Zarządzanie Jakością

Co to jest jakość?

Jakość jest spełnianiem oczekiwań klientów co do naszych produktów zarówno w chwili obecnej jak i tych, które będą w przyszłości. Pod pojęciem „nasze produkty” rozumiemy nie tylko produkcję, ale także postępowanie w trakcie ich projektowania, sprzedaży, obsługi klienta i instalowaniu, tzn. pracach mających na celu pomoc naszym klientom we wdrożeniu produktów przez nas produkowanych.

Jakie oczekiwania mają klienci?

Podstawowym oczekiwaniem naszych klientów jest to by produkty, które dostają były bezpieczne. W tym celu w zakładach firmy Zakładu wdrożono GMP (Dobra Praktyka Produkcyjna), GLP (Dobra Praktyka Laboratoryjna), HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczny Punkt Kontrolny).

Następnie klienci oczekują, by nasze produkty spełniały ich wymagania co do smaku, wyglądu, opakowania. W tym celu w Zakładzie produkcyjnym wdrożyliśmy QACP (Zapewnienie jakości i Punkt Kontrolny)

Kolejnym oczekiwaniem naszych klientów jest by wszystkie nasze działania odbywały się w ten sam doskonały sposób. W tym celu opisaliśmy nasze działania w Księdze Jakości, Procedurach Postępowania i Instrukcjach Stanowiskowych. Nasza praca zgodnie z dokumentami opisującymi nasze działania, mające na celu zadowolenie naszych klientów, zostanie potwierdzona przez ISO 9001:200.

Co to jest GMP i GLP?

GMP czyli Dobra Praktyka Produkcyjna jest zbiorem zasad, przestrzeganych przez naszych pracowników w celu zabezpieczenia środowiska, w którym wytwarzane są nasze produkty.

GMP obejmują:

• budynki i otoczenie

• maszyny i urządzenia

• mycie i dezynfekcję

• magazynowanie i dystrybucję

• personel

• szkolenia

Budynki i otoczenie

• otoczenie zakładu powinno być czyste

• w obrębie zakładu powinny zostać zainstalowane pułapki na gryzonie

• hale powinny posiadać moskitiery na oknach i lampy owadobójcze

• każde wejście na teren zakładu powinno zostać odnotowane i być monitorowane

• należy oddzielić część brudną od czystej

• należy zachować jednokierunkowość procesu

Poniżej zaprezentowano kilka przykładów GMP w odniesieniu do hal produkcyjnych

Źle Dobrze

Rys. 1 Sposób łączenia posadzki i sufitów ze ścianami na halach produkcyjnych

Rys. 2 Sposób zainstalowania kabli Rys. 3 Sposób zainstalowania moskitier i
parapetów

Maszyny i urządzenia

W celu zapewnienia jednokierunkowości procesu, maszyny i urządzenia powinny być zaprojektowane w taki sposób, by ograniczały miejsca ogniskowania się drobnoustrojów oraz pozwalały na łatwe mycie i dezynfekcje.

Poniżej zaprezentowano kilka przykładów zastosowania GMP:

Rys 4. Sposób zamontowania pomp Rys. 5 Zbiornik posiadający skośny zapobiegający zbieraniu się surowca spód pozwalający na całkowite
jego opróżnienie

Mycie i dezynfekcja

W trakcie mycia i dezynfekcji należy zwrócić szczególną uwagę na następujące elementy:

• szkolenie pracowników

• rodzaj środka myjącego

• stężenie roztworu roboczego

• temperatura

• czas działania

• natężenie przepływu

• ubrania, czystość

Niezmiernie ważne jest również zachowanie kolejności mycia :

• usunięcie pozostałości produktu

• mycie środkiem myjącym (kwaśnym lub zasadowym, pianowe lub nie- pianowe)

• wypłukanie pozostałości środka myjącego - kontrola popłuczyn

• dezynfekcja

• staranne wypłukanie środka dezynfekującego (kontrola skuteczności)

Magazynowanie i dystrybucja

Jednym z ważniejszych problemów pojawiających się w trakcie magazynowania jest niezaplanowane rozmieszczenie zarówno surowców jak i produktów gotowych w magazynie, co w konsekwencji może doprowadzić do użycia surowców, jak również przedostania się na rynek produktów przeterminowanych. Niezmiernie ważne jest również zachowanie odpowiednich warunków transportu i przechowywania na każdym z etapów łańcucha dystrybucji.

Personel

Personel jest kluczowym elementem każdego z etapów produkcji. Jest on szczególnie ważny przy wdrażaniu GMP, ponieważ od niego zależy jakość oraz zdrowotność produkowanej żywności. Jednym z ważniejszych elementów jest zwrócenie szczególnej uwagi na higienę pracowników.

Przykładowe zalecenia higieniczne dla personelu:

• Przynajmniej raz dziennie brać prysznic i myć głowę

• Utrzymywać dłonie i paznokcie w nienagannej czystości

• Utrzymywać czystość odzieży osobistej

• Zakładać osłony na głowę, wąsy i brodę

• Utrzymywać porządek na stanowisku pracy

• Unikać noszenia przedmiotów w kieszeniach zewnętrznych

• Spożywać posiłki tylko w wyznaczonych do tego pomieszczeniach

• Myć i dezynfekować ręce po każdym powrocie na stanowisko pracy

• Palić tytoń w miejscach do tego wyznaczonych

• W miejscach kontaktu z żywnością nie używać żadnych przedmiotów szklanych, plastykowych, drewnianych, metalowych, mogących zanieczyścić ten produkt

• Nie kłaść przedmiotów na powierzchniach mających kontakt z żywnością

• Nie wnosić na teren działów produkcyjnych przedmiotów osobistych

• Nie wnosić i nie konsumować na terenie działów posiłków

• Nie nosić na produkcji biżuterii i obrączek

Szkolenia

Szkolenia pracowników i kadry kierowniczej są bardzo ważnym elementem samodoskonalenia się każdej z firm poważnie myślącej o dobrze działającym systemie zarządzania jakością.

Regularne szkolenia pozwalają na:

• zmniejszenia ryzyka zanieczyszczeń produktów

• poprawę jakości produktów gotowych

• zmniejszenie strat produkcyjnych, liczby reklamacji i zwrotów

• przestrzeganie procedur mycia i dezynfekcji

• poprawę sprawności procesów technologicznych

• zmniejszenie kontroli i nadzoru pracowników

GLP czyli Dobra Praktyka Laboratoryjna jest zbiorem zasad, przestrzeganych przez naszych pracowników laboratoryjnych w celu zapewnienia prawidłowego przeprowadzania badań i analiz z zachowaniem najwyższej staranności, a otrzymane wyniki są wiarygodne. Przykładem GLP jest kalibracja sprzętu badawczego dokonywana przed każdą analizą lub staranne pobieranie prób mikrobiologicznych, tak by nie dopuścić do zakażenia pobieranej próby.

W Zakładu GMP i GLP zostały opisane jako procedury i zostały przypisane do działu QAM

Co to jest HACCP i QACP?

HACCP czyli Analiza Zagrożeń i Krytyczny Punkt Kontrolny jest jednym z systemów pozwalających na zabezpieczenie produkcji w toku jej wytwarzania i uwolnienie jej od zagrożeń mikrobiologicznych, fizycznych i chemicznych mogących mieć wpływ na zdrowie lub życie konsumentów. Proces produkcji składa się z kilku lub kilkunastu etapów. W każdym z tych etapów można wyznaczyć pewną ilość zagrożeń, które parametry danego etapu muszą usunąć.

W trakcie analizy HACCP wyznacza się te wszystkie zagrożenia i opisuje. Rozważa się również, czy analizowany etap i podejmowane na nim działania są w stanie usunąć zagrożenie. Jeżeli tak to taki etap otrzymuje miano CCP czyli Krytycznego Punktu Kontrolnego, co oznacza, że zachowanie prawidłowych parametrów na danym etapie sprawi, że produkowany przez nas produkt będzie wolny od danego zagrożenia. Np. Etap: sortowanie owoców, Zagrożenie: zanieczyszczenia fizyczne.

W systemie HACCP nie tylko wyznaczamy zagrożenia, ale również opisujemy zakres parametrów produkcji, które te zagrożenia usuwają, sposób postępowania na wypadek przekroczenie założonych parametrów oraz osobę odpowiedzialną za dany etap.

W systemie HACCP odpowiedzialność za dany etap przechodzi z kontroli jakości czy kierownictwa na danego pracownika odpowiedzialnego za dany etap.

QACP czyli Zapewnienie Jakości i Punkt Kontrolny jest systemem bardzo zbliżonym do HACCP, przy czym w QACP rozważamy zagrożenia co do jakości produktu, np. słodkość produktu, odpowiednia barwa, lepkość itp. Cechy produktu tworzone są w trakcie jego produkcji, dlatego też na każdym z etapów wyznacza się takie miejsca, które dla jakości maja kluczowe znaczenie, np. dodatek farby czerwonej lub dosładzanie produktu. Zwrócenie szczególnej uwagi na te etapy, określane jako CP czyli Punkt Kontrolny pozwala, zapewnić, że otrzymany produkt będzie zgodny z recepturą, którą nasz klient zaakceptował i że otrzyma produkt, jakiego oczekuje.

Co to jest ISO?

ISO to Międzynarodowa Organizacja Standaryzacji, przygotowująca międzynarodowe normy i standardy. Normy te obejmują działania z bardzo wielu dziedzin życia, jak również bardzo dużo produktów (np. budowa statków, samochodów, służba zdrowia ochrona środowiska). Normy z serii ISO 9000 dotyczą sposobu zarządzania firmą tak, by zapewnić jak najwyższą jakość.

W serii ISO 9000 wyróżniamy 5 norm, to jest:

ISO 9000 - określa:

- podstawy systemu zarządzania jakością

- terminologię systemów zarządzania jakością

ISO 9001 - określa model zapewnienia jakości w:

- pracach rozwojowych

- produkcji

- instalowaniu

- serwisie

ISO 9002 - określa model zapewnienia jakości w:

- produkcji

- instalowaniu

- serwisie

ISO 9003 - określa model zapewnienia jakości w kontroli i badaniach:

ISO 9004 - określa:

- sposób wykorzystywania ISO 9001

- sposób opisu procesów w ISO 9001

Jakie ISO wdraża Zakładu ?

Zakładu wdraża ISO 9001 wydanie z grudnia 2000, które określa model zapewnienia jakości w:

- pracach rozwojowych

- produkcji

- instalowaniu

- serwisie

W jaki sposób wdraża się ISO?

By skutecznie wdrożyć ISO 9001 należy przede wszystkim PRACOWAĆ DOBRZE, a to oznacza wdrożenie takich elementów jak GMP, GLP, HACCP, QACP. Następnie należy dobrą pracę opisać zgodnie z wytycznymi zawartymi w ISO 9001, a na końcu postępować zgodnie z tym, co opisaliśmy.

Jak jest opisywana nasza dobrze wykonywana praca zgodnie z wytycznymi zawartymi w ISO 9001?

Wszystkie działania w naszej firmie zostały podzielone na trzy podstawowe procesy, które realizowane są w różnych działach naszej firmy. Procesy te to:

Procesy zarządzania - czyli sposób zarządzania firmą

Procesy operacyjne - czyli sposób wytwarzania naszych produktów

Procesy serwisu - czyli sposób zapewnienia możliwości wytwarzania naszych produktów
oraz ich sprzedaży i kontaktów z klientami

Każdy z powyższych procesów został udokumentowany za pomocą odpowiednich Procedur Postępowania i Instrukcji Stanowiskowych.

Jakie dokumenty zostały opracowane w trakcie wdrażania ISO 9001, kto je tworzy i kto zatwierdza, czym się charakteryzują i jak są numerowane?

W firmie obowiązują następujące dokumenty:

1. Księga Jakości (KJ) - dokument przygotowany w celu zaprezentowania zaangażowania wszystkich pracowników Zakładu w działania mające na celu zadowolenie klientów przez działania w zakresie projektowania, produkcji, sprzedaży i serwisu. Księga Jakości zawiera Politykę Jakości firmy Zakładu .

2. Procedury postępowania (PI) - dokumenty opisujące zbiór działań mających miejsce w poszczególnych działach firmy i związanych z pracą grupy pracowników lub kierownictwa firmy.

Dokumenty PI muszą zawierać następujące elementy:

1. nagłówek w formie trzykolumnowej ramki zawierający następujące elementy:

• logo firmy

• nazwa dokumentu

• wersja

• data wydania

• numer strony

1. tytuł

2. zakres zastosowania

3. osoba odpowiedzialna

4. sposób postępowania (lub inny opis w zależności od procedury)

5. dokumenty związane

6. stopka w formie trzykolumnowej ramki zawierająca następujące elementy:

• wykonał

• zatwierdził

• zmiana

Dopuszcza się inne sposoby opisu Procedury Postępowania od podanego w punkcie 1, jeżeli przygotowane są bezpośrednio przez firmy świadczące usługi na rzecz Zakładu . Dokumenty przygotowywane przez firmy trzecie muszą spełniać ogólne zasady tworzenia tych dokumentów, wymienione w podpunkcie a, b, g.

3. Instrukcje stanowiskowe (WI) - dokumenty opisujące postępowanie każdego pracownika na danym stanowisku pracy, w każdym z działów firmy. Dokument musi zawierać następujące elementy:

1. nagłówek w formie trzykolumnowej ramki zawierający następujące elementy:

• logo firmy

• nazwa dokumentu

• wersja

• data wydania

• numer

• strona

• tytuł

• zakres zastosowania

• osoba odpowiedzialna

• sposób postępowania (lub inny opis w zależności od instrukcji)

• dokumenty związane

• stopka w formie trzykolumnowej ramki zawierająca następujące elementy:

• wykonał

• zatwierdził

• zmiana

Dopuszcza się inne sposoby opisu Instrukcji Stanowiskowych (WI) od podanego w punkcie 1, jeżeli przygotowane są bezpośrednio przez firmy świadczące usługi na rzecz Zakładu Dokumenty przygotowywane przez firmy trzecie muszą spełniać ogólne zasady tworzenia tych dokumentów, wymienione w punkcie 1 lub 2 podpunkt a, b, g.

4. Karty Kontroli (CC) - dokumenty służące do przechowywania danych zebranych z punktów kontroli. Karty kontroli muszą posiadać nagłówek w formie trzykolumnowej ramki, zawierający następujące elementy:

• logo firmy

• nazwa dokumentu

• wersja

• data wydania

• numer

• strona

5. Recepty główne (RG) - dokumenty zawierające szczegółowy opis przygotowywania produktów. W skład recept wchodzą Recepty Cząstkowe (RC). RG i RC są dokumentami poufnymi. Lista osób upoważnionych do wglądu w RG i RC została podana na pierwszej stronie tych dokumentów

6. Wypisy z dokumentów (WD) - są to dokumenty zawierające wybrane fragmenty jednego lub wielu dokumentów. Dokumenty te muszą spełniać ogólne zasady tworzenia dokumentów wymienione punkcie 1 lub 2 podpunkt a, b, g. Dodatkowo, WD muszą zawierać informacje z jakich dokumentów pochodzą.

7. Załączniki do dokumentów (ZAL) - są to dokumenty związane, zawierające rozwinięcie jednego z tematów poruszonych w danym dokumencie.

Co to jest Polityka Jakości?

Polityka Jakości jest elementem Księgi Jakości i określa wytyczne postępowania wszystkich pracowników naszej firmy.

POLITYKA JAKOŚCI

Wstęp

Zarządzanie Jakością jest podstawą polityki firmy, odzwierciedlającą przyjęcie przez nas obowiązków firmy.

Dbałość o jakość to tradycja w firmie ZAKŁADU. Naszą misją jest pozycja lidera w Technologii, Jakości i Usługach w zakresie nowoczesnych dodatków do żywności. Równie ważne jest to, iż nasze produkty oferujemy po możliwie najniższej cenie tak aby klient płacąc mniej uzyskał możliwie jak najwięcej.

Regularne audity, zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne, zapewniają zgodność naszych działań z polityką firmy i realizacją wyznaczonych celów.

Poniższe zasady określają nasze cele i przedmiot działań dotyczących jakości:

OD PERSONELU FIRMY WYMAGA SIĘ ODPOWIEDZIALNOŚCI I DAWANIA PRZYKŁADU INNYM.

Każdy jest odpowiedzialny

Oczekujemy, że każdy z naszych pracowników będzie indywidualnie odpowiadał za jakość w firmie Zakładu , postępując zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pracy, standardami higienicznymi jak i wewnętrznymi przepisami firmy. Każdy pracownik osobiście decyduje o swoim sukcesie zawodowym. Szczególnie dbamy o to, aby każdy z pracowników osobiście był zainteresowany ulepszeniem swojego stanowiska pracy, firmy jak i produktów. Dlatego też, każdy pracownik włącznie z personelem kierowniczym, ma swój udział w codziennej pracy firmy. Każdy z pracowników firmy jest indywidualnie odpowiedzialny za staranne wykonywanie swoich obowiązków, dobro firmy oraz jak najlepszą jakość wyrobów gotowych.

Zarówno kierownictwo firmy jak i poszczególni pracownicy firmy muszą darzyć się wzajemnym zaufaniem. Muszą wiedzieć, że mogą na sobie bezwzględnie polegać, tak by skutecznie realizować swoje obowiązki. Wierzymy w pracę zespołową i przestrzegamy zasad uczciwości, wzajemnego zaufania i zaangażowania kiedy pracujemy jako zespół.

Zgodnie z zasadą, że „każdy jest indywidualnie odpowiedzialny za staranne wykonanie swoich obowiązków” nasi pracownicy udoskonalają swoje umiejętności na szkoleniach, kursach oraz przez samokształcenie. Ciągłe udoskonalanie umiejętności naszych pracowników jest jednym z kluczowych celów naszej polityki.

WYKORZYSTUJEMY NAJLEPSZE SUROWCE i CIĄGLE ULEPSZAMY NASZE PROCESY

Doskonalimy się każdego dnia

Już w fazie planowania i rozwoju przykładamy szczególną wagę do jakości surowców wykorzystywanych w naszych procesach produkcyjnych. Regularna kontrola surowców i ścisła współpraca z poddostawcami, otwarte komunikowanie naszych wymagań oraz wykorzystywanie przyjaznych dla środowiska technologii i procesów produkcyjnych, pozwalają nam mieć całkowitą pewność, że produkty, które oferujemy, spełniają wymagania nasze oraz naszych klientów. Nasze wysiłki skupiają się na tym, aby "działać dobrze już za pierwszym razem". Ostatecznym celem jest jednak sprawna produkcja na co dzień. Nieustanna analiza pozwala na wypracowanie coraz doskonalszych rozwiązań, a naszym wyzwaniem jest to, aby "każdego dnia stawać się coraz lepszym".

Planowanie

Poprzez systematyczne planowanie wszystkich procesów (procesy produkcji, analizę i kontrolę) we wszystkich obszarach i na wszystkich poziomach, staramy się unikać lub redukować niepożądane efekty, powodujące dodatkowe i zbędne koszty. Naszym celem jest odpowiednie i skuteczne planowanie wszystkich procesów, zamiast ich kontroli.

NASZYM CELEM JEST ZADOWOLENIE KLIENTA, PRZEDMIOTEM DZIAŁANIA WZAJEMNE ZAUFANIE

Zadowolenie klienta

Podstawą naszej działalności jest zadowolenie naszych klientów. Aby mieć pewność, że wszyscy nasi klienci są usatysfakcjonowani, Zakładu jest uważny i z troską podchodzi do wszystkich potrzeb poszczególnych klientów.

Pracownicy firmy ZAKŁADU wykazują energię i inicjatywę. Wyrazy "nie mogę" i "nie" nie znajdują się w ich słowniku. Problemy rozwiązywane są z największą starannością, uporem i najlepszym doświadczeniem. Pracownicy Zakładu wiedzą, że tylko ciężka praca prowadzi do sukcesu.

Powyższa polityka jakości jest w całości uznana przez całą organizację.

Polityka Jakości, jako część Księgi Jakości jest podpisana przez Dyrektora Generalnego. Sama Polityka Jakości jest również umieszczana w widocznych miejscach w jednostkach naszej firmy, tak by każdy z pracowników mógł się z nią zapoznać i identyfikować.

Sposób numeracji dokumentów

Procedury Postępowania (PI) - oznaczone są za pomocą skrótu określającego przynależność działu oraz numeru porządkowego, w kolejności w jakiej zaczęły obowiązywać. Procedura postępowania posiada przed numerem określającym dział, który odpowiada za jej realizację jeden ze skrótów, umieszczony przed numerem procedury:

MP- Procesy zarządzania

OP- Procesy operacyjne

SP- Procesy Serwisu

Dodatkowo Procedury Postępowania muszą posiadać skrót PI, umieszczony za numerem wersji np.

PROCEDURA POSTĘPOWANIA

Wersja: 1.0 PI Data: 01/02/23 Numer: Strona: 1 z 3

Instrukcje Stanowiskowe (WI) - oznaczone są za pomocą skrótu, określającego przynależność działu oraz numeru porządkowego, w kolejności w jakiej zaczęły obowiązywać. Dodatkowo Instrukcje Stanowiskowe muszą posiadać skrót WI, umieszczony za numerem wersji np.

INSTRUKCJA STANOWISKOWA

Wersja: 1.0 WI Data: 01/02/23 Numer: Strona: 1 z 1

Karty Kontroli (CC) - niezależnie od faktu, czy Karta Kontroli należy do jednego lub wielu dokumentów, jest ona oznaczona numerem będącym numerem pierwszego dokumentu, w którym opisano jej użycie, przy czym za numerem dokumentu, któremu została przypisana, należy dopisać skrót KART. W przypadku, gdy jednemu dokumentowi przyporządkowana jest więcej niż jedna Karta Kontroli, po skrócie KART występuje liczba porządkowa danej karty kontroli np. BIU02-KART3 Karta Kontroli w Dziale Biuro Firmy należąca do ZA BIU02; MP-QAM04-KART Karta Kontroli w Dziale Zapewnienia i Zarządzania Jakością należąca do procedury postępowania MP-QAM01. Dodatkowo Karty Kontroli muszą posiadać skrót CC, umieszczony za numerem wersji np.

KARTA KONTROLI

Wersja: 1.0 CC Data: 01/02/23 Numer: Strona: 1 z 1

Za prawidłowe przygotowanie:

Księgi Jakości (KJ) - odpowiada Quality Manager Zakładu ; osobą zatwierdzającą jest Dyrektor Generalny Zakładu .

Procedur Postępowania (PI), Wypisów z Dokumentów (WD) - odpowiadają kierownicy działów, których PI dotyczą. Osobą nadzorującą pracę i zatwierdzającą procedury postępowania jest Quality Manager Zakładu Procedury Postępowania muszą zostać podpisane również przez wykonującego dany dokument. W przypadku, kiedy procedura została wykonana przez więcej niż jedną osobę, do potwierdzenia wykonawstwa danej procedury wystarczy podpis jednej z tych osób. W przypadku procedur stworzonych przez Quality Manager osobą zatwierdzającą procedurę jest Dyrektor Generalny Zakładu .

Instrukcji Stanowiskowych (WI), Kart Kontroli (CC) - odpowiadają pracownicy odpowiedzialni za dane stanowisko wraz z kierownikiem działu, do którego dane stanowisko przynależy. Osobą nadzorującą pracę i zatwierdzającą instrukcję stanowiskową jest Kierownik Działu, do którego instrukcja jest przyporządkowana. Instrukcje Stanowiskowe muszą zostać podpisane również przez wykonującego dany dokument. W przypadku, kiedy procedura została wykonana przez więcej niż jedną osobę, do potwierdzenia wykonawstwa danej instrukcji wystarczy podpis jednej z tych osób.

Co powinienem umieć i wiedzieć?

Każdy pracownik Zakładu musi znać:

• Księgę Jakości

• procedury swojego działu

• dokumenty, które bezpośrednio dotyczą jego pracy

• schemat organizacyjny swojego działu

Każdy pracownik Zakładu musi zapoznać się z:

• wszystkimi dokumentami swojego działu w obrębie jego jednostki organizacyjnej

• procedurami należącymi do działu QAM

• schematem organizacyjnym Zakładu

Dyrektor Generalny Zakładu , musi znać

• Księgę Jakości

• Procedury postępowania

4

min. odległość 15 cm

parapety zamontowane pod kątem 45°

moskitiery, na otwieranych oknach







---