Glistnik jaskółcze ziele

45a] Glistnik jaskółcze ziele - Chelidonium maius

Nazwa tej rośliny pochodzi stąd, że jak głosi ludowa tradycja: kwitnie ona od przylotu do odlotu jaskółek.

Inne nazwy: glistnik pospolity, glistnik większy, Listewnik, złotnik, ziele od brodawek, żółtnik, celidonia [ta ostatnia nazwa ma związek z łacińskimi słowami: coeli donium -

dar niebios], jodyna, cyndalia.

W celach leczniczych zbiera się ziele glistnika oraz korzeń.

Substancje lecznicze: główne związki zawarte w glistniku to alkaloidy, z których najważniejsza to chelidonina. Ponadto ziele zawiera aminy biogenne, kwasy organiczne, flawonoidy i sole mineralne.

Korzenie glistnika zawierają więcej alkaloidów niż ziele, ponadto są bogate we flawonoidy i saponiny.

Działanie: rozkurczowe, żółciopędne, uspokajające, przeciwuczuleniowe.

Alkaloidy glistnika, a szczególnie chelidonina mają działanie bakteriobójcze, pierwotniakobójcze i grzybobójcze. Ponadto wykazują silne działanie rozkurczowe oraz hamują rozwój komórek

nowotworowych.

Związki te hamują wzrost drobnoustrojów w przewodzie pokarmowym i to zarówno bakterii Gram

dodatnich jak Gram ujemnych.

Znoszą stany skurczowe przywracając prawidłowe ruchy i opróżnianie pęcherzyka żółciowego, co przeciwdziała zaleganiu żółci i wytrącaniu się złogów w drogach żółciowych.

Preparaty z glistnika działają przeciwbólowo. Ich działanie jest słabsze o połowę od działania papaweryny.

Medycyna ludowa od dawna zalecała sok wypływający ze świeżych łodyg jako lekarstwo na kurzajki [brodawki].

Związki czynne zawarte w glistniku działają uspokajająco na układ nerwowy.

Wszystkie wymienione właściwości sprawiły, iż glistnik polecany jest w stanach skurczowych dróg żółciowych, w kolce wątrobowej, w zapaleniu dróg żółciowych, w kamicy żółciowej niezależnie od jej umiejscowienia.

Wyciągi z glistnika są dobrym lekiem dla ludzi, którzy przebyli operacje usunięcia pęcherzyka żółciowego, a mimo to nadal odczuwają dolegliwości.

Mogą także z powodzeniem być stosowane w leczeniu zakażeń narządów płciowych rzęsistkiem.

Uwaga: Zioło to jednak ma silne właściwości i jego nadmiar może być szkodliwy.

Uwaga: Przeciwwskazaniem do stosowania glistnika są ostre zapalenia błony śluzowej żołądka

i jelit, czynna choroba wrzodowa, jaskra i końcowy okres ciąży.

Odwar: 1/2 łyżki suszonego ziela zalać 1 szkl wody i powoli podgrzewać do zagotowania.

Gotować przez 2min, odstawić na 10min. Pić 2-3 razy dziennie po 1 łyżce.

Do przemywania narządów rodnych odwar ten trzeba rozcieńczyć dwukrotnie wodą.

Jaskółcze ziele wchodzi w skład Cholagoga II; nalewka z glistnika w skład tabletek przeciwkaszlowych Azarina, proszku Gastrochol i syropu sosnowego złożonego, a wyciąg alkaloidów glistnika w skład maści Chelifungin i żelu Chelifag.

45b] Glistnik jaskółcze ziele

Skład chemiczny: terapeutycznie czynne alkaloidy, flawonoidy, aminy [histamina, tyramina], saponiny.

Działanie: przeciw skurczom mięśni gładkich, żółciopędny, uspokajający, przeciwbakteryjny.

Zastosowanie: główny alkaloid chelidonina hamuje min. rozpad komórek [ma określone zadania cytostatyczne], ale jest toksyczny.

Ziele co jakiś czas wraca do terapii, często bada się świeżą roślinę, gdyż podczas suszenia niektóre cechy zanikają.

W lecznictwie ludowym świeżego soku używa się [w jesieni] do usuwania brodawek.

Napar z 0,5 łyżeczki ziół na 1 szkl wody. Pić 2 razy dziennie 1 szkl.

Uwaga: Glistnik wolno stosować tylko pod kierunkiem lekarza. Świeża roślina jest silnie

trująca!

45c] Glistnik jaskółcze ziele

Działanie: rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych, narządów rodnych, moczopędne.

Stosuje się go w kolkach jelitowych i wątrobowych, a także w dychawicy oskrzelowej.

Odwar: 1/2 łyżki ziela zalać 1 szkl letniej wody i ogrzewać pod przykryciem na parze przez ok. 30 min, odstawi na 10 min. Pić 3 razy dziennie po 1-2 łyżki.

Stosować w bólach jelitowych, wątrobowych, kamicy żółciowej, bolesnym miesiączkowaniu.

W oficjalnej medycynie podaje się wyciągi z glistnika w bólach wątroby, w kamicy nerkowej i żółciowej, przy wrzodach żołądka i bolesnych miesiączkach.

Uwaga: Glistnik jest silnie działającym środkiem, nie powinny go stosować

osoby chore na jaskrę.

Zbyt duże dawki mogą wywołać podrażnienia przewodu pokarmowego,

wymioty, ból żołądka. Preparaty z niego powinny być stosowane wyłącznie pod kontrolą lekarza!

45d] Glistnik jaskółcze ziele

Surowcem jest ziele i korzeń.

Właściwości trujące glistnika są spowodowane występowaniem licznych alkaloidów w soku mlecznym.

Surowce działają kojąco, znieczulająco, bakteriobójczo, przeciwskurczowo, żółciopędnie i moczopędnie.

Stosuje się je we wszystkich stanach skurczowych przewodu pokarmowego i pęcherzyka żółciowego, przy kamicy żółciowej, wrzodach żołądka, skurczu odźwiernika, kolce jelitowej i nerkowej oraz w schorzeniach pęcherza moczowego.

Zewnętrznie używa się przy gruźlicy skóry, hemoroidach i trudno gojących się ranach, do wypalania kurzajek.

Uwaga: roślina jest trująca i jej nieumiejętne stosowanie może doprowadzić do poważnych schorzeń.

45e] Glistnik jaskółcze ziele

Surowiec leczniczy: Ulistnione i kwitnące młode pędy, sok mleczny.

Roślina jest silnie trująca, ale i lecznicza. Surowiec jest bezwonny i ma paląco-gorzki smak.

Dzieciom nie wolno go zbierać, a dorośli muszą zachować ostrożność i nie dotykać rękami twarzy,

a zwłaszcza oczu. Na szczególną uwagę zasługuje gęsty, mleczny - o pomarańczowej barwie - sok, wypełniający rurki mleczne w łodygach i innych częściach glistnika.

Surowiec tego ziela, a szczególnie sok mleczny, zawierają alkaloidy, z których najważniejszą substancją jest chelidonina, sangwinaryna, saponiny, flawonoidy, enzymy oraz mało jeszcze poznany olejek lotny i inne ciała czynne, działające przeciwalergicznie, lekko narkotycznie, przeciw skurczowo. Obniżają też ciśnienie krwi. Składniki te działają częściowo przeciwbólowo i lokalnie znieczulająco, zaś sangwinaryna szczególnie bakterio- i grzybobójczo. Zabija nawet pierwotniaki.

Dzięki tym właściwościom świeży sok z glistnika służy do usuwania brodawek skórnych, zwanych kurzajkami.

Brodawki te, jak wiadomo; są pochodzenia wirusowego i mogą się przenosić na inne części ciała, a nawet na inne osoby. Zabieg ich usunięcia jest bardzo prosty.

Wystarczy wyciekającym sokiem z złamanej łodygi glistnika posmarować dokładnie brodawki (oczywiście przed zabiegiem' należy je dostatecznie zmiękczyć ciepłą wodą z mydłem i wytrzeć w ręcznik). Po kilku lub kilkunastu dniach kurzajki znikną bezpowrotnie.

Napar jaskółczego ziela może służyć do przemywania ran, przy ropnych wypryskach, grzybicach skóry i ropiejących rankach oraz do okładów. Tampony nasycone tym odwarem mają zastosowanie w niektórych chorobach kobiecych.

Dla tych właśnie celów napar glistnika sporządza się zalewając pół łyżki suszonego ziela jedną szklanką przegotowanej i ostudzonej wody, podgrzewa się nie dopuszczając do wrzenia przez 20 minut, odstawia do naciągnięcia, przecedza i stosuje bez obawy i ryzyka przedawkowania (zewnętrznie).

Wewnętrznie ze względu na trujące działanie przejawiające się w postaci palenia w ustach i przełyku,

bólem i kurczami żołądka itp. glistnik może być stosowany tylko w porozumieniu z lekarzem i według jego wskazówek, bo źle dobrane dawki wywołują zatrucia.

Zazwyczaj ziele to jest przepisywane przez lekarza w postaci gotowych preparatów lub też gotowych mieszanek ziołowych przy schorzeniach woreczka żółciowego, kamicy i zapaleniach dróg żółciowych, żółtaczce a także jako środek lekko uspokajający i uśmierzający bóle wątrobowe, wrzodów żołądka i kolki itp.

45f] Glistnik jaskółcze ziele - Chelidonium maius

Surowiec: Ziele

Skład chemiczny: Glistnik posiada bardzo bogaty skład chemiczny.

Najwięcej ciał czynnych zawierają niedojrzałe owoce - do 2,4% i korzenie - do

4% s.m. (suchej masy) rośliny; natomiast ziele zawiera około 0,5% co do celów

leczniczych w zupełności wystarcza. Substancje zapasowe w komórkach glistnika

nie mają postać skrobi, lecz formę glikogenu - charakterystyczne dla tkanek

zwierzęcych; dzięki temu glistnik jest rośliną mrozoodporną.

Oprócz wyżej wymienionych alkaloidów w zielu występują; sparteina,

oksysangwinaryna, chelirubina, chelidamina, metoksy-chelidonina, homochelidonina, korykawina, korykwileina, korykawidyna, kwas chelidonowy, kwas askorbinowy - 150-170 mg/100 g, kwas jabłkowy, kwas cytrynowy, kwas bursztynowy, karoten (15 mg), olejek eteryczny ok. 0,01%), flawonoidy, saponiny, garbniki, sole mineralne.

Glistnik jest ziołem niezmiernie cennym, wykazującym silne, szerokie, a zarazem ciekawe działanie farmakologiczne. Jego działanie jest widoczne i pewne, jeśli będzie odpowiednio stosowany.

Jaskółcze ziele działa silnie uspokajająco, nasennie, obniża napięcie mięśni gładkich i prążkowanych, zmniejsza ich pobudliwość i hamuje skurcze (widoczne uczucie odprężenia), obniża napięcie mięśni naczyń krwionośnych, powoduje ich rozszerzenie, w tym także wieńcowych, obniża ciśnienie krwi, ułatwia oddychanie, działa przeciwbólowo, przeciwuczuleniowo, znieczulająco, lekko narkotycznie, moczopędnie, przeciwobrzękowo, przeciwwirusowo, przeciwpierwotniakowo, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, silnie żółciopędnie, żółciotwórczo, przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo; reguluje, a zarazem przyśpiesza przemianę materii, reguluje wypróżnienia, odtruwa organizm, wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i trzustkowego, reguluje miesiączkowanie, likwiduje zastoje żółci, przez co zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych (niektórzy medycy uważają, iż glistnik ułatwia wydalenie drobnych kamieni i złogów żółciowych oraz piasku i kamieni moczowych; ja również to zaobserwowałem), znosi stan przedmiesiączkowy i bolesne krwawienia miesiączkowe, poprawia samopoczucie, znosi bóle jajników.

Glistnik wywiera działanie papaweryno- kodeino- i morfinopodobne. Według Aminiewa jaskółcze

ziele leczy polipowatość jelita grubego i brodawczaki pęcherza moczowego.

Wskazania: kolka żółciowa, wątrobowa, jelitowa, żołądkowa, moczowodowa, nerkowa; bóle trzustki,

kamica żółciowa i moczowa, zastoje żółci, zapalenie wątroby i pęcherzyka żółciowego, niedostateczne wydzielanie żółci, niewydolność wątroby, po wycięciu pęcherzyka żółciowego, zapalenie trzustki, nowotwory, choroba wrzodowa (zdania podzielone; osobiście nie widzę w tym przypadku chorobowym przeciwwskazań, wręcz przeciwnie), bolesna biegunka, zapalenie żołądka, skurcze odźwiernika, zaparcia, parcie na kał i mocz, skąpomocz, obrzęki, zapalenie nerek, dróg moczowych i przydatków, bolesne oddawanie kału i moczu, bóle nerek, skurcze oskrzeli (utrudnione oddychanie, astma, zadyszka, niemożność złapania tchu), dusznica bolesna, kaszel bolesny, skurcze mięśni i naczyń w kończynach (jednocześnie zażywać Dolomit!), kłucie w sercu, niedotlenienie mięśnia sercowego, nerwica i kołatanie serca, bezsenność, spięcie, zdenerwowanie, lęk, stres, wewnętrzny niepokój, nerwica żołądka i jelit, zmęczenie, osłabienie, złe samopoczucie, zaburzenia miesiączkowania i hormonalne, okres po- i przekwitania i choroby z nim związane, bóle miesiączkowe, otyłość, choroby skórne, gruźlica (glistnik zabija pałeczki), choroby alergiczne i zakaźne, reumatyzm, zapalenie płuc, choroby narządów płciowych (stany zapalne jąder, jajników), stan przedmiesiączkowy, zaburzenia trawienia, niestrawność.

Przeciwwskazania: ciąża, zaćma, jaskra, zażywanie leków w skład których wchodzi atropina i

jej podobne.

Napar: 1 łyżkę ziela zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dziennie po 100 ml (max 150 ml); dzieci powyżej 7 r. ż. - zgodnie z wagą ciała: 25-30 kg - 35 ml, 35-40 kg -50 ml, 45-50 kg - 64 ml, 3-4 razy dziennie.

Wywar: 1 łyżkę ziela zalać 2 szkl. wody; gotować 5 minut; odstawić na 20 minut; przecedzić.

Dawkować jak napar.

Alkoholatura “zimna”: pół szkl. świeżego mielonego ziela zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dziennie po 10 ml; w kolkach - 1 łyżka.

Intrakt - Intractum Chelidonii: pół szkl. świeżego i mielonego ziela zalać 400 ml gorącej wódki;

wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dziennie po 10 ml w 50 ml wody; dzieci ważące

25-30 kg - 3 ml, 35-40 kg - 4 ml, 45-50 kg - 6 ml, 3-4 razy dziennie. w 50 ml wody.

Nalewka glistnikowa - Tinctura Chelidonii: pół szkl. suchego ziela zalać 400 ml wódki; macerować

14 dni; przefiltrować. Doustnie zażywać jak Intrakt.

Leczy niektóre oporne zmiany trądzikowe. W tym celu przemywać skórę 3 razy dziennie.

Wyciąg glicerynowy z glistnika Gliceroextractum Chelidonii: każdą łyżkę pobranego świeżego lub

suchego ziela zalać 3g gliceryny płynnej i 15 ml wódki; wymieszać; wytrawiać 7 dni; przefiltrować.

Zażywać 2-3 razy dz. po 10 ml po rozcieńczeniu z dowolnym sokiem w zaparciach bolesnych, przy

kolkach i kamicy moczowej oraz żółciowej. Lek silny w działaniu!

Rp. Mikstura azulenowa

Nalewka glistnikowa - 10 ml, Nalewka melisowa - 10 ml, Nalewka serdecznikowa - 10 ml, Azulan

- 5 ml Wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 60 kropli.

Wskazania: nerwice narządowe, stres, depresja, lęk, niepokój wewnętrzny, bóle brzucha, napięcie przedmiesiączkowe, bezsenność, kolki, choroby alergiczne.

Rp. Mieszanka przeciwalergiczna i uspokajająca

Ziele glistnika - 1 łyżka, Ziele melisy - 1 łyżka, Ziele serdecznika - 1 łyżka, Kwiat rumianku - 1 łyżka

Wymieszać. 2 łyżki mieszanki zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 150 ml; dzieci ważące 25-30 kg - 53 ml, 35-40 kg - 75 ml, 45-50 kg - 107 ml, 3-4razy dziennie.

Wskazania: alergiczne choroby skóry i ogólne (np. polekowe), podniecenie nerwowe, lęk, bezsenność, nerwice, skurcze mięśni gładkich, zaburzenia trawienne, złe samopoczucie, wewnętrzny niepokój, stres.

45g] Glistnik jaskółcze ziele

Surowiec zielarski - ziele glistnika - Chelidonii Herba, korzeń glistnika - Chelidonii Radix

Skład chemiczny: ok. 20 alkaloidów izochinolinowych (m.in.: chelidoninę, berberynę, chelerotrynę, sangwirynę, protopinę i inne), kwasy organiczne (kwas chelidonowy, jabłkowy, cytrynowy) oraz pochodne kwasów fenolowych, saponiny, duże ilości soli wapniowych oraz enzymy proteolityczne.

Działanie: Chelidonina wykazuje działanie rozkurczowe na drogi żółciowe,

przewód pokarmowy i oskrzela oraz żółciopędne i słabe uspokajające.

chelerytyna i sangwinaryna wykazują działanie bakteriobójcze, pierwotniakobójcze, grzybobójcze, przeciwnowotworowe (chelidonina hamuje podziały komórek)

Używany powszechnie jako lek usuwający kurzajki (brodawki) na skórze.

Wystarczy kilka razy posmarować kurzajkę sokiem mlecznym z glistnika.

Kurzajkę uprzednio należy zmiękczyć wodą z mydłem. Działanie to wiąże się z obecnością w soku chelidoniny.

Uwaga: Zioło to w dużych ilościach lub zbyt długo stosowane jest bardzo toksyczne.

45h] GLISTNIK - JASKÓŁCZE ZIELE (Chelidonium maius)

Surowcem leczniczym jest ziele glistnika - Herba Chelidonii, a także sok ze świeżych łodyżek rośliny.

Surowiec zawiera około 20 alkaloidów izochinolinowych (w pomarańczowym soku mlecznym) m.in. chelidoninę, sangwinarynę, chelerytrynę, homochelidominę, protopinę, saponiny, aminy biogenne

(histamina, tyramina), kwasy organiczne (chelidonowy), flawonoidy, cukry redukujące, ślady olejku eterycznego, sole mineralne.

Ziele ma działanie: przeciwskurczowe, żółciopędne, uspokajające, przeciwalergiczne, cytostatyczne

(niektóre alkaloidy glistnika hamują podział komórek, a nie wyklucza się, że mogą powstrzymać rozwój niektórych nowotworów), rozkurczowe, bakteriobójcze.

Nie należy przekraczać przepisanych dawek, gdyż mogą wywołać zwiększenie kurczliwości macicy i słabe podwyższenie ciśnienia krwi, a przy dłuższym przyjmowaniu podrażnienie przewodu pokarmowego, wymioty, a nawet uszkodzenie oczu.

Świeży sok z glistnika stosowany jest zewnętrznie do usuwania brodawek.

---