6137


04.10.2009 r.

PARADYGMATY NAUK SPOŁECZNYCH

FAZY ROZWOJU WSPÓŁCZESNEJ NAUKI O WYCHOWANIU.

Etap ortodoksji ideologicznej

Okres ortodoksji ideologicznej obejmuje od końca lat 40-tych (1947)

PARADYGMAT - to zbiór ogólnych i ostatecznych przesłanek w wyjaśnianiu jakiegoś obszaru rzeczywistości, przyjętych w społeczności uczonych, będących przedstawicielami danej dyscypliny naukowej;

Jeżeli przedmiotem pedagogiki jest edukacja (a jest), to paradygmat w odniesieniu do pedagogiki będzie zbiorem ogólnych założeń, koniecznych do definiowania edukacji, stanowiących pkt. wyjścia do badań nad edukacją oraz do budowania teorii pedagogicznych.

Opisanie paradygmatów pedagogicznych wymaga odwołania się do paradygmatów nauk społecznych.

Przedstawiciele nauk społecznych sformułowali odpowiedzi na 2 podstawowe pytania, które wyznaczyły rozwój paradygmatów społecznych.

PYTANIA;

1. Jaka jest natura bytu? Jak istnieje świat społeczny?

2. Jak zmienia się społeczeństwo?

Na poziomie pytań o naturę bytu w historii nauk społecznych, wypracowano 2 skrajne ontologiczne stanowiska:

a. nominalizm - przedstawiciele uważają, że nie istnieją przedmioty abstrakcyjne (pojęcia), ale przedmioty istnieją, jako konkretne (nominalne - dosłowne); na tej podstawie można stwierdzić, że nie istniej pojęcie kolor, barwa ale istnieje czerwony, zielony; nominalizm jest stanowiskiem subiektywistycznym, w związku z tym świat społeczny istnieje w postaci znaczeń, jakie nadają mu ludzie (nadamy czemuś znaczenie czerwony tzn. że istnieje jako czerwony); sprowadza się do tego, że jaki świat poznam taki jest (zawsze poznaję go subiektywnie)

b. realizm - jego przedstawiciele stwierdzają, że byt istnieje obiektywnie, niezależnie od tego, który go poznaje; realizm jest stanowiskiem obiektywistycznym, odrzuca możliwość subiektywnej rzeczywistości; świat społeczny jest dla wszystkich poznających go podmiotów (osób) taki sam (podany w jednakowej postaci);

Na poziomie pytań o naturę bytu człowieka również ukształtowały się 2 skrajne stanowiska:

a. Woluntaryzm -uznają, że przyczyną zmian w człowieku jest sam on, jego wola (chcę, więc jestem, ja chcę jest najważniejsze, to, że my chcemy znaczy wszystko - dowartościowana wola człowieka)

b. Determinizm - za podstawową zasadę organizującą funkcjonowanie natury człowieka uznali zależności przyczynowo-skutkowe (najważniejsze jest to, że jest przyczyna i skutek, a nie, że ja chcę, nie biorą pod uwagę woli człowieka; człowiek zdeterminowany jest działaniem innych bytów (zdarzenia, cudze motywy, coś poza nami, związane z kulturą, coś, co na nas oddziaływuje)

Jak zmienia się społeczeństwo? Nauki społeczne sformułowały 2 stanowiska:

a. Stopniowej regulacji - porządek społeczny, solidarność i umowa społeczna, to kategorie, które zapewniają zasadę ciągłości i zmienności (stopniowej) życia społecznego

b. Radykalnej zmiany - zakłada, że społeczeństwo trwa w permanentnym (ciągłym) konflikcie, pomiędzy różnymi grupami interesów i te konflikty prowadzą do przesileń, rewolucji i ustalenia nowego (radykalnego) porządku społecznego.

Kategoriami opisu procesów społecznych będzie: emancypacja, dominacja, niedobory.

Procesy społeczne powodują, że prowadzi to do przesilenia, konfliktu i prowadzi do zmian społecznych.

Jeśli skrzyżujemy przesłanki na wymiarze subiektywizm (nominalizm i woluntaryzm) - obiektywizm (realizm i determinizm), z przesłankami opisanymi na wymiarze stopniowa regulacja - radykalna zmiana, to otrzymamy 4 paradygmaty nauk społecznych.

PARADYGMATY W NAUKACH SPOŁECZNYCH to:

RADYKALNA ZMIANA

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
SUBIEKTYWIZM OBIEKTYWIZM

(nominalizm + woluntaryzm) (realizm + determinizm)

STOPNIOWA REGULACJA

Paradygmat humanistyczny - to zespół przesłanek nadający indywidualistyczne i subiektywistyczne znaczenie faktom (wychowanie jest faktem społecznym) występującym w życiu społecznym. Jednocześnie jest to paradygmat nastawiony na badanie konfliktów społecznych. Odnosi się krytycznie wobec każdej formy dominacji nad indywidualnością człowieka - szkoła terapeutyczna

Paradygmat interpretatywny - dąży do zrozumienia, w jaki sposób jednostki zyskują świadomość w ramach funkcjonujących (istniejących) struktur społecznych. Badacze interesują się subiektywnym rozumieniem ludzkiego doświadczenia. Odrzuca się porządek deterministyczny, a zmiany społeczne postrzega w kategoriach stopniowej regulacji (bez rewolucji) - szkoła refleksyjna

Paradygmat strukturalistyczny - zakłada, że istnieją obiektywne struktury, w których przebiega życie. Każdy człowiek zajmuje określone miejsce w tej strukturze społecznej. Każdy człowiek jest poddany oddziaływaniom obiektywnych sił, zdarzeń, które kształtują jego los, na które on nie ma wpływu (akcent determinizmu) - szkoła tradycyjna

Paradygmat funkcjonalistyczny - (w pewnym sensie podobny do powyższego) w ramach tego paradygmatu ujmuje się świat społeczny, jako obiektywny byt z gotowymi strukturami, które regulują życie człowieka. Podstawową kategorią, która reguluje życia człowieka i na nie wpływa jest system kulturowy. Życie jednostki, jej indywidualność, podporządkowane jest systemowi kultury - szkoła emancypacyjna.

17.10.2009 r.

PARADYGMATY NAUK PEDAGOGICZNYCH NA TLE PARADYGMATÓW NAUK SPOŁECZNYCH

W tradycji myśli pedagogicznej wykształciły się 2 zasadnicze tendencje (przeciwstawne) budowania teorii pedagogicznej:

1. PAJDOCENTRYZM - w centrum i głównym zainteresowaniem jest dziecko; za gł. cel edukacji przyjmuje się swobodny rozwój dziecka, w centrum zainteresowań badaczy zawsze znajduje się dziecko, jego swobodny rozwój; paradygmat ten zapoczątkował Rousseau; jest paradygmatem krytycznym wobec każdej formy dominacji nad indywidualnością jednostki; edukacja powinna pozwolić dziecku na pełen rozwój jego zdolności i twórczego potencjału; powinna stwarzać warunki do urzeczywistniania tego potencjału; kluczową kategorią jest samorealizacja jednostki; pedagog w pajdocentryzmie akceptuje dziecko takie, jakim ono jest (wspiera jego rozwój wykorzystując jego posiadane zasoby umiejętności)

2. DIDASKALIOCENTRYZM- gł. centrum zainteresowania jest państwo; przypisuje uprzywilejowaną rolę społeczeństwu i państwu; społeczeństwo tworzy określone struktury praktyki edukacyjnej (w samej nazwie odnajdujemy ślady strukturalizmu), w ramach tych struktur dokonuje się proces transmisji dorobku kultury z pokolenia na pokolenie,; szkoła (i inne instytucję) realizuje interes społeczny, indywidualność dziecka odgrywa znacznie mniejsza rolę niż w pajdocentryzmie), dziecko nie koncentruje się na przeżywaniu swojego dzieciństwa, ale na przygotowaniu się do pełnienia określonych ról w życiu dorosłym (społecznym); edukacja ma służyć przyswojeniu sobie przez ucznia konkretnej wiedzy i kompetencji potrzebnych do poprawnego funkcjonowania w strukturach społecznych

4 PARADYGMATY

1. PAJDOCENTRYZM w wersji humanistycznej:

a. Badanie procesów selekcji w dostępie do edukacji

b. Badanie ograniczeń możliwości rozwoju dziecka (np. czy szkoła ogranicza, hamuje) możliwości rozwoju dziecka)

c. Identyfikowanie przejawów dyskryminacji z pkt. widzenia płci, wyznania, religii, koloru skóry

2. PAJDOCENTRYZM w wersji interpretatywistycznej (interpretatywnej):

3. DIDASKALIOCENTRYZM w wersji paradygmatu strukturalistycznego:

4. DIDASKALIOCENTRYZM w wersji paradygmatu funkcjonalistycznego:

Każdy z paradygmatów prowadzi do odmiennego rozumienia tego, czym jest wychowanie, edukacja.

1. pajdocentryzm - humanizm (radykalna zmiana) - wychowanie rozumie, jako:

2. pajdocentryzm - interpretatywistyczny (regulacja) - wychowanie rozumie jako:

3. didaskaliocentryzm - strukturalizm - wychowanie rozumie jako:

4. didaskaliocentryzm - funkcjonalizm (stopniowa regulacja)- wychowanie rozumie jako:

PARADYGMATY PEDAGOGIKI

0x08 graphic
0x08 graphic
 RADYKALNA ZMIANA

0x08 graphic
SUBIEKTYWIZM OBIEKTYWIZM

0x08 graphic
(koncentracja na (koncentracja na

jednostce, kulturze) społeczeństwie, państwie)

STOPNIOWA REGULACJA

NAUKOWA I POTOCZNA TEORIA WYCHOWANIA

Teoria wychowania jest niezaksjomatyzowaną subdyscypliną współczesnej pedagogiki.

Jej przedmiotem badań jest: usystematyzowana, spójna i uporządkowana wiedza o wychowaniu, o celach wychowania, treściach wychowania, metodach, formach, środkach i uwarunkowaniach.

Należy jednak odróżnić teorię wychowania w sensie naukowym od potocznych teorii wychowania.

Potoczne teorie wychowania są zbiorem osobistych i zdroworozsądkowych przekonań dot. genezy, celów, uzasadnień i sposobów wychowania. Cechami tych teorii są:

Istnieje kilka kryteriów odróżniających naukę od innych forma ludzkiego działania.

Są to podstawowe kryteria wyodrębniania się jakiejś dyscypliny, jako odrębnej nauki

Ogólna struktura pojęć pedagogicznych;

EDUKACJA

0x08 graphic
0x08 graphic

WYCHOWANIE KSZTAŁCENIE

0x08 graphic
0x08 graphic

NAUCZANIE UCZENIE SIĘ

SYSTEM OŚWIATOWO WYCHOWAWCZY

Np. środowisko wych

Sytuacja wych.

Metody wych.

Np. cele nauczania

Progr. szkolne

Jednostka, metoda uczenia się

Np. zasady uczenia się

Niepowodzenia w szkole

Zainteresowania uczniów

0x08 graphic
0x08 graphic

POJĘCIA JEDNORODNE w poszczególnych subdyscyplinach pedagogicznych

Pojęcia edukacja, wychowanie, nauczanie, kształcenie są przykładami pojęć pedagogicznych niejednorodnych. W ich skład wchodzą fakty i zjawiska jednorodne. Głównym kryterium powyższej prezentacji pojęć jest ich stopień jednorodności. Najmniej jednorodne pojęcia mają najszerszy zasięg znaczeniowy. Pojęciem o najwyższym stopniu ogólności i niejednorodności w pedagogice jest pojęcie EDUKACJI.

EDUKACJA - jest rozumiana, jako ogół oddziaływań służących formowaniu się zdolności życiowych człowieka. (nie ma tu żadnego pojęcia zdefiniowanego konkretnie np. czym są zdolności życiowe). Dlatego wyprowadzane są z niego pojęcia bardziej jednorodne. Niejednorodność tego pojęcia związana jest z terminem „ogół oddziaływań”, - co może oznaczać, oddziaływania instytucjonalne i indywidualne, świadome i nieświadome, systematyczne i niesystematyczne, zaplanowane i niezaplanowane. „Zdolności życiowe człowieka” mogą dot. różnych obszarów jego funkcjonowania: w sensie emocjonalnym, intelektualnym, interpersonalnym, fizycznym itd.

WYCHOWANIE - to świadome i celowe działanie pedagogiczne, zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków(zmian rozwojowych) w osobowości wychowanka.

KSZTAŁCENIE - to system działań zmierzających do tego aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata, przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości.

UCZENIE SIĘ - to proces nabywania względnie stałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu (wiadomości, umiejętności, nawyki i postawy). Dokonuje się w toku bezpośredniego lun pośredniego poznawania rzeczywistości.

NAUCZANIE - to proces kierowania uczeniem się uczniów w toku planowej pracy nauczyciela z uczniami (cele nauczania, treści nauczania)

SYSTEM OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZY - to ogół odpowiednio powiązanych ze sobą placówek i instytucji kształcenia i wychowania. Obecność tego pojęcia wiąże się z przejściem od pojęć ogólnych do pojęć, które powstają bezpośrednio w obszarze praktyki edukacyjnej. Zróżnicowanie praktyki edukacyjnej powoduje wyodrębnianie się poszczególnych subdyscyplin i systemów pojęciowych.

RODZINA W DOBIE PRZEMIAN

Kondycja współczesnej rodziny budzi obawy, zarówno teoretyków jak i praktyków wychowania. Na pytanie, co dzieje się ze współczesną rodziną, próbuje się odpowiadać na 3 różne sposoby:

1. Promowanie teorii o „zmierzchu rodziny” - obecny etap cywilizacji to koniec tej struktury

2. Kryzys rodziny

3. Połączenie z tezą o przemianie rodziny

Rodzina przeżywa kryzys, jest zagrożona, podlega zmianom w okresach wielkich przełomów społeczno-gospodarczych.

Już rewolucja przemysłowa przełom XIX/XX wieku rozbiła wielką tradycyjną rodzinę. Było to związane z procesem przemieszczania się ludzi ze wsi do miast. Ograniczyła się już wówczas, funkcja ekonomiczno-produkcyjna rodziny. Ograniczyła się funkcja zabezpieczająca i socjalizacyjna rodziny. W dalszej kolejności inne tradycyjne funkcje rodziny przesuwały się poza jej obszar. W latach 50-tych XX w, rodzina przekształciła się ostatecznie we współczesną rodzinę nuklearną (małżonkowie + dzieci), z rodziny dużej - tradycyjnej. z poprzednich epok.

Rodzina nuklearna już w latach 50-tycvh była utożsamiana z kryzysem rodziny. Narzekania na rodzinę, na początku XXI w. porównuje się do tychże lat 50-tych, kiedy analogicznie mówiono o kryzysie, upadku rodziny.

Anna Kwak twierdzi, że zbyt pochopnie używa się dziś słowa kryzys wobec rodziny. Uważa, że są to raczej przemiany niż kryzys.

Zauważa się swoistą polaryzację (skrajne poglądów)poglądów wobec rodziny. Z jednej strony rodzina jest ona atakowana, a z drugiej broniona.

Atakowana jest przez niektórych postmodernistów:

- za ucisk kobiet,

- wykorzystywanie dzieci

- szerzenie nerwic

Dla przeciwników rodziny, jest ona pełna nudy, duszna i niepożądana, ogranicza samorozwój.

Broniona jest za:

- podnoszenie moralności

- utrzymywanie porządku

- umacnianie cywilizacji

- zapobieganie przestępstwom

Dla zwolenników to źródło (pozytywne) miłości, intymności, związek przyjacielski.

Jedni od rodziny desperacko uciekają, a inni szukają w niej schronienia.

Współcześnie świat, to „targowisko” różnych idei. Współczesny pluralizm (wielość wyborów), choć sam z siebie pozytywny, wniósł do życia rodzinnego wiele dylematów. Jeden z nich wiąże się z pojęciem kompetencji. Społeczeństwo postindustrialne, wprowadziło kompetencje, jako wartość szczególnie cenioną. Współczesny człowiek, to można powiedzieć, zbiór kompetencji. A rodzina, to więzi uczuciowe, a nie wyścig kompetencji.

Kolejny dylemat związany jest z problemami demograficznymi (łatwe i przyjemne życie, hedonizm - nie chce nam się mieć dzieci).

Jan Turowski wymienia 4 gr. zagrożeń współczesnej rodziny:

1. związane z szerzeniem się poglądów i praktyk, sprzecznych z charakterem rodziny, jako naturalnej gr. społecznej; rodzina jest społecznością naturalną, w przeciwieństwie do innych forma życia społecznego; jest bezpośrednio uwarunkowana naturą; naturalny jest, bowiem związek kobiety, mężczyzny i dzieci; W tej gr. zagrożeń wymienia:

2. dezorganizacja i rozpad rodziny - wiąże się to z upowszechnieniem wielości form życia rodzinnego; dawniej normalna rodzina to rodzina pełna + dzieci (kilkoro), obecnie wszystkie nowe formy życia rodzinnego nabierają cech normalności; wymienia się formy życia rodzinnego:

Obecna rodzina przechodzi proces przemiany od rodziny jako instytucji, do rodziny jako prywatnych związków przyjacielskich. Wiąże się to z rozwojem skąd inąd pozytywnego zjawiska rozwoju więzi osobowych i partnerskich układów w rodzinie.

Dawniej dla trwałości instytucji rodziny poświęcano szczęście osobiste. Współcześnie, to instytucja rodziny musi się ugiąć pod szczęściem osobistym. Jeśli nie odpowiada komuś istniejąca wizja partnerstwa w rodzinie, to rodzina się rozpada (jest to argument do rozpadu).

Idea samorealizacji wysunęła się na 1 miejsce, ponad ideę rodziny, jako takiej. Proces de instytucjonalizacji rodziny wiąże się z tym, że szczęście pojedynczych członków rodziny, jest ważniejsze niż całość rodziny.

3. związana z ogólnym upadkiem moralności publicznej w Polsce po przełomie 1989 r. - (wzrost przestępczości, brak bezpieczeństwa publicznego, oszustwa gospodarcze, alkoholizm, narkomania i inne patologie społeczne)

4. sytuacja materialna i socjalna rodziny - związana z procesem wycofywania się państwa z polityki chronienia rodziny

Prof. Franciszek Adamski rozpatruje rodzinę jako:

- gr. społeczną

- instytucje społeczną.

Doniosłość rodziny wiąże się z 2 podstawowymi faktami, które są jednocześnie dwiema podstawowymi funkcjami rodziny:

1. Rodzina to jedyna gr. rozrodcza, jest jedyną gr., która utrzymuje ciągłość biologiczną społeczeństwa

2. Rodzina jest najważniejszą instytucją przekazująca podstawowy fundament dziedzictwa kulturowego

Wg Adamskiego rodzina, jako gr. pierwotna, rozumiana jest, jako „duchowe zjednoczenie szczupłego grona osób, skupionych we wspólnym ognisku domowym, aktami wzajemnej pomocy i opieki opartymi na wierze w prawdziwą lub domniemaną łączność biologiczną, tradycję rodzinną i społeczną.

Rodzina, jako instytucja stanowi formalnie ustanowiony związek, funkcjonuje wg określonych norm społecznych, w ramach danego systemu kontroli. Sens rodziny, jako instytucji sprowadza się do tego, jakie funkcje pełni rodzina dla rozwoju społeczeństwa.

Rodzina jest, więc o tyle instytucją o ile realizuje podstawowe funkcje społeczne, niezbędne dla istnienia społeczeństwa.

Dawna rodzina miała więcej cech instytucji,

Wraz z procesem zanikania funkcji rodziny, jako instytucji (funkcji instytucjonalnych), rodzina wyodrębniała się ze społeczeństwa. Dawniej rodzina była „małym państwem w państwie - małą społecznością państwową.

Utrata funkcji instytucjonalnych powoduje zmiany wewnątrz rodziny. Rodzina staje się coraz bardziej niesformalizowana i coraz bardziej staje się nieformalną gr. społeczną.

RODZINA A SPOŁECZEŃSTWO

Rodzina jest podstawą życia społecznego z dwóch powodów:

1. dostarcza nowych członków społeczeństwu - stanowi zatem substancjalną podstawę społeczeństwa; mądrzy politycy chronią państwo przed spadkiem przyrostu naturalnego; Bismarck podejmował (działania hamujące przyrost Polaków) , wielodzietna polska rodzina wielokrotnie pozwoliła przetrwać narodowi (powstania, zsyłki, wojny) A. Krzyżanowski (ekonomista, polityk) okresy potęgi i rozwoju narodu łączy z największym przyrostem narodu, a upadek z demograficznym regresem

2. rodzina najpełniej kształtuje człowieka - a to decyduje, o jakości członków społeczeństwa; szkoła tylko dopełnia, rozwija lub koryguje to co ukształtowała rodzina; w rodzinie kształtuje się czynny albo bierny członek społeczeństwa. Zarówno psycholodzy, pedagodzy, socjologowie jak i psychologowie podkreślają zależność, pomiędzy jakością osobowości członka rodziny i jakością członka społeczeństwa. Najprawdopodobniej będąc dobrym członkiem rodziny jesteś dobrym członkiem społeczeństwa.

Kryzysy życia społecznego mają często swoje źródło w niezadawalającym pełnieniu przez rodzinę funkcji, która odpowiada za kształtowanie wszechstronnej, twórczej osobowości odpowiedzialnej w życiu prywatnym i publicznym. Zatem troska o rodzinę, to troska o dobro społeczne. Rodzina ma największe znaczenie zarówno dla jednostki, jak i dla społeczeństwa.

Dawniej rodzina była podstawowym budulcem państwa. W ostatnim stuleciu (XX w) nastąpiła zmiana. Państwa nowoczesne, za swój podstawowy budulec zaczęły uznawać jednostkę (kult indywidualizmu). Jednostka w stosunku do rodziny przejawia następujące cechy:

1. jest bardziej chłonna na zmiany, szybciej przyjmuje idee, nowe wzory zachowań (rodzina jest bardziej stabilna, powoli zmienia zwyczaje, raczej kultywuje tradycje)

2. jest bardziej ruchliwa, mobilna, (rodzinie trudni się ciągle przenosić)

3. szybciej niż rodzina adaptuje się do nowych warunków

4. łatwiej państwu kształtować i manipulować jednostką, niż rodziną)

Zatem w nowoczesnym społeczeństwie bardziej mentalnie sprawdza się jednostka, niż rodzina.

W nowoczesnym państwie istnieją 2 tendencje traktowania rodziny:

1. idea indywidualistyczno - liberalna, rodzina, jako sprawa prywatna - w związku z tym, należy pozostawić ją samej sobie; państwa nie interesuje zakładanie rodziny, planowanie dzieci; takie podejście cechowało kraje wolnorynkowe, ta opcja mocno nadwyrężyła i mocno osłabiła funkcję rodziny w społeczeństwie; tera państwa zachodnie próbują szybko naprawić ten błąd, wspierają rodziny (np. Francja)

2. idea socjalistyczna z podłożem Marksistowskim, rodzina podporządkowana państwu - państwo troszczy się o nią, ale też mocno w nią ingeruje; cechą takiego podporządkowania rodziny państwu była ingerencja, ale i też kamuflowanie patologii rodziny; rodzina socjalistyczna była „rodziną szczęśliwą”

Nowa wersja stosunku państwa i społeczeństwa do rodziny opiera się na 2 zasadach:

1. zasada pomocniczości - wiąże się ze wspomaganiem w pełnieniu funkcji rodziny bez wyręczania

; zakłada maksymalną swobodę decydowania rodziny o sobie ( w podejmowaniu decyzji); państwo wspiera rodzinę wyłącznie w tym, w czym ona sobie nie radzi

2. Zasada interwencji w sytuacjach wyjątkowo trudnych i konfliktowych

PRZYKŁAD:

Francja - poradziła sobie z kryzysem demograficznym, kryzysem rodziny - pośród krajów Europy zachodniej najbardziej dotkliwie przeżyła kryzys rodziny, łączy 3 cele w polityce rodzinnej:

1. poszukiwanie równowagi demograficznej - poprzez takie kreowanie polityki prorodzinnej aby każda rodzina mogła mieć tyle dzieci ile chce, a nie tylko tyle na ile może sobie pozwolić (usuwanie różnych przeszkód, które nie pozwalały w realizacji tego celu)

2. zapewnienie sprawiedliwości społecznej z punktu widzenia rodziny - większa rodzina nie jest dyskryminowana

3. stwarzanie przychylnego klimatu rodzinom - zakłady pracy, banki, instytucje społeczne

Proponowane kierunki rozwoju polityki rodzinnej.

1. Wypracowanie praw rodziny i ich przestrzeganie - najważniejsze dokumenty zapewniające prawa rodziny to:

2. wyrównanie dochodów rodziny - rodzina zawsze zarabia mniej, zawsze jest biedniejsza

3. rozbudowa i doskonalenie infrastruktury rodzinnej - żłobki, przedszkola, szkoły, ośrodki zdrowia, miejsca rodzinnej rekreacji, stowarzyszenia, centra kształcenia i wymiany doświadczeń,

4. pomoc państwa w pełnieniu funkcji wychowawczej i edukacyjnej rodziny - zamożne są w stanie kształcić swoje dzieci, ale niezamożne nie mogą sobie na to pozwolić

5. doskonalenie organizacji życia społecznego pod kątem rodziny - dotychczas to zakład pracy reguluje stosunki w rodzinie, czas pracy reguluje rytm, wyjazdy integracyjne np. mężów (bez rodziny)

6. ochrona i promocja wartości duchowych w życiu rodziny - pielęgnacja tradycji rodzinnych i czasu wolnego rodziny

7. kreowanie atmosfery szacunku dla małżeństwa i rodziny - rola massmediów, filmów.

RODZINA - Leon Dyczewski - to wspólnota osób i instytucja oparta na związku małżeńskim, powołana do rodzenia i rozwoju człowieka wykluczająca jakąkolwiek formę śmierci celowo zadawanej, trwała, o wewnętrznych stosunkach opartych na wzajemnej miłości i odpowiedzialności, powiązana licznymi więziami międzypokoleniowymi oraz więziami z innymi społecznościami.

Tematy na egzamin:

JAK ZMIENIAŁA SIĘ RODZINA - KRYZYS RODZINA NUKLEARNA, PRZEMIANY A NIE KRYZYS

4 PRÓBY

ADAMSKI ROZUMIENIE, JAKO GR. PIERWOTNA I GR.

DEFINICJA RODZINY - wg L. Dyczewskiego

21.11.2009 r.

PROBLEM PRZEMOCY WOBEC DZIECKA W PERSPEKTYWIE HISTORYCZNEJ

Z analizy dokumentów źródłowych wynika, że dziecko doznawało krzywdy we wszystkich epokach historycznych. Zmieniały się tylko formy przemocy, stopień natężenia oraz społeczne postrzeganie i ocena tego zjawiska.

Przemoc od zawsze towarzyszy relacjom międzyludzkim, ponieważ, od zawsze była instrumentem jego przetrwania. Jest nieodłącznym elementem relacji międzyludzkich.

Rodzina jest gr. społeczną, w której relacje są asymetryczne, dlatego też jest szczególnie narażona na występowanie zachowań agresywnych i przemocowych.

Pierwszą próbą ochrony dziecka na drodze prawnej był akt wydany przez cesarza Konstantyna w 315 r., który otoczył opieką wszystkie dzieci zarejestrowane w urzędzie. Po 14 latach jego obowiązywania zmieniono (negatywnie dla dzieci) je ze względów finansowych.

Zatem historycy za pierwszy akt, stający w ochronie najmłodszych, uważają często wydaną przez Walentyniana I w Rzymie w 365 r. ustawę „Zabraniającą dzieciobójstwa i porzucania dzieci.” Do tego czasu na mocy prawa, to ojciec decydował czy dziecko ma żyć czy nie. Zauważyć należy, iż w okresie tym nikt z tego prawa już nie korzystał, było to dostosowanie legislacji (prawa), do zmieniającej się obyczajowości ludzi.

Polska, jako kraj dopuszcza kary cielesne stosowane przez rodziców (np. klaps). W szkole już nie wolno.

Do XVIII w nie interesowano się dzieckiem, jako jednostką wymagającą szczególnej opieki i ochrony z racji wieku. Całe średniowiecze nie znało pojęcia dzieciństwa, ani etapów jego rozwoju. Nie istniała świadomość więzi uczuciowych pomiędzy rodzicami i dziećmi. Dopiero psychologia XIX poznała psychologię dziecka. Dzieciństwo jest pewnym stanem a nie pewną ułomnością.

Dziecko traktowano, jako miniaturę dorosłego (jest to mocno uwidaczniane na obrazach np. karzeł z twarzą dorosłej osoby), ze wszystkimi konsekwencjami takiego traktowania. Szczególnie dotkliwe było karanie ówczesnych dzieci, na równi z dorosłymi, za różne przestępstwa, uczynki. Nawet b. małe dzieci trafiały pod pręgierz, do więzienia, poddawane były torturom. Wychowanie ściśle wiązało się z biciem. Okres dzieciństwa uznawano za czas fizycznej i umysłowej ułomności. Częste bicie miało pomóc dziecku z tego wyrosnąć. Rodzice silnie karzący znajdowali pełną akceptację społeczną. Rodzice, którzy łagodnie traktowali swoje dzieci, nazywani byli niekiedy tyranami. Surowe traktowanie dziecka, dokonywało się w imię jego dobra oraz by uchronić je przed gniewem Boga. Taką wizję wychowania podaje Tazbir np. staropolskich źródeł.

prof. Tazbir - podaje: „Przez swoje pobłażanie i docześnie, i wiecznie dzieci zabijają” (ci pobłażliwi rodzice). Ma to sens dzisiaj, człowiek, któremu zawsze się pobłaża, nie jest nauczony żadnych zasad, a docześnie nie ma szans na dostanie się do nieba, bo ciągle robi źle nie wiedząc, co mu wolno.

Część naukowców źródeł surowego karania dzieci doszukuje się w starym testamencie. Zasada surowości wychowania b. długo przetrwała szczególnie w tradycyjnym, wiejskim wychowaniu.

Jako pierwsze to środowiska kościelne objęły opieką dzieci? W średniowieczu dzieckiem sierocym, opuszczonym zajmowały się zgromadzenia zakonne. Pierwszy dom wychowawczy dla porzuconych dzieci, założył w Mediolanie w VIII w. Dateusz. W XIII w. powstało ich już b. dużo.

Pod wpływem idei oświeceniowych (wolności obywatelskich), niektórzy myśliciele zaczęli się zastanawiać nad słusznością bicia dzieci. Zaczęto zauważać, że bicie nie przynosi spodziewanych rezultatów. Jednak debata nad słusznością bicia ukierunkowana była na rozważania o tym czym bić i jak mocno.

Postulowano złagodzenie bezlitosnych kar, przez wyeliminowanie niektórych narzędzi, którymi je wymierzano. O wychowywanie dzieci w łagodności i miłości apelowali: Erazm Gliczner, Hugo Kołłątaj,

Piotr Skarga, Andrzej Frycz Modrzewski, Erazm z Rotterdamu, Ludwig Vives, Jan Amos Komeński, Jan Pestalozzi.

Kiedy Europa Zachodnia weszła w okres szybkiego rozwoju przemysłu? Nastąpiła nowa epoka zagrożeń dla dziecka. Do pracy w przemyśle zaczęto masowo zatrudniać dzieci. W Anglii obowiązywał je 16 godzinny dzień pracy. Było to ogólnie społecznie i prawnie akceptowane.

John Lock stwierdził, że dzieci mogą pracować od 3 r.ż. (próba unormowania).

Wykorzystywanie dzieci do ciężkiej pracy w przemyśle powodowało zwiększoną umieralność, nasilenie włóczęgostwa i przestępczości nieletnich.

Anglia była krajem, w którym mechanizmy napędzające zjawisko nadużyć wobec dzieci, były szczególnie silne. Jednocześnie była tez krajem, w którym najwcześniej w Europie zaczęły pojawiać się tendencje do prawnej ochrony dziecka. W 1819 r. wprowadzono ustawę zabraniającą zatrudniania małych dzieci w fabrykach, kopalniach, rolnictwie. Mimo tych tendencji dopiero wiek XIX przyniósł konkretne zmiany w postrzeganiu sytuacji dziecka.

Rozwój psychologii stworzył naukowe podstawy roli, jaką pełni okres dzieciństwa w rozwoju człowieka. Dostrzeżono rolę traumatycznych przeżyć okresu dzieciństwa. Myślenie o dziecku inspirowane tzw. Nowym Wychowaniem zaczęło stawiać w centrum potrzeby i możliwości rozwojowe dziecka. Wychowanie humanistyczne za fundamentalną ideę czyni tezę, że człowiek jest w swojej istocie dobry. Wynika z tego przesłanka, że dziecko samo wie, co jest dla niego dobre. Wychowanie ma być w ujęciu humanistycznym tworzeniem warunków do rozwoju, wspomaganiem i pomocą.

OCHRONA PRZED MALTRETOWANIEM

Pionierską rolę zarówno w świecie jak i w Polsce, w zakresie badań nad maltretowaniem dziecka odegrało środowisko lekarskie. Już w XVII w. Chirurdzy i lekarze domowi opisywali objawy, które współcześnie nazwano syndromem dziecka „maltretowanego fizycznie”. W 1860 r. powstała praca studium sądowo-lekarskie nad okrucieństwem i złym traktowaniem dzieci. W tej pracy opisano 32 przypadki dzieci pobitych na śmierć. W pracy tej pojawiły się pierwsze sugestie, że dzieci te były maltretowane przez rodziców.

Oczywiście ówczesna mentalność nie dopuszczała takiej hipotezy.

Kolejne doniesienia pochodzą z 1929 r., gzie na Kongresie Medycyny Sądowej (we Francji) przedstawiono referat „O znęcaniu się nad dzieckiem”. Opisywane przypadki licznych niewyjaśnionych złamań kości u dzieci, ówczesna mentalność nadała imię metafizycznej łamliwości kości (powst. nowa kategoria medyczna - gdyż nie dawano wiary, że przedstawiane przez lekarzy przypadki są spowodowane przez rodziców).

Hipoteza o rodzicach, jako sprawcach maltretowania byłą zbyt obrazoburcza i zbyt szokująca dla społeczeństwa. Dopiero w 1961 r. pediatra Kempe, wprowadził pojęcie „Syndromu dziecka maltretowanego” i zorganizował I w świecie konferencję nt. Zespołu dziecka bitego.

ROZWÓJ ORGANIZACJI NA RZECZ OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM.

W 1871 r. powstała w Stanach Zjednoczonych I w świecie organizacja na Rzecz ochrony dzieci. - Stowarzyszenie zapobiegania okrucieństwu wobec dzieci.

W 1883 r. powstaje Stowarzyszenie ochrony dzieci przed okrucieństwem ( Anglia)

W 1908 r. dokonano pełnej kodyfikacji ustaw dot. dzieci tzw. „Children act” - ochrona dziecka przed złym traktowaniem, zakłady poprawcze, sądy dla nieletnich.

Na terenie Polski rozwój zainteresowania problematyką przemocy wobec dziecka, następował z opóźnieniem. Przyczyną był brak suwerenności państwowej. 150 lat zaborów nie sprzyjało rozwojowi polskiej nauki, w tym nowemu spojrzeniu na dziecko, które w krajach zachodnich stanowiło ideowy fundament ochrony przed przemocą.

W 1920 r. powstaje Polski Komitet Pomocy Dzieciom.

W 1936 r. Warszawki Komitet Pomocy Dzieciom i Młodzieży.

Po II wojnie światowej Polska ponownie utraciła swobodę mówienia własnym głosem. Przemoc w rodzinie z powodów politycznych była tematem tabu.

Wizerunek rodziny socjalistycznej, nie mógł być wykrzywiony przez niepokojące dane o przemocy (wizja szczęśliwej rodziny). Media milczały, nie prowadzono żadnych działań w ramach polityki socjalnej, tematu przemocy w rodzinie nie podejmowało środowisko naukowe. Nie było przyzwolenia na takie badania.

Pierwszym przedsięwzięciem o charakterze naukowym, było sympozjum Polskiego Towarzystwa Chirurgii Dziecięcej w 1892 r.

Również w tym samym roku (1892 r.) powstał Komitet Ochrony Praw Dziecka założony przez Marię Łopatkową. Była to pierwsza tego typu org. W Europie Wschodniej.

W latach 90-tych po upadku systemu komunistycznego nastąpiło gwałtowne odkrywanie tematu przemocy w rodzinie. I do dziś media nie milkną.

05.12.2009 r.

TEORETYCZNE KONCEPCJE MECHANIZMÓW POWSTAWANIA PRZEMOCY

Wyróżnia się 3 rodzaje teorii:

1. socjologiczne

2. psychologiczne

3. integracyjne

TEORIE SOCJOLOGICZNE - ich wspólna cechą jest upatrywanie przyczyn przemocy w czynnikach społecznych i środowiskowych

Pierwsze modele socjologiczne za przyczyny przemocy uznawały czynniki stresu społecznego, do których zalicza się:

- niskie płace

- bezrobocie

- złe warunki mieszkaniowe

- przeludnienie

- izolacja

- warunki pracy powodujące wyobcowanie

Zwolennicy teorii socjologicznych zaczęli zwracać uwagę na relacje pomiędzy sprawca a ofiarą na płaszczyźnie rodziny i społeczeństwa.

Przykładem teorii w nurcie socjologicznym jest koncepcja Gooda jest TEORIA ZASOBÓ - istnieją 4 źródła przewagi jednego człowieka nad drugim:

1. Możliwości ekonomiczne

2. Szacunek i prestiż

3. Osobista atrakcyjność, miłe usposobienie

4. Przemoc i gwałt

Wszystkie te źródła przewagi wykorzystywane są w rodzinie. Jednocześnie im więcej możliwości i zasobów ma do dyspozycji jednostka, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że będzie uciekać się do przemocy by wyegzekwować swoje cele, które chce osiągnąć.

TEORIA WYMIANY I KONTROLI SPOŁECZNEJ (wg Gelles)

Założył, że podstawowym wymiarem wzajemnych interakcji między ludźmi jest wymiana wzmocnień.

Zakładał, że ludzie dążą do wzajemnych interakcji o ile jest zachowany balans.(ja daję tobie w zamian za coś. np. ja tobie pomagam, ale ja też coś z tego mam - zadowolenia).

W istocie rodziny tkwi brak równowagi sił. Jedni są słabsi, a drudzy są mocniejsi. Łatwo, zatem o zaburzenia wymiany nagród i kar. Dysponuje nimi w większym zakresie rodzic. Wbrew prostym mechanizmom wymiany wzmocnień, układ, który z uwagi na zachwianą równowagę nagród i kar powinien się rozluźnić jednak trwa. Relacja rodzic dziecko nie opiera się, bowiem na zasadach dobrowolności.

Intymny charakter rodziny pozwala również na dalekie odstępstwa od zachowania prawidłowego bilansu wzmocnień. Rodzic może być ciągle karząca a nic z tego nie wyniknie (w sensie struktury, nadal jest rodzicem i nic mu za to nie grozi ze strony dziecka).

Wyróżnia się następujące funkcje przemocy, które przynoszą korzyść agresorowi.

1. Przemoc sygnalizuje, że potrzeby agresora nie sa zaspokajane

2. Agresor stosując przemoc zaspokaja jakieś własne potrzeby

3. Agresor przejmuje kontrolę i ustanawia reguły w rodzinie

4. Agresor doświadcza poczucia własnej mocy i wartości, poprzez wzbudzania bezsilności u innych

5. Agresor przez stosowanie przemocy sam chroni się przed atakami i zranieniem

6. Agresor mści się za doznane w dzieciństwie krzywdy

7. Agresor odtwarza wyuczony w dzieciństwie schemat przemocy

8. Agresor może doznawać przyjemności, swoistego podniecenia poprzez ranienie innych

9. Agresor dostosowuje się do panujących w danej subkulturze (np. przestępczej) norm i oczekiwań

TEORIE PSYCHOLOGICZNE

Najwcześniejsze modele psychologiczne skupiały się na jednostce i upatrywały przyczyn przemocy w psychicznych cechach osoby sprawcy (naturalna skłonność do agresji).

Podejście:

- UJĘCIE PSYCHOLOGICZNE - utożsamiane było z teorią determinizmu biologicznego. Prowadzono badania nad poziomem testosteronu u mężczyzn, nad temperamentem, poziomem agresywności, związkami pomiędzy alkoholizmem, narkomanią a przemocą,

- UJĘCIE PSYCHODYNAMICZNE - teoria determinizmu psychodynamicznego - rozwinęło się później - teorie te koncentrowały się również na patologicznych cechach rodziców, jednak większy nacisk kładły na konflikty wewnętrzne, które były przyczyną dysfunkcjonalności. (przyczyn upatrywano wywodząc się z linii Freuda). Zaburzeniem takim jest psychoza przeniesieniowa - rodzic dokonuje „przeniesienia” na dziecko tej części swojej osobowości, którą chce zniszczyć. (wew. konflikt przeżywany przez rodzica - tą część osobowości, której nienawidzimy przenosimy na dziecko, a potem w nim niszczymy; mogą być to nieświadome działania). W konsekwencji tego dziecko postrzegane jest przez rodzica za przyczyna wszystkich problemów, niepowodzeń i staje się kozłem ofiarnym w rodzinie.

W ramach tej teorii wypracowano ZESPÓŁ CECH, stanowiących predyspozycje do stosowania przemocy:

1. Problemy w kontrolowaniu agresywnych impulsów

2. Brak dojrzałości

3. Koncentracja na sobie

4. Skłonność do tworzenia błędnego wizerunku siebie i innych (nieadekwatność oceny rzeczywistości)

5. Depresja

Badania udowodniły jednak, że tylko 10-15% rodziców krzywdzących przejawia zaburzenia psychiczne. Stąd pytanie, co jest odpowiedzialne za agresję, bo ani stres społeczny, ani teorie psychologiczne.

Kolejne teorie psychologiczne poszukiwały powodów przemocy również poza osobą rodzica.

Przykładem tych poszukiwań jest ujęcie interakcyjno (relacja) -interpersonalne (pomiędzy osobami), interakcji jednostki i otoczenia oraz ujęcie poznawczo-behawioralne.

Interakcyjno-interpersonale - utrzymanie macho i tożsamości

Interakcja jednostki i otoczenia - skupiona jest na sytuacji przemocy oraz tym, co dzieje się przed i po

Poznawczo-behawiorlane - skupia się na naszych myślach, na aspekcie poznawczym, rozumienie rzeczywistości.

Inną teorią w tym nurcie psychologicznym jest model CZYNNIKA KRYTYCZNEGO (wg Fruda)

Autor ten przedstawia łańcuch przyczyn prowadzących w konsekwencji do przemocy wobec dziecka.

1. stres pochodzący z otoczenia

2. frustracja wynikająca ze sprzeczności pomiędzy oczekiwaniami a rzeczywistością

3. złość i niepokój zamiast poszukiwania rozwiązań

4. brak zahamowań w manifestowaniu zachowań agresywnych i obniżona odporność na stres - dodatkowo może przyspieszyć użycie alkoholu lub narkotyków, które niwelują resztki zahamowań

5. pojedyncze zdarzenie występujące, jako pretekst do użycia przemocy

TEORIE INTEGRACYJNE

Wskutek bezowocnych prób całościowego wyjaśnienia mechanizmów powstawania przemocy, zaczęto łączyć elementy psychologiczne i socjologiczne w jednej koncepcji.

Przykładem jest wieloczynnikowy model Browna. Czynniki stresowe, środowiskowe oraz związane ze statusem rodziny pośredniczą w relacjach interpersonalnych w rodzinie.

Model Browna bazuje na 4 sytuacyjnych czynnikach stresowych:

1. relacje między opiekunami dziecka - kłótnie między małżonkami, rodzic samotnie wychowujący dziecko, relacje z macochą ojczymem lub konkubiną, konkubentem

2. relacje między dziećmi, wielkość rodziny, spełnianie oczekiwań dzieci

3. stres strukturalny - (przemoc, której nie widać, ale czuć, np. zachęcanie nas do odchudzania, wpisany w struktury), warunki mieszkaniowe, bezrobocie, izolacja społeczna, brak autorytetu i systemu wartości

4. stres wywołany przez dzieci - częściej skupia się on na matce: nieposłuszeństwo, kłopoty w szkole, celowe niszczenie rodzica, płacz małego dziecka, choroba, nadwrażliwość, zbytnie wymagania, zmienność nastroju, upośledzenie psychiczne lub fizyczne;

Wspomniane czynniki nawet, jeśli występują jednocześnie, nie są bezpośrednią przyczyna przemocy, dopiero wrogość w relacjach między poszczególnymi członkami rodziny powoduje, iż rodzina nie radzi sobie w trudnych sytuacjach. W rodzinach, w których członkowie zapewniają sobie poczucie bezpieczeństwa, w trudnych sytuacjach życzliwość ta pełni rolę bufora, dla narastającego stresu.

Powstają tendencje do szukania rozwiązań problemu, wytwarzają się strategie radzenia sobie z trudną sytuacją.

W tej teorii wprowadzono pojęcie SPIRALI PRZEMOCY:

- incydenty stosowania przemocy negatywnie wpływają na relacje między członkami rodziny i osłabiają bufory, które powinny działać osłonowo i nie doprowadzać do przesileń.

Osłabione bufory pozwalają na powstawanie przesileń, skutkują stosowaniem agresji, która powoduje dalsze osłabienie pozytywnych relacji w rodzinie. Taka sytuacja prowadzi do systematycznych przesileń i permanentnego stosowania przemocy.

TOŻSAMOŚĆ MŁODZIEŻY W EPOCE GLOBALIZMU

Globalizm nastolatka

Tożsamość globalnego nastolatka jest to kulturę popularną oraz kult konsumpcjonizmu. W znacznie mniejszym stopniu globalnego nastolatka kształtują wartości państwowe i narodowe.

Pojęcie globalnego nastolatka odwołuję się do naukowych badań, które ujawniają, że młodzież wielkich miast klasy średniej, charakteryzuje niezależnie od miejsca zamieszkania, kraju, kontynentu podobna tożsamość i podobny styl bycia. Nastolatek tej klasy, żyjący w Warszawie lub Pekinie jest bardziej podobny do swojego rówieśnika z Sydney, tej samej klasy (średniej klasy wielkomiejskiej), niż do swojego rówieśnika żyjącego w tym samym kraju, ale pochodzącego z klasy robotniczej bądź chłopskiej (są z innego środowiska). Wiąże się to z procesem powstania światowej kultury młodzieżowej. Powoduje to, iż nastolatki całego globu sa do siebie bardziej podobne niż nastolatkowie pokolenia ich rodziców.

Globalny nastolatek przejawia następujące cechy:

Brak zaangażowania we współczesnej tożsamości młodzieży jest interpretowany, jako swoisty warunek przetrwania we współczesnej kulturze. Swoiste dostosowanie się do ciągłych zmian, chaotyczności we współczesnej kulturze, życia pełnego sprzeczności. Do życia, w którym może się zdarzyć wszystko. Nie może się angażować we wszystko, bo ciągle się wszystko zmienia. Niezaangażowanie się jest rozumiane, jako dostosowanie się do obecnego życia. Nie można się zakorzeniać we wszystkim.

GENERACJA X

Młodzież tzw. generacji X przejawia ambiwalentny stosunek do życia. Przykładem pochodzącym z tzw. popkultury, które egzemplifikują (stanowią przykłady) tą ambiwalencję są tytuły piosenek: Tańcząc ze samym sobą, Nie potrzebujemy kolejnego bohatera, Nie stój tak blisko. Tytuły tłumaczą jak młodzież postrzega swoje życie. Życie dla pokolenia tzw. X staje się swoistą grą, której nie bierze się na poważnie. Pokolenie X opisano w USA i jest ono reakcją na panującą ideologie sukcesów. Jest to swoisty bunt przeciwko własnym rodzicom, którzy wykreowali kult sukcesu. Czyli jeżeli rodzice są perfekcjonistami, to oni będą byle jakimi, nonszalanckimi, obojętnymi (z wyboru).

Odpowiednikiem pojęcia pokolenia X jest słowo SLACKER - próżniacy.

Pokolenie X odmawia wzięcia udziału w wyścigu szczurów, o sukces do kariery akademickiej, kariery, jako takiej w ogóle. Nie należy utożsamiać pokolenia X i próżniaków z osobami, które nie pracują ( z bezrobotnymi i bezdomnymi). Pokolenie X ma swój zawód i swoją pracę, ale nie daje mu ona satysfakcji, nie ma dla niego większego znaczenia.

POKOLENIE Y

Przeciwieństwo pokolenia X. Jest to pokolenie, które wierzy w swój sukces. Ludzie ci postrzegają życie, jako drabinę, po której szczeblach należy się wspinać. Innych ludzi traktują często, jako sowich konkurentów. Dążą do sukcesu bez najmniejszego zawahania i są gotowi dla sukcesu poświęcić swoje życie osobiste. Pokolenie Y cechuje wiara, w możliwość cudownej przemiany z Kopciuszka w księżniczkę, z pucybuta w milionera. Dla części tej młodzieży ów sukces ma nastąpić dzięki sukcesowi medialnemu. Za wszelką cenę pragną stanąć na scenie. Sprzyja temu ówczesna tendencja w masmediach do wybierania gwiazd i umieszczania ich błyskawicznie na stanowisku maksymalnej oglądalności. W dużym stopni dotyczy to dziewcząt. Kiedyś taki proces wymagała czasu, trzeba było sobie zapracować na sukces. Teraz dzieje się to z dnia na dzień, błyskawicznie. Proces tzw. karier aktorskich (Mroczek, Cichopek). Nie trzeba skończyć szkoły, wystarczą pewne umiejętności, żeby móc osiągnąć sukces aktorski.

MODELE SZKOŁY

Wyróżnia się następujące modele szkoły:

1. TRADYCYJNY -

- szkoła jest traktowana jak świątynia wiedzy i wartości uniwersalnych,

- istota uczenia jest przyswajanie i modelowanie zachowań;

- pr. nauczania w szkole tradycyjnej jest określany centralnie, jednakowy dla wszystkich uczniów,

- wiadomości skoncentrowane są w poszczególnych tradycyjnych przedmiotach nauczania

- w centrum kształcenia są treści takich dziedzin wiedzy jak: język, literatura, historia, matematyka i przedmioty przyrodnicze

2. TERAPEUTYCZNY

- szkoła jest traktowana, jako miejsce wspomagania rozwoju, samo aktualizowania ucznia

- istota uczenia się jest stawanie się sobą, rozwój zaufania do siebie i samoakceptacja, istotny jest trening współpracy z innymi

- pr. nauczania jest w pełni zindywidualizowany i dostosowany do potrzeb edukacyjnych każdego ucznia, znaczącą rolę pełni pr. integracja

- treści nauczania pełnią rolę drugorzędną w stosunku do samego procesu uczenia się

3.REFLEKSYJNY

- szkoła to miejsce wspomagania rozwoju, nabywania kompetencji komunikacyjno-twórczych,

- istotą uczenia się jest uzyskanie osobistego rozumienia, akcent położony na nadawanie sensu nowo spotykanym informacjom

- dominuje pr. typu integracja, dużą rolę odgrywają tzw. bloki tematyczne, ściezki, tematy wiodące; czynnikiem, który integruje jest język traktowany, jako swoiste medium komunikacji i medium istnienia

- uczeń ma znaczny margines swobody w wyborze treści i metod pracy

4. EMANCYPACYJNY

- szkoła to miejsce akulturacji lub lokalnego punktu oporu

- istotą uczenia jest społeczne konstruowanie znaczenia

- pr. typu integracja wzbogacony jest o treści polityczne i społeczne, realizacja programu znacznie wykracza poza mury szkolne

- w programach podkreśla się nie tyle treści i metodę pracy ale samowiedze i samoświadomość, która docelowo

humanizm strukturalizm

interpretatywizm funkcjonalizm

HUMANIZM STRUKTURALIZM

Pajdocentryzm Didaskaliocentryzm

INTERPRETATYWIZM FUNKCJONALIZM


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
6137
6137
6137
6137
06 Klasyfikacja wpływów dynamicznych, charakterystyki dynamiczne konstrukcjiid 6137 pptx

więcej podobnych podstron