Litosfera obejmuje: skorupę ziemską
Strefa nieciągłości Moho rozdziela: płaszcz zewnętrzny (górny) i litosferę. Powierzchnię nieciągłości rozgraniczają we wnętrzu Ziemi materiały które różnią się własnościami fizycznymi (zwł. Gęstością) i składem chemicznym.
Procesy endogeniczne wywołane są czynnikami: wewnętrznymi (endogenicznymi). Czynniki te mają swe źródła we wnętrzu Ziemi i są to działania sejsmiczne (trzęsienia Ziemi), wulkaniczne, plutonizm, ruchy płyt tektonicznych i ruchy górotwórcze (orogenezy)
Plutonizm, wulkanizm, metamorfizm i ruchy epejrogeniczne, orogenezy i trzęsienia Ziemi to procesy: endogeniczne
Procesy egzogeniczne to: wietrzenie mechaniczne i chemiczne, grawitacyjne ruchy masowe, erozja i akumulacja eoliczna (wietrzenia), rzeczna, jeziorna, lodowców i lądolodów, wód morskich i oceanicznych.
Skały magmowe powstają w wyniku: procesów endogenicznych, czyli wewnętrznych na drodze krystalizacji z magmy (płynnego stopu krzemianowego) występującej w głębszych strefach skorupy ziemskiej)
Gradient geotermiczny to: wielkość określająca przyrost temp. Na jednostkę przyrostu głębokości wew. Ziemi. Wyznaczana na określonym obszarze i dla określonego przedzialu głębokości. Średni stopień ziemski wynosi 30 C/1km.
Stopień geotermiczny jest to: głębokość (mierzona w metrach), na której temperatura wzrasta o 1°C w stosunku do punktu początkowego.
W Europie przyjmuje się średni stopień geotermiczny: 33 m/ 1°C.
Przyjmuje się, że temperatura wzrasta zgodnie ze stopniem geotermicznym poniżej:
Główną metodą, która pozwoliła na rozpoznanie wnętrza Ziemi jest: izotopowa, radiometryczna, stratygraficzna, paleontologiczna (biostratygraficzna)
Skorupa ziemska pod oceanami w stosunku do skorupy ziemskiej pod kontynentami jest:
Sial to nazwa: najbardziej zewnętrznej warstwy skorupy ziemskiej, tworzy kontynenty (w. granitowa), bogata w krzem i glin.
Sima to nazwa: podściela sial (w. bazaltowa), bogata w krzem i magnez.
Strefa nieciągłości Conrada rozdziela: sial i simę
Płaszcz Ziemi znajduje się poniżej: litosfery
Termin regresja w geologii oznacza: wycofanie się morza z poprzednio zalanych terenów. Zachodzi wskutek ruchów pionowych skorupy ziemskiej albo ruchów eustatycznych, spowodowanych globalnym ochłodzeniem się klimatu. Regresja jest przeciwieństwem transgresji morskiej.
Termin transgresja w geologii oznacza: stopniowe zalewanie powierzchni lądu przez morze. Przyczyną transgresji są pionowe ruchy skorupy ziemskiej (zapadanie się lądu) lub podnoszenie się poziomu morza (ruchy eustatyczne), wskutek globalnego ocieplenia się klimatu. W efekcie powstaje nowa linia brzegowa a morze zwiększa swój obszar.
Ruchy epejrogeniczne skorupy ziemskiej to: proces endogeniczny, (lądotwórcze, powolne) - długotrwałe pionowe ruchy skorupy ziemskiej powodujące wydźwignięcie lądu lub obniżanie dna oceanicznego, a właściwie ruchy wypiętrzające gotowy już blok kontynentalny. Powodują podnoszenie lub obniżanie lądów, a poprzez to transgresję (zalewanie) i regresję (cofanie się) mórz.
Ruchy epejrogeniczne są spowodowane czynnikami:
Skały magmowe ze względu na proces powstania dzielimy na: głębinowe (plutoniczne), intruzyjne, wulkaniczne
Ze względu na proces powstania, skały ogólnie dzielimy na: magmowe, osadowe, metamorficzne (przeobrażone)
Ruchy lądotwórcze inaczej nazywamy: epejrogeniczne
Ruchy górotwórcze inaczej nazywamy: Orogeneza, ruchy orogeniczne, górotwórczość, fałdowanie
Trzęsienie Ziemi to:
Hipocentrum trzęsienia Ziemi to: ognisko trzęsienia ziemi
Epicentrum trzęsienia Ziemi to: rzut pionowy hipocentrum
Obszar wokół epicentrum gdzie odczuwa się najbardziej trzęsienie Ziemi nosi nazwę: obszar epicentralny
Skala Richtera mierząca siłę trzęsienia Ziemi jest skalą: logarytmiczną
Diastrofizm oznacza: wszystkie procesy które powodują ruchy i deformacje skał litosfery.
Orogeneza oznacza: ruchy górotwórcze
poza okresem prekambru, gdzie cała litosfera podlegała ciągłym ruchom górotwórczym w całej historii Ziemi wyróżniamy orogenezy: kaledońska, hercyńska, alpejska
Góry które powstały w orogenezie alpejskiej na terenie Polskie to: Karpaty
Góry które powstały w orogenezie kaledońskiej na terenie Polskie to: Sudety. G. Świętokrzyskie
Góry które zostały odmłodzone w orogenezie waryscyjskiej na terenie Polskie to: Sudety?
Teoria tektoniki płyt litosfery kontynentów wyjaśnia przyczyny ruchów: górotwórczych
Siły, które powodują przesuwanie się płyt litosfery nazywamy:
strefa, w której następuje odsuwanie się od siebie płyt litosfery nazywa się:
strefa, w której następuje wsuwanie jednej płyty litosfery pod drugą nazywa się:
siedem głównych płyt litosfery to: afrykańska, antarktyczna, eurazjatycka, indoaustralijska, pacyficzna, północnoamerykańska, południowoamerykańska
Termin deformacje ciągłe oznacza: deformacje tektoniczne bez przerwania ciągłości warstw (monoklina, fałdy, płaszczowiny)
zmiany i zaburzenia w pierwotnym ułożeniu skał wywołane ruchami skorupy ziemskiej to:
fałdy są grupie deformacji: ciągłych
Uskok reprezentuje deformację: nieciągłą
Deformacje nieciągłe to: warstwy ulegają pękaniu (spękania, uskoki, rowy i zręby tektoniczne)
Strop to: górna powierzchnia warstwy
Spąg oznacza: dolną powierzchnię warstwy
Miąższość warstwy to: odcinek prostopadły między stropem i spągiem
Azymut biegu warstwy to: bieg warstwy, rozciągłość, azymut krawędzi powstałej z przecięcia płaszczyzny poziomej z powierzchnią warstwy, kąt między kierunkiem północnym a linią biegu.
upad warstwy to: kąt dwuścienny pomiędzy płaszczyzną poziomą a powierzchnią warstwy
Warstwę, która ma upad 00 nazywamy:
Warstwę, która ma upad 900 nazywamy:
linia biegu czyli rozciągłość warstwy to: krawędź powstała z przecięcia płaszczyzny poziomej z powierzchnią warstwy.
Warstwa nachylona ma upad:
Jądro fałdu to: część wewnętrzna fałdu
Skrzydło fałdu to: część pomiędzy łękiem a siodłem
Przegub fałdu to: odcinek fałdu o największym przegięciu, odc. Ławicy o największej krzywiźnie
Oś fałdu to: linia biegnąca wzdłuż przegubu w połowie jego wysokości
Na monoklinie warstwy ułożone są: w jednym kierunku i pod jednakowym kątem
Zrzut uskoku to: odległość między skrzydłem wiszącym a skrzydłem zrzuconym
Upad uskoku to:
W uskoku normalnym powierzchnia ślizgu nachylona jest w kierunku skrzydła: zrzuconego
W uskoku odwróconym powierzchnia ślizgu nachylona jest w kierunku skrzydła: wiszącego
W uskoku pionowym powierzchnia ślizgu jest: pionowa
Spękanie jest to: powierzchnia nieciągłości mechanicznej utworzona przez pęknięcie, czyli przerwanie ciągłości skały, bez makroskopowo dostrzegalnego przemieszczenia wzdłuż tej powierzchni.
90 % trzęsień Ziemi jest pochodzenia: tektonicznego
69. Cios
jest to: zbiór spękań seryjnych wykazujących pewne uporządkowanie geometryczne o odstępach co najmniej kilku centymetrów. Najczęściej spotykane zjawisko spękaniowe w tektonice.
70. Skała składa się z fazy: stałej, ciekłej, gazowej (ośrodek trójfazowy)
71. Magma jest to: płynny lub gazowo-płynny stop pierwiastków i związków chemicznych występujący w litosferze i płaszczu Ziemi.
72. Lawa to magma: wydobywająca się na powierzchnię Ziemi.
73. Batolit jest to forma występowania skał: plutonicznych
75. Dajka to intruzja: niezgodna; to intruzja o dwóch ścianach równoległych do siebie, biegnących w poprzek warstw. Ma ona małą szerokość w stosunku do długości. Dajki mogą być dość krótkie, ale często ciągną się kilometrami.
76. Rozpoznanie skały polega na określeniu: 1. Barwa skały (i wynikający z niej chemiom skały), 2. Struktura (i wynikająca z niej geneza), 3. Tekstura, 4. Skład mineralny (z charakterystyka podstawowych cech obserwowanych w skale minerałów), 5. Nazwa skały
77. Tekstura skały to: określa sposób rozmieszczenia minerałów w skale. Pojęcie to obejmuje takie cechy jak:
Cechy uporządkowania składników skały, Stopień wypełnienia przestrzeni skalnej
78. Schemat dyferencjacji magmy Bowena pokazuje:
79. Rodziny skał magmowych wydzielone są na podstawie zawartości w skałach: krzemionki
80. Bazalt jest skałą: magmową wylewną
81. Granit jest skałą: magmową głębinową
82. Andezyt jest skałą z rodziny: diorytu
83. Obsydian ma strukturę: skrytokrystaliczną
84. Rodzina skał magmowych zawierająca od 50% do 60% krzemionki to: r. diorytu
85. Największe złoża skał magmowych występują w Polsce: na Dolnym Śląsku
86. Skały osadowe występują głównie w formie:
87. Wietrzenie jest to proces: rozpadu skał i minerałów pod wpływem czynników fizycznych i chemicznych
88. Wietrzenie fizyczne następuje pod wpływem czynników takich jak: temperaturaorganizmy żywe, korzenie, działalność wody,
89. Wietrzenie chemiczne następuje pod wpływem czynników takich jak: woda opadowa (zawierająca gazy z atmosfery)
90. Strefa przemarzania w Polsce kształtuje się do głębokości: 0.8 - 1.4 m
91. Zwietrzelina jest produktem: wietrzenia na lądzie fizycznego i chemicznego (działających równocześnie)
92. Eluwia są produktem: wietrzenia skał; część materiału która zostaje na miejscu
93. Rumosze i gołoborza są produktem: wietrzenia na lądzie pod wpływem dezintegracji blokowej; nagromadzenie luźnych okruchów skalnych
94. Gleba jest produktem: wietrzenia na lądzie, wszędzie, warstwa wietrzeliny jest wystawiona bezpośrednio na działanie klimatu i atmosfery przy współudziale świata organicznego, zawiera dużo humusu.
95. wietrzenie chemiczne wapieni nosi nazwę:
96. Młode stadium krasu charakteryzuje się: brakiem więzi hydraulicznej między formami
97. Dojrzałe stadium krasu charakteryzuje się: więzią hydrauliczną
98. Starcze stadium krasu charakteryzuje się: pojawianiem się cieków powierzchniowych
99. Organy krasowe jest to forma krasu, którą można rozpoznać metodami:
100. Deflacja jest to: wywiewanie
101. Korazja jest to: rysowanie skały przez piasek unoszony przez wiatr
102. Twórcza działalność wiatru to: akumulacja - wydma, less
103. Barchan jest to: forma wydmy
104. Obszar podlegający wpływom lodowca nazywa się: strefa peryglacjalna
105. Górna część lodowca górskiego nazywa się: pole firnowe
106. Środkowa część lodowca górskiego nazywa się: jęzor
107. Dolna część lodowca górskiego nazywa się: czoło lodowca
108. Wodnolodowcowe (fluwioglacjalne) formy erozyjne są to: rynny polodowcowe, pradoliny
109. Wodnolodowcowe (fluwioglacjalne) formy akumulacyjne są to: ozy, kemy, sandry
110. Maksymalny zasięg lądolodu wyznacza:
111. Formy akumulacji lodowcowej to: moreny, bruk morenowy, eratyki (głazy narzutowe), drumliny
112. Aluwia to osady: rzeczne
113. Najmłodszy taras rzeczny jest położony: niżej od tarasu starszego
114. Tarasy akumulacyjno-erozyjne powstają w wyniku:
115. Klif jest wynikiem erozji: morskiej
116. Próba wałeczkowania służy do makroskopowej oceny: spoistości gruntu; granicy plastyczności i granicy spoistości
117. W wyniku diagenezy piasków powstają: piaskowce (spoiste skały)
118. Która skała jest najstarsza:
119. Strefa całkowitego nasycenia wodą podziemną nazywa się strefą: saturacji
120. Wapienie organiczne powstały w wyniku: nagromadzenia szczątków organicznych
121. W wyniku sedymentacji morskiej w strefie abisalnej tworzą się: osady pelagiczne; czerwony ił głębinowy, muły okrzemkowe, głębokomorskie utwory piaszczyste
122. Najbliżej brzegu znajduje się strefa sedymentacji morskiej: litoralna
123. Najgłębiej znajduje się strefa sedymentacji morskiej: abisalna
124. Torf jest wynikiem akumulacji: bagiennej
125. Less jest skałą okruchową: eolityczną
126. Sól kamienna jako skała chlorkowa nazywa się: halityt
127. Skały siarczanowe to: gipsy
128. Osady fliszowe to naprzemianległe warstwy: zlepieńców, piaskowców, mułowców, iłowców
129. Głównymi czynnikami metamorfizmu są: procesy endogeniczne; wysoka temperatura, ciśnienie, składniki ciekłe i gazowe; magma, roztwory i gazy pomagmowe, czas.
130. Strefa najsłabszego metamorfizmu nazywa się: epizona
131. Strefa najsilniejszego metamorfizmu nazywa się: katazona
132. Marmury powstały w wyniku metamorfizmu: kontaktowego
133. Bentonit jest produktem wietrzenia: podmorskiego
134. Według normy PN-86/B-02480
grunt skalisty to: skały magmowe, osadowe, metamorficzne; miękkie
135. Według normy PN-86/B-02480
grunt nieskalisty to: kamieniste, gruboziarniste, drobnoziarniste
136. Deluwia to osady będące wynikiem: erozji deszczowej, akumulacji drobnych cząstek mineralnych
137. Koluwia to osady będące wynikiem: przemieszczania mas ziemnych w procesie osuwiskowym
138. Według normy PN-86/B-02480 wydziela się następujące grupy utworów nieskalistych: kamieniste, gruboziarniste, drobnoziarniste
139. Według normy PN-86/B-02480 wydziela się następujące grupy gruntów: kamieniste, gruboziarniste, drobnoziarniste
140. Podstawowym kryterium podziału gruntów jest: uziarnienie
141. Do określenia rodzaju gruntów drobnoziarnistych według uziarnienia, stosuje się klasyfikację opartą na trzech najdrobniejszych frakcjach: piasek, glina, ił
142. trójkąt Fereta przedstawia: podział mineralnych utworów zwykłych na grupy i podgrupy granulometryczne
143. najwięcej (procentowo) piasku zawiera grunt o nazwie: piasek
144. Grunt niespoisty zawiera frakcji iłowej poniżej: 2%
145. Analizę sitową stosujemy do oznaczania składu granulomertycznego dla gruntów: mineralnych (piasek drobny, średni, żwirowaty, utwory żwirowe lub kamieniste); żwirów i piasków o uziarnieniu powyżej 0.07 mm
146. Analizę areometryczną stosujemy do oznaczania składu granulomertycznego dla gruntów: mineralnych (gliniaste i powyżej 80% piasku); spoistych zawierających dużą część cząstek mniejszych od 0.07 mm
147. Uziarnienie gruntu (skład granulometryczny) określa : procentową zawartość poszczególnych frakcji w stosunku do ciężaru całej próbki badanego gruntu.
148. Porowatość to: wyraża stosunek objętości porów w próbce gruntu do jej całkowitej objętości.
149. Porowatość otwarta jest wtedy gdy:
150. Porowatość zależy od: uziarnienia; ułożenia ziaren
151. Powierzchniowe ruchy masowe zachodzą pod wpływem siły: ciężkości
152. Proces soliflukcji polega na: spełzywaniu na zboczach, które są stale lub okresowo zamarznięte (w obszarach polarnych i wysokogórskich)
153. Piargi to nazwa: stożka usypiskowego, powstającego u wylotu żlebu
154. Osuwisko tworzy się w wyniku przekroczenia wytrzymałości skał na: ścinanie wzdłuż dowolnej (ale ciągłej) powierzchni zwanej powierzchnią poślizgu
155. Osuwanie przebiega po powierzchni zwanej powierzchnią: poślizgu
156. Osuwisko konsekwentne to takie: które powstaje w wyniku ruchu mas skalnych po jakiejś powierzchni strukturalnej; pow. Poślizgu rozwija się wzdłuż naturalnej płaszczyzny geologicznej, jaką może być płaszczyzna oddzielająca litą skałę od zwietrzeliny, płaszczyzna warstwowa lub szczelinowa (i tutaj się wymienia dużo nikomu do szczescia nie potrzebnych rodzajów tych konsekwentnych;p)
157. Osuwisko asekwentne to takie: które tworzą się w jednorodnych niewarstwowych utworach (glinach pylastych, iłach, piaskach, itp.).
158. Osuwisko insekwentne to takie: tworzą się gdy osunięcie nastąpi w poprzek lub skośnie do powierzchni strukturalnych
159. Najwięcej osuwisk w Polsce występuje w: Karpatach
160. Inklinometr służy do: identyfikuje prędkości ruchów przemieszczeń osuwiskowych pod powierzchnią gruntu przy jednoczesnych pomiarach piezometrycznych zmiany poziomu gruntu; precyzyjne określenie głębokości, wielkości, szybkości i kierunku ruchu.
161. Niecka osiadania jest deformacją: ciągłą
162. Zapadlisko jest deformacją: nieciągłą
163. Mapa zakryta jest to mapa: utworów powierzchniowych
164. Mapa odkryta jest to mapa: bez utworów czwartorzędowych
165. Mapa półzakryta jest to mapa: z niektórymi utworami czwartorzędowymi, np. aluwia holoceńskie
166. Izohipsa jest to linia: łącząca punkty o jednakowej wysokości
167. Izobata jest to linia: łącząca punkty o jednakowej głębokości
168. Miąższość pozorna jest to: odległość pomiędzy stropem i spągiem warstwy mierzona wzdłuż linii powierzchni terenu.
169. Dokumentację geologiczno-inżynierską należy wykonać zgodnie z obowiązującymi przepisami dla: 1.określenia warunków geologicznych dla potrzeb zagospodarowania przestrzennego, 2.ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych, obiektów budownictwa wodnego, inwestycji liniowych, 3.bezzbiornikowego magazynowania substancji składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, 4.składowania odpadów na powierzchnii.
170. Metoda sejsmiczna opiera się na właściwościach skał: prędkość rozchodzenia się fali akustycznej
171. Metoda elektrooporowa opiera się na właściwościach skał: różne przewodnictwo elektryczne gruntu
172. Dokumentacja geologiczno-inżynierska składa się z: części opisowej, graficznej, tabelarycznej
173. Woda higroskopijna jest to woda: zaadsorbowana przez składniki skały, bezpośrednio z pary wodnej zawartej w powietrzu. Tworzy ona na cząstce skalnej warstewkę o grubości rzędu setnych lub tysięcznych części milimetra. Woda ta nabiera cech fizycznych cząstki skalnej, zamarza w temperaturze ok. -78 st. C, nie ma właściwości rozpuszczających, nie przekazuje ciśnienia hydrostatycznego i nie przemieszcza się pod wpływem siły grawitacji.
174. Woda błonkowa jest to woda: trwale związana woda z otoczek dyfuzyjnych. Tworzy ona zewnętrzną otoczkę ziaren mineralnych, bezpośrednio przylegającą do warstewki wody higroskopijnej.
175. Woda kapilarna jest to woda: czyli włoskowata jest postacią przejściową między wodą słabo związaną a wodą wolną. Występuje w gruntach w 3 postaciach: właściwej, zawieszonej i kapilarnej wody naroży porów.
176. Woda wolna podlega działaniu siły: grawitacji
177. Zwierciadło swobodne to: zwierciadło charakteryzujące się tym, że ciśnienie w każdym punkcie na jego powierzchni odpowiada ciśnieniu atmosferycznemu.
178. Zwierciadło napięte to: naporowe, znajduje się pod ciśnieniem wyższym od atmosferycznego.
179.
Zwierciadło piezometryczne to: ustala się na pewnym poziomie po nawierceniu otworu
180. Sufozja jest to: działanie wody polegające na wymywaniu drobniejszych cząstek gruntu lub ziaren szkieletu mineralnego pod wpływem przepływającej przez ten grunt wody.
181. Upłynnianie gruntu jest to: dalsze wymywanie ziaren szkieletu gruntowego (po sufozji), wzrasta wtedy spadek hydrauliczny,
182. Kolmatacja jest to: przeciwieństwo sufozji, czyli zagęszczanie gruntów przez osadzanie się w porach drobnych ziaren mineralnych lub cząstek na skutek zmniejszenia się spadku hydraulicznego lub związanej z nim mniejszej prędkości przepływu wody podziemnej. Proces ten powoduje zmianę fizycznych i wytrzymałościowych własności gruntów.
183. Prawo Darcy'ego mówi: Q = kIF (ilość przepływającej wody = współczynnik filtracji * spadek hydrauliczny * powierzchnia przekroju), prędkość filtracji v = Q/F => k=v/I
184. Jednostką przepuszczalności jest : 1 D (Darcy); Q = F*v (ilość wody przepływająca przez przekrój hydrauliczny w określonej jednostce czasu przy określonym spadku hydraulicznym)
185. Problemem dla budownictwa w Karpatach są: ruchy masowe (osuwiska, spełzywanie, osypiska), na utworach tarasowych duża zmienność własności fizycznych i mechanicznych oraz zawodnienie związane z ilasto-gliniastym charakterem dolin karpackich