NOWOTWORY SUTKA

• gł. w zewnętrznym górnym kwadrancie

• przerzuty do:

• ww. chłonne pachowe, nad- i podobojczykowe

• płuca, kości, wątroba

Klinicznie:

1. obrzęk skóry i zaciągnięcia w miesjcu torebek włosowych - skóra pomarańczy

2. RAK ZAPALNY - zaczerwienienie, ­ temperatury

3. zaciągnięcie sutka (= autoamputacja)

4. rak opancerzony - rozwija się na dużej powierzchni kl. piersiowej

5. słoniowacizna po przerzutach do ww. pachowych

6. dopiero guz > 1 cm może być stwierdzony obmacywaniem

Czynniki ryzyka:

• zaburzenia hormonalne

• czynniki genetyczne

• wirus

• Ż odporności

• późna ciążą lub niepłodność

1. NABŁONKOWE

1. ŁAGODNE

1. GRUCZOLAK (ADENOMA) - zawsze otorbione

1. BRODAWKI SUTKOWEJ (A. MAMMAE)

2. CEWKOWY (A. TUBULARE)

3. MLEKOTWÓRCZY (A. LACTANS)

2. BRODAWCZAK ŚRÓDPRZEWODOWY (PAPILLOMA INTRADUCTALE)

2. ZŁOŚLIWE

1. NIENACIEKAJĄCE (NONINVASIUM) = IN SITU

1. CA. INTRADUCTALE IN SITU - postacie:

1. rak zwykły

2. rak lity

3. rak sitowaty

4. rak czopiasty

5. rak brodawkowaty

6. rak typu Pageta

2. CA. INTRALOBULARE IN SITU

2. NACIEKAJĄCE (INVASIUM)

1. RAK NACIEKAJĄCY PRZEWODOWY - TYLKO TEGO MOŻNA OCENIAĆ WG BLOOMa

2. RAK NACIEKAJĄCY PŁACIKOWY

3. RAK RDZENIASTY

4. RAK ŚLUZOTWÓRCZY

5. RAK BRODAWCZAKOWATY

6. RAK CEWKOWY

7. CYLINDROMA = CA. ADENOIDES-CYSTICUM

8. RAK WYDZIELAJĄCY

9. RAK APOKRYNOWY

10. RAK Z METAPLAZJĄ

1. TYPU PŁASKONABŁONKOWEGO

2. TYPU WRZECIONOWATOKOMÓRKOWEGO

3. TYPU CHRZĘSTNEGO I KOSTNEGO

4. TYPU MIESZANEGO

3. CH. PAGETA BRODAWKI SUTKOWEJ

2. MIESZANE

1. GRUCZOLAKOWŁOKNIAK (ADENOFIBROMA)

1. OKOŁOKANALIKOWY (PERICANALICULARE)

2. ŚRÓDKANALIKOWY (INTRACANALICULARE) - wrasta do światła przewodu

2. GUZ LIŚCIASTY

3. CARCINOSARCOMA

3. NIESKLASYFIKOWANE

4. DYSPLAZJA ŁAGODNA SUTKA

5. ZMIANY GUZOPODOBNE

ŁAGODNA DYSPLAZJA SUTKA (DYSPLASIA. BENIGNA MAMMAE)

• hiperestrogenizm

• zaburzona wrażliwość pewnych części gruczołu na estrogeny

Zmiany:

1. torbiele (CYSTES)

2. GRUCZOŁOWATOŚĆ (ADENOSIS)

3. ROZROST PRZEWODÓW NABŁONKÓW (EPITHELIOPLASIA) - tylko to jest stan przedrakowy

4. ROZSZERZENIE PRZEWODÓW (ECTASIA DUCTUUM)

5. STWARDNIENIE WŁÓKNISTE (FIBROSCLEROSIS)

TUMOR PHYLOIDES - guz liściasty sutka

• zwykle po 40 r.ż.

• rozwija się często z GRUCZOLAKOWŁÓKNIAKA (po 10 latach) wewnątrzkanalikowego (ADENOFIBROMA INTRACANALICULARE)

• za przemianą w guz liściasty przemawia szybki wzrost guza istniejącego od lat

• może przekroczyć 5 cm

• ruchomy wobec podłoża i skóry, dobrze odgraniczony

• na przekroju:

• lity

• przegrody mają charakter szczelin otaczających rozrosłe masy nowotworowe tk. łącznej - przekrój kapusty - stąd nazwa

• zrąb bogatokomórkowy

• nabłonek rozrasta się

• daje wznowy

TUMOR PHYLOIDES MALIGNUM

• w utkaniu kom. atypowe

• nacieka i daje przerzuty

RAK SUTKA

Powstaje z:

1. nabłonka przewodów wyprowadzających = RAK PRZEWODOWY (CA. DUCTALE)

2. nabłonka struktur zrazika = RAK ZRAZIKOWY (CA. LOBULARE)

Postacie raka przewodowego:

1. CZOPIASTY (CA. COMEDA) - nowotworowo zmienione przewody zatkane masami martwiczymi

2. RDZENIASTY (CA. MEDULLARE) - ogniska otoczone limfocytami

3. GALARETOWATY (CA. GELLATINOSUM) - komórki zawierają śluz

Podścielisko:

1. > miąższ - CA. SCIRRHOSUM MAMMAE

2. = miąższ - CA. SIMPLEX MAMMAE

3. < miąższ - CA. MEDULLARE

RAK JAJOWODU (CA OVIDUCTUS)

• gł. rak przerzutowy z jajników

• rak gruczołowy brodawkowaty (ADENOCARCINOMA PAPILLARE)

• wzrasta egzofitycznie do światła jajowodu

• 40-60 r.ż.

• w jamie otrzewnej szerzy się przez wszczepianie

• przerzuty naczyniami chłonnymi do ww. chłonnych, jajników i macicy

NOWOTWORY TRZONU MACICY

• gł. po menopauzie

• gł. przyczyna: hiperestrogenizm

Czynniki ryzyka:

1. wczesne dojrzewanie płciowe

2. późna menopauza

3. niezachodzenie w ciążę

4. wielokrotne cykle bezowulacyjne

5. estrogeny egzogenne

1. NABŁONKOWE

1. ŁAGODNE

1. POLIPY ENDMETRIOIDALNE

2. ROZROST ENDOMETRIUM (HYPERPLASIA ENDOMETRII) - stan przedrakowy, przyczyna: nadmierne działanie estrogenów

1. TYPOWY

1. PROSTY |

2. GRUCZOŁOWY | Ż coraz więcej gruczołów i coraz mniej zrębu

3. GRUCZOLAKOWATY |

2. ATYPOWY

1. GRUCZOŁOWY

1. Z ATYPIĄ MAŁEGO STOPNIA

2. Z ATYPIĄ ŚREDNIEGO STOPNIA

3. Z ATYPIĄ DUŻEGO STOPNIA

2. GRUCZOLAKOWATY

1. Z ATYPIĄ MAŁEGO STOPNIA

2. Z ATYPIĄ ŚREDNIEGO STOPNIA

3. Z ATYPIĄ DUŻEGO STOPNIA

3. GRUCZOŁOWY lub GRUCZOLAKOWATY ZE ZNACZNĄ ATYPIĄ = CA IN SITU

3. ZŁOŚLIWE

1. RAK GRUCZOŁOWY - ADENOCARCINOMA - ponad 90%

2. ADENOCARCINOMA CLAROCELLULARE

3. CA. PLANOEPITHELIALE

4. CA. ADENOSQUAMOSUM

5. CA. SOLIDUM - najzłośliwszy rak

2. NIENABŁONKOWE

1. ŁAGODNE

1. LEIOMYOMA = ADENOMYOMA

2. ZŁOŚLIWE

1. LEIOMYOSARCOMA

2. RHABDOMYOSARCOMA

3. SARCOMA STROMALE

3. MIESZANE

1. CARCINOSARCOMA

2. TUMOR MIXTUS MESODERMALIS MALIGNUS - najzłośliwszy nowotwór

3. PRZERZUTOWE

4. NIESKLASYFIKOWANE

5. ZMIANY TROFOBLASTYCZNE

6. ZMIANY NOWOTWOROPODOBNE

1. Metaplazja płaskonabłonkowa

2. Endometriosis interna = ADENOMYOSIS

RAK GRUCZOŁOWY - ADENOCARCINOMA

• może się rozrastać egzo- mezo- i endofitycznie

• stopnie zróżnicowania:

1. dobrze uformowane cewy gruczołowe

2. cewy ułożone bezładnie

3. silnie zaburzona architektura

• klasyfikacja FIGO:

1. ograniczony do endometrium = ca in situ

2. nacieka m. macicy

3. nacieka szyjkę macicy

4. nacieka jajowody, jajniki, pochwę

5. nacieka pęcherz moczowy, odbytnicę

CA. PLANOEPITHELIALE

• powstaje w wyniku metaplazji płaskonabłonkowej

ADENOCARCINOMA CLAROCELLULARE

• jasna cytoplazma

• obecność glikogenu

LEIOMYOMA = ADENOMYOMA

• najczęstszy niezłośliwy

• wysoki index mitotyczny 15mf/10hpf (figur podziału/pola widzenia)

• atypowe figury podziału

• średnica min 10 cm

• może być

• podśluzówkowy

• podsurowiczy

• śródścienny

sarcoma stromale

• rozwija się z endometrium

1. low grade - do 10 mf

2. high grade - do 20 mf

3. SARCOMA ENDOMETRIALE NONDIFFERENTIATUM > 20 mf

TUMOR MIXTUS MESODERMALIS MALIGNUS

1. HOMOLOGICZNY - ze struktur typowych dla macicy

2. HETEROLOGICZNY - ze elementów nietypowych dla macicy

• rozwija się z zawiązków przewodów Mullera

• najbardziej złośliwy

GRUCZOLISTOŚĆ (ENDOMETRIOSIS)

1. E. INTERNA - pojawienie się endometrium w obrębie ściany macicy

1. metaplazja płaskonabłonkowa

2. adenomyosis

2. E. EXTERNA - pojawienie się endometrium poza macicą

1. przemieszczenie przez jajowody

2. metaplazja

Objawy:

• ból

• zaburzenia defekacji i oddawania moczu

• niepłodność

Ognisko endometriozy w jajniku -> powstaje torbiel czekoladowa - zachowuje się jak endometrium w macicy (np. krwawienie miesięczne) - bo działają na nie hormony jajnika

Przyczyny krwawienia z macicy

1. nowotwór

2. gruczolistość

3. stany zapalne

4. nieprawidłowe położenie macicy

CHOROBA TROFOBLASTYCZNA (GTD)

• obejmuje łagodne i złośliwe rozrosty nowotworowe trofoblastu płodowego w czasie lub po zakończeniu ciąży

1. zaśniad groniasty

2. zaśniad inwazyjny

3. nabłoniak kosmówkowy

4. guzy płyty podstawnej łożyska

Trofoblast

• zachowuje zdolność do przetrwania i proliferacji

• wytwarza HCG (­ w moczu i surowicy)

• b. wrażliwy na cytostatyki

ZAŚNIAD GRONIASTY (MOLA HYDATIDOSA)

Patogeneza: gł. zaburzenia chromosomalne oocytów

1. Kompletny

• powstaje gdy w zapłodnionej kom. jajowej dochodzi do unieczynnienia matczynego materiały genetycznego

• całe jajo jest całkowicie obce dla matki

• w 90% - zapłodnienie 1 plemnikiem, utarta materiału matki -> duplikacja materiału ojcowskiego

• zawsze następuje poronienie

• Częściowy

• zapłodnienie dwoma plemnikami, nie ma utraty materiały matki

• powstaje triploidie: 69,XXX lub 69,XXY lub 69,XYY

• może się urodzić żywy płód

Klinicznie:

• gł. ok 40 r.ż.

• powstaje w 6-8 tygodniu ciąży

• ujawnia się w 4-5 mc ciąży

• poronienie w 16-18 tyg.

• bóle brzucha

• brak tonów serca lub części płodu

• macica powiększona, duże łożysko

• uporczywe wymioty (bo ­ HCG)

• stany przedrzucawkowe (zatrucie ciążowe)

• 2-10% złośliwienie

• tyreoksykoza, DIC - mogą się pojawić

• fizjologicznie w 100 dniu ciąży HCG jest < 100.000 jm/dobę, w zaśniadzie do 500.000 jm/dobę

• w USG obraz zamieci śnieżnej

Makroskopowo:

• pęcherzyki różnej wielkości (śr. ok 1 cm), układają się w grona

• wewnątrz pęcherzyków - płyn białkowy

Mikroskopowo:

• obrzęk podścieliska, kosmki balonowato rozdęte

• brak naczyń w kosmkach

• nie ma naciekania m. macicy

• defekt trofoblastu -> obumarcie płodu

Leczenie:

• z wyboru: usunięcie ciąży

• duży krwotok po 40 r.ż. -> usunięcie macicy

• obserwacja kliniczna:

• co 1 tyg. - HCG

• co 2 tyg - badanie ogólne i ginekologiczne, RTG klatki piersiowej

• co 1 mc przez 6 mc - HCG

• co 6 mc - RTG klatki piersiowej

• przez 1 rok doustne środki antykoncepcyjne

• rzadko - chemioterapia

ZAŚNIAD NISZCZĄCY

• OBECNE NACIEKANIE

• 16% wszystkich zaśniadów

• może prowadzić do perforacji macicy

• rozpoznanie: na podstawie usuniętej macicy i otaczających tkanek

• może dawać przerzuty odległe (NIEZŁOŚLIWE) do pochwy, płuc, mózgu

Mikroskopowo:

• naciekanie m. macicy, naczyń -> zatory, wylewy krwawe

• OBECNOŚĆ KOSMKÓW

Cechy kliniczne:

• HCG nie zmniejsza się po wydaleniu zaśniadu

• krwawienie z macicy nie ustępuje

• cienie w RTG klatki piersiowej

• NIE POBIERA SIĘ WYCINKÓW ze WZGLĘDU NA RYZYKO KRWAWIENIA

NABŁONIAK KOSMÓWKOWY (CHORIOCARCINOMA)

• cecha odróżniająca od zaśniadu: BRAK KOSMKÓW

• rozpoznawany dość późno, bo kilkanaście miesięcy po porodzie

• może się rozwijać z zaśniadu groniastego

• komórki różnicują się w kierunku trofoblastu

• przerzuty drogą krwi:

• płuca

• wątroba

• mózg

• pochwa

Makroskopowo:

• pojedynczy lub mnogi

• dobrze ograniczony

• postać polipa lub głęboko w ścianie

• może przypominać krwiaka z tendencjami do wylewów

• 1-20 cm

• HGC (gonadotrobina kosmówkowa) - w moczu - 100x więcej

Mikroskopowo:

• brak kosmków

• NIE MA WŁASNYCH NACZYŃ - odżywia się wrastając do światła naczyń krwionośnych -> wylewy

• brak własnego zrębu

• naciekanie naczyń i mięśni

• liczne wylewy krwawe

• komórki anaplastyczne

Klinicznie:

• krwawienie z macicy i do otrzewnej

• krwioplucie (bo przerzuty do płuc)

• lepiej rokuje gdy bez przerzutów lub gdy wykryty przed 4 mc

Leczenie:

• METOTREXAT (MTX)

• AKTYNOMYCYNA D

• chemia wielolekowa (MAC)

• usunięcie macicy

GUZY PŁYTY PODSTAWNEJ ŁOŻYSKA

• złośliwe

• wolny wzrost

• z kom. podobnych do cytotrofoblastu

• niewielki ­ HCG

• ­ laktogenu łożyskowego

Klinicznie:

• krwawienia z dróg rodnych

• ograniczony do macicy

• przerzuty do: ww. chłonnych, miednicy, płuc, mózgu, pochwy

NOWOTWORY JAJNIKA

• bardzo duże zróżnicowanie nowotworów jajnika

Objawy:

1. ucisk guza na otaczające tkanki

2. wszczepianie kom. neo do otrzewnej

3. zaburzenia hormonalne

Wskaźniki prognostyczne:

1. zaawansowanie procesu nowotworowego

2. typ histologiczny nowotworu

3. stopień dojrzałości

4. uszkodzenie/nacieczenie torebki

Czynniki ryzyka:

1. niska płodność / bezpłodność

2. niezachodzenie w ciążę

3. hormonalne środki antykoncepcyjne

4. odra, świnka, różyczka

5. zaburzenia rozwoju cielesno-płciowego

6. zaburzenie genetyczne

Objawy kliniczne zależą od:

1. wymiarów i położenia guza

2. szybkości wzrostu guza

3. stopnia wyparcia prawidłowej tkanki

4. czynności hormonalnej tk. nowotworowej

5. wpływ tk. neo na jajnik

6. procesy immunologiczne

Klasyfikacja:

1. NABŁONKOWE - 55%

1. SUROWICZE

2. ŚLUZOWE

3. ENDOMETRIOIDALNE

4. Z KOM. JASNYCH

5. GUZ BRENERA

6. GUZ MIESZANY

7. RAKI NIEZRÓŻNICOWANE

8. NIE SKLASYFIKOWANE

2. GONADALNE

1. GYNEBLASTOMATA

1. BŁONIAK ZIARNISTY

2. OTOCZKOWIAK

3. WŁÓKNIAK

4. POSTAĆ MIESZANA

5. NIESKLASYFIKOWANE

2. JĄDRZAKI - ANDROBLASTOMATA

1. DOBRZE ZRÓŻNICOWANE

1. gruczolak kanałowy PICKA | tylko z kom. SERTOLEGO -> HIPERESTROGENIZM

2. jądrzak kanalikowy z gromadzeniem lipidów |

3. jądrzak z kom. Sertolego i Leydiga - pojawiają się androgeny

2. POŚREDNIO ZRÓŻNICOWANE - przewaga kom. Leydiga -> wirylizacja

3. NIEDOJRZAŁE

4. Z ELEMENTAMI HETEROLOGICZNYMI - kom. Sertolego, Leydiga i inne (np. chrząstka)

5. LEYDIGIOMA - wyłącznie kom. Leydiga

3. MIESZANE - GYNANDROBLASTOMA - kom. ziarniste + Sertolego + Leydiga

3. GERMINALNE - 30%

1. ROZRODCZAK

2. GUZ PĘCHERZYKA ŻÓŁTKOWEGO - ENDODERMAL SINUS TUMOR

3. CA. EMBRYONALE

4. POLYEMBRIOMA

5. CHORIOCARCINOMA

6. POTWORNIAKI

4. NIE SKLASYFIKOWANE

5. PRZERZUTOWE

NABŁONKOWE

• najczęstsze (55%)

• większość jest złośliwa

• nieaktywne hormonalnie - wyjątek: guz BRENNERA

Nabłonek powierzchniowy jajnika ma duże zdolności do metaplazji:

1. rak surowiczy (-> nabł. jajowodu)

2. rak śluzowy (-> nabł. szyjki macicy lub jelita)

3. rak endometrioidlany (-> endometrium)

3 postacie:

1. ŁAGODNE

• u kobiet młodych

• pojedyncza torbiel wysłana nabł. jednowarstwowym (rodzaj nabłonka zależy od typu guza)

• może być wielokomorowa - u kobiet starszych

• zwykle jednostronna

• O GRANICZNEJ ZŁOŚLIWOŚCI

• pojedyncze kom. atypowe

• brodawczakowate nawarstwianie się komórek

• Ż kohezji

• nie ma naciekania podścieliska

• najczęściej są to guzy surowicze

• mogą dawać implanty do bł. surowiczych

1. implanty łagodne - struktury tubularne wysłane niezłośliwym nabłonkiem

2. implanty nieinwazyjne - utkanie papilarne

3. implanty inwazyjne - układy jak w raku gruczołowym

• rozpoznawać można w badaniu hist-pat, implanty można wykryć podczas zabiegu operacyjnego

• ZŁOŚLIWE = RAKI

• gł. raki surowicze - te są najzłośliwsze

• grading:

G1 - wysoko zróżnicowane, komórki niezróżnicowane < 5%

G2 - do 50% kom. niezróżnicowanych

G3 - > 50%

GRUCZOLAKOTORBIELAK SUROWICZY (CYSTOADENOMA SEROSUM)

• wiele torbieli wypełnionych płynem surowiczym

• płyn może zawierać białka i mukopolisacharydy - przypomina wtedy galaretę

• duże rozmiary (do 20 cm)

• w torbielach - rozrosty brodawkowate - cechy złośliwości

• nacieka torebkę

• często złośliwieje (=> CYSTOADEOCARCINOMA SEROSUM)

GRUCZOLAKOTORBIELAK ŚLUZOWY (C. MUCINOSUM), RAK GRUCZOŁOWY ŚLUZOWY (CARCINOADENOMA MUCINOSUM)

• wielokomorowy, torbiele wysłane nabłonkiem walcowatym produkującym śluz

• gromadzący się śluz może powodować pękanie komórek -> komórki w masach śluzu wszczepiają się w otrzewną (PSEUDOMYXOMA PERITONEI)

• niepromienioczuły

rak gruczołowy ENDOMETRIOIDALNY (CA. ENDOMETRIOIDES)

• mieszane utkanie: rak i mięsak

• torbiele wypełnione krwistym płynem

• b. promienioczuły, estrogenozależny

RAK JASNOKOMÓRKOWY (CA. CLAROCELLULARE)

• torbielowaty z żółtobiałymi ogniskami

• kom. zawierające glikogen i glikozaminoglikany = KOM. JASNE

GUZ BRENNERA = WŁÓKNIAKONABŁONIAK (FIBROEPITHELIOMA)

• utkanie: tk. włóknista + ogniska nabłonkowe

• pośrodku ogniska może być jamka z płynem polisacharydowym

• niezłośliwy

• twardy

• dobrze odgraniczony

• lity

• może wydzielać estrogeny - jedyny nabłonkowy aktywny hormonalnie

ZE SZNURÓW płciowych = GONADALNE

• zbudowane z elementów swoistych dla gonady (kom. warstwy ziarnistej, otoczki, kom. podporowych i śródmiąższowych)

• czynne hormonalnie: feminizacja lub maskulinizacja

HIPERESTROGENIZM:

1. w okresie dojrzewania

1. przedwczesne dojrzewanie

2. rozwój sutków

3. owłosienie na wzgórku łonowym

2. w okresie rozrodczym

1. zaburzenia miesiączkowania

2. bezpłodność

3. rozrost endometrium -> rak

4. rak sutka

3. po menopauzie

1. brak zmian zanikowych w narządzie rodnym

2. rozrost endometrium -> rak

3. refeminizacja

4. obrzęk sutków, pochwy

WIRYLIZM - zaburzenia miesiączkowania, hirsutyzm, męski głos, trądzik, otyłość, przerost łechtaczki

FEMINIZACJA - u mężczyzn - owłosienie typu żeńskiego, ginekomastia, psychika żeńska

HIPERANDROGENIZM:

• zanik miesiączkowania

• wirylizacja

• otyłość

Klasyfikacja WHO:

1. GYNEBLASTOMATA

1. BŁONIAK ZIARNISTY (FOLLICULOMA)

2. OTOCZKOWIAK (THECOMA)

3. WŁÓKNIKA (FIBROMA)

4. POSTAĆ MIESZANA

5. NIE SKALSYFIKOWANE

2. ANDROBLASTOMATA = JĄDZRAKI

1. DOBRZE ZRÓŻNICOWANE

1. GRUCZOLAK KANALIKOWY PICKA | tylko kom. Sertolego

2. JĄDRZAK KANALIKOWY Z GROMADZENIEM LIPIDÓW |

3. JĄDZRAK Z KOM. SERTOLEGO I LEYDIGA - pojawiają się kom. Leydiga

2. POŚREDNIO ZRÓŻNICOWANE - większość kom. LEYDIGA

3. NIEDOJRZAŁE - pzypominają mięsaki

4. Z ELEMENTAMI HETEROLOGICZNYMI

3. GYNANDROBLASTOMATA

4. NIE SKLASYFIKOWANE

BŁONIAK ZIARNISTY (FOLLICULOMA)

• najczęstszy nowotwór jajnika

• zbudowany z kom. warstwy ziarnistej

• złośliwy

• lity

• miękki

• otorbiony

• grupy komórek są otoczone włóknami srebrnochłonnymi

• w utkaniu: ciałka CALL-EXNERA - pęcherzyki otoczone przez kom. ziarniste - MUSZĄ BYĆ OBECNE, ŻEBY BYŁA AKTYWNOŚĆ HORMONALNA

• wydziela estrogeny

• promienioczuły

• ŹLE ROKUJE JEŚLI:

• wyczuwalny w badaniu klinicznym

• rozpoznany po 40 r.ż.

• nacieka poza jajnik

• lite ogniska w guzie

• średnica > 15 cm

• obustronny

OTOCZKOWIAK (THECOMA)

• zbudowany z kom. osłonki

• niezłośliwy

• lity

• twardy

• każda komórka jest otoczona przez włókna srebrnochłonne

• w zrębie - ogniska szkliwienia

• wolny wzrost

• wydziela estrogeny

• nie daje przerzutów

WŁÓKNIAK (FIBROMA)

• twardy

• w utkaniu złogi wapnia

• kom. mają zdolność do produkowania kolagenu

ZARODKOWE = GERMINALNE

• z pierwotnej kom. jajowej lub partenogenetycznie rozwijającej się kom. jajowej

• promienioczułe

• gł. jednostronne

• obecne markery (AFP, CEA, HCG)

1. różnicujące się z kom. jajowej

1. ROZRODCZAK (DYSGERMINOMA)

1. różnicujące się w kierunku struktur zarodkowych

1. POTWORNIAK (TERATOMA) - najczęstsze

3. różnicujące się w kierunku struktur pozazarodkowych

1. Choriocarcinoma

2. NOWOTWÓR ZATOKI ENDODERMALNEJ (ENDODERMAL SINUS TUMOR)

3. POLIEMBRYOMA

4. RAK ZARODKOWY

TERATOMA

• powstaje w następstwie różnicowania się kom. rozrodczych w kierunku zarodka

1. NIEDOJRZAŁY - cechy atypii, jedna z tkanek jest niedojrzała, złośliwy

2. DOJRZAŁY

1. LITE

2. TORBIELOWATE: TORBIEL SKÓRZASTA (CYSTIS DERMOIDALIS) - torbiel ze skóry z włosami, łojem

1. JEDNOLISTKOWE

1. WOLE JAJNIKA (STRUMA OVARI) - MA CHARAKTER RAKA TARCZYCY

2. RAKOWIAK (CARCINOID)

ENDODERMAL SINUS TUMOR

• składa się z kom. niezróżnicowanych i zróżnicowanych

• jamki z palczastymi wyroślami do światła

• składa się z kom. różnicujących się w kierunku endodermy pozazarodkowej

• ­ poziomu a-fetoproteiny

POLYEMBRYOMA

• w luźnej mezenchymie twory odpowiadające zarodkowi

RAK ZARODKOWY (CA. EMBRYONALE)

• z kom. niezróżnicowanych

ROZRODCZAK (DYSGERMINOMA = GONOCYTOMA)

• u młodych kobiet

• składa się z kom. płciowych

• kom. neo są ułożone w gniazda, wokół nich tk. łączna i nacieki z limfocytów

• otorbione

• przerzuty krwią i limfą

• promienioczuły

PRZERZUTOWE

GUZY KRUKENBERGA - z żołądka

DYSTROFIA SROMU

• jest objawem kilku jednostek chorobowych

• skóra jest biaława lub pstra

• zanik tk. tłuszczowej

• bliznowacenie warg

• zwężenie ujścia pochwy

Stany w których występuje:

• nadmierne rogowacenie

• liszaj twardniejący

• ch. Bowena, Pageta

• łuszczyca

• konsekwencja niedokrwistości złośliwej, cukrzycy

NOWOTWORY SROMU

1. Niezłośliwe

1. WŁÓKNIAK

2. MIĘŚNIAK

3. OSŁONIAK

2. Złośliwe

1. RAK KOLCZYSTOKOMÓRKOWY - do 95% wszystkich now. złośliwych

15

---