Grupy Robocze lub Zespoły Zadaniowe tworzone są na potrzeby realizacji zadań i projektów.
RODZAJE GRUP
Grupę można zdefiniować jako dwie lub więcej osób, które współdziałają i wzajemnie na siebie oddziałują w dążeniu do wspólnego celu.
W organizacjach występują trzy rodzaje grup:
Grupy formalne -kierownicy ustalają ich skład i polecają im realizacja określonych zadań. Do takich grup należą:
*Grupy nakazowe- składające się z kierowników i ich podwładnych
*Komitety i zespoły zadaniowe- tworzone do wykonania określonych czynności, często przy niewielkim zakresie nadzoru lub jego braku
Grupy nieformalne- pojawiające się niezależnie od tego czy kierownicy ich pragną lub zachęcają do ich powstania, czy nie
ZESPOŁY ZADANIOWE:
Zespoły zadaniowe- albo zespoły projektowe powołuje się do rozwiązania określonego problemu lub zajęcia się zadaniem. Istnieją one tylko do czasu zakończenia zadania lub rozwiązania problemu.
Stephen Robbins, w swojej książce Zachowania w organizacji wyróżnił trzy rodzaje zespołów zadaniowych z jakimi możemy spotkać się w organizacjach:
*zespoły problemowe - składają się z 5 do 12 osób, reprezentujących np. ten sam dział, które spotykają się co tydzień na kilka godzin, aby omówić sposoby podwyższania jakości oraz zwiększania sprawności działania i poprawy warunków pracy. Zespół problemowy nie może wdrażać swoich pomysłów sam.
*zespoły samokierujące- składają się z 10 do 15 osób. Są rozwinięciem koncepcji funkcjonowania zespołów problemowych. Zespoły opracowują założenia rozwiązania problemu i wdrażają opracowane plany i biorą pełną odpowiedzialność za nie.
*zespoły interpunkcyjne- składają się z pracowników podobnego lub tego samego szczebla hierarchii organizacji. Reprezentują różne dziedziny działalności, lecz łączą się w celu wykonania określonego zadania.
Kolejną, nieco inną klasyfikację zespołów przedstawia Henryk Bieniok i Jerzy Rokita. Biorąc pod uwagę zakres i specyfikę realizowanych przedsięwzięć określili oni, że zespół zadaniowy może mieć formę:
*luźnego zespołu kierowanego przez koordynatora zadania- powołuje się w przypadku zadań mniej skomplikowanych. Wyznacza się jedynie kierownika- koordynatora, który organizuje i kieruje realizacją przedsięwzięcia oraz koordynuje pracę zespołu zadaniowego.
Rysunek 1.
*zespołu zadaniowego właściwego, z pełnym oddelegowaniem i podporządkowaniem jego członków kierownikowi zespołu- organizuje się kiedy zachodzi konieczność rozwiązania bardziej złożonych problemów oraz realizacji zadań długoterminowych. Zespół taki ma własną strukturę organizacyjną, która jest adekwatna do specyfiki otrzymanych zadań.
Rysunek 2.
*zespołu kierowanego przez grupę decyzyjno- koordynującą- powoływana do realizacji kompleksowych i wysoce wyspecjalizowanych zadań. Składa się ona najczęściej z wybranych członków naczelnego kierownictwa organizacji oraz wybranych kierowników liniowych. Taka grupa kieruje najczęściej pracą dużego zespołu zadaniowego, który posiada odpowiednią strukturę oraz pracuje w sposób ciągły, aż do zakończenia powierzonego zadania.
Ciekawą charakterystykę zespołów zadaniowych przedstawia w swoich publikacjach Jan Antoszkiewicz. Według niego wyróżniać możemy:
*formalne zespoły zadaniowe- wyodrębniony ze struktury organizacji element, który działa jako samodzielna mikroorganizacja w celu rozwiązania i realizacji nietypowego problemu. Na czele zespołu stoi wyznaczony lub wybierany kierownik, a jego członkowie to wewnętrzni i zewnętrzni specjaliści różnych dziedzin. W zależności od potrzeb skład zespołu może ulegać zmianą. Wyróżniamy następujące rodzaje zespołów biorąc po uwagę kryterium celu, rodzaju działania, przeznaczeniu i przydziale niezbędnych środków:
1. zespoły decyzyjne- powoływane doraźnie w celu oceny zaproponowanych rozwiązań oraz podejmowania decyzji
2. zespoły doradcze- organizowane w celu przygotowania danych do podjęcia decyzji, opracowania opinii lub ekspertyzy
3. zespoły koordynujące- powołuje się w celu koordynowania realizacji przyjętych planów, monitorowania procesów wykonawczych oraz opracowania ewentualnych korekt planów
4. zespoły wykonawcze- organizuje się w celu wykonania podejmowanych decyzji, wypracowania możliwych alternatyw rozwiązania problemu, zaprojektowania wyrobu, organizacji itp.
*nieformalne zespoły zadaniowe- powstaje najczęściej w wyniku ukierunkowanych chęci, życzeń, sympatii, lecz także w odniesieniu do realizacji konkretnych celów. Dążenia tych zespołów nie zawsze pokrywają się z celami organizacji lub są nawet im przeciwstawne.
*grupy wspólnych zadań lub zainteresowań- to najczęściej zespoły robocze lub grupy przyjacielskie, które powstają w wyniku realizacji wspólnego zadania lub takich samych zainteresowań.
III. Fazy rozwoju zespołu a fazy rozwoju grupy
Fazy rozwoju zespołu:
Rysunek 3.
Fazy rozwoju grup:
Rysunek 4.
Tabela porównawcza zespołów a grup
Zespoły |
Grupy |
|
|
Formalne |
Nieformalne |
1, Formalna część struktury organizacji |
1. Formalna część struktury organizacji |
1. Nieformalna część struktury organizacji |
2. Nietrwałe |
2. Stałe |
2. Raczej trwałe |
3. Powoływane do rozwiązania problemu i znoszone z chwilą kiedy to nastąpi |
3. Powoływane do rozwiązania problemu i znoszone z chwilą kiedy to nastąpi |
3. Tworzą się same na wzór znajomości i przyjaźni |
4. Ich skład jest zmienny |
4. Skład raczej stały |
4. Skład raczej niezmienny |
5. Członkowie o określonych umiejętności i specjalności |
5. Grupy ludzi na czele z kierownikiem |
5. Znajomi o wspólnych zainteresowaniach |
6. Aktywne w wyszukiwaniu pokrewnych problemów i okazji wiążących się z zadaniem |
6. Rozwiązywanie problemu bez wykorzystywania własnych intencji |
6. Podporządkowanie niektórych własnych potrzeb, potrzebom grupy jako całości |
7. W skład wchodzą kierownicy na czele szczebla |
7. Skład: kierownicy wraz z podwładnymi |
7. Skład: znajomi z pracy |
8. Cele ukierunkowane dla interesu organizacji |
8. Niekiedy cele sprzeczne z celami organizacji |
8. Sprzyjają lub przeciwstawiają interesom organizacji |
9. Na czele stoi kierownik |
9. Na czele stoi kierownik działu |
9. Lider grupy wyłania się z czasem |
Zespół - grupa, jest wtedy, gdy ma wspólne cele i zdaje sobie sprawę, że do ich osiągnięcia potrzebne są wysiłki każdego z jej członków. Zespół jest wówczas, kiedy grupa ludzi sama uważa się za zespół, gdy zmierza w wytyczonym kierunku i gdy ma własne, zespołowe sposoby działania, swoisty sposób zachowania.