OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
- WYKŁADY -
Dr Aneta Suchoń
I 24.02.11
Ochrona własności intelektualnej jest związana z kodeksem cywilnym.
Prawo Cywilne - stanowi zespół norm, które regulują stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami, zarówno osobami fizycznymi, prawnymi jak i państwowymi osobami prawnymi. Normy tej gałęzi prawa przewidują również obowiązek udzielania ochrony prawnej podmiotom, wobec których nie spełniono należnych im świadczeń, jednakże w zasadzie nawiązanie stosunków prawnych, jak i dochodzenie roszczeń pozostawione jest zainteresowanym stronom.
Prawo Administracyjne - stanowi zespół norm regulujących struktur i kompetencje organów administracji państwowej, stosunki prawne powstające w toku wykonawczo - zarządzającej działalności tychże organów.
Prawo Karne - to zespół norm prawnych określających czyny społecznie szkodliwe, zwane przestępstwami, zasady odpowiedzialności za te czyny oraz kary, środki karne i zabezpieczające stosowane wobec ich sprawców.
Własność intelektualna i przemysłowa
Dobra niematerialne charakteryzują się tym, że nie mają postaci materialnej, nie są rzeczami. Istnieją niezależnie od rzeczy, które stanowią jedynie nośniki umożliwiające ich utrwalanie i korzystanie z nich.
Nośnikiem utworu literackiego jest egzemplarz książki, a dla znaku towarowego konkretny egzemplarz towaru, na który nałożono zna (?)
Wyróżnić możemy trzy postacie dóbr niematerialnych:
Utwory (w rozumieniu prawa autorskiego)
rozwiązania (wynalazki, projekty realizatorskie, wzory użytkowe, wzory przemysłowe) są dobrami niematerialnymi stanowiącymi rezultat pracy intelektualnej człowieka
Oznaczenia (oznaczenie przedsiębiorcy, firmy przedsiębiorcy, znaki towarowe oraz oznaczenia geograficzne) stanowią pewne wartości polegające na wytworzeniu w świadomości użytkowników obrotu licznych skojarzeń.
Określenie „własność intelektualna” (intellectual property, IP), popularność zdobyło niedawno, głównie dzięki Konwencji Sztokholmskiej z 1967r. o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności intelektualnej
Najdłuższy rodowód ma oczywiście pojęcie „własności literackiej i artystycznej”, pochodzące z Xviii. Z Francji i zostało zawarte m.in. w Konwencji Berneńskiej z 1886r.
Natomiast „własność przemysłowa” to określenie, które po raz pierwszy zostało wprowadzone do Konwencji Paryskiej z 1883r o ochronie własności przemysłowej.
Początkowa problematyka własności intelektualnej, szczególnie ochrona dzieł artystycznych ujmowana była jako działa prawa cywilnego, w którym została zawarta regulacja prawna dotycząca ściśle określonych dóbr niematerialnych.
Przykładowe Pytanie - wyjaśnij pojecie własność intelektualna
Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności intelektualnej określa, ż „własność intelektualna” oznacza prawa odnoszące się do dzieł literackiej, artystycznych i naukowych oraz do wykonań artystów wykonawców we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej, odkryć naukowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń handlowych, ochrony przed nieuczciwą konkurencją oraz wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej.
Katalog jest zróżnicowany;
Pierwszą grupę stanowią dobra będące wynikiem twórczości artystycznej, naukowej i literackiej i określa się je jako przedmioty prawa autorskiego
Drugą grupę stanowią dobra niematerialne będące przedmiotem własności przemysłowej. Katalog obejmuje wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne. Poza tym regulacja obejmuje przepisy dotyczące zwalczania nieuczciwej konkurencji oraz przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym.
Źródła prawa własności intelektualnej
Prawo powszechnie obowiązujące
Ustawy
Rozporządzenia
Międzynarodowe umowy ratyfikowane
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 i prawie autorskim i prawach pokrewnych
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 prawo własności przemysłowej
Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 o ochronie prawnej odmian roślin
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Zauważyć można duży wpływ prawa międzynarodowego i prawa wspólnotowego na prawo krajowe w zakresie własności intelektualnej.
Przepisy z zakresu własności intelektualnej regulują nie tylko zagadnienia materialne (prawa i obowiązki stron), ale także procesowe (procedury sądowe i administracyjne) i ustrojowe (organizacyjne i funkcjonalne organów rejestracyjnych)
Z jednej strony mamy do czynienia z zasadą równorzędności podmiotów, ograniczoną jednak przez prawa wyłączne
Z drugiej relacje pomiędzy podmiotami, mające charakter administracyjno-prawny
Porozumienie w Sprawie Handlowych Aspektów Prawa Własności Intelektualnej (TRIPS)
Po raz pierwszy prawo własności intelektualnej (IP) zostało włączone do międzynarodowego systemu handlowego, stawiając jego ochronę i egzekwowanie na równi z innymi obszarami handlu
TRIPS stosuje się do wszystkich praw własności intelektualnej, czyli do prawa autorskiego, patentów, znaków towarowych itp. Nie ma on zastosowania do prawa autorskiego w zakresie uregulowanym w trakcie WIPO o prawie autorskim (WIPO Copyright Treaty)
Porozumienie TRIPS ma wiele konsekwencji
Wprowadziło zasadę minimum ochrony własności intelektualnej, co oznacza, że jakakolwiek umowa negocjowana później może wprowadzić tylko wyższy standard ochrony (TRIPS plus)
Po raz pierwszy wprowadziło egzekwowanie prawa własności intelektualnej na skalę światową (nie zastosowanie się do tego wymogu może ograniczyć sankcjami w handlu)
Na porządek prawny Unii Europejskiej składa się:
prawo pierwotne
Prawo wtórne
Podstawową zasadą prawa wspólnotowego, ustaloną w orzecznictwie ETS, jest zasada nadrzędności, która przewiduje, że prawo pierwotne oraz akty wydane na jego podstawie będą stosowane przez prawem krajowym
Do aktów prawa pierwotnego zalicza się przede wszystkim traktaty wraz z towarzyszącymi im załącznikami o protokołami
Zgodnie z art. 249 Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej do aktów wspólnotowego prawa wtórnego należy zaliczyć rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie.
Rozporządzenie jest aktem wiążącym w całości i jest bezp.®ednio stosowane w każdym państwie członkowskim. Oznacza to, że akty te stają się częścią krajowych systemów prawnych bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynności implementacyjnych i wywierają skutki bezpośredni w stosunku do jednostek. Rozporządzenia mają taką samą moc obowiązującą we wszystkich państwach członkowskich i są zintegrowane z systemami prawnymi państw członkowskich. Ich obowiązywanie zależy jedynie od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
Kompetencje do wydawania rozporządzeń przysługują Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Komisji Wspólnot Europejskich.
Dyrektywy skierowane są do państw członkowskich, określają cel, który powinien zostać osiągnięty w wyznaczonym terminie. Wybór metody i sposobu realizacji celu leży w gestii państw członkowskich. Warunkiem związania podmiotów przepisami dyrektywy jest wdrożenie przepisów dyrektywy do krajowego porządku prawnego.
Rozporządzenia, dyrektywy oraz decyzje podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, wydawanym przy Biuro Publikacji Wspólnot Europejskich z siedzibą w Luksemburgu.
II 03.03.11
PRAWA AUTORSKIE
PYT
Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (utwór)
W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
Wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe)
Plastyczne
Fotograficzne
Lutnicze
Wzornictwa przemysłowego
Architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne
Muzyczne i slowno-muzyczne
Sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne
Audiowizualne (w tym filmowe)
Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażania, nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne
Podstawowym pojeciem prawa autorskiego jest utwór. Dopiero jego pojawienie się uprawnia do uruchomienia wynikającego z ustawy o prawie autorskim systemu ochrony.
Utwór do dobro niematerialne
Utwór jak każde dobro niematerialne istnieje niezależnie od przedmiotu (kartki czy płyty CD), na którym został utrwalony - nośniku. Kupując książkę czy płytę muzyczną w sklepie nie nabywa się utworu na własność, a tylko jego noścnik materialny, czyli kartki składające się na książkę czy płytę. Do utworu przysługuje kupującemu zwyczajowo prawo do korzystania z niego.
Stanowić rezultat pracy człowieka
Być przejawem działalności twórczej
Mieć charakter indywidualny
Zostać ustalony, czyli uzewnętrzniony czy zakomunikowany innym niż twórca osobom (nie jest konieczne jego utrwalenie na jakimkolwiek nośniku materialnym)
Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
akty normatywne lub ich urzędowe projekty
urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole
opublikowane opisy patentowe lub ochronne
proste informacje prasowe
Utwory samoistne - to takie, w których nie wykorzystano twórczych elementów pochodzących z dzieł innego autora. Do tej kategorii należą też działa inspirowane cudzą twórczością
Utwory niesamoistne - obejmują tzw dzieła zależne i dzieła z zapożyczeniami. Dziełem zależnym jest utwór, który zawiera wkład twórczy autora oraz w istotnym zakresie przejmuje elementy twórcze z utworu innej osoby. Jeżeli tego rodzaju przejęcie nie ma charakteru istotnego, mówimy o utworze z zapożyczeniami. Opracowaniem cudzego utworu jest w szczególności tłumaczenie, przeróbka i adaptacja.
Do utworów zbiorowych, w szczególności encyklopedii lub publikacji periodycznych, autorskie prawa majątkowe przysługują producentowi lub wydawcy. Im także przysługuje prawo do tytułu. Do poszczególnych części utworów zbiorowych, mających samodzielne znaczenie autorskie, prawa majątkowe przysługują twórcom.
Programy komputerowe są również chronione prawem autorskim, jak utwory literackie i inne
PYT
Prawa autorskie dzielimy na prawa osobiste i majątkowe. Osobiste powstają zawsze na rzecz twórcy i ewentualnie współtwórcy, natomiast prawa majątkowe mogą powstać na rzecz twórcy, współtwórcy, pracodawcy w granicach określonych przez umowę o pracę, w pewnym zakresie instytucji naukowej, w której dzieło powstało, a także mogą przysługiwać producentom oraz wydawcom.
Nie ma natomiast ustawowej definicji twórcy. W ustawie o prawie autorskim zawarto domniemanie, że twórca jest osobą, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu, lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Prawa autorskie osobiste zostały zdefiniowane jako więź twórcy z utworem, która jest chroniona w sposób nieograniczony w czasie i nie podlega zrzeszeniu się ani zbytu. Jest to otwart katalog uprawnień, do których należą przede wszystkim prawo do:
autorstwa utworu
oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępnienia go anonimowo
nienaruszalność treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania
decydowania o pierwszym udostępnianiu utworu publiczności
nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
autorskie prawa osobiste zawsze powstają na rzecz twórcy i ewentualnie współtwórcy. Po śmierci twórcy prawa te mogą być wykonywane przez wskazane w ustawie osoby bliskie zmarłego autora oraz przez właściwe stowarzyszenia twórców
Autorskie prawa majątkowe
Są to uprawnienia, które mogą mieć wartość ekonomiczną. Zostały ukształtowane na wzór prawa własności. Oznacza to, że są bezwzględne i skuteczne wobec wszystkich. Bezwzględność polega na wyłącznym uprawnieniu do korzystania z dziełą lub rozporządzaniu nim. Osoby trzecie, chcąc korzystać z utworu, muszę uzyskać pozwolenie, np. twórcy lub jego następcy.
Skuteczność wobec wszystkich oznacza, że uprawniony z tytułu majątkowego prawa autorskiego może żądać od wszystkich osób przestrzegania jego praw, a osoby te są zobowiązane do powstrzymania się od jego naruszania
Autorskie praw majątkowe tym różnią się od praw osobistych, że są w pewien sposób ograniczone, a także tym,, że jest możliwość cywilnoprawnego obrotu nimi.
Na podstawie przepisu prawami autorskimi są
Prawo do korzystania z utworu
Prawo do rozporządzania utworem
Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu, które jest uzupełnieniem prawa do korzystania z niego
Prawo do korzystania z utworu oznacza, ze podmiot uprawniony może swgo utworu używac w różny sposób, czerpiąc z tego tytułu konkretne zyski. Udzielenie licencji na korzystanie z utworu nie oznacza, że sam uprawniony pierwotnie nie może z niego korzystac.
Ograniczenia praw majątkowych
Podstawowymi ograniczeniami autorskiego prawa majątkowego są:
Czas trwania
Zasada wyczerpania
Zasada dozwolonego użytku publicznego
Zasada dozwolonego użytku prywatnego (osobistego)
Autorskie prawa majątkowe w przeciwieństwie do praw osobistych są ograniczone czasowo. Generalną zasada jest, że gasną z upływem 70 lat:
Od śmierci twórcy
W odniesieniu do utworów współautorskich od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych
Dozwolony użytek publiczny służy realizacji celów edukacyjnych
III 10.03.11
Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:
Udostępnić nieodpłatnie, w zakresie swoich zadać statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych;
Sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnieni, zachowania lub ochrony własnych zbiorów;
Udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek.
Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy ni przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości
Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach.
Wolno rozpowszechniać utwory wystawione na stałe w ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku
Utwory wystawione w publicznych dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w…
Zasada wyczerpania prawa
Kto kupuje książkę, może ją odsprzedać kolejnej osobie, przy czym podmiot, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie, nie może mieć z tego tytułu żadnych roszczeń.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:
Autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy.
Nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.
Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej „licencją” obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.
Obrót prawami autorskimi
Jedynie autorskie prawa majątkowe mogą być przedmiotem obrotu cywilnoprawnego. Można tu wyróżnić umowy między żyjącymi oraz dyspozycje na wypadek śmierci, czyli rozporządzenia testamentowe.
Umowy między żyjącymi dzielą się na rozporządzające oraz licencyjne. Te pierwsze przenoszą prawa autorskie w określonym zakresie na inny podmiot. Umowy licencyjne jedynie usprawniają do korzystania z utworu w określony sposób. Tym samym twórca lub inna osoba uprawniona nie wyzbywa się swych praw.
Umowy licencyjne można podzielić na licencje właściwe i sublicencje, licencje wyłączne i niewyłączne oraz licencje pełne i niepełne.
Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności:
W zakresie utrwalenia i zwielokrotnienia utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową
W zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy.
W zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtwarzanie oraz nadawanie i reemitowanie.
PYT Umowy licencyjne można podzielić na:
licencje właściwe - udzielający licencji jest wyłącznie uprawniony z tytułu powstania danego dzieła
sublicencje - udzielane przez osoby, które wcześniej otrzymały licencję, czyli które przekazały uprawnienia dalej
licencje wyłączne i niewyłączne - różnią się swobodą licencji co do jednakowego udostępniania przysługującego mu dzieła innym podmiotom. W przypadku licencji wyłącznej licencjobiorca ma gwarancję, że nikt poza nim nie będzie miał możliwości korzystania utworu, w zakresie, w jakim została mu udzielona licencja. W przypadku licencji niewyłącznej licencjodawca ma prawo udzielać licencji na korzystanie z utworu w takim samym zakresie innym osobom
licencje niepełne - zakres uprawnień do korzystania z danego rozwiązania jest węższy, ograniczony.
Umowy między żyjącymi dzielą się na rozporządzające oraz licencyjne. Pierwsze przenoszą prawa autorskie w określonym zakresie na inny podmiot. Umowy licencyjne jedynie uprawniają do korzystania z utworu w określony sposób. Tym samym twórca lub inna osoba uprawniona nie wyzbywa się swych praw.
Twórca bądź ktoś inny, komu prawa majątkowe przysługują, może żądać od osoby, która naruszyła jego autorskie prawa majątkowe:
Zaniechania naruszenia
Wydania uzyskanych korzyści
W razie niezawinionego naruszenia zapłacenia w podwójnej wysokości stosowanego wynagrodzenia
Naprawienia wyrządzonej szkody, jeśli działanie naruszające było zawinione
PYT Prawa pokrewne
Przez pojęcie praw pokrewnych należy rozumieć prawa, które są w pewien sposób powiązane z prawami autorskimi i zostały uregulowane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Dzieli się je na prawa do artystycznych wykonań, fonogramów, wideogramów, nadań, do pierwszego wydania oraz do wydania naukowego i krytycznego.
Artystyczne wykonanie utworów lub dzieł sztuki ludowej także są prawem chronionym. Prawa przysługują artyście wykonawcy. Artysta wykonawca to osoba, której działanie prowadzi do powstania artystycznego wykonania. Chodzi o wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej. Artystami wykonawcami są aktorzy, recytatorzy, dyrygenci, instrumentaliści, tancerze i inne osoby, które w sposób twórczy przyczyniły się do powstania artystycznego wykonania.
Ochroną prawną objęte jest również pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych czyli fonogram.
Fonogramem jest pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych.
Wideogram jest pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych z dźwiękiem lub bez, niezależnie od tego, czy stanowi ono utwór audiowizualny. Oznacza to, że wideogram i utwór audiowizualny to dwa odrębne przedmioty praw.
Niektóre dobra składają się zarówno z praw autorskich, jak i praw pokrewnych, którymi są one objęte. Dla przykładu każde nagranie piosenki jest:
Utworem, ponieważ ktoś napisał tekst i skomponował muzykę
Artystycznym wykonaniem, bo ktoś tekst odśpiewał, a muzykę zagrał
Fonogramem, ponieważ ktoś odśpiewany tekst i zagraną muzykę nagrał
Z związku z tym, żeby móc wykorzystać nagranie piosenki, trzeba uzyskać zgodę twórcy, wykonawcy oraz producenta nagrania
Zgodę taka zazwyczaj uzyskuje się za pomocą organizacji zbiorowego zarzadzania.
Organizacje borowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, zwanymi dalej „organizacjami zbiorowego zarzadzania”, w rozumieniu ustawy, są stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarzadzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy.
Fundusz Promocji Twórczości
Funduszem dysponuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Fundusz jest państwowym fundamentem celowym nieposiadającym osobowości prawnej.
Środki Funduszu przeznacza się na:
Stypendia dla twórców,
Pokrycie w całości lub w części kosztów wydań utworów o szczególnym znaczeniu dla kultury i nauki polskiej oraz wydań dla niewidomych,
Pomoc socjalną dla twórców.
IV 17.03.11
Tekst zaznaczony w książce rozdział 1
Patenty są udzielane na wynalazek, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania, bez względu na dziedzinę techniki.
Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki, czyli to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób
Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki.
Za wynalazki nie uważa się:
1) odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;
2) wytworów o charakterze jedynie estetycznym;
3) planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier;
4) wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;
programów do maszyn cyfrowych;
Za wynalazki biotechnologiczne, na które mogą być udzielane patenty, uważa się:
1) stanowiące materiał biologiczny, który jest wyizolowany ze swojego naturalnego środowiska lub wytworzony sposobem technicznym, nawet jeżeli poprzednio występował w naturze;
2) stanowiące element wyizolowany z ciała ludzkiego lub w inny sposób wytworzony sposobem technicznym, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu, nawet jeżeli budowa tego elementu jest identyczna z budową elementu naturalnego;
3) dotyczące roślin lub zwierząt, jeżeli możliwości techniczne stosowania wynalazku nie ograniczają się do szczególnej odmiany roślin lub rasy zwierząt.
PYT Patentów nie udziela się na (wyłączone z ochrony):
1) wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo;
2) odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; przepis ten nie ma zastosowania do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami;
3) sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu
Urząd Patentowy wyznacza, pod rygorem umorzenia postępowania, termin do uzupełnienia zgłoszenia, jeżeli stwierdzi, że nie zawiera ono wszystkich części.
Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu wpłynięcia do UP ostatniego brakującego dokumentu.
Jeśli zgłaszający nie spełni wszystkich wymagań UP wydaje decyzje o odmowie udzielenia patentu.
Zgłoszenie wynalazku w celu uzyskania patentu powinno obejmować:
1) podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu lub patentu dodatkowego;
2) opis wynalazku ujawniający jego istotę;
3) zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe;
4) skrót opisu.
V 24.03.11
Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy o trwalej postaci.
Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów
www.uprp.pl urząd patentowy RP
Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne
Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej
Czas trwania prawa ochronnego wynosi dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym
Udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego
Częścią składową świadectwa ochronnego jest opis ochronny wzoru użytkowego obejmujące opis tego wzoru, zastrzeżenia ochronne i rysunki
Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadające indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację
Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujące w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych
Na zwór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji
Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej
Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego nie obejmuje cech wytworu
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa
Na znak towarowy może być udzielane prawo ochronne
PYT
Patent 20 lat
Wzór przemysłowy, prawo do rejestracji 25 lat
Znak towarowy prawo ochrony 10 lat
Funkcje znaków towarowych
Istnieją cztery podstawowe funkcje znaków towarowych i usługowych: funkcja pochodzenia, indywidualizująca, reklamowa, jakościowa
\Nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, które:
nie mogą być znakiem towarowym
nie mają dostatecznych znamion odróżniających
Nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia:
których używanie narusza prawa osobiste i majątkowe osób trzecich
które są sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrami obyczajami
które ze swojej istoty mogą wprowadzać odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, właściwości, lub z uwzględnieniem ust 3 pochodzenia geograficznego towaru
Organizacja posiadająca osobowość prawną, powołana do reprezentowania interesów przedsiębiorców, może uzyskać prawo ochronne na znak towarowy przeznaczony do używania w obrocie przez tę organizację i przez zrzeszone w niej pomioty (wspólny znak towarowy).
W zgłoszeniu znaku towarowego należy określić znak towarowy oraz wskazać towary, dla których znak ten jest przeznaczony. Przepis art. 31 ust 4 stosuje się odpowiednio
Jedno zgłoszenie może dotyczyć tylko jednego znaku. W przypadku znaków barwnych za jeden znak uważa się oznaczenie obejmująca jedno zestawienie kolorów
W ogłoszeniu znaku towarowego Urząd Patentowy dokonuje ogłoszenia niezwłocznie po upływie 3 miesięcy od daty dokonania zgłoszenia. Od dnia zgłoszenia osoby trzecie mogą zapoznać się ze wskazanym w zgłoszeniu znakiem towarowym oraz wykazem towarów, dla których znak jest przeznaczony, jak też zgłaszać do Urzędu Patentowego uwagi co do istnienia okoliczności umożliwiających udzielenie prawa ochronnego
Wydanie decyzji o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy następuje po sprawdzeniu przez Urząd patentowy, czy są spełnione ustawowe warunki wymagane dla uzyskania prawa
Udzielenie prawa ochronnego następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za dziesięcioletni okres ochronny. W razie nieziszczenia opłaty w wyznaczonym terminie Urząd Patentowy stwierdza wygaśnięcie decyzji o udzieleniu prawa ochronnego
Udzielone prawa ochronne na znaki towarowe podlegają wpisowi do rejestru znaków towarowych
Udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego na znak towarowy
Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej
Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym
Prawo ochronne na znak towarowy może zostać na wniosek uprawnionego, przedłużone dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie
Używanie znaku towarowego polega w szczególności na:
umieszczaniu tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu, ich imporcie lub eksporcie oraz składowaniu w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowaniu lub świadczeniu usług pod tym znakiem
umieszczenia znaku na dokumentach
posługiwanie się nim..
uprawnionu z prawa ochronnego na znak towarowy może udzielić innej osobie upoważnienia do używania znaku, zawierając z nią umowę licencyjną
licencjobiorca może udzielić sublicencji na używanie znaku towarowego w zakresie udzielanego mu upoważnienia
licencjobiorca może wskazać że koszta zl licencji na używanie poprzez umieszczenie oznaczenia „lic” w sąsiedztwie znaku towarowego
Każda osoba, które prao ochronne na znak towarowy zostało naruszone, lub osoba, której ustawa na to pozwala, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej na zasadach ogólnych albo innego stosowanego wynagrodzenia, które w chwili dochodzenia byłyby należne..
Prawo ochronne na znak towarowy wygasa na skutek:
upływu okresu, na który zostało udzielone
zrzeczenia się prawa przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym \
Oznaczeniami geograficznymi - w rozumieniu ustawy, są oznaczenia słowne odnosząc się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu kraju teren, które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.
Oznaczeniami geograficznymi są:
nazwy regionalne jako oznaczenia służąc do wyróżnienia towarów, które:
pochodzą z określonego terenu oraz
posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie - których wytworzenie lub przetworzenie następuje na tym terenie
oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące wyróżnienia towarów
Urząd Patentowy wydaje decyzje o udzieleniu prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne po stwierdzeniu, że zgłoszenie zostało sporządzone prawidłowo
Udzielenie prawa z rejestracji następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za ochronę. W razie nieziszczenia opłaty w wyznaczonym terminie Urząd Patentowy stwierdza wygaśnięcie decyzji o udzieleniu prawa rejestracji.
Zagadnienia ochorny oznaczeń geograficznych w prawie wspólnotowym są nierozerwalnie związane z problematyką ochrony produktów tradycyjnych i regionalnych, a zostały one uregulowane rozporządzeniem Rade (WE) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych
Produkt rolny i środek spożywczy, po zarejestrowaniu podlega ochronie prawnej.
Ustawa z dnia 17 grudnia 2004r o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych została uchwalona w celu realizacji założeń rozporządzenia Rady
Przez topografię układu scalonego, zwaną dalej „topografią”, rozumie się rozwiązanie
Ochrona prawna odmian roślin (podobno jest w książce na ten temat)
Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 o ochronie prawnej odmian roślin
Ustawa reguluje sprawy ochrony prawnej odmian roślin, a w szczególności: ??
Odmiana - oznacza zbiorowość roślin w obrębie botanicznej jednostki systematycznej najniższego znanego stopnia
Hodowca - oznacza osobę, która:
wyhodowała albo odkryła i wprowadziła odmianę albo
jest lub była pracodawcą osoby, o której mowa w lit. A, albo zawarła umowę, w ramach której inna strona tej umowy wyhodowała albo odkryła i wyprowadziła odmianę, albo
jest następcą prawnym osób , o których mowa w lit. A i b
Wyłączne prawo - oznacza prawo hodowcy do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany, a także do zarobkowego korzystania z niej
Hodowca może ubiegać się o przyznanie wyłącznego prawa, jeżeli odmiana jest odrębna, wyrównana, trwała oraz nowa, a jej nazwa odpowiada wymaganiom, o których mowa w art8 ust 1
przyznanie wyłącznego prawa może ubiegać się również osoba, która nabyła od hodowcy, na podstawie pisemnej umowy, prawa do wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej przez niego odmiany
wyłączne prawo przyznaje dyrektor centralnego ośrodka badania odmian roślin uprawnych
wyłączne prawo dotyczy odmian wszystkich rodzajów i gatunków roślin
wyłączne prawo jest dziedziczne oraz zbywalne w drodze umowy zawartej w formie pisemnej
wyłącznego prawa nie przyznaje się, jeżeli odmiana została zgłoszona do ochrony albo jest chroniona przez Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin (CPVO)
Odmianę uznaje się za odrębną, jeżeli w dniu złożenia wniosku o przyznaniu wyłącznego prawa różni się ona w sposób wyraźny co najmniej jedną właściwą od innej odmiany powszechnie znanej
Centralny ośrodek Badania odmian roślin uprawnych, zwany dalej „centralnym ośrodkiem”, udostępnia hodowcy, na jego wniosek, pisemne informacje dotyczące odmiany, które będą brane pod uwagę przy ocenie jej odrębności
Odmianę uznaje się za powszechnie znaną, jeżeli:
został złożony wniosek o przyznanie wyłącznego prawa lub wniosek o wpis do rejestru odmian w Rzeczypospolitej Polskiej, w innym państwie członkowskim, stowarzyszonym lub trzecim
jest chroniona lub wpisana do rejestru odmian w Rzeczypospolitej Polskiej, w innym państwie członkowskim, stowarzyszonym lub trzecim
jej materiał siewny lub materiał ze zbioru został wprowadzony do obrotu
jej opis został umieszczony w publikacji wydawanej w państwie członkowskim, stowarzyszonym lub trzecim
jej materiał siewny znajduje się w powszechnie dostępnym kolekcjach odmian
Każdy może zgłosić pisemne zastrzeżenia do dyrektora Centralnego Ośrodka w sprawie przyznania wyłącznego prawa, jeżel posiada dokumenty lub informacje potwierdzające, że:
odmiana nie spełnia warunków o których mowa w art. 4 ust 1
hodowca ..
Nazwa odmiany nie może:
budzić powszechnego sprzeciwy
wprowadzać w błąd co do hodowcy, jej właściwości i wartości użytkowych
Przyznanie wyłącznego prawa następuje na wniosek hodowcy albo jego pełnomocnika.
Hodowca który złożył wniosek o przyznanie wyłącznego prawa, wykonuje tymczasowe wyłączne prawo od dnia opublikowania w diariuszu informacji dotyczących złożenia wniosku
Po przeprowadzeniu badań OWT dyrektor centralnego Ośrodka wydaje dezyje w sprawie przyznania wyłącznego prawa
jeżeli odmianę wspólnie wytworzono lub odkryło i wyprowadziło dwóch lub więcej hodowców, wyłączne prawo przyznaje się im łącznie
Dyrektor centralnego ośrodka odmiawia, w drodze decyzji, przyznania wyłącznego prawa, jeżeli:
! Wyłączne prawo obejmuje:
wytwarzanie lub rozmnażanie
przygotowanie do rozmnażania
oferowanie do sprzedaży
sprzedaż lub inne formy zbywania
eksport
import
przechowywanie materiału siewnego odmiany chronionej
Każdy kto korzysta z materiału siewnego odmany chronionej wyłącznym prawem, jest obowiązany, na wniosek hodowcy posiadającego wyłączne prawo do tej odmiany, udzielań mu pisemnych informacji dotyczących ilości materiału siewnego odmiany chronionej oraz uiścić na rzecz hodowcy opłatę w wysokości opłaty licencyjnej za korzystanie ..
Wyłączne prawo obowiązuje od dnia wydania decyzji o jego przyznaniu i trwa:
30 lat - w przypadku odmian winorośli, drzew oraz ziemniaka
25 lat - w przypadku pozostałych odmian
Jeżeli hodowca odmiany chronionej wyłącznym prawem na terytorium RP uzyska wspólnotowe wyłączne prawo do tej odmiany, to w okresie wykonywania tego prawa ..
Hodowca posiadający wyłączne prawo może, w drodze umowy licencyjnej, udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z wyłącznego prawa
Umowa licencyjna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności
W umowie licencyjnej można ograniczyć korzystanie z wyłącznego prawa (licencja ograniczona); jeżeli w umowie licencyjnej nie ograniczono zakresu korzystania z wyłącznego prawa, licencjobiorca ma prawo korzystania z wyłącznego prawa w takim samym zakresie jak licencjodawca (licencja pełna)
Jeżeli w umowie licencyjnej nie zastrzeżono wyłączności korzystania z wyłącznego prawa, udzielenie licencji jednemu podmiotowi nie wyklucza możliwości udzielenia
VI 31.03.11
Jakie cechy musi mieć odmiana? - przykładowe pytania na egzamin
Centralny Ośrodek prowadzi księgę ochrony wyłącznego prawa, zwaną dalej „księgą”, oraz spis odmian, odnośnie do których złożono wnioski o przyznanie wyłącznego prawa, zwaną dalej „spisem”.
Księga jest wykazem chronionych odmian i ich hodowców oraz licencjobiorców, którzy otrzymali licencje przymusową.
Spis jest wykazem odmian zgłoszonych do ochrony wyłącznego prawa oraz hodowców, którym przyznano tymczasowe wyłączne prawo.
Odmiana wpisana do spisu albo księgi otrzymuje numer, który składa się z kolejnego numeru w spisie albo w księdze oraz wielkiej litery określającej daną grupę roślin.
Hodowca, którego wyłączne prawo zostało naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo:
Zaniechania naruszenia
Usunięcia skutków naruszenia
Naprawienia wyrządzonej szkody
Na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej, która w chwili jej dochodzenia byłaby należna tytułem udzielania przez hodowcę licencji.
Ustawa reguluje sprawy:
Rejestracji odmian gatunków roślin uprawianych oraz gatunków roślin uprawnych, których materiał siewny jest używany do uszlachetnienia gatunków określonych w załączniku nr 1.
Wpisu do krajowego rejestru dokonuje się na okres:
25 lat - w przypadku odmian drzew
20 lat - w przypadku odmian krzewów i bylin
10 lat - w przypadku odmian pozostałych gatunków roślin
Licząc od roku kalendarzowego następującego po roku, w którym dokonano wpisu odmiany do krajowego rejestru
!Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
!Przykłady: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług wprowadzające w błąd oznaczenie towarów i usług, naruszanie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama organizowanie systemu sprzedaży lawinowej oraz wprowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.
Art8
Czynnikiem nieuczciwej konkurencji jest opatrywanie towarów lub usług fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem geograficznym wskazującym bezpośrednio albo pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia albo używanie takiego oznaczenia w działalności handlowej, reklamie, listach handlowych, rachunkach i innych dokumentach.
art. 9
Jeżeli towar lub usługa w miejscu pochodzenia korzysta z ochrony, a z dochodzeniem z określonego regionu lub miejscowości są związane ich szczególne cechy
Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie odo osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy.
Odpowiedzialność cywilna
W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony może żądać:
1) zaniechania niedozwolonych działań
2) usunięcia skutków niedozwolonych działań
3) złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie
4) naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych
5) wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych
6) zarządzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego, Jezu czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony