiernopowierzchniowa, stosowana do prezentacji zjawisk strefowych na Ziemi.

Mapa to obraz powierzchni.

Mapa geograficzna-obraz powierzchni Ziemi na płaszczyźnie, wykonany w odpowiednim odwzorowaniu i skali, za pomocą odpowiednio dobranych znaków umownych.

Elementy mapy:

matematyczne (skala, odwzorowanie, punkty osnowy geodezyjnej),

geograficzne(fizjograficzne-śr.przyr.,jeziora,wyżyny;śr.społeczno-geogr.-koleje,miasta; pozaramkowe - legenda, skala(liczbowa, podziałka liniowa, mianowana),nazwa mapy, wydawnictwo, rys. dodatkowe).

Mapa kreskowa: pozwala określić stromość, nie da się określić wysokości.

Poziomicowa: stosowana obecnie, także cienowania.

Hipsometryczna: kolory Eugeniusza Romera stosowane obecnie,także cieniowana. Cieniowana.

Metoda izorytmiczna: izolinie, zjawiska występują ciągle w środowisku geogr., pozwala określić wielkość zjawiska w danym punkcie.

Sygnatur: znaki umowne, jakość a także ilość, względna wielkość, sygnatury: liniowe (koleje), geometryczne(miasta), powierzchniowe(lodowce), powierzchniowe, literowe (Fe), obrazkowe(port-kotwica).

Zasięgu: jakość, kolor jest pomocniczy, linie wyznaczają zasięg (gleby).

Kropkowa: natężenie zjawiska(ludność).

Kartodiagram: koło, prostokąt; wielkość, charakter(zasoby kopalń).

Kartogram: przedziały, zjawiska nieciągłe w przestrzeni geogr. ,linie zakreślają obszar o przedziale pewnego zjawiska(kierunek wiatru). Ziemia jest elipsoidą obrotowa, geoidą. Następstwa ruchu obrotowego: dzień i noc, spłaszczenie na biegunach,

siła Corolisa: na półkuli północnej ciała będące w ruchu odchylają się na prawo od kierunku ruchu, a na południowej na lewo, pasaty zawsze skręcają na zachód.

Czasy:

słoneczny(miejscowy danego południka),

strefowy(czas co 15-tego południka w strefie 7,5⁰ na wschód i zachód),

urzędowy (stosowany w całym państwie lub jego części według zarządzenia władz),

letni (państwa czasu południka 15 przechodzą w lecie na czas 30).22.06BN 23⁰27`, KPN 46<sup>0</sup>54`, ZR90⁰, R66⁰33`, ZK43<sup>0</sup>06`, KPS0⁰, BS-23⁰27`.21.03 i 23.09 BN i BS0<sup>0</sup>, KPN i KPS23<sup>0</sup>27`, ZR i ZK66⁰33`, R90⁰.22.12 - odwrotnie niż 22.06.

Strefy oświetlenia:

międzyzwrotnikowa: 46⁰54`-90⁰ przynajmniej raz w roku 90⁰,

2 umiarkowane: 0⁰-90⁰,

2 okołobiegunowe: od-27⁰27` do 27<sup>0</sup>27`.

---