1. Podstawowe jednostki charakteryzujące ruch jednostajny-
Prędkość chwilowa(rzeczywista) V=Ar/At; At-*0; prędkość chwilowa jest równa stosunkowi przemieszczenia do czasu, w którym to przemieszczenie nastąpiło, przy czym czas ten jest bliski zero.Ar -wektor przyśpieszenia; At -czas zmiany wektora przemieszczania. Prędkość średnia Yy—As/At: Wartość prędkości średniej jest równa stosunkowi drogi przebytej przez dane ciało do czasu w którym ta droga zostanie przebyta. Przyśpieszenie chwilowe a=Av/At, gdzie At-*0; przyśpieszenie chwilowe jest równe stosunkowi zmiany prędkości do czasu w którym ta zmiana następuj e.
Wzór na ruchu jednostajnego prostoliniowego możemy przedstawić za pomocą funkcji x(t)= xo-i-vt; występują tu wielkości stałe , którymi są xo(odległość, przemieszczenie) i v oraz zmienne x i t(czas). W mchu jednostajnym po okręgu T-okres ruchu, czas , w którym ciało przebywa drogę równa długości okregu(jeden pełny obieg), f- częstotliwość aichu(ilość obiegów) w jednostce czasu f=l/t [IHz]; a [l rad; radian] faza ruchu, kat zakreślony przez promień wodzący. ct=t/r — miara łukowa konta. co=2n/T czyli co=2Of- wartość prędkości kątowej. Przy prędkości liniowej można zapisać że v=As/At [m/s] jeżeli At=T to As= 2Ur stad v= 2IIrf
2. Podstawowe jednostki charakteryzuje, ruch jednostajnie zmienny.
Ruch jednostajnie zmienny prostoliniowy jest to taki ruch w którym wektor przyśpieszenia nie zmienia swej wartości kierunku i zwrotu (a= const) a= AV/At ;AV=V-V0 ;V-pr końcowa, V0 pr. Początkowa. V=V0-;-aAt Ruch w którym przyśpieszenie jest stałe nazywamy ruchem jednostajnie zmiennym. W ruchu jednostajnie zmiennym wartość przyśpieszenia chwilowego = wartości
przyśpieszenia średniego.
3. Prawa dynamiki Newtona dla punktu materialnego:
II zasada dynamiki dla punktu materialnego. Jeżeli na ciało o masie r działa niezrównoważona siła, co ciało uzyskuje przyśpieszenie proporcjonalne do działającej siły i odwrotnie proporcjonalne do masy ciała F=ma I zasada dynamiki (bezwładności) Istnieje taki układ odniesienia, w którym jeżeli nie działa żadna siła lub działające siły równoważą się to ciało porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym. Jest słuszna tylko w inercjalnym układzie odniesienia. Zasada bezwładności -w inercjalnym układzie odniesienia każde ciało zachowuje swój stan ruchu, gdy nie działają na nie siły lub działające siły równoważą się?
II zasada dynamiki Jeżeli na ciało działa stała niezrównoważona siła to porusza się ono ruchem jednostajnie zmiennym z przyśpieszeniem,które zależy wprost proporcjonalnie od działającej siły i odwrotnie proporcjonalnie od masy ciała. Kierunek i zwrot przyśpieszenia jest zgodny z kierunkiem i zwrotem siły." F=ma; a=Av/At; fAt=Ap(zmiana pedu) jeżeli na ciało nie działa żadna siła zew,, lub działające siły równoważą się to pęd tego ciała nie ulega zmianie czyli : F=0 I Fi=0=>p=const (i=l)
4. Siły jako wektor, jednostki siły: zależność miedzy 1N a 1kg
Wektor jest to wielkość która ma zarówno wartość bezwzględna jak i kierunek i zwrot Siła jest wielkością wektorową N= kg m/s2
Działanie siły poznajemy po odkształceniu ciała lub zmianie mchu ciała. Odkształcenie ciała to statyczny skutek działania siły a zmiana ruchu to skutek dynamiczny Siła działająca na ciało równa jest szybkości zmian pędu tego ciała, zmiana pędu ma kierunek i zwrot zgodny z kierunkiem i zwrotem działającej siły- (wektor) F=Ap/At(dynamiczne zdefiniowanie siły) jeżeli na ciało w inercjalnym układzie odniesienia działają siły, które nie równoważą się to ciało porusza się ruchem zmiennym z przyśpieszeniem wprost proporcjonalnym do siły a odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała. Kierunek i zwrot przyśpieszenia jest zgodny z kierunkiem i zwrotem wypadkowej siły Jednostka siły w układzie SI jest 1N 1N to siła która ciału o masie "1kg nadaje przyśpieszenie Im/s2
7. Prawo zachowania pędu dla wybranej dyscypliny sportowej(ćw. fizycznego)
M (moment siły)=IE; M=1Aw/At ;MAt=1Aw; M At=I(w2-w1), jeżeli E=Aw/At -Pęd jest wielkością wektorową. Zasada zachowania pędu -Jeżeli wypadkowa sił zew - działających na ciało lub układ ciał jest równa O to całkowity moment pędu tego ciała lub uk. Ciał rozważony w inercjalnym uk odniesieni a jest stały stąd wynika że zmiana pędu wynosi zero. £F=0 to AP=0; p =mv. kajakarstwo-zasada poruszania się kajaka, płynięcie polega na odrzuceniu wody do tyłu przez wiosła z czym wiąże się ruch kajaka do przodu. Strzelectwo- odruch odrzutu karabinu, ruch do tyłu, bilard- zderzenie kuł.
8. Prawo zachowania energii kinetycznej na podstawie wybranej dyscypliny sportowej.
Jest to energia związana-z ruchem. Jest ona proporcionalna do masy i do kwadratu wartości prędkości. Ek=mv2/2.(J] Zmiana energii kinetycznej jest zawsze równa wykonywanej pracy ??skoki do wody
9.Prawo zachowania energii całkowitej na podstawie i wbranei dyscypliny sportowej.
Ec=Ek+Ep (skok w wzwyż energia kinetyczna w momencie wyskoku jest równa energii kinetycznej w momencie upadku.
8. Moment pędu jako wektor -własności wektora momentu pędu - kierunek i zwrot wektora pędu jest taki, jak kierunek i zwrot prędkości, moment pędu jest wektorem prostopadłym do płaszczyzn w której leży promień wodzący r i prędkość wodząca v skierowanym tak jak skierowana jest prędkość kontowa, w wyniku wektorowego mnożenia wektorów otrzymujemy wektor.
18. Moment pędu bryły sztywnej
moment pędu wielkość fizyczna równa iloczynowi momentu bezwładności ciał i jego prędkości kątowej zwana jest momentem pędu tego ciała, moment pędu jest wielkości ą wektorowa.
II zasada dynamiki dla bryły sztywnej -pod działaniem stałego niezrównoważonego momentu sił bryła sztywna porusza się ruchem obrotowym jednostajnie zmiennym z przyśpieszeniem wprost proporcjonalnym do działającego momentu sił a odwrotnie
proporcjonalnym do działającego momentu bezwładności Bryła sztywna jest to ciało w którym odległość pomiędzy poszczególnymi pkt. Tego ciała nie ulega zmianie nawet pod wpływem działania dwóch sił. Poszczególne części ciała człowieka udo ramie mogą w pewnych warunkach spełniać tą funkcję ale ciało człowieka ogólnie nie jest bryła sztywną. Początkowy układu p~=0~; pęd końcowy układu pk~=mvi~+mv2~; z zasady zachowania pędu wynika że po~=pk~~'niv-1=mv2=0 v!=-v2 mi/ m\
17. Prawo zachowania momentu pędu na wybranej dyscyplinie sportowej
Moment pędu- wielkość fizyczna, równa iloczynowi momentu bezwładności ciała i jego prędkości kątowej- zwana jest momentem pędu tego ciała. Moment pędu jest wielkością wektorową. Przykład zachowania momentu pędu- przykładem może być piruet w łyżwiarstwie w momencie rozłożenia rąk prędkość kontowa maleje w momencie przyciągnięcia ich do ciała rośnie!
11. Moment bezwładności bryły- zmiana momentu bezwładności ciała człowieka na wybranym przykładzie sportowym.
Gdy weźniemy pod uwagę bryłę sztywna poruszającą się po okręgu lub obracającą się wokół własnej osi to zauważymy że różne elementy tej bryły poruszają się poi okręgach z różna prędkością i w związku z tym wartości ich momentów są różne. Aby obliczyć całkowity moment pędu L bryły należy zsumować wektory momenty wtedy L=EnR2w ponieważ w przypadku ruchu ciała wokół stałej osi prędkość kątowa W jest stała dla wszystkich punktów będących w ruchu.
Zasada bezwładności- istnieje taki punkt układ odniesienia, w którym wszystkie punkty materialne nie podlegające oddziaływaniu poruszają się aichem jednostajnym prostoliniowym lub spoczywają. Zwana jest również pierwsza zasada dynamiki. Np. salto w czasie skoku do wody, gdy skoczek ma kolana podciągnięte do brody, jego prędkość kątowa wzrasta, a przy wyprostowanym ciele maleje.
12. Prędkość i przyśpieszenie kątowe i ich związek z odpowiednimi wielkościami liniowymi: prędkość kątowa
(w)= zakreślony kąt (fi)/ czas ruchu (At) (Arad/ls). Przyśpieszenie kątowe- stosunek zmiany prędkości kątowej do czasu, w którym ta zmiana zachodzi. E=Ao/ t;[lrad/s2];
5. Prawa dynamiki Nwtona dla bryły sztywnej- Odległość obserwacji jest porównywalna z punktem obserwacyjnym, odległości mas w tej bryle są stałe, masy bryły sztywnej nie możemy sprowadzić do masy punktu. II zasada dynamiki siła działająca na ciało równa jest szybkości zmian pędu tego ciała. Zmiana pędu ma kierunek i zwrot zgodny z kierunkiem i zwrotem działającej siły F~ = Ap-/At ?
14. Siły sprężyste, energia sprężystości, przykłady zastosowań w sporcie i rekreacji-Energia pot. sprężystości posiadają ciała które uległy odkształceniom sprężystym Eps=mgh siła sprężystości zależy wprost proporcjonalnie od przyrostu długości (wydłużenia)Fs-Al; Fs= kAl (k- współczynnik sprężystości, zależy od rodzaju materiału); Eps=W Epo=kAl2/2. (odskocznia)
16. Charakterystyka siły ciężkości na bazie przykładów sportowych Q"*=m~g
siła ciężkości to siła z jaką ziemi a przyciąga ciało. Stosunek ciężarów dwóch ciał jest równa stosunkowi ich mas.Q1/Q2=m1g/m2g=m1/m2-
12. Charakterystyka siły tarcia- sposoby zwiększania i zmniejszania siły tarcia na przykładach sportowych Tarcie jest to siła przeciwdziałająca ruchowi ciała. Rozróżniamy tarcie statyczne(spoczynkowe) - gdy stykające się powierzchnie pozostają względem siebie w spoczynku. Kinetyczne)- dynamiczne wtedy gdy pow. stykające są względem siebie w ruchu(podczas ruchu ciała). Miarą tarcia statycznego " jest max. siła wprawiająca ciało w ruch Tsmax=-F~*m«; maksymalna siła tarcia wprawiająca ciało w ruch zależy wprost proporcjonalnie od siły nacisku ciała na podłoże Tsmax/Fn=const=Ms (współczynnik tarcia statycznego zależy od rodzaju
powierzchni trących) stąd Tsmax=MsFn tarcie statyczne zależy wprost proporcjonalnie od Fn, zależy także od rodzaju trących pow, nie zależy natomiast od wielkości tych £ K pow. Tarcie kinetyczne Tk=MkFn (tarcie kinetyczne zależy od siły nacisku rodzaju
pow i przy dużych prędkościach zmniejsza się przy małych nie. Tarcie kinetyczne może być poślizgowe lub toczone.
13. Charakterystyka siły oporu Aerodynamicznego, analiza wzoru i rola siły w sporcie.
D='2CqSv2 D-siła oporu C-współczynnik oporu aerodynamicznego, q-gestość, S -pole przekroju poprzecznego, v prędkość ruchu
C -zależy w dużej mierze od sylwetki w np. narciarstwie- pozycja jajo w narciarstwie zjazdowym c=0,7 zmniejszenie w. tym przypadku pola przekroju powoduje zwiększeni e prędkości
14. Charakterystyka siły oporu hydrodynamicznego — rola siły w sporcie. Siła oporu hydrodynamicznego D=l2CqSv2; współczynnik kształtu aerodynamicznego; pływanie kraulem- zmniejszenie współczynnika oporu poprzez- rodzaj ubioru 20% włosy na ciele człowieka-20% włosy na głowie-20% temperatura wody -gęstość 30-40%- zbyt wysoka temp dla mięśni ciepło nie jest odprowadzane za zimna woda, organizm się broni, gęsia skórka, optymalna temp 21° C, inne czynniki to niewłaściwa sylwetka niewłaściwy przekrój czynny %%
11. Siła bezwładności i jej rola pozytywna lub negatynma w sporcie siła bezwładności jest to wyjątkowa siła - nie towarzyszy jej siła reakcji i występują tylko w nie inercjalnych układach odniesienia F~b=ma~ ? Siła bezwładności to siła mająca zwrot na zewnątrz okręgu w ruchu po okręgu zwana jest siłą odśrodkową. Związana jest z przyśpieszeniem i masą ciała,
skierowana jest przeciwnie jak przyśpieszenie skoki spadochronowe - w przed momentem zetknięcia z ziemią trzeba wyhamować
nadanie kuli prędkości wymaga pokonanie jej bezwładu.
20. Składanie i nakładanie siły na podstawie przykładów sportowych jeżeli ciało jest w równowadze to jeżeli w OSC przyłożymy siłę R winna ona równoważyć siłę ciężkości- w gimnastyce piramidy
21. Ogólna charakterystyka układu kostno-stawowezo z punktu widzenia funkcji. Aparat ruchowy człowieka to w przybliżeniu ok. 180 kości i 400 mięsni w tym ok. 15-17 miliardów komórek nerwowych i 240 stopni swobody(ilość niezależna parametru opisujących ruch). Staw jest to para kinetyczna- układ co najmniej 2 członów spełniających warunek kąta 5° , czyli kat obrotu większy od 5° przesuniecie kości względem siebie o ok. 3-5mm. U człowieka występują tylko ruchy obrotowe brak ruchów translacyjnych =postępowych. Liczba objętych stopni swobody: możliwe 3 obroty w stawie trój osiowym, możliwe 2 obroty i możliwy jeden obrót
.20. Rodzaje kości- uzasadnienie antropologiczna- fizjologiczne:
ze względu na kształt wyróżniamy kości długie( służą jako dźwignia dla mieśni)-głównie kości kończyn, składają się one z części środkowej-trzonu, oraz końców nasady bliższej i dalszej. Kości płaskie- sklepienie czaszki, łopatka. Kości krótkie- k
nadgarstka czy stepu,-kości różnokształtne- obejmują, te kości które nie dają się zaliczyć do żadnej z poprzednich grup.
19. Podstawowe grupy kości układu lokomocyjnego człowieka
kości kończyny dolnej: obręcz biodrowa: k miednicza, biodrowa, kulszowa, łonowa. Kość udowa, k goleni: piszczelowa i strzałkowa, k stepu i śródstopia, kości palców" stopy. Kości kończyny górnej: obręcz barkowa: łopatka i obojczyk. Część wolna: k ramienna, k przedramienia: promieniowa, łokciowa, Kk śródręcza, Kk nadgarstka, paliczki
25. Uzasadnij znaczenie rzepki dla stawu kolanowego:
rzepka - kość spłaszczona trójkątna z zaokrąglonymi brzegami, kość wchodząca w skład stawu kolanowego. Wyróżnia się" w niej podstawę i wierzchołek. Tylna stawowa powierzchnia rzepki styka się z powierzchnią kości udowej. Powierzchnia przednia jest chropowata i pokrywa ją rozciegno mięśnia czworogłowego uda. Chroni staw kolanowy od przodu po za tym zwiększa działanie m czworogłowego uda.
89. Charakterystyka i funkcje kości kręgosłupa:
kręgosłup składa się z kości zwanych kręgami kręgi łączą się ze sobą tworząc elastyczny słup będący osią tułowia. Górny koniec kręgosłupa podpiera czaszkę, dolny łączy się z kośćmi miednicy, wewnątrz kręgosłupa leży rdzeń kręgowy. Kręgosłup składa się z 33-34 kręgów i dzieli się na pięć odcinków. tvd<mv kras składa się z trzonu, łuku oraz siedmiu wyrostków. Masywnie zbudowany trzon kręgu zwrócony jest ku przodowi do jego tylnej powierzchni przylega łuk, który zamyka od tyłu otwór kręgowy, będąc odcinkiem kanału kręgowego. Z łukiem łączą się dwie pary wyrostków stawowych służących do połączenia z sąsiednimi kręgami i stad znajduje się na ich powierzchnie stawowe. Symetrycznie położone wyrostki poprzeczne służą miedzy innymi jako miejsce przyczepu mięśni. Wyrostek kolczysty przymocowuje się na tylnej części łuku i tworzy mocną dźwignię dla mięśni. Kształt kręgów zmienia się w zależności od odcinka z którego pochodzą. Liczba kręgów: szyjny 7, piersiowy 12, lędźwiowym, krzyżowym, guziczny 4-5. funkcje kręgosłupa: l) podporowa, przenoszenie obciążeń, im bliżej miednicy tym trzony kręgosłupa są mocniejsze, bo więcej dźwigają, zespoły bólowe lub dyskopatie występują najczęściej w odcinku lędźwioxvym, krzywizny kręgosłupa(4) kręgosłup posiadający 4 krzywizny jest 17-krotnie bardziej odporny niż gdyby był prosty. Dzieje się tak na skutek skośnego ustawienia trzonów.2)amortyzacyjna - związane z kształtem krzywizn i jego specjalnych połączeń: stawowe- 3 stopień swobody ruchu o ch. stawów jamowych, połączenia elastyczne chrząstko zrosty w postaci krążków m tędzy kręgowych, połączenia sprężyste, wiezozrosty w postaci wiązadeł żółtych.3) kinetyczna zależna -od ruchomości krzywizn kręgosłupa.
24, 25. Budowa stawu kolanowego i skokowego
staw skokowy -jest stawem zawiasowym złożonym . Panewkę tworzą końce dalsze kości piszczelowej i strzałkowej, główkę- bloczek, kości skokowej. Torebka stawowa jest mocna od strony przyśrodkowej i bocznej, słabsza z przodu i tyłu. Wzmacniającą silne wiązadła przyśrodkowe, skokowo- strzałkowe przednie i tylne oraz pietowo- strzałkowe. Staw kolanowy łączy kość udową z kością piszczelową. W skład stawu wchodzi również rzepka, łąkotka( boczna i przy środkowa). Główkę stawową tworzą kłykcie kości udowej, panewkę- kłykcie kości piszczelowej. Torebka stawu osłoni ona jest przez wiezadła poboczne, krzyżowe i ciałko tłuszczowe Hoffa. Wzmacniają go także:więzadło rzepkowe, troczki rzepki i ścięgno m. czworogłowego uda
26. Budowa stawu biodrowego
łączy kość miedniczą z k udową jest stawem kulistym, wieloosiowym. Główkę stawową tworzy głowa kości udowej, głęboka panewka stawowa jest utworzona przez kość miedniczą. Torebkę stawową wzmacniają silne więzadła przebiegające miedzy kością miedniczą a udową. Z przodu leży wiezadło biodrowo- udowe, z tyłu kulszowo- udowe, u dom łonowo- udowe.
28, 29. Budowa stawu barkowego i łokciowego staw ramienny jest stawem kulistym, wieloosiowym o dużym zakresie ruchomości. Jest utworzony przez wdrążenłe stawowe łopatki i głowę kości ramiennej. Stosunkowo mała panewka stawu jest pogłębiona przez obrąbek stawowy zbudowany z chrząstki włóknistej. Torebka stawowa jest luźno napięta, przechodzi przez nią ścięgno m. dwugłowego ramienia. Staw ten posiada wiezadło kruczo- ramienne i-wiezadło obrąbkowo- ramienne, a dodatkowym zabezpieczeniem są wyrostki kruczy i barkowy z wiezadłem kruczo- barkowym.
Staw łokciowy łączy ramie z przedramieniem i należy do stawów złożonych bo w jego skład wchodzą trzy stawy: ramienno- łokciowy- utworzony przez bloczek kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej (staw zawiasowy). Ramienno-promieniowy- tworzą główka kości ramiennej i głowa kości promieniowej (staw kulisty). Promieniowo- łokciowy bliższy- tworzą obwód stawowy 2łovyy kości promieniowej i wcięcie promieniowe kości łokciowej (staw obrotowy). Torebka stawowa wzmocniona jest więzadłami pobocznymi promieniowym i łokciowym oraz wiezadłem pierścieniowatym. Wiezadła te wraz z wyrostkiem łokciowym ograniczają nndmierne prostowanie.
27. Budowa stawu nadgarstkowego- staw płaski; jw. ? Staw promieniowo- nadgarstkowy jest eliptycznym stawem dwuosiowym. Oś długa tego stawu ustawiona jest w płaszczyźnie ręki. Wokół niej zachodzą ruchy zginania ł prostowania. Odwodzenie w stronę promieniową i przywodzenie odbywa się dookoła osi prostopadłej do pł. ręki. Stawy miedzy nadgarstkowe leżą między bliższym i dalszym szeregiem kości nadgarstka, jak również między poszczególnymi kośćmi nadgarstka. Przebieg powierzchni stawowych jest dość złożony. Wszystkie te stawy mają wspólną torebkę stawową wzmacniająca krótkimi więzadłami. Mają tu miejsce drobne przesunięcia wzajemne kości.
32. Charakterystyka stawów kulistych w układzie lokomocyjnym człowieka. Staw kulisty ma jedną pow w kształcie główki mniej lub bardziej wypukłej i druga w kształcie odpowiednio wklęsłej panewki jest to staw wieloosiowy pozwalający na dowolne ruchy! Np. biodrowy.
22. Właściwości anatomiczne i biochemiczne mięśnia poprzecznie prążkowanego.składa się z włókien mięśniowych swoistych komórek zwanych miocytami. Wewnątrz komórki znajdują się włókienka kurczliwe zwane miofibrylami. Włókna mięśniowe układają się w pęczki otoczone cienką błoną łacznotkankową tzw.omięsną wewnętrzną. Grubsza błona otaczająca wiele pęczków to omięsną. zew. Cześć czynna mięśnia nazywamy brzuścem, który kończy się rzechodząc w ścięgno. Mpp. są mięśniami szkieletowymi i ich skurcz jest szybki i .zależny od ludzkiej woli.
23. Właściwości anatomiczne i biomechaniczne wł m gładkiego.
składają się z kom mięśniowych ułożonych obok siebie w pęczki lub warstwy, przebierające postać błon mięśniowych. Kurczą się one powoli i trudno ulegają zmęczeniu, a ich praca nie zależy od naszej woli. (powieka w oku. u macicy ciężarnej kobiety itp.) mięśnie gładkie występują w ścianach naczyń krwionośnych w drogach moczowych, drogach oddechowych i w skórze
35. Właściwości mięśnia sercowego.
ma on podobną budowę jak mpp, jednakże jego włókna nie są ułożone równolegle w stosunku do siebie. Cechą wspólną z m g. jest centralne ułożenie jąder w komórkach. Jego skurcze są samoistne i pozwalają sercu spełniać role pompy.
22. Budowa i mechanizm skurczu mięśnia poprzecznie prążkowanego. Nazwa pochodzi od jaśniejszych i ciemniejszych prążków poprzecznych widocznych pod mikroskopem przy oglądaniu włókna. Są tworami o wielu jądrach "otoczonymi
cienka błonką zwaną sarkolemą. Włókna te mają stosunkowo duże wymiary grubość 10-100um, a długość od jednego mini metra do kilkunastu cm. Włókno jest wypełnione włókienkami kurczliwymi- miofibrylami. Włókna mięśniowe występują
w dużych skupiskach, tworząc narządy zwane mięśniami. Mięśnie poprzecznie prażkowane(szkieletowe) podobnie jak mięśnie gładkie kurczą się pod wpływem odruchów różnych bodźców- mechanicznych, chemicznych, elektrycznych, które
odbywają się bez udziału naszej woli. Nie mogąc panować nad ruchami możemy kurczyć pewne grupy mięśni dla wykonania zamierzonych celów. Mechanizm s: pobudzenie następuje przez impulsy nerwowe (elektromechaniczne sprzężenie. Nerwy ruchowe wywierają wpływ troficzny polegający na regulacji procesów chemicznych w komórkach. Skurcz jest wyrazem stanu czynnościowego mięśnia. Mięsień kurcząc się zbliża z pewną siłą swe przyczepy i jeżeli jeden lub oba przyczepy mięśnia są ruchome. dochodzi do wzajemnego ich przemieszczenia - skurcz izotoniczny- oznacza to że napięcie mięśnia podczas skurczu izotonicznego nie zmienia się, natomiast zmienia się jego długość początkowa. Pobudzony mięsień, którego oba przyczepy są unieruchomione, zwiększa swoje napięcie, a jego długość nie ulega zmianie- skurcz izometryczny. W ruchu dowolnym istnieje współdziałanie obu rodzajów czynności mięśni. Podniesienie dużego ciężaru zapoczątkowuje skurcz izotoniczny i dopiero po przezwyciężeniu oporu dochodzi do skurczu izotonicznego.
31. Na czym polega proces produkcji energii w mięśniu
aktynomiozyna -* aktyna-i- miozyna+ ATP-*ADP +fosforany-*ADP-f- fosforan kreatyny-*kreatyna -i ATP.
Glikogen mięśniowy -*kwas pirogronowy -» a(przemiana tlenowa-»C02 -rHiO ,Energia ATP), b(przemiana beztlenowa -*• kwas mlekowy Energia ATP). Energia dostarczana w wyniku beztlenowej i tlenowej przemiany węglowodanów w mięśniach w 75% zamienia się na ciepło, a tylko w 25% może być przekształcona w energię mechaniczną, zatem wydajność silnika mięśniowego jest stosunkowo mała.
34. Udowodnij że biomechanika jest istotnym ogniwem wiedzy o człowieku. (40. wykaz że istnieje związek między biomechanika a innymi ogniwami wiedzy o człowieku)-Biomechanika: nauka o ruchach organizmów żywych bada ona przyczyny tych ruchów oraz ich mechanizmy i skutki na biomechanikę składają się takie nauki jak: biologia, nauki techniczne, przyroda, nauki humanistyczne, anatomia, psychologia (wpływ czynników psychicznych np. stresy na wynik sportowy i organizm), socjologia analizuje ruch jednostki społecznej). Podstawowe działy
-biomechaniki: ruch jako element życia- teoria wf, ergonomia, mechanika zwierząt, bionika (funkcje ruchu organizmu- budowa modeli i systemów technicznych w tym manipulatorów), biomechanika rehabilitacyjna, fizjologia sportu wysiłki..
33, Biomechanika (podmiotowo -podmioty zainteresowań): kultura fizyczna(rekreacja ze względu na wiek), Inwalidzi( konstrukcja protez i nauka posługiwania się nimi), sportowcy.
Cele i zadania biomechaniki: Dzieci do 12 lat nauka techniki ruchu( wyrabianie nawyku), młodzież-doskonalenie techniki ruchu (oprymalizacja sprawności fizycznej), dorośli od 25do 50, 55 lat utrzymanie stałego poziomu sprawności fizycznej, w starości minimalizacja dynamiki spadku sprawności fizycznej, inwalidzi-przywrócenie minimum sprawności fiz, budowa protez nauka ich wykorzystania , sportowcy- osiągnięcie max sprawności fizycznej poprzez trening.
41. Trudności formalnego opisu ruchu człowieka
aparat ruchowy człowieka składa się z ok. 180 kości i 400 mięśni co tworzy ok. 15-17 miliardów komórek nerwowych i 240 stopni swobody =ilość niezależna parametru opisujących ruch. Np. dla ruchów płaskich 2 parametry (długości i szerokości) dla ruchów przestrzennych 3 parametry. Dla poruszającej i obracającej się bryły 6 parametrów. Robot ma ich zaledwie 10. a człowiek 240. w przypadku człowieka nie istnieją translacyjne stopnie swobody(postępowe ruchy).x Ograniczenia: zbyt duża ilość parametrów, brak możliwości porównania między osobnikami, istnieje możliwość określenia parametru przybliżonego.
35. Biomaszyna - ogólna charakterystyka modelu-
układ zasilania (pokarmowy, oddechowy, krwionośny)dostarcza paliwo do, wpływa na układ napedowy(układ kostno mięśniowo stawowy) i układ sterowania( ukł. mózgowo rdzeniowy, ukł limfatyczny, ukł. wydalania dokrewnego) układy te oddziaływają na siebie wzajemnie, oprócz ukł. rozrodczego.
36. Wykaż przydatność modelu biomasa
Model jest nie doskonały (wy idealizowany) ograniczenia: zbyt duża ilość parametrów, brak możliwości porównania miedzy osobnikami,- istnieje możliwość określenia jedynie parametru przybliżonego.
36. Negatywne konsekwencje stosowania modelu biomaszyny układ ruchu ma ok. 240 stopni swobody i ok. 400mieśni układ zasilania jest 5 rozproszony po całym ciele. Źródło energetyczne znajdują się we wszystkich komórkach. Biomaszyna -może wykonać niezliczone rodzaje ruchów.
45. Ogólna charakterystyka grup parametrów rezultatu ruchowego:dzieła się na :l)strukturalne (budowa charakter, człowieka i są wspólne dla wszystkich ludzi-liczfaa kości stawów, mm), 2)energetyczne (np. jak szybko biega- inf. nas jaką siłę potrafi rozwinąć, jak długo może wykonywać ruch, parametry energetyczne-wytrzymałość siłowa F(t), ogólna N(t) predkościowa V(t)), 3)socjalno bytowe (baza sprzętowa, sytuacja materialna, akceptacja społeczna, odżywianie, planowanie, organizacja i kontrola, trening), 4)informacyjne (stres, trema, reakcja otoczenia, parametry ruchu- strategia, taktyka), 5)geometryczne -a)objętościowe (objętość płuc, przekrój poprzeczny mm, te parametry podlegają wytrenowaniu), b) liniowe(dł kości, dł mm, nie podlegają wytrenowaniu.).
38. Scharakteryzować parametry geometryczne na podstawie przewidywanych możliwości kształtowania zawodnika.
W czasie wydechu tlen przedostaje się z płuc do krwi podczas wysiłku płuca otrzymują zwiększoną ilość tlenu liczba oddechów wzrasta nawet czterokrotnie a z każdym wdechem do płuc dostaje się 6 razy więcej powietrza. Trening wywołuje zmiany ogólnoustrojowe, najważniejsze dotyczaj układu oddechowego, krążenia, metabolizmu i mięśni szkieletowych., płuca: zwiększenie pojemności życiowej i maksymalnej wentylacji płuc, oraz wykorzystanie Oi z powietrza oddechowego, spadek wzrostu wentylacji płuc przy submaksymalnym wysiłku. Serce: zwiększenie objętości wyrzutowej i pojemności minutowej, maksymalna częstość skurczu bez zmian. Skłonność do bradykardii. Może być przyrost komórek. Obniżenie przepływu krwi przez trzewia, mniejszy wzrost przepływu skórnego. Wzrost utraty ciepła przez parowanie., zmiany w mięśniach: wzrost enzymów katabolicznych, wzrasta zawartość mioglobiny oraz zawartość glikogenu. Wzrost syntezy glikogenowej w mięśniach. Trening siłowy nie zwiększa zdolności pobierania przez organizm tlenu i nie zwiększa pojemności mięśni wywołuje przyrost komórek mięśni i wzrost siły mięśniowej.
47. Intensywność i okres ćwiczeń a parametry energetyczne Zależne są od współdziałania układu zasilania i ruchu, a to równe jest zdolności rozwijania mocy człowieka. Parametry te dzielimy na: wytrzymałość ogólna organizmum, wytrzymałość siłową i wytrzymałość predkościowa. przygotowanie zawodnika do dyscypliny lekkoatletycznej np. rzut dyskiem lub oszczepem, to trenujemy wytrzymałość ogólną organizmu a na dobrego piłkarza trening pod kątem wytrzymałości predkościowej, aby organizm był dobrze wytrenowany "ż punktu widzenia medycyny sportowej należy przeznaczyć cześć treningów na rozwój ogólny organzmu.
40. Znaczenie parametrów informacyjnych dla uzyskania mistrzowskich efektów.
Istotnym czynnikienrjest tu przygotowanie zawodnika pod względem psychicznym do wysiłku- walka ze stresem, mobilizacja, jak również zapoznanie z najnowszymi l ./l * osiągnięciami technicznymi, metodycznymi w danej dyscyplinie, odnowa biologiczna VIV- • ^ po treningach. Które mają nie tylko wpływać na osiągniecie maksymalnych wynikówzawodnika ale zapewnić mu prawidłowe warunki do ćwiczeń, i rozwoju psychofizycznego.
41 Parametry socjalno- bytowe analiza na bazie realiów sportu akademickiego. Na bazie sportu akademickiego parametry socjalno -bytowe ze względu na najczęściej słaba sytuacje materialna nie pozwala wysokiej jakości zaplecze sportowe, do tego dochodzą jeszcze: złe wyżywienie.
50. Wykaż związek między parametrami socjalno- bytowymi i informacyjnymi, a rekreacją i nauką ruchu.
Rekreacja(ruchowa) jak i nauka ruchu, wymaga specjalnego przygotowania psychofizycznego, zahanowania na trudy, umiejętność zachowania się w środowisku naturalnym, a w niektórych przypadkach posługiwania się sprzętem turystycznym. Celem działalności rekreacyjnej jest wypoczynek , doskonalenie zdrowia. Aby rozpowszechnić model prozdrowotnego stylu życia należy informować ludzi o pozytywnych aspektach ruchu.
43. Przykłady działań dydaktycznych stosowanych w celu pełnej realizacji zadań biomechaniki w wieku dziecięcym.
Cele dzielimy na : ogół społeczeństwa, sporty wyczynowe + rehabilitacja, ogółu społeczeństwa zaliczamy dzieci. Biomechanika w stosunku do najmłodszych ma za zadanie nauczyć techniki ruchu, nauka nawyków ruchowych, obejmuje okres od 10-12 roku życia.
44. Przykłady działań dydaktycznych stosowanych w celu pelnei realizacji zadań biomechaniki w wieku młodzieżowym.
Cel. to optymalizacja sprawności fizycznej i ruchowej. Doskonalenie nawyków ruchowych, które musiały być nauczone w dzieciństwie. Wiek ten obejmuje do 30 roku życia. Należy umiejętnie dobierać ćwiczenia, sprzęt w zależności od płci wieku, masy ciała. Jest to okres maksymalnych cech motorycznych. Najlepszy wiek do rozwoju siły mięśniowej, szybkość i gibkość powinna być doskonalona a nauka rozpoczęta w wieku dziecięcym.
54. Psychologiczne i społeczne aspekty rehabilitacji i mistrzostwa sportowego. Rehabilitacja, -wmedycynie przywracanie sprawności fizycznej, psychiczneji społecznej (także zawodowej), utraconej wskutek schorzeń i urazów... Gimnastyka lecznicza, różnego typu ćwiczenia fizyczne stosowane w rehabilitacji, których celemjest usprawnianie narządu ruchu jako całości lub...
55. Definicje środka ciężkości- dylemat poprawności i ścisłości definicji. Środek ciężkości- punkt do którego jest przyłożona wypadkowa wszystkich sił ciężkości ciała. We wszystkie strony od tego punktu w dowolnym od niego kierunku siły wzajemnie się równoważą i sumy momentów sił ciężkości są sobie równe. Znajduje się w pobliżu 3-4 kręgu krzyżowego(różnica do 5 cm, zależy od płci, wieku, budowy ciała- śr.c. .w przypadku dzieci i kobiet podnosi się do góry). Trudności w
ustaleniu OSC: budowa nieregularna, zmienny rozkład masy, niemożliwość dokonania pomiarów cząstkowych, w określeniu OSC istnieją jedynie metody przybliżone: metoda badań na zwłokach (grupa niersprezentacyjna), metoda dźwigni jednostronnej, metoda składania sił równoległych.analiza
56. Znaczenie znajomości położenia środka ciężkości poznawcze, równowaga w ćwiczeniach statycznych, projektowanie i przebiegu ćw, analiza energetyczna
65, 66. Metoda składania: sił i momentów sil wyznaczania OSC Z własności OSC bryły sztywnej wynika że jeżeli w punkcie przyłożymy siłę Rrównoważąca jej ciężar P to bryła n znajdzie się w równowadze( będzie to tzw równowaga obojętna). Oznacza to że obracanie bryły wokół OSC nie spowoduje zachwiania tej równowagi. Suma momentów sił R P będzie równa 0. Metoda ta pozwala wyznaczyć w sposób pośredni OSC ciała ludzkiego jeżeli znajdzie się ono
wpozycji stałej utrwalonej np. na zdjęciu. Aby tego dokonać należy najpierw określić ciężary części ciała oraz zlokalizować położenie ich środków ciężkości. OSC metoda momentów sił M~c= RP; Mc= ZMj 9m- moment siły części ciała):R(X;Y) X= (miyi-rm2y2-K..mi4yi<i)/M ; jest to metoda wyznaczania środka ciężkości metoda momentu sił ciężkości (X:Y)- współrzędne środka ciężkości. Wyróżniamy 14 współrzędnych: ręka 2, przedramię*2, ramie*2, stopa*2, podudzie*2, udo*2, tułów, głowa. Korzystając z % rozkładu długości i masy obliczamy masy poszczególnych części ciała, wyznaczamy środek ciężkości poszczególnych części ciała- przyjmujemy w połowie długości. Składania sił: R=2mjr/2i ( punkt przyłożenia siły ciężkości, punkt przyłożenia
wypadkowych, siła ciężkości obszarów elementarnych. Obszar elementarny-*symetria kształtu pola-*sześcian walec- mają stała gęstość masy w obszarze.
58. Metoda wagi -wyznaczania OSC. W pozycji leżącej jest stosowana najczęściej dźwignia jednostronna. Badany o ustalonym cięarze kładzie się tak aby stopy przylegały do podpórki. rys.RL=Px; x =RL/P Pomiary: dokonać pomiaru P(ciężar ciała) w pozycji leżącej określić wskazanie wagi R. ze wzrostu obliczyć środek ciężkości. Obliczyć procentowy wskaźnik środka ciężkości W=x/K (k wysokość badanego) Wk= w przybliżeniu 53,7% ;Wm=54,9%;
2% tolerancji
59. Teoretyczne aspekty znajomości OSC (twierdzenie o środku ciężkości). Środek ciężkości informuje nas czy dana postawa jest stabilna, określa tez jaka najkorzystniejsza jest postawa w danej dyscyplinie sportu. Jest to taki punkt, w którym „skupiona" jest ciała masa bryły, punkt reprezentowany dla całego ciała człowieka. Znajduje się w pobliżu 4 kręgu krzyżowego różnice do 5cm, zależy od płci, wieku i budowy ciała
61. wpływ momentu bezwładności i położenia OSC na pozycję równowagi człowieka: warunkiem stabilności ciała człowieka jest miedzy innymi położenia ogólnego środka ciężkości ciała i punktu podparcia całego ciała, przyjęcie pozycji jak najbardziej statycznej, odpowiednie rozstawienie stóp , przekształcenie ruchomego systemu części ciała we względne nieruchome „stałe" ciało (odpowiednie napięcie mięśniowe). Przy wykonywaniu ćwiczeń fizycznych nie odzowne jest zabezpieczenie większej stabilności w określonym kierunku(np. postawa w zapasach) albo na odwrót -stworzenie możliwości szybkiego wytrącenia z równowagi np. pozycja stanowa. Przy zmianie położenia środka ciężkości nad płaszczyzna oporu lub zmianie tej pł. Zmieniają się warunki równowagi. Dlatego nie zawsze niższe położenie ogólnego środka ciężkości ciała daje większy kat stabilności (np. w położeniu niskiego startu w kierunku do przodu).ogólną stabilność w jakim kolwiek kierunku określa się kontem równowagi, który jest równy sumie katów stabilności w danej płaszczyźnie. Np. w przód i tył. Dla zachowania równowagi ciała fizycznego koniecznie jest aby wszystkie siły zewnętrzne przyłożone do danego ciała wzajemnie się równoważyły, oznacza to że zarówno wypadkowa wszystkich sił zewnętrznych jak i suma tych sił powinny równać się 0. Do sił zew stale działających na ciało przy nieruchomym jego położeniu zaliczamy siłę ciała i reakcji podłoża.
62. Salto z miejsca- faz\". odbicia i lotu.
Działają 2 siły: Py i R. Zawodnik odbija się od podłoża, pojawia się siła reakcji podłoża R skierowana pionowo do góry i przyłożona w punkcie odbicia z palców. Zawodnik pochyla się do przodu, w związku z tym środek ciężkości przesuwa się również do przodu, a siła ciężkości zawodnika, która jest przyłożona do środka ciężkości jest przesunięta w stosunku do siły reakcji podłoża R. Odbicie od podłoża powoduje pojawienie się składowej pionowej pędu, a więc ruch zawodnika w górę. Jeżeli składowa pionowa pędu Py będzie na tyle duża, że: t=-2Py/mg (t- czas przebywania w powietrzu) wystarczy na wykonanie pełnego obrotu, to zawodnik wykona salto. W tym przypadku pomocny jest ruch rąk zawodnika, w kierunku zgodnym z obrotem. W fazie lotu sylwetka zawodnika jest taka. aby moment bezwładności względem poprzecznej osi był minimalny w fazie lotu.
63. Salto z rozbiegu-fazv: odbicia i lotu.
W tym przypadku siła bezwładności i oporu skierowana poziomo. Ponieważ w przypadku salta z rozbiegu moment pracy sił jest znacznie większy niż w przypadku z miejsca, to prędkość kątowa jaką zawodnik uzyskuje jest znacznie większa. Zmniejszenie tej prędkości kątowej następuje przez ruch obrotowy kończyn górnych, przeciwny do kierunku obrotu. W tym przypadku pary sił, które powodują obrót jest siła bezwładności przyłożona do środka ciężkości zawodnika i siła oporu przyłożona do stóp zawodnika, której pojawienie się jest związane z gwałtownym hamowaniem w momencie odbicia. Moment siły w przypadku salta z rozbiegu jest znacznie większy od momentu pary w przypadku salta z miejsca, powoduje to pojawienie się znacznie większej prędkości kątowej. Aby zniwelować zbyt dużą prędkość kątowa, zawodnik wykonuje ruch obrotowy rękami, przeciwny do kierunku obrotu
68. Siły działające na pływaka- przesuniecie OS C względem środka wyporu. Siła ciężkości (przy łożona w środku ciężkości ciała), siła wyporu, siła oporu hydrodynamicznego. Opór w wodzie zależy od współczynnika oporu: mniejszy opór jest gdy: nie mamy włosów (do włosów na ciele człowieka przyczepiają się cząsteczki powietrza), opór zależy również od ubioru, gęstości wody. sylwetki pływaka. Przyłożenie siły ciężkości nie pokrywa się z punktem przyłożenia wiły wyporu. Odległość ta jest niewielka 2-6 cm. U większości dorosłych ludzi środek wyporu leży powyżej - środka ciężkości co praktycznie powoduje skręcenie ciała nogami w dół. Aby temu zapobiec można ręce dać za głowę ł unieść dłonie nad powierzchnię wody. Powoduje to że środki ciężkości i objętości zbliżają się do siebie.
65. Wpływ temperatury wody na wniki pływania. Zbyt wysoka temperatura- ciepło nie jest odprowadzane, mięśnie szybko się meczą. Za zimna woda, organizm się broni- gęsia skórka. Optymalna temperatura 21°. Czyli-wymiana ciepła między ciałem a woda jest znacznie szybsza a wiec rola chłodząca jest spełniona bardzo dobrze. Oczywiście temp wody nie może być za wysoka aby mogła właściwie realizować swoje zadania uk ładu chłodzącego, a z drugiej strony zbyt szybkie odebranie ciepła powoduje uczucie zimna a zmarzniętemu ciału trudno jest przyjąć aerodynamiczna sylwetkę i erodynamikę. Jest to związane z dodatkową stratą energii
66. Styl pływacki, a siły wyporu. Na pływaka działa opór hydrodynamiczny. Na siłę oporu ma wpływ styl(szybkie:
kraul, motyl, wolne: żabka)
67. Charakterystyka wybranych teoretycznych problemów efektywności pływania. Zysk na płynięciu pod wodą polega na: obszerne ruchy nogami wykonywane pod woda, zwiększają efektywność napędu nożnego, w stosunku do płynięcia nad wodą zwiększenie odepchnięcia uzyskuje się przy ruchu delfina ciałem. Sylwetka z wyciągniętymi ponad głowę rękami dłońmi przecinającymi wodę jest znacznie korzystniejsza aerodynamicznie a tym samym stwarza mniejsze opory ruchu. Ruch pod wodą powoduje przepływ laminamy (opływający ciało równolegle) i bardziej efektywniejszy niż turbulentny (przepływ następuje również poprzecznie do opływanej powierzchni). Istotne znaczenie ma tu także esowaty ruch przy kraulu. poszukiwanie najefektywniejszego sposobu płynięcia polega właśnie na wykonywanie ruchów najbardziej zbliżonych do działania śruby- najefektywniejszy napęd.
68. Sposoby zmniejszania siły oporu hydrodynamicznego przez pływaka. 25% stanowi ubiur, 20%włosy na ciele, 20%włosy na głowie, 30-40%temp wody, 5% inne czynniki np. sylwetka.
108. Sily działające na narciarza.
Siła oporu aerodynamicznego, siła grawitacji, siła tarcia
71. Optymalny dobór parametrów warunkujących uzyskanie max prędkości zjazdu.. Narciarz osiąga prędkość max wtedy, gdy siła oporu aerodynamicznego D oraz tarcia T sa^równe sile ściągającej F. Vmax
Współczynnik tarcia jest największy dla śniegu mokrego, najmniejszy dla firnu. Gęstość powietrza wraz ze wzrostem wysokości maleje. Optymalny warunek 3000-3500m.n.p.m.
72. Sposoby zmniejszania sily oporu aerodynamicznego przez narciarza. Żeby zmniejszyć wartość siły należy zmniejszyć opór np. przy dużym wietrze schylamy głowę- zyskujemy na prędkości. W narciarstwie alpejskim aby rozwinąć dużą prędkość układ ciała jest jak kropla i współczynnik może dojść do 0.2-kształt opływowy czyli taki dla którego siła oporu aerodynamicznego jest niewielka.
W zjeździe są obszary gdzie siła oporu jest większa (za głową, pod kolanami). Na głowę ubiera się specjalny kask, oraz kombinezon aerodynamiczny. W narciarstwie zjazdowym łokcie przylegają do ciała wraz z kijkami. Przy V=140km/h, za kolanami tworzy się obszar próżni, kolana są wysysane F w przybliżeniu 200kg- taka siła działa na zawodnika. Po jednym zjeździe zawodnik traci ok. 2-6kg. Można stosować tzw. śnieżynkę za kolanami wtedy F zmniejsza się do lOOkg. Również pozycja aerodynamiczna Jajo" okazuje się skuteczna.
73Jnterpretacia wzoru AV=Vm<uł2 * AM/M (zyski niebezpieczeństwa) AV jest to przyrost prędkości; AM przyrost masy; przyrost masy nawet o 1% znaczenie przyśpiesza prędkość, zyski: w swoich kategoriach najciężsi narciarze osiągają największe prędkości. Niebezpieczeństwo: obciążenie narciarza stwarza możliwość wypadnięcia z toru i odlecenia.
74. Prawo zmiany momentu pędu jako podstawa teorii skrętu. Teoria skrętu: warunkiem koniecznym do ruchu obrotowego jest występowanie pary sił, co jest równoważne z pojawieniem się momentu pędu.??? W ruchu gdy ciało porusza się p okręgu lub obraca się wokół własnej osi pojawia się moment pędu. Zasada zachowania momentu pędu mówi nam że tylko moment siłą pochodzący spoza układu składającego się z ciała poruszającego się po okręgu lub obracającego się wokół własnej osi i ciała będącego źródłem siły dośrodkowej może zmienić moment pędu tego układu. Jeżeli jednak siły zewnętrzne nie działają to moment pędu ciała jest stały. Zasada zachowania momentu pędu jest podstawa teorii skrętu. J=const=0. Górna cześć ciała obrót w jedną stronę , dolna w przeciwną. Aby Ji+J2=0=const musza być spełnione warunki- nie działają siły zewnętrznedarcia, oporu aerodynamicznego, siły wewnętrzne układów w tym siła dośrodkowa nie mogą zmieniać momentu pędu.
75. Technika austriacka. Technika Nisko wysoko nisko. W technice austriackiej „wedeln" został znacznie uproszczony sposób prowadzenia nart. Jest to seria krótkich skrętów na nartach prowadzonych równolegle, przy czym technikę te można opanować doskonaląc sposób wykonywania' i zwiększając szybkość zwykłych skrętów równoległych. Skręty stają się o wiele szybsze i krótsze; nogi narciarza bez przerwy pracują uginając się i prostując, podczas gdy jego ciało na przemian obniża się i podnosi.
112. Technika amerykańska i francuska. Amerykańska, obciążenie nart na tył Francuska obciążenia nart z przodu. Technika się nie zmienia zasada też się nie zmienia, zmienia się koleinie moment skręcający, pojawia się w innym momencie.
Francuska „godiile'' jest podobną techniką pokonywania stoku jak austriacka, którą również cechują szybko po sobie następujące skręty. Narciarz zjeżdża w linii największego spadku i wykonuje „godiile" poprzez szybkie przesuwanie kolan i nóg w prawą i w lewą stronę. Jak na równoważni, ramiona i kijki służą do przeciwwagi pozwalającej utrzymać równowagę. Narty prowadzi się blisko siebie i równolegle, a nogi są ugięte w kolanach. W ten sposób narciarz pracuje dolną częścią ciała w celu szybkiego przenoszenia ciężaru z jednej narty na druga.
77. Łuki z pługu.
Pozwalają na zmianę kierunku poprzez nierówne obciążenie obu nart, przy czym narta najbardziej obciążona nadaje kierunek. Jadąc pługiem narciarz przenosi ciężar swego ciała na nartę przeciwną kierunkowi jazdy, który pragnie obrać. Będzie to zewnętrzna narta skrętu i narciarz oddziałuje na nią przez pochylenie się i" zwiększenie nacisku na j ej wewnętrzną krawędź.
78. Ogólna charakterystyka technik biegu narciarskiego.
W technice biegu narciarz posługuje się różnorodnymi elementami w zależności od przydatności, konfiguracji terenu, warunków śnieżnych itp. Najbardziej istotnym czynnikiem biegu, nadającym mu najważniejszą jego cechę: szybkość- są kroki (chody)narciarskie. Technikę kroków dzielimy w zależności od ich wspólnych elementów, na: a)kroki z asymetryczną pracą rąk: krok z odbicia- podstawowy krok stosowany w technice biegowej. Używany on bywa przy pokonywaniu ode. płaskich oraz na łagodnych i średnio stromych podejściach. Czterokrok- dwa pierwsze kroki wykonuje się bez współpracy rąk, dwa następne są krokami z odbicia z pracą ramion. Zastosowanie przy złych warunkach śnieżnych. b)kroki z symetryczną pracą rak-jednokrok, dwukrok, trójkrok- na jeden, dwa i trzy kroki przypada odepchniecie obu rękami.
79. Technika smarowania nart.
Narty biegowe przed smarowaniem oczyszcza się z resztek starych smarów przy pomocy noża, a pozostałość wytapia się lampą benzynową i ściera szmatą. Na tak przygotowana nartę kładzie się zazwyczaj bardzo cienką warstwę smaru miękkiego, a następnie właściwy smar. Żelazna regułą smarowania jest kładzenie smarów mięksżych na twardsze. Narty zjazdowe smaruje się na gorąco: przy pomocy specjalnego żelazka, które równocześnie topi smar rozprowadza go na ślizgu (parafina).
80. Siły działające na skoczka- styl.. V" i jego charakterystyka. Podczas lotu działa na skoczka również oprócz siły przyciągania ziemskiego, opór powietrza, który przy odpowiednim ułożeniu ciała rozkłada się na siłę nośna i opór czołowy. Styl „V" -po dynamicznym odbiciu przybranie jak najbardziej aerodynamicznej pozycji przez silne wychylenie ciała do przodu, przeniesienie ramion ku tyłowi, lekkie uniesienie dziobów nart do góry, z równoczesnym ustawieniem w kształt litery „V". Dzięki temu zwiększa się powierzchnia nośna skoczka o powierzchnie ślizgów nart, przeciwdziałanie sile przyciągania ziemskiego.- •
81Fizvczne warunki pzejścia chodu w bieg.
Środek ciężkości porusza się w łuku po okręgu, działa siła odśrodkowa (F0dir) i siła ciężkości P. wchodzie ta siła odśrodkowa jest mniejsza od siły ciężkości. Warunkiem biegu — siła odśrodkowa większa od siły ciężkości. Do V=3,3m/s~ mamy do czynienia z chodem. Im szybszy bieg tym mniejszy kontakt z podłożem, im dłuższy krok tym wyższe ruchy OSC.
82. Cechy charakterystyczne chodu sportowego Jedna noga zawsze musi stykać się z podłożem. Obniżenie biodra •*• barku odpowiadającego nodze wykrocznej co w efekcie daje obniżenie OSC . prędkość chodzenia jest proporcjonalna do 1/VZT delta h - zmiana położenia OSC.
83. Bilans mocy dla podstawowych technik poruszania się chód bieg rower.
Zapotrzebowanie na energie !- chód, 2- bieg, 3-rower.
84. Energetyka kroku (bilans strat- wykres).
Tracimy ok. 65% energii w wyniku tarcia akustycznego, cieplnego, mechanicznego.Ek=mV2/2 'Rys.AB- stawianie stopy, B C odbicie, CD przemieszczenie stopy. W powietrzu (a w przypadku biegu lot) ubytek E w tej fazie jest spowodowany oporem powietrza. Jednym ze sposobów magazynowania E jest ścięgno Achillesa i minimum której ilość zależy w pewnym stopniu od obuwia.
85. Bieg po łuku obciążenie dodatkowe sportowiec biegnący po torze zewnętrznym będzie narażony na mniejsze obciążenia( dźwiga mniej kilogramów) Fodśr=mV2/r; zawodnik biegnący po torze zewnętrznym a wiec r jest mniejsze niż r u zawodnika biegnący po torze zewnętrznym) musi pokonać większa siłę odśrodkową (bezwładności) aby utrzymać się przy torze
86. Charakterystvka czynników zwiększających sile oporu aerodynamicznego podczas biegu .
D=12CqSv2; C jest zmienne zależy od stroju, włosów, jak strój będzie bardziej • luźniejszy będzie stawiał większy opór. S ulega zmianie np. przez złe ruchy ramion zwiększa się opór
87. Aktonjako podstawowa jednostka napędowa Akton- mięsień lub jego cześć o jednokierunkowym (w przybliżeniu) przebiegu włókien nad stawem, nad którym mięsień jest położony. Charakterystyka aktonu: -jest zbiorem jednostek motorycznych( włókien) z których każda jest oddzielnie unerwiona przez jedną komórkę ruchowa. - jednostka motoryczna, działa wg zasady wszystko albo nic. tzn. rozwija całkowitą siłę lub jest rozluźniona.
88. Podstawowe płaszczyzny ruchu i ich charakterystyka.
Płaszczyzna: strzałkowa(biegnie wzdłuż głównej osi ciała grzbietowa brzuszne i dzieli ciało na część prawą i lewa_, równolegle do tej płaszczyzny można przeprowadzić szereg płaszczyzn strzałkowych), czołowa( biegną prostopadle do pł strzałkowej wzdłuż głównej osi ciała i dzielą ciało na część tylną i przednią), poprzeczna( przebiegają prostopadle do strzałkowej i czołowej i dzielą ciało na cześć górną i dolna).
89. Czynniki wpływające na wartość momentu sił mięśnia
wyróżniamy elementy pośrednie i bezpośrednie( długość ramienia siły- siła skurczu mięśnia, zaieży od długości mieśnia-długości początkowej i końcowej, ilości kurczących się włókien, częstotliwości impulsów, i pola poprzecznego przekroju mięśnia):
90. Moment siły skurczu mięśnia (dfpromieniowania działania siły) promień działania siły jest to najkrótsza odległość osi skurczu mięśnia (F) od osi obrotu w stawie (d) . rm-jest prostopadły do F. mf- moment siły skurczu mięśnia. MF=rmF. Nie istotne jest z jaka siła kurczy się mięsień tylko F i rm.
91. Składowa stawowa i obrotowa (docisk i rozciąganie w stawie). Składowa stawowa (Fs)- decyduje o naprężeniach w stawie, leży na prostej łączącej punkt przy czepu z osią obrotu. Składowa obrotowa (F0)- decyduje o ruchu, prostopadła do prostej określonej dla składowej stawowej.
92 Czasowa zależność silv skurczu mięśnia interpretacja wykresu czasowa zależność siły skurczu mięśnia występuje tylko w przypadku osób które trenują. F=F(t); F=Fo(l-p"kl). K- współczynnik stały charakteryzujący mięśnie. Fo -
max wartość siły rys. A-osoby trenujące(80%Fo), B-osoby nie trenujące (60%)
93 Równanie Willa interpretacja czynników, wkres) (F-ra)(F+b)=const; a.b- poprawki dynamiczne moc jest generowana gdy pracujemy 1/3 Vmax i l/3Fmłx.; AJB- j£st to trening siłowy (z dużą mocą i krótko)J3-trening siłowo predkościowy, BC- trening predkościowy (z dużą prędkością mała mocą) . w wych fiz i sporcie należy dobrać takie ć w. Aby cały czas znajdować się w B. Aby było t możliwe należy znaleźć poprawki a i b z równania Hilla.
94 biomechaniczne przestanki efektywnego treningu. Wzrost siły i wytrzymałości, poprawa jakości snu. efektywniejsze oddychanie, regulacja wagi ciała, łagodzenie stresu i napięć, poprawa samopoczucia, zmniejszone ryzyko choroby,
95 uzasadni]' tezę „sport to zdrowie"
sport to wszelki rodzaj działalności fizycznej dążącej w swoim zakresie do możliwie doskonałych .wyników, lecz nie usiłuje wytworzyć żadnych bezpośrednio użytecznych wartości . jest to działalność uprawiana systematycznie, wg pewnych reguł odznaczających się silnym pierwiastkiem współzawodnictwa oraz tendencją do osiągnięcia coraz lepszych wyników, mających na celu manifestacje sprawności fizycznej.
Zdrowie: określany na nasz własny użytek stan w którym osoba ludzka potrafi się przystosować do działających na nią bodźców środowiskowych w taki sposób żeby proces adaptacyjny nie zakłócił homeostazy w kręgu soma, psyche, i środowiska a w dalszej konsekwencji nie zniszczył organizmu. Przez uprawianie sportu i wszelkiej działalności ruchowej usprawniamy nasz organizm, wpływamy pozytywnie na układy kostno- mięśniowo stawowy, oddechowy, krążenia. Każda forma ruchu wpływa pozytywnie na nasz organizm i wzmacnia go.
96 co sadzisz o stwierdzeniu: sport to nie zawsze zdrowie
sport od zalania dziejów łajczył się nierozerwalnie z urazami. Były one rezultatami min błędów treningowych, złego sprzętu, przetrenowania- złe przygotowanie kondycyjne i ogólnorozwojowe, zbyt wysoka i jednostronna śpecjalizaq'a, nieodpowiednia rozgrzewka, złe warunki atmosferyczne. Jak również przerost mięśni prowadzący do dysproporcji w różnych dyscyplinach sportowych (gimnastyka przerost mięśni górnej części ciała w porównaniu do dolnej