Przyspieszenie w ruchu prostoliniowym i krzywoliniowym.
Cele poznawcze i kształcące
Uczeń:
zna pojecie prędkości średniej i chwilowej
potrafi podać przykłady ciał poruszających się ruchem niejednostajnym
wie co to jest przyspieszenie w ruchu niejednostajnym
zna wzór na prędkość średnią
potrafi sporządzić wykres zależności prędkości od czasu w ruchu niejednostajnym
potrafi odczytać dane z wykresu
potrafi obliczyć prędkość średnią
potrafi wyliczyć przyspieszenie
Poznanie tematu przez:
Krótki wykład;
Powtórzenie z uczniami;
Wykonanie kilku zadań;
Materiały i środki dydaktyczne:
Książka;
Tablica;
Przebieg lekcji:
Część nawiązująca:
Czynności organizacyjne, sprawdzenie obecności;
Przypomnienie wiadomości potrzebnych do przeprowadzenia lekcji przez wybranego ucznia wspólnie z klasą;
Wyjaśnienie uczniom na czym będzie polegała ich praca na lekcji;
Część postępująca:
Zapisanie tematu lekcji na tablicy;
Omówienie tematu;
Przeprowadzenie ćwiczeń i wykonanie kilku zadań dla utrwalenia materiału i sprawdzenia, czy poznane na lekcji wiadomości są zrozumiałe;
Podsumowanie:
Prowadzący wraz z uczniami podsumowuje temat, powtórzenie wiadomości poznanych na dzisiejszej lekcji;
Zadanie zadania domowego;
Cel główny lekcji: Poznanie ruchu zmiennego.
Szczegółowe opracowanie przebiegu lekcji:
a) Czynności wstępne
Sprawdzenie obecności;
Określenie celu lekcji i napisanie tematu lekcji na tablicy;
Przypomnienie potrzebnych wiadomości i umiejętności:
Przyspieszenie w ruchu prostoliniowym i krzywoliniowym.
Żaden pojazd nie uzyskuje stałej prędkości w nieskończenie krótkim czasie, gdyż w rzeczywistości w każdym ruchu istnieje odcinek przyspieszenia, nabierania prędkości, odcinek zmiany prędkości i odcinek zmniejszania jej aż do zatrzymania się ciała.
Prędkość jest wielkością wektorową, a więc może zmieniać się jej wielkość, kierunek i zwrot. Wielkością, która informuje nas jak zmienia się prędkość, jest przyspieszenie.
Najprostszym zmiennym jest ruch jednostajnie zmienny prostoliniowy. W jednostce czasu prędkość zmienia się o tyle samo (zjazd wózka po równi pochyłej).
V2=V1+aΔt jednostajnie przyspieszony
V2=V1-aΔt jednostajnie opóźniony
Podzielmy cały czas ruchu na maleńkie odcinki, tak ze prędkość w tym przedziale można uważać za stałą. Droga przebyta w takim krótkim czasie jest równa polu powierzchni wąskiego paska, a droga przebyta w czasie całego ruchu jest sumą pól paseczków (polu trapezu).
Pole trapezu jest równe sumie pola prostokąta o bokach V1 i Δt oraz trójkąta o podstawie Δt i wysokości V2-V1
gdy ruch jest jednostajnie przyspieszony
gdy ruch jest jednostajnie opóźniony
Wektor prędkości jest styczny do toru. W ruchu po prostej kierunek prędkości pokrywał się z torem. Gdy tor jest linią krzywą, wektor prędkości w każdym punkcie toru tworzy kąt prosty z promieniem krzywizny.
Przyspieszenie dośrodkowe ma kierunek wzdłuż promienia, a zwrot ku środkowi okręgu.
wartość prędkości jest stała, jednak z powodu zmiany kierunku prędkości występuje w nim przyspieszenie.
Bardzo często ruch po okręgu odbywa się w sposób okresowy (jak długo trwa obrót punktu materialnego po okręgu)