Imię i nazwisko ………………………………..
Grupa …………………………………..
EGZAMIN Z OGÓLNEJ TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI
Wykładowca |
Suma punktów |
Procent |
Ocena |
A. Ceglińska |
|
|
|
M. Słowiński |
|
|
|
Lp. |
|
Liczba punktów |
1 |
|
|
2 |
Od czego zależy okres przechowywania zwierzęcych produktów nieprzetworzonych? ..................................…………………..........................................…………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ...................................……………………………………………..…………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
3 |
Gdzie w technologii żywności wykorzystywane jest: a. rozparzanie Zastosowanie:
b. gotowanie Zastosowanie: browarnictwo - gotowanie brzeczki piwnej, owocowy - rozpuszczenie cukru, usunięcie niepożądanych składników lotnych, np. dwutlenku siarki;
c. pieczenie Zastosowanie: piekarstwo, ciastkarstwo, przemysł mięsny, dania gotowe.
d. smażenie Zastosowanie: produkcja frytek, chipsów ziemniaczanych; niektóre konserwy warzywne, mięsne; niektóre wyroby cukiernicze, konfitury, dania gotowe.
|
|
4 |
Co to jest ekstrakcja. Wymienić cechy dobrego rozpuszczalnika ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
5 |
Co to jest krystalizacja? Od czego zależy jej prędkość? Krystalizacja Jest to wydzielenie fazy stałej z roztworu lub substancji stopionej w postaci kryształów. Jest ona wynikiem łączenia się jonów lub cząsteczek w uporządkowaną strukturę zwaną siatką krystaliczną. Prędkość krystalizacji (prędkość powstawania kryształów i prędkość ich wzrostu) zależy od:
Szybkość krystalizacji i zdolność do krystalizacji danej substancji mogą przybierać wartości maksymalne w różnych temperaturach (prowadząc krystalizację w różnych temperaturach można uzyskać różną ilość i różną wielkość kryształów). Duża prędkość tworzenia kryształów - produkt drobnokrystaliczny. Duża prędkość narastania kryształów - produkt grubokrystaliczny. Rekrystalizacja - wzrost kryształów wskutek rozproszenia się małych kryształów, przy utrzymującym się stałym przesyceniu. Krystalizacja jest prowadzona w krystalizatorach: z chłodzeniem, z odparowaniem rozpuszczalnika.
|
|
6 |
Jaki jest cel stosowania aglomeracji w technologii żywności? Jaki jest warunek możliwości jej realizacji? Aglomeracja żywności suszonej Aglomerowane produkty spożywcze są: sypkie, wygodne w użyciu i transporcie, niepylące, łatworozpuszczalne, tworzą zawiesiny bez konieczności podgrzewania i mieszania. Aglomeracje żywności suszonej przeprowadza się przez:
Warunek aglomeracji - nawilżenie produktu; czas i stopień nawilżania zależą od rozpuszczalności proszku, gdy duża - nawilżanie krótkie.
|
|
7 |
Do czego wykorzystywana jest w technologii żywności hydroliza w środowisku kwaśnym?
Głównie przy produkcji: syropów skrobiowych, glukozy, przypraw bulionowych.
Ogrzewanie mleczka krochmalowego o zawartości 35-38% skrobi 0,1-0,4% HCl, w autoklawach przy nadciśnieniu 0,1-0,2MPa (temp. 120-130ºC; bezpośrednie wprowadzenie pary), czas 30-50min; Otrzymuje się cukier skrobiowy zawierający dekstryny - 50% maltozę i glukozę; hydrolizat neutralizuje się; odbarwia, filtruje i zagęszcza do 80% s.s.
Łagodna hydroliza w wodnym roztworze sacharozy pod wpływem HCl w temp. 80ºC przez 2-3h; po tym czasie neutralizacja; dobarwienie i aromatyzacja; po ewentualnym zaszczepieniu kryształkami i sporadycznym mieszaniu produkt się zestala;
Podczas gotowania wodnego roztworu laktozy z dodatkiem 0,1-0,2N HCl przez kilka godzin; hydrolizat neutralizuje się, odbarwia, zagęszcza w wyparkach.
Wykorzystanie tanich surowców często odpadowych. Proces prowadzi się w kwasoodpornych autoklawach. Przerwanie wiązań peptydowych; ogrzewanie w środowisku o pH 2-3 (dodatek 13% HCl lub 25% H2SO4) pod zwiększonym ciśnieniem 0,2-0,3MPa przez 1,5-3h.
|
|
8 |
Co to jest fermentacja mlekowa? W wytwarzaniu jakich produktów spożywczych znalazła ona zastosowanie? ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
9 |
Wady i zalety opakowań metalowych. Zalety: wytrzymałość mechaniczna, odporność na działanie wysokich temperatur, łatwość formowania
Wady: podatność na korozję i inne reakcje chemiczne wynikające z kontaktu produktu
|
|
10 |
Co to jest ługowanie? Przy wytwarzaniu jakich produktów spożywczych jest ono wykorzystywane? Ługowanie, odmiana ekstrakcji, metoda wydzielania składników ciekłych lub stałych z materiałów stałych. Ługowanie polega na zetknięciu materiału stałego z rozpuszczalnikiem (ekstrahentem), a następnie na oddzieleniu roztworu zawierającego rozpuszczone składniki (ługi) od stałej pozostałości. |
|
Lp. |
|
Liczba punktów |
1 |
Co to jest filtracja? Podać pięć przykładów wykorzystywana filtracji w technologii żywności Filtracja - operacja polegająca na zatrzymaniu stałych (niekiedy ciekłych) cząstek - zawiesin - na porowatej przegrodzie (filtrze), a przepuszczeniu cieczy lu b gazu, stanowiących ośrodek dyspersyjny. Oddzielenie cząstek fazy rozproszonej od razy rozpraszającej. Zastosowanie:
|
|
2 |
Od czego zależy okres przechowywania zwierzęcych produktów nieprzetworzonych? ..................................…………………..........................................…………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ...................................……………………………………………..…………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
3 |
|
|
4 |
Co to jest ekstrakcja. Wymienić cechy dobrego rozpuszczalnika Ekstrakcja jest to metoda rozdzielania składników mieszaniny między dwie nie mieszające się fazy wykorzystująca selektywną rozpuszczalność jednego lub kilku składników w jednej z faz. Ekstrakcja rozpuszczalnikiem jest to proces wyodrębniania substancji z mieszaniny lub roztworu w innym rozpuszczalniku albo z fazy stałej przez przeniesienie jej do fazy ciekłej. Ekstrakcja może służyć do usuwania z mieszanin niepożądanych domieszek lub zanieczyszczeń. Ten ostatni proces nazywa się przemywaniem. Cechy rozpuszczalnik: *niewielka wzajemna rozpuszczalność obu faz - ekstrahowanej i ekstrahującej, *duża rozpuszczalność ekstrahowanej substancji, pożądana niewielka rozpuszczalność innych składników mieszaniny, *duża wartość stałej podziału (uwaga 14), *duża różnica ciężarów właściwych obu faz, *trwałość substancji w roztworze, *duża czystość i trwałość, *małą skłonność do tworzenia emulsji (uwaga 15), *mała lepkość, *łatwość i bezpieczeństwo manipulacji, *łatwość usunięcia z roztworu.
|
|
Lp. |
|
Liczba punktów |
|
1 |
Jaka jest różnica w konstrukcji wirówki filtracyjnej i sedymentacyjnej? Proszę podać przykłady zastosowania.
Bęben osadzony na wale obrotowym ma pełne ściany boczne; wewnątrz zamontowane są talerze ułatwiające rozdział faz. Wykorzystanie: usuwanie zawiesin z soków owocowych i wina, oddzielenie tłuszczu od mleka pełnego.
Bęben osadzony na wale obrotowym ma ściany boczne perforowane pokryte materiałem filtracyjnym. W czasie wirowania ciecz przesącza się przez materiał i odpływa do przestrzeni między bębnem a obudową; faza stała zatrzymywana jest wewnątrz bębna. Wykorzystanie: oddzielenie wody sokowej z surowego mleczka krochmalniczego, oddzielenie wykrystalizowanego cukru od melasy
|
|
|
2 |
Co to jest HACCP? HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Points) - System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli, zwany dalej „systemem HACCP” - postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności przez identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń z punktu widzenia wymagań zdrowotnych żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów produkcji i obrotu żywnością produktami spożywczymi; system ten ma również na celu określenie metod eliminacji lub ograniczania zagrożeń oraz ustalenie działań korygujących |
|
|
3 |
|
|
|
4 |
Jaki wpływ na przebieg poniższych reakcji w żywności mają temp. -20 i +120 oC:
Reakcje Temperatura -21 oC Temperatura +110 oC
mikrobiologiczne
chemiczne
Enzymatyczne
|
|
|
5 |
|
|
|
6 |
|
|
|
7 |
|
||
8 |
Od czego zależy okres przechowywania roślinnych produktów nieprzetworzonych? …………………………………....................……………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ..............................................................…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ...............................................…………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
|
9 |
Wady i zalety opakowań szklanych.
Zalety: gładkość powierzchni, nienasiąkliwość, odporność na czynniki chemiczne, brak wpływu na smak i zapach zapakowanego produktu, możliwość wielokrotnego użycia. Wady: mała wytrzymałość mechaniczna i termiczna, duża masa jednostkowa, słabe przewodnictwo cieplne, konieczność stosowania dodatkowego opakowania ochronnego.
|
|
|
10 |
Gdzie w technologii żywności wykorzystywana jest neutralizacja? Neutralizacja ma na celu korygowanie kwasowości do wymaganego pH; dodatek NaOH, Ca(OH)2, Na2CO3' Wykorzystywana głównie w:
|
|
Lp. |
|
Liczba punktów |
1 |
|
|
2 |
|
|
3 |
Co to jest i gdzie w technologii żywności są wykorzystywane: a. chłodzenie CHLODZENIE- wymiana ciepla miedzy produktami spożywczymi a osrodkiem chłodzącym.Towarzyszt temu odparowanie pewnej ilości wody i przenoszenie ciepla z głębszych warstw na powierzchnie. Obniza się temperature nie przekraczając punktu zamarzania. W czasie chłodzenia stosuje się temperature +4 do 0 st. C
b. zamrażanie ZAMRAŻANIE- obniżenie temperaury produktu do temperatury niższej niż punkt zamrazania danego roztworu. Tworza się krysztaly lodu na skutek zamrozenia wody
Mrożenie i chłodzenie kriogeniczne znajduje zastosowanie w niemal każdej branży przemysłu spożywczego: *Nabiał:
|
|
4 |
|
|
5 |
Jakie formy drobnoustrojów niszczone są przez: a. pasteryzację Pasteryzacja niszczy gronkowce, enterotoksyn nie. Najczęściej zakażenie gronkowcami następuje po pasteryzacji (wtórne zakażenie). b. sterylizację- Sterylizacja jest skuteczniejszą metodą oczyszczania niż dezynfekcja (odkażanie), która niszczy tylko formy wegetatywne drobnoustrojów. c. tyndalizację- prowadzi do pełnej jałowości- niszczy formy wegetatywne i przetrwalne drobnoustrojów |
|
6 |
Co to jest emulgator? Proszę podać przykłady emulgatorów naturalnych i sztucznych stosowanych w technologii żywności. Emulgator - substancja zdolna do obniżania napięcia powierzchniowego na granicy faz; zapobiega zlewaniu się kuleczek fazy wewnętrznej. Grupa polarna emulgatora - zwrócona do fazy hydrofilowej (wodnej) Grupa niepolarna - zwrócona do fazy hydrofobowej (olejowej) Emulgatory:
sztuczne: mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych, cytrynian sodu, fosforany |
|
7 |
Jaki jest cel stosowania aglomeracji w technologii żywności? Jaki jest podstawowy warunek jej realizacji? Ułatwienie użycia i tenspostu produktów, produkty aglomerowane SA sypkie, niepylace, łatwo rozpuszczalne, tworza zawiesiny bez konieczności podgrzewania i mieszania. Przeprowadza się ja przez granulowanie, brykietowanie, tabletkowanie. Warunkiem jest- nawilżenie produktu, czas i stopien nawilżenia zależą od rozpuszczalności proszku.
|
|
8 |
Od czego zależy okres przechowywania zwierzęcych produktów nieprzetworzonych? …………………………………....................……………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ..............................................................…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ...............................................…………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
9 |
|
|
10 |
|
|
Lp. |
|
Liczba punktów |
1 |
Co to jest sterylność handlowa? Sterylność handlowa lub techniczna Zniszczenie wszystkich enzymów, toksyn, drobnoustrojów chorobotwórczych oraz zredukowanie mikroflory saprofitycznej (łącznie z ich formami przetrwalnikowymi) do określonej, dostatecznie małej liczby, zaakceptowanej ze względu na bardzo rzadkie dopuszczalne ryzyko zepsucia sterylizowanej żywności (1 opakowanie na 10000 op.) Ustalenie dawki cieplnej w sterylizacji handlowej
|
|
2 |
Co to jest temperatura krioskopowa? Temperatura krioskopowa - temperatura, w której rozpoczyna się tworzenie kryształków lodu. W zamrażalnictwie właściwym produkty zamrażane są szybko w temperaturze od -20°C do -35°C i następnie przechowywane w temperaturze -10 do -20°C.
|
|
3 |
Jaki zakres temperatur wykorzystywany jest przy:
*minusowe -10 do -20°C (utrwalanie)
Który z tych procesów i dlaczego pozawala na dłuższe przechowywania żywności nieprzetworzonej? ............................……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ..................………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. .......................………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
4 |
Jaki jest wpływ niskich temperatur (poniżej -20 oC) na przebieg reakcji: - mikrobiologicznych …………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. - chemicznych……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………. - enzymatycznych…………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
5 |
|
|
6 |
Co to jest aglomeracja? ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
7 |
Przy wytwarzaniu jakich artykułów spożywczych wykorzystywana jest hydroliza kwasowa? Hydroliza w środowisku kwaśnym Głównie przy produkcji: syropów skrobiowych, glukozy, przypraw bulionowych.
Ogrzewanie mleczka krochmalowego o zawartości 35-38% skrobi 0,1-0,4% HCl, w autoklawach przy nadciśnieniu 0,1-0,2MPa (temp. 120-130ºC; bezpośrednie wprowadzenie pary), czas 30-50min; Otrzymuje się cukier skrobiowy zawierający dekstryny - 50% maltozę i glukozę; hydrolizat neutralizuje się; odbarwia, filtruje i zagęszcza do 80% s.s.
Łagodna hydroliza w wodnym roztworze sacharozy pod wpływem HCl w temp. 80ºC przez 2-3h; po tym czasie neutralizacja; dobarwienie i aromatyzacja; po ewentualnym zaszczepieniu kryształkami i sporadycznym mieszaniu produkt się zestala;
Podczas gotowania wodnego roztworu laktozy z dodatkiem 0,1-0,2N HCl przez kilka godzin; hydrolizat neutralizuje się, odbarwia, zagęszcza w wyparkach.
Wykorzystanie tanich surowców często odpadowych. Proces prowadzi się w kwasoodpornych autoklawach. Przerwanie wiązań peptydowych; ogrzewanie w środowisku o pH 2-3 (dodatek 13% HCl lub 25% H2SO4) pod zwiększonym ciśnieniem 0,2-0,3MPa przez 1,5-3h |
|
8 |
Od czego zależy okres przechowywania zwierzęcych produktów nieprzetworzonych? …………………………………....................……………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ..............................................................…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ...............................................…………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. |
|
9 |
|
|
10 |
Co to jest przeestryfikowanie? Do czego jest ono wykorzystywane? Jest to wymiana reszt kwasowych w triacyloglicerolach, prowadząca do innego ich rozmieszczenia. Uzyskuje się nowe tłuszcze o dobrej jakości odżywczej i korzystnych cechach biochemicznym i fizycznym; powodują one zmniejszenie wartości odżywczej, zdrowotnej, organoleptycznej.
|
|