Kryteria oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa

Zyskowność -rentowność, Ryzyko, Zadłużenie, Płynność finansowa.

Kryteria w zależności od celu badania mogą podlegać innej gradacji. Nie ma to jednak większego znaczenia, ponieważ poprawnie oceniona kondycja finansowa firmy powinna uwzględniać wszystkie kryteria jednocześnie.

Rentowność- Przedsiębiorstwo jest rentowne, kiedy uzyskiwanie przychody przewyższając koszty działalności gospodarczej. Wygospodarowany zysk odzwierciedla dynamikę rozwoju firmy i stanowi najważniejszą podstawę pomiaru i oceny efektywności gospodarowania. Maksymalizacja zysku netto przedsiębiorstwa leży w interesie właścicieli kapitałów lub innych osób powierzających firmie swój kapitał (akcjonariusze), wielkości zysku odzwierciedlają się bowiem potencjalne korzyści właścicieli kapitału.

Rentowność oznacza osiągnięcie z aktywności gospodarczej dodatniego wyniku finansowego. Jest ona miarą ekonomiczną oceny efektywności działalności przedsiębiorstwa, rozumianą jako wzajemna relacja wyniku finansowego do określonych wielkości ekonomicznych.
Zysk jest nadwyżką przychodów ze sprzedaży towarów i usług nad kosztami uzyskania tych przychodów.

W ocenie rentowności najczęściej stosuje się dwie grupy wskaźników, obejmujące: a) wskaźniki opłacalności zaangażowanych kapitałów (rentowność finansowa), b) wskaźniki efektywności zużycia czynników produkcji (rentowność handlowa).

Ad A)W pierwszej grupie wskaźników opłacalności zaangażowanych kapitałów najczęściej wyróżnia się trzy wskaźniki, które przedstawiają znaczącą wartość poznawczą:

1) Wskaźnik rentowności kapitałów zainwestowanych (return on capital),

zysk netto lub brutto +odsetki od kapitału obcego (1-T) x 100 /przeciętny stan kapitału zainwestowanego

Wskaźnik jest najbardziej syntetycznym miernikiem oceny efektywności gospodarowania. Należy zwrócić uwagę na formułę wskaźnika ujmującą zysk netto lub brutto w liczniku wzoru, powiększony o odsetki od kapitału obcego i tarczę podatkową (1-T).

Formuła ta zapewnia obliczenie pełnego poziomu rentowności z całego zainwestowanego kapitału w przedsiębiorstwo.

Wskaźnik jest miarą efektywności całości zainwestowanego kapitału, niezależną od struktury kapitałowej (finansowej). Nadaje się do porównania firm o zróżnicowanych poziomach zadłużenia. Ponieważ licznik uwzględnia zarówno wyniki przynależne właścicielom (zysk netto), ale i wierzycielom (odsetki).

2) Wskaźnik rentowności aktywów (return on assets),

zysk brutto lub netto x 100 /przeciętny stan aktywów

Wyraża on efektywność gospodarowania aktywami w przedsiębiorstwie. Pozwala na określenie stopy zysku, jaką przynosi inwestycja w danym przedsiębiorstwie. Im wyższa wartość wskaźnika tym korzystniejsza sytuacja finansowa przedsiębiorstwa

3) Wskaźnik rentowności kapitałów własnych (return on equity).

jest miernikiem oceny wyników działalności użytecznym dla akcjonariuszy, gdyż ilustruje zdolność firmy do generowania zysku z każdej złotówki kapitału własnego.

Dlatego wielkością tego wskaźnika zainteresowani są przede wszystkim akcjonariusze i udziałowcy.

Wskaźnik rentowności kapitału własnego - ROE przedstawia wzór:

zysk netto x 100 /przeciętny stan kapitał własnego

W takiej postaci wskaźnik rentowności kapitału własnego ocenia efektywność zaangażowanych kapitałów nie tylko podstawowych, ale też kapitałów, które zostały wniesione przez właścicieli w formie nadwyżki ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej, dopłat do kapitału czy też wypracowanego zysku, którego wielkość zasiliła kapitał własny.

W ocenie tego wskaźnika nie tylko istotne są porównania w czasie i z planem, ale bardzo ważne są porównania w przestrzeni, dające możliwość ocena efektywności kapitału właścicieli na tle innych przedsiębiorstw z tego sektora, ale też w porównaniu z alternatywnymi kierunkami inwestowania.

Ad B) W drugiej grupie wskaźników najczęściej wykorzystuje się wskaźnik rentowności sprzedaży - marża zysku (Return on Sales - ROS):

zysk netto x 100/ przychody ogółem

Wskaźnik jest relacją zysku netto w wartości przychodów ogółem. Im większa wartość wskaźnika, tym większa możliwość osiągnięcia zysku, nawet przy relatywnie zmniejszającej się wielkości przychodów.

Wzrost rentowności sprzedaży świadczy o wzroście efektywności uzyskiwanych przychodów w badanym przedsiębiorstwie. Wskaźnik jest określany mianem zwrotu z przychodów ogółem.

Uwzględnia efektywność działalności operacyjnej, operacji finansowych, zdarzeń nadzwyczajnych i polityki podatkowej. Ze względu na charakter powyższego wskaźnika powinien być on porównywalny zarówno w czasie i z planem.

Ocena efektywności podstawowej działalności jest możliwa kiedy wykorzystuję się szczegółową formułę wskaźnika rentowności sprzedaży:

zysk ze sprzedaży x 100 /przychody ze sprzedaży

Wskaźnik poziomu kosztów to drugi wskaźnik najczęściej wykorzystywany w ocenie opłacalności zużycia czynników produkcji, jego formuła wygląda następująco:

koszty ogółem x 100/ przychody ogółem

Wzrost wskaźnika rentowności sprzedaży i spadek poziomu kosztów świadczy o rosnącej efektywności zużycia czynników produkcji.

Wskaźnik ten zależy od rodzaju działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwo. Określa on efektywność gospodarowania w przedsiębiorstwie oraz zdolność kierownictwa do kontroli i obniżki kosztów.

Wskaźnik ten nazywany zamiennie wskaźnikiem operacyjności powinien mieścić się w granicach 50-90%. Poziom tego wskaźnika przewyższający ten próg, może świadczyć o trudnościach w pokryciu ponoszonych kosztów.

Natomiast wskaźnik poniżej 50% świadczy o wysokiej zyskowności przedsiębiorstwa. Tak jak w przypadku wskaźnika rentowności sprzedaży możliwe jest konstruowanie wskaźników operacyjności w oparciu o wybrane pozycje kosztów i przychodów oczywiście z zachowaniem zasady współmierności.

Zysk- Zysk stanowi podstawę oceny opłacalności zainwestowanych w firmie kapitałów, w porównaniu do innych form inwestowania. Stopa zyskowności osiągana przez firmę kapitałów własnych przesądza także w dużej mierze o wartości udziałów, jakimi dysponują jej właściciele, a także o aktualnej (rynkowej) wartości firmy, jeżeli jest ona określana na podstawie zdolności do generowania zysków

Zysk - w rachunkowości jest to dodatni wynik finansowy przedsiębiorstwa lub określonej inwestycji albo pożyczki. Jego przeciwieństwem jest strata. Zysk jest wartością ekstensywną i nie określa bezpośrednio efektywności gospodarowania lub inwestowania. Wartością określającą efektywność gospodarowania i inwestowania jest rentowność.

Rodzaje zysku: *księgowy zysk przedsiębiorstwa - jest równy bezpośrednio wynikowi finansowemu obliczonemu z rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa; *ekonomiczny zysk przedsiębiorstwa zwany czasami nadzwyczajnym, lub rzeczywistą wartością dodaną - jest równy zyskowi księgowemu pomniejszonemu o wartość odsetek kapitałowych, które można by uzyskać wypożyczając równowartość kosztów wg przeciętnego oprocentowania kredytów w tym samym okresie; *normalny zysk przedsiębiorstwa - ma miejsce wtedy gdy zysk ekonomiczny jest równy 0. Oznacza to w praktyce, że przedsiębiorstwo nie tworzy rzeczywistej wartości dodanej; *zysk kapitałowy - to wzrost wartości samego kapitału, np. w wyniku wzrostu cen posiadanych papierów wartościowych na giełdzie, różnic kursowych walut lub cen nieruchomości, maszyn i materiałów.

Zysk a płynność finansowa Zysk jest jednym z głównych czynników wpływających na płynność finansową w krótkim okresie czasu, a na wypłacalność w długim, ponieważ wskazuje na wielkość stojących do dyspozycji środków pieniężnych. Mimo że zysk i płynność finansową są wzajemnie powiązane, to jednak często nie występują równolegle w przedsiębiorstwie w ujęciu krótkoterminowym Natomiast generowanie straty w długim okresie ma znaczny wpływ na posiadanie wypłacalności

Płynność finansowa W gospodarce rynkowej bardzo ważnym celem krótkookresowym przedsiębiorstwa jest utrzymanie płynności finansowej, a więc zdolności do terminowego wywiązywania się z bieżących zobowiązań.

Znaczące problemy przedsiębiorstwa z płynnością finansową prowadzą do zmniejszenia zaufania banków i ograniczenia dostępu do kredytów.

Następstwa tego zjawiska odczuwają także kontrahenci, którym oferowany jest mniejszy zakres zakupów kredytowych. W związku z czym firma staje się nieatrakcyjna dla klientów, którzy zaczynają szukać nowego partnera handlowego.

W rezultacie obszar działania firmy na rynku ulega poważnemu zawężeniu.

Równocześnie dostawcy, w warunkach wzrostu ryzyka kredytowego, wycofują kredyty kupieckie i wymuszają na firmie gotówkowa forma płatności.

Wszystkie wymienione czynniki, wraz z utratą reputacji firmy, odbijają się niekorzystnie na poziomie osiąganych zysków i zmniejszają wartość rynkową podmiotu, prowadząc w ten sposób do niewypłacalności przedsiębiorstwa.

Płynnośc finansowa: Zdolność do terminowego regulowania krótkoterminowych zobowiązań, jeden z elementów oceny finansowej przedsiębiorstwa. Zarządzanie płynnością ma na celu utrzymywanie odpowiedniej ilości środków pieniężnych i linii kredytowych, gdyż opóźnienia w wywiązywaniu się ze zobowiązań powodują nieufność kontrahentów i kredytujących instytucji finansowych co może doprowadzić w skrajnych przypadkach do bankructwa, zaś zbyt wysoki poziom powoduje zamrożenie części kapitału obrotowego, a tym samym zmniejszenie rentowności przedsiębiorstwa.

Aby ocenić zdolność przedsiębiorstwa do wywiązywanaia się z krótkoterminowych zobowiązań posługujemy się najczęściej dwoma wskaźnikami:

Wskaźnik bieżącej płynności finansowej

Ten wskaźnik informuje ile razy bieżące aktywa (łatwo zamienialne na gotówkę) pokrywają bieżące zobowiązania (krótkoterminowe pasywa). Przyjmuje się, że zadowalający poziom tego wskaźnika zawiera się w granicach 1,2-2,0. Czyli kwota aktywów bieżących powinna być około dwa razy większa niż pasywa bieżące. Wtedy można mówić o zachowaniu równowagi finansowej. Niski poziom wskaźnika oznacza, że firma nie posiada zasobów gotówkowych do finansowania bieżących zobowiązań. Wysoki wskaźnik wskazuje na mniejszy udział zobowiązań krótkoterminowych w finansowaniu bieżącej działalności.

Ponieważ zapasy umieszcza się w aktywach bieżących, których płynność jest opóźniona w relacji do innych aktywów, stosujemy inny wskaźnik oceny płynności finansowej-

Wskaźnik szybki

Ten wskaźnik informuje ile razy aktywa o dużym stopniu płynności (bez zapasów) pokrywają bieżące zobowiązania. Uważa się, że wskaźnik ten na poziomie 1,0 jest wystarczający, aby pokryć bieżące pasywa przez przedsiębiorstwo pożądana jest nieduża różnica miedzy tymi wskaźnikami. Jeżeli mamy, doczynienia z wysokim wskaźnikiem bieżącym i niskim wskaźnikiem szybkim to firma utrzymuje za duży poziom zapasów, w którym SA zamrożone środki finansowe. Ale taka strategia dużych zapasów jest skuteczna jako bariera przeciwko inflacji. Natomiast, gdy wskaźnik bieżący jest niski, a wskaźnik szybki wysoki to oznacza nieproduktywne gospodarowanie środków pieniężnych na rynkach bakowych, w postaci należności itp.

Zysk a płynność finansowa

Związek zysku z płynnością finansowa ma istotne znaczenie w krótkim okresie. Są to zjawiska ekonomiczne wzajemnie powiązane, to jednak nie występujące równolegle. Podmiot zyskowny w poszukiwaniu gotówki do finansowania wzrostu należności, zapasów i majątku trwałego może akceptować nierealne warunki spłaty kredytów.

W efekcie może to powodować problemy z płynnością finansową, ponieważ przedsiębiorstwo nie będzie w stanie spłacić w terminie swoich długów. Z drugiej strony działalność podmiotu może nie przynosić zysków, jednak firma pozostaje płynna, bo wartość zgromadzonej gotówki przewyższa wielkość zobowiązań, których termin spłaty wypada w danym okresie obrachunkowym lub też jego plany są na tyle atrakcyjne, że umożliwiają pozyskanie gotówki z zewnątrz od właścicieli i wierzycieli.

Zyskowność i płynność

Zyskowność i płynność to dwa kierunki konieczne dla prawidłowego funkcjonowania firmy na rynku. W krótkim okresie dużo większe znaczenie, niż osiąganie zysku ma zachowanie płynności finansowej (symptomu posiadania wypłacalności), czyli warunków, w których podmiot gospodarczy ma na bieżąco regulować wszystkie swoje zobowiązania krótkoterminowe. Chodzi o zachowanie prawidłowych relacji pomiędzy aktywami bieżącymi a pasywami bieżącymi.

Ryzyko

Ocena ryzyka, jest ważnym kryterium oceny sytuacji finansowej. Ryzyko związane z działalnością gospodarczą można podzielić na ryzyko operacyjne (business risk) i ryzyko finansowe (financial risk).

Pierwsze ryzyko związane jest z niepewnością, co do wyników działania firmy nie korzystającej z kredytów. Poziom ryzyka operacyjnego zależy do wielkości struktury aktywów trwałych w stosunku do aktywów obrotowych, i wielkości ponoszonych kosztów stałych.

Natomiast ryzyko finansowe polega na wystąpieniu sytuacji, w której firma nie będzie w stanie zgromadzić odpowiedniej kwoty gotówki do terminowej spłaty zadłużenia, albo zaangażuje się w projekty, które mogą być zyskowniejsze od innych, ale związane z nim ryzyko jest zbyt wysokie i zagraża zdolności kredytowej tego przedsiębiorstwa

Zadłużenie

Rentowność, płynność i ryzyko to kryteria oceny sytuacji finansowej, które są powiązane z poziomem zadłużenia (niezależnością finansową).

Poziom zadłużenia przedsiębiorstwa wpływa w znacznym stopniu zarówno, na możliwą do osiągnięcia stopę zwrotu z kapitału jak i na poziom ryzyka związanego z zaangażowaniem kapitału.

Stan zobowiązań bieżących decyduje o płynności finansowej przedsiębiorstwa, ich wzrost lub spadek wiąże się z odpowiednim sterowaniem aktywami obrotowymi.

Stopień zadłużenia przedsiębiorstwa określa możliwości w zakresie pozyskiwania dalszych pożyczek oraz warunków, na jakich ewentualnie będą one udzielane. Im większy jest stopień zadłużenia, tym trudniej uzyskać nowe kredyty, tym lepsze musi być ich zabezpieczenie i tym wyższe będzie oprocentowanie. Ponieważ ryzyko związane zaangażowanymi w przedsiębiorstwo kapitałami oraz ryzyko pożyczania przedsiębiorstwu dalszych środków rośnie.

Rentowność, płynność, poziom zadłużenia (niezależność finansowa) i ryzyko to podstawowe kryteria nierozłącznie związane z działalności gospodarczą.

Rentowność oznacza maksymalizacje zysku lub udziału w rynku, płynność zdolność do regulowania zobowiązań bieżącym okresie, niezależność finansowa nie przekraczanie bezpiecznego poziomu zadłużenia, natomiast ryzyko to „bezpieczeństwo” lub „przetrwanie”

Zakres sprawozdawczości finansowej.

Sprawozdania finansowe są formą przekazywania informacji ekonomicznych różnym odbiorcom, którzy są zainteresowani sytuacją i rezultatami działalności jednostek gospodarczych.

MSR 1 wymienia elementy składowe kompletnego sprawozdania finansowego, są nimi: *Bilans, *Rachunek zysków i strat; *Zestawienie zmian w kapitale własnym pokazujące: wszystkie zmiany w kapitale własnym lub zmiany w kapitale własnym inne aniżeli wynikające z transakcji z właścicielami kapitału własnego, działającymi w ramach uprawnień przysługujących właścicielom; *Rachunek przepływów pieniężnych; *Informacji dodatkowe o przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości oraz informacje objaśniające.

Sprawozdania finansowym często towarzyszy analiza finansowa sporządzana przez kierownictwo; zawiera ona opis głównych składników uzyskiwanych przez podmiot wyników finansowych, jego sytuacji finansowej i najważniejszych obszarów niepewności.

Ta sekcja raportu rocznego zwykle jest zatytułowana „ Analiza i omówienie sprawozdań finansowych przez kierownictwo”, ustawa o rachunkowość nazywa tę część „Sprawozdaniem z działalności”.

Raport taki może zawierać omówienie

Głównych czynników wpływających na wyniki działalności (w tym zmian w otoczeniu podmiotu, jego reakcji na owe zmiany i ich skutków) oraz politykę podmiotu w zakresie inwestycji dla utrzymania i poprawy wyników finansowych;

Źródeł finansowania jednostki (w tym także docelowy wskaźnik zadłużenia);

Zasobów jednostki, których wartość nie została uwzględniona w bilansie sporządzonym zgodnie z MSSF.(mogą się tu znaleźć opisy tych zasobów kluczowych dla tworzenia wartości podmiotów, które nie spełniają definicji aktywów (najczęściej spotykane są opisy zasobów kształtujących kapitał intelektualny: pracowników, marek).

Bilans: Głównym sprawozdaniem, a zarazem najważniejszym źródłem informacji dla analizy finansowej w przedsiębiorstwie jest bilans. Obejmuje on wartościowe zestawienie aktywów i pasywów przedsiębiorstwa na określony dzień. Podstawową cezurą dzielącą aktywa na trwałe i obrotowe jest 12 miesięcy.

Zgodnie z Ustawą o rachunkowości aktywa uszeregowane są według rosnącej płynności, a pasywa według rosnącej wymagalności.

Dzięki tej logicznej kolejności pozycji bilansu, wskazującej na sposób zaangażowania majątku w zależności od spełnianych funkcji w działalności gospodarczej firmy, można łatwo ustalić stopień jego płynności.

Jednocześnie klasyfikacja źródeł finansowania majątku pozwala m.in. na określenie skali ryzyka finansowego, towarzyszącego działalności firmy oraz efektywności wykorzystania obcych i własnych kapitałów.

Bilans - funkcje

Bilans posiada ogromną wartość poznawczą, stąd pełni następujące funkcje: jako sprawozdanie finansowe informuje o sytuacji finansowej i majątku firmy, jest dokumentem dla rachunkowego zamknięcia roku obrotowego i otwarcia kolejnego roku w przedsiębiorstwie, bilans roczny jest podstawą otwarcia kont księgowych, konkretyzuje metodę księgową opartą na zbilansowaniu aktywów z pasywami.

Rachunek zysków i strat

W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski, straty oraz podatek dochodowy za bieżący i poprzedni rok obrotowy. Wszystkie wartości ujęte w rachunku zysków i strat wyznaczone są na podstawie zasady memoriału.

Rachunek wyników charakteryzuje się dużą pojemnością informacyjną, jest punktem wyjścia do szczegółowych badań analitycznych, zwłaszcza badań rentowności i aktywności gospodarczej.

Umożliwia ocenę trwałości pozycji finansowej firmy i stanowi podstawę planowania finansowego.

Informuje o stopniu realizacji wyniku finansowego, jak również o podstawowych grupach czynników wpływających na jego wielkość, poprzez ujęte w nim przychody i koszty uzyskania przychodów.

Zawiera on wielkości strumieniowe, i pozwala na ustalenie wyników cząstkowych z poszczególnych rodzajów działalności.

Rachunek ten obejmuje cztery poziomy:

I.Poziom operacyjny- obejmuje przychody i koszty zrealizowanych zadań podstawowych, dla których jednostka została powołana,

II. finansowy- obejmuje operacje jednostki gospodarczej związane z gospodarką środkami pieniężnymi i pozyskiwaniem kapitału oraz obrotem inwestycjami,

III. nadzwyczajny pokazuje skutki finansowe tzw. zdarzeń nadzwyczajnych, czyli trudnych do przewidzenia, pozostających poza kontrolą jednostki.

IV. wstępnego podziału wyniku finansowego- prezentuje wstępny podział wyniku finansowego przedsiębiorstwa na część przynależną budżetowi, oraz część pozostającą w przedsiębiorstwie do podziału

MSR 7 Rachunek przepływów pieniężnych

Wymóg prezentacji rachunku przepływów pieniężnych, czyli zmian w okresach sprawozdawczych w poziomie środków pieniężnych i ich ekwiwalentów - tj. sposobu pozyskiwania i wykorzystania środków pieniężnych.

Rachunek przepływów pieniężnych jest integralna częścią sprawozdania finansowego;

Koordynuje informacje zawarte w bilansie i rachunku zysków i strat, podnosząc wartość informacyjną tych sprawozdań;

Podkreśla się wartość prospektywną i porównawczą tej części sprawozdania finansowego: umożliwia ona użytkownikom tych informacji opracowanie metod oceny i porównywania wartości bieżących przyszłych przepływów środków pieniężnych występujących w różnych jednostkach gospodarczych;

• Umożliwia analizie związków zachodzących między rentownością a przepływami środków pieniężnych netto oraz skutków zmian cen.

Standard posługuje się dwiema odrębnymi kategoriami:

• „środki pieniężne”- gotówka w kasie i środki zdeponowane na rachunkach płatnych na żądanie,

• „ekwiwalentami środków pieniężnych” - krótkoterminowe inwestycje o dużej płynności, łatwo wymienialne na określone kwoty środków pieniężnych oraz narażone na nieznaczne ryzyko zmiany wartości służą realizacji krótkoterminowych obciążeń pieniężnych, a nie np. dokonywaniu inwestycji.

• Kategorie te przyjęte są dla potrzeb sporządzania rachunku przepływów pieniężnych i nie muszą pokrywać się z kwotami wykazanymi w bilansie.

Standard MSR 7, poświęcony jest:

• Przepływom środków pieniężnych, przez co rozumie się wpływy i wydatki środków pieniężnych oraz ekwiwalentów środków pieniężnych.

• Z rachunku przepływów pieniężnych wyłącza się przesunięciem pomiędzy pozycjami środków pieniężnych i pozycjami ekwiwalentów środków pieniężnych, ponieważ stanowią one cześć składową procesu zarządzania środkami pieniężnymi realizowanego przez podmiot.

• RPP przedstawia informacje na temat wpływów i wydatków środków pieniężnych oraz ekwiwalentów środków pieniężnych, jakie nastąpiły w ciągu okresu.

• Przepływy pieniężne są prezentowane w rozbiciu na trzy strumienie związane z: działalnością operacyjną, inwestycyjną i finansową.

• Podstawowym zagadnieniem jest zatem klasyfikacja przepływów, czyli ustalenie rodzajów transakcji, które w konkretnym podmiocie związane są z danym rodzajem działalności - jest kolejny element polityki rachunkowości banku.

• Działalność operacyjna jest podstawowym rodzajem działalności powodującym powstanie przychodów oraz każdym innym rodzajem działalności, która nie ma charakteru działalności inwestycyjnej i finansowej.

• Przepływy pieniężne z dz.oper. Są zatem zazwyczaj skutkiem transakcji i innych zdarzeń, które uwzględnia się przy ustaleniu zysku lub straty netto.

• Klasyfikacja zdarzenia, z którymi wiążą się przepływy pieniężne do działalności operacyjnej, należy kierować się specyfiką działalności podmiotu.

• Działalność inwestycyjna jest działalnością polegającą na nabywaniu i sprzedaży aktywów trwałych oraz inwestycji krótkoterminowych niezaliczonych do eśp.

• Odrębna prezentacja tych przepływów pieniężnych dokonywana jest z tego powodu, ponieważ wskazują one zakres poniesionych nakładów mających służyć wytwarzania przychodu oraz ppp w przyszłości.

• Informacja o wysokości wydatków (lub wpływów) inwestycyjnych jest ponadto istotnym sygnałem w ocenie kondycji finansowej podmiotu.

W zestawieniu zmian w kapitale własnym, albo w informacji dodatkowej należy przedstawić: *Wynik finansowy netto za dany okres; *Szczegółowe pozycje przychodów lub kosztów za okres, który zgodnie z wymogami innych standardów lub interpretacji ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym oraz sumę takich pozycji; *Całkowite przychody i koszty za okres (suma powyższych), pokazujących oddzielnie całkowite kwoty przypadające udziałowcom jednostki dominującej oraz udziałom mniejszości; *Dla każdego składnika kapitału własnego wpływ zmian zasad rachunkowości i korekt błędów, dokonanych zgodnie z MSR 8.

Ponadto, albo w zestawieniu zmian w kapitale własnym, albo w informacji dodatkowej należy przedstawić: *Kwoty transakcji z udziałowcami, działającymi w ramach uprawnień posiadaczy kapitału własnego, wykazując oddzielne kwoty im wypłacone, *Saldo niepodzielonego wyniku lat ubiegłych na początek okresu i na dzień bilansowy oraz zmiany w ciągu okresu. *Uzgodnienie wartości bilansowej każdej kategorii wniesionego kapitału własnego i koniec okresu wraz z oddzielnym ujawnieniem każdej zmiany stanu.

Forma prezentacji powyższych informacji jest dowolny; może to być np. zestawienie tabelaryczne, zawierające wszystkie zmiany pomiędzy saldem początkowym i końcowym dla wszystkich składników kapitału własnego.

Informacja dodatkowa stanowi najistotniejszą cześć sprawozdania finansowego, należy tutaj:

Przedstawić informacje na temat podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego i szczegółowych zasad rachunkowości;

Ujawnić informacje wymagane przez MSSF, jeśli nie zostały one przedstawione odpowiednio w bilansie, rachunku zysków i strat,

Zestawieniu zmian w kapitale własnym lub rachunku przepływów pieniężnych;

Dostarczyć informacje uzupełniające, które nie zostały ujawnione, a są potrzebne do zrozumienia sprawozdania finansowego.

Zasady wyceny zastosowanych przy sporządzaniu sprawozdania finansowego np. koszt historyczny, aktualna cena nabycia, wartość netto możliwa do uzyskania, wartość godziwa lub wartość odzyskiwalna; jeśli w sprawozdaniu finansowym stosuje się więcej niż jedną zasadę wyceny, wystarczy wskazać grupy aktywów lub zobowiązań, których dotyczy dana zasada wyceny;

oraz inne stosowane zasady (polityki) rachunkowości, które potrzebne do zrozumienia sprawozdania;ujawnienie konkretnych zasad jest szczególnie przydatne wówczas gdy zasady te są wybrane spośród dopuszczonych konkretnych zasad i interpretacji alternatyw.

Poza informacjami, których informacji dodatkowej jest wymagane postanowieniami standardów i interpretacji, podmiot może dodatkowo ujawnić wszelkie informacje, które w jego opinii - korzystnie wpłyną na realizację podstawowego celu sprawozdania finansowego, tj. dostarczenie informacji o sytuacji finansowej, wynikach działalności oraz zmianach sytuacji finansowej jednostki, które będą użyteczne dla szerokiego grona użytkowników przy podejmowaniu decyzji gospodarczych.

To kluczowa cześć sprawozdania finansowego

Aktywa Przez aktywa rozumie się kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Wartość księgową aktywów trwałych i obrotowych można skorygować za pomocą odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w przypadku aktywów trwałych odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, oraz w odniesieniu do aktywów obrotowych odpisy aktualizujące.

• W aktywach wyodrębnione zostały dwie grupy w zależności od terminu ich realizacji, a mianowicie:

• A.     aktywa trwałe,

• B. aktywa obrotowe.

Aktywa

• Aktywa uszeregowane są według stopnia płynności, czyli tempa ich zamienialności na gotówkę, przy uwzględnieniu równocześnie rodzaju działalności i cykliczności operacji gospodarczych.

• W aktywach trwałych cykl obrotowy w przedsiębiorstwie jest dłuższy niż jeden rok, natomiast w aktywach obrotowych zawarte są pozycje odtwarzane w zasadzie w jednym cyklu. Trzeba przy tym dodać, że w grupie tej ujmuje się wszystkie aktywa związane z działalnością operacyjną firmy; w aktywach obrotowych ujęte są należności z tytułu dostaw i usług powyżej 12 miesięcy

Pasywa

Aktywa przedsiębiorstwa mogą być finansowane z różnych źródeł, ale w bilansie przedstawia się w formie:

• A.     kapitałów własnych,

• B.     zobowiązań i rezerw na zobowiązania.

Źródła finansowania aktywów, nazywane w bilansie pasywami, występują jedynie w ujęciu wartościowym.

Wszystkie pasywa muszą znajdować odbicie w aktywach, toteż globalnie sumy aktywów i pasywów są zawsze równe.

Aktywa i pasywa przedstawiają więc ten sam majątek jednostki gospodarczej, tylko z innych punktów widzenia

Pasywa

• Pasywa uszeregowane są według stopnia pilności (terminów) ich zwrotu. Proporcje podziału obu grup pasywów, czyli kapitału własnego i zobowiązań ukazują stopień zadłużenia firmy, mają kluczowe znaczenie dla oceny jej wiarygodności kredytowej i pomiaru ryzyka kredytowego badanego przedsiębiorstwa

Kapitał własny

• Kapitał (fundusz) własny składa się z kilku różnych pozycji, wyodrębnionych ze względu na źródło gromadzenia oraz możliwości rozdysponowania danego elementu kapitału własnego. Obrazuje on udział właścicieli przedsiębiorstwa w aktywach; wartościowo jest on równy aktywom netto, które ustala się przez odjęcie od aktywów ogółem zobowiązań i rezerw na zobowiązania.

Zobowiązania

• Zobowiązania, przez które rozumie się wynikające z przeszłych zdarzeń obowiązki wykonania przez jednostkę określonych świadczeń; obowiązki te powstają na mocy prawa lub zwyczaju i są określone co do kwoty, wierzyciela i terminu wymagalności;

• zobowiązania powstają także w wyniku zdarzeń, jako efekt normalnej praktyki gospodarczej, zwyczajów, dobrych stosunków gospodarczych, choć ich kwota lub termin wymagalności mogą być określone tylko drogą wiarygodnego szacunku;

• do grupy takich zobowiązań zalicza się rezerwy i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów oraz przychodów.

Zobowiązania rezerwy na zobowiązania

Na zobowiązania i rezerwy na zobowiązania przypadają:

I. Rezerwy na zobowiązania.

II. Zobowiązania długoterminowe

III. Zobowiązania krótkoterminowe.

IV. Rozliczenia międzyokresowe.

---