1.Przedstawić i opisać składowe geosfery

Geosfera- koncentryczne obszary wchodzące w skład kuli ziemskiej.

Na geosferę składają się:

1/ atmosfera

2/ litosfera:- hydrosfera - biosfera

Atmosfera- gazowa i zewn. powłoka ziemi, złożona z mieszaniny gazów.

Skład atmosfery:

1/ stałe składniki powietrza: azot, tlen, argon, neon, hel, metan , wodór

2/ zmienne składniki powietrza: para wodna, dwutlenek: węgla, siarki, azotu; ozon.

Podział atmosfery ze względu na cechy charakterystyczne:

1/ troposfera 2/ tropopauza 3/stratosfera 4/ ozonosfera 5/ stratopauza 6/ mezosfera

7/ mezopauza 8/ jonosfera 9/ termosfera 10/ egzosfera

Litosfera- skalna powłoka ziemi.

Elementy litosfery:

1/ skorupa 2/płaszcz 3/ jądro

Rodzaje litosfery:

1/ oceaniczna 2/ kontynentalna

Hydrosfera- wodna powłoka ziemi, przenikająca atmosferę i litosferę, woda w różnych stanach skupienia. Obejmuje wodę w przyrodzie w postaci: gazowej, ciekłej, stałej.

Hydrosferę stanowią: oceany, jeziora, morza, rzeki, bagna, pokrywa śnieżna, lodowce, lód gruntowy, wody podziemne, para wodna występująca w atmosferze oraz w skorupie ziemi.

Biosfera- strefa kuli ziemskiej zamieszkana przez organizmy żywe, gdzie odbywają się procesy życiowe, jest systemem ekologicznym i obejmuje wszystkie żyjące organizmy i ich powiązania ze sobą i z litosferą, hydrosferą i atmosferą.

2.Podać definicję środowiska i wymienić jego podstawowe elementy

Środowisko przyrodnicze- całokształt ożywionych i nieożywionych składników przyrody, ściśle ze sobą powiązanych, otaczających organizmy żywe.

Elementy środowiska:

1/ budowa geologiczna 2/ rzeźba terenu 3/ klimat 4/ stosunki wodne

5/ gleba 6/ organizmy żywe

3. Podać różnicę między ekologią i sozologią

Sozologia- nauka zajmująca się problemami ochrony przyrody i jej zasobów, bada przyczyny i skutki przemian w naturalnych lub zmienionych przez człowieka układach przyrodniczych, zachodzących na skutek procesów antropogenicznych.

Ekologia- nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami a ich środowiskiem oraz wzajemnie między tymi organizmami.

4.Wymień organy centralne nadzorowane przez ministra środowiska

Organ Centralny - Ministerstwo Środowiska:

1. Główny Inspektor Ochrony środowiska

2. Generalna Dyrekcja Ochrony środowiska

3. Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

4. Prezes Państwowej Agencji Atomistyki

5. Prezes Wyższego Urzędu Górniczego

5. Na czym polega ochrona środowiska w Polsce

Obecnie w Polsce ochrona przyrody jest zagwarantowana, w sposób bezpośredni lub pośredni, zapisem w ustawie zasadniczej jakim jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.

Obok konstytucji, ochrona przyrody zagwarantowana jest osobną ustawą o ochronie przyrody oraz kilkoma innymi aktami prawnymi, jak ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych, ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska, prawo geologiczne i górnicze czy prawo wodne. Istotą tych ustaw jest wyraźne określenie, co podlega ochronie oraz jak należy dostosowywać działalność gospodarczą do wymogów ochrony przyrody, wymogów trwałego i przyjaznego człowiekowi funkcjonowania całego systemu środowiska przyrodniczego na poziomie lokalnym, regionalnym, a także globalnym.

Istotnymi formami ochrony przyrody pod względem powierzchniowym są parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu.

Istotne jest ich ogólne znaczenie:

-w krajobrazie

-dla rekreacji i turystyki

- w oddziaływaniu na środowisko przyrodnicze obszarów sąsiadujących, szczególnie aglomeracji i okręgów przemysłowych

- w tworzeniu, łącznie z dolinami rzek, ciągów ekologicznych

Inną formą ochrony przyrody, wychodząca poza wymienione obszary, jest ochrona gatunkowa, która ma na celu zabezpieczenie dziko rosnących roślin i bytujących zwierząt, a w szczególności gatunków rzadkich lub zagrożonych wyginięciem, jak też zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. Biorąc pod uwagę ważniejsze zwierzęta chronione, uwidacznia się wzrost liczby żubrów i niedźwiedzi, bobrów

Ochrona środowiska polega min na:

Tworzeniu obszarów chronionych

Budowa nowoczesnych oczyszczalni

Ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery

Promowanie tworzenia energii z źródeł odnawialnych

Ograniczenie zużycia energii poprzez stosowanie ociepleń budynków

Produkcja samochodów tylko z katalizatorami

Segregacja odpadów

6. Wymienić podstawowe cele ochrony środowiska

Ochrona środowiska- całokształt działań /zaniechań/ , mających na celu właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników środowiska naturalnego, zarówno jego składników abiotycznych, jak i żywych / ochrona przyrody/.

Celem ochrony przyrody jest:

1) utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;

2) zachowanie różnorodności biologicznej;

3) zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;

4) zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony;

5) ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień

6) utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a także pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody;

7) kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację, informowanie i promocję w dziedzinie ochrony przyrody.

7.Przedstawić formy ochrony przyrody - wybrać i opisać jedną z nich

Ustanowienie form ochrony przyrody:

1. Parki Narodowe- 2. rezerwaty przyrody-

3. parki krajobrazowe- 4. Sieć Natura 2000-

5. pomniki przyrody- 6. stanowiska dokumentacyjne-

7. użytki ekologiczne- 8. zespoły przyrodniczo-krajobrazowe-

8. Czym jest sieć Natura 2000 i jakie składniki obejmuje ?

Sieć Natura 2000 jest europejskim programem działającym na obszarze Unii Europejskiej. Sieć Natura 2000 jest uzupełnieniem wcześniej działających systemów ochrony przyrody.

Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje :

1/ obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO)

2/ specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO)Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych innymi formami ochrony przyrody takimi jak: - parki narodowe - rezerwaty przyrody - parki krajoznawcze - obszary chronionego krajobrazu

- pomniki przyrody - stanowiska dokumentacyjne - użytki ekologiczne

- zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

Wyznaczenie obszaru sieci Natura 2000, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze rozporządzenia ministra właściwego ds. środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym ds. rolnictwa, rozwoju wsi, rybołówstwa i  gospodarki wodnej, po uzgodnieniu z Komisją Europejska

Rozporządzenie to określa : - nazwę - położenie administracyjne - obszar i mapę obszaru

- cel i przedmiot ochrony.

Nadzór nad obszarem Natura 2000 sprawuje właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska lub na obszarach morskich - dyrektor urzędu morskiego. Dla obszaru Natura 2000 sprawujący nadzór nad obszarem sporządza projekt planu zadań ochronnych na okres 10 lat.

Sprawujący nadzór nad obszarem Natura 2000 sporządza i przekazuje Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, co 6 lat w odniesieniu do specjalnego obszaru ochrony siedlisk oraz co 3 lata w odniesieniu do obszaru specjalnej ochrony ptaków, ocenę realizacji ochrony tego obszaru.

Koszty związane z wdrożeniem i funkcjonowaniem sieci obszarów Natura 2000 w zakresie nieobjętym finansowaniem przez Wspólnotę są finansowane z budżetu państwa oraz funduszy celowych.

9. Co to są wody publiczne i kto sprawuje dla nich prawa właścicielskie?

Wody publiczne to wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Nie podlegają one obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.

Własność Skarbu Państwa stanowią :

- wody morza terytorialnego

- morskie wody wewnętrzne wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej

- śródlądowe wody powierzchniowe płynące

- wody podziemne

Prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność SP wykonują:

1. minister właściwy ds. gospodarki morskiej - w stosunku do wód morza terytorialnego oraz morskich wód wewnętrznych wraz z wodami Zatoki Gdańskiej,

2. Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej - w stosunku do wód istotnych dla kształtowania zasobów wodnych oraz ochrony przeciwpożarowej, w szczególności wód podziemnych oraz śródlądowych wód powierzchniowych :

1. w potokach górskich i ich źródłach

2. w ciekach naturalnych, od źródeł do ujścia,

3. w jeziorach oraz sztucznych zbiornikach wodnych, przez które przepływają cieki /j.w./

4. granicznych

5. w śródlądowych drogach wodnych

3. dyrektor parku narodowego - w stosunku do wód znajdujących się w granicach parku z wyłączeniem śródlądowych wód granicznych i śródlądowych dróg wodnych;

4. marszałek województwa, jako zadanie z zakresu administracji rządowej wykonywane przez samorząd województwa - w stosunku do wód istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, służących polepszaniu zdolności produkcyjnej gleby i ułatwianiu jej uprawy oraz w stosunku do pozostałych wód wyżej wymienionych.

Organy te, po uzyskaniu zgody ministra właściwego ds. gospodarki wodnej, mogą powierzyć nadleśniczemu, w drodze porozumienia, na jego wniosek, wykonywanie uprawnień właścicielskich SP w stosunku do wód publicznych stanowiących własność SP z wyjątkiem wód granicznych, wód morza terytorialnego, morskich wód wewnętrznych wraz z wodami Zatoki Gdańskiej.

Własność właściciela nieruchomości stanowią wody stojące oraz wody w rowach znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowiącej jego własność.

10. W jaki sposób i w jakim celu wyznacza się linię brzegu?

Linię brzegu dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych stanowi : --krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody z okresu co najmniej ostatnich 10 lat.

 Jeżeli krawędź brzegu jest wyraźna, linia brzegu biegnie tą krawędzią.

 Jeżeli krawędź brzegu nie jest wyraźna, linia brzegu biegnie granicą stałego porostu traw, a jeżeli granica stałego porostu traw leży powyżej średniego stanu wody z okresu co najmniej ostatnich 10 lat - linią przecięcia się zwierciadła wody przy tym stanie z gruntem przyległym.

 Jeżeli brzegi wód są uregulowane, linia brzegu biegnie linią łączącą zewnętrzne krawędzie budowli regulacyjnych, a przy plantacjach wikliny na gruntach uzyskanych w wyniku regulacji - granicą plantacji od strony lądu.

Linię brzegu ustala, w drodze decyzji, na wniosek mającego interes prawny lub faktyczny:

1) właściwy terenowy organ administracji morskiej - dla morskich wód wewnętrznych wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej oraz wód morza terytorialnego,

2) właściwy wojewoda - dla wód granicznych oraz śródlądowych dróg wodnych,

3) właściwy starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej - dla pozostałych wód.

 W przypadku zmiany linii brzegu decyzja ustalająca może być zmieniona w trybie i na zasadach właściwych dla jej wydania.

Linię brzegu wyznacza się min. :

1. jeżeli ustalenie linii brzegu jest konieczne w związku z wykonaniem urządzeń wodnych lub kształtowaniem nowych koryt cieków naturalnych

2. ustalenie linii brzegu w związku z trwałym zajęciem przez wody płynące lub wody morskie, w sposób naturalny, gruntu niestanowiącego włas. właściciela wody /koszty projektu ponosi właś. wody/

3. w celu ogrodzenia przez właściciela nieruchomości przyległych do powierzchni wód publicznych ponieważ nieruchomość ogrodzić można w odległości co najmniej 1,5 m od linii brzegu

11.Na czym polega korzystanie z wód - opisać jedną z form.

Korzystaniem z wód jest ich używanie na potrzeby ludności oraz gospodarki. Przepisy o korzystaniu z wód stosuje się m.in. do nawadniania gruntów, odwadniania obiektów budowlanych, zakładów górniczych, wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, wprowadzania niektórych ścieków do urządzeń kanalizacyjnych, rolniczego wykorzystania ścieków a także wydobywania z wód materiałów, lodu oraz wycinania roślin, piętrzenia oraz retencjonowania śródlądowych wód powierzchniowych

Dopuszczalne jest korzystanie z każdej wody w rozmiarze i w czasie wynikającym z konieczności:

1) zwalczania poważnych awarii, klęsk żywiołowych, pożarów lub innych miejscowych zagrożeń;

2) zapobieżenia poważnemu niebezpieczeństwu grożącemu życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu znacznej wartości, którego w inny sposób nie można

Ustawa wyróżnia trzy rodzaje korzystania z wód:

- powszechne - zwykłe - szczególne

Powszechne korzystanie z wód

Przedmiotem korzystania powszechnego są śródlądowe powierzchniowe wody publiczne, morskie wody wewnętrzne oraz morze terytorialne. Korzystanie powszechne ex lege przysługuje każdemu chociaż najczęściej jest ono adresowane do osób fizycznych. Służy ono „ do zaspokajania potrzeb osobistych , gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych a także do wypoczynku , uprawiania turystyki, sportów wodnych . Obejmuje ono także wydobywanie kamienia , żwiru, piasku oraz innych materiałów jednakże wyłącznie w miejscach wyznaczonych przez Radę Gminy w drodze uchwały podjętej za zgodą właściciela wody.

Nie obejmuje ono wydobywania materiałów z wód morskich, wycinania roślin, wydobywania kamieni i żwiru z potoków górskich, wprowadzania ścieków. W celu zaspokajania niezbędnych potrzeb społecznych , rada powiatu w drodze uchwały podjętej za zgodą właściciela wody może wprowadzić powszechne korzystanie z innych wód powierzchniowych , ustalając jednocześnie dopuszczalny zakres tego korzystania. Właścicielowi wody przysługuje wówczas odszkodowanie płatne z budżetu powiatu

W świetle prawa wodnego korzystanie powszechne wolne jest od konieczności uzyskania jakichkolwiek pozwoleń. Nie podlega ono opłatom za korzystanie ze środowiska . Ustawa nie wprowadza też jakichkolwiek parametrów ilościowych wyznaczających zakres takiego korzystania.

12.Czym jest pozwolenie wodnoprawne i w jakich przypadkach jest wymagane.

Pozwolenie wodnoprawne jest decyzją administracyjną :

- określającą sposób szczególnego korzystania z wody, bądź

- zezwalającą na wykonywanie niektórych innych określonych ustawą czynności ( regulacja wód, wykonywanie urządzeń wodnych, rolnicze wykorzystanie ścieków wykraczające poza korzystanie zwykłe, gromadzenie ścieków oraz odpadów w obrębie obszarów górniczych utworzonych dla wód leczniczych, wprowadzanie niektórych ścieków do urządzeń kanalizacyjnych) , niekiedy także na wykonywanie niektórych czynności na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią

Organem właściwym w zakresie udzielenia, cofnięcia , wygaśnięcia pozwolenia wodnoprawnego jest:

- starosta

- a w sytuacjach wyraźnie określ w ustawie wojewoda ( marszałek województwa od 1stycznia 2008r.)

1. Pozwolenie wodnoprawne wydaje się, w drodze decyzji, na czas określony.

2. Pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód wydaje się na okres nie dłuższy niż 20 lat.

3. Pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi wydaje się na okres nie dłuższy niż 10 lat.

3a. Pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie do wód lub do urządzeń kanalizacyjnych, będących własnością innych podmiotów, ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego wydaje się na okres nie dłuższy niż 4 lata.

4. Pozwolenie wodnoprawne na wycinanie roślin z wód lub z brzegu oraz wydobywanie kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów z wód lub z obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią wydaje się na okres nie dłuższy niż 5 lat.

Pozwolenie wodnoprawne wydaje się na wniosek . Jego istotnym elementem m.in. są:

- operat wodno-prawny,

- wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego a w razie jego braku- decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,

- opus zamierzonej działalności sporządzony w języku nietechnicznym.

13. Jakie elementy ustala się w pozwoleniu wodno-prawnym.

Treścią pozwolenia jest określenie celu i zakresu korzystania z wód , warunków wykonywania zamierzonej działalności oraz obowiązków niezbędnych ze względu na ochronę środowiska , interesów ludności oraz gospodarki , przede wszystkim w zakresie:

- ilości pobieranej ( odprowadzanej ) wody

- ograniczeń wynikających z konieczności zachowania przepływu nienaruszonego

- sposobu gospodarowania wodą

- ilości stanu i składu odprowadzanych ścieków

- terminów pobierania i odprowadzania wody oraz wprowadzania ścieków przez zakłady cechujące się sezonową zmiennością

- obowiązków wobec innych uprawnionych (np. z tytułu pozwoleń wodnoprawnych, rybactwa, osób narażonych na szkody)

- warunków wykonywania urządzeń wodnych

- niezbędnych przedsięwzięć ograniczających negatywne oddziaływanie na środowisko

- sposobu i zakresu przeprowadzania pomiarów , postępowania w sytuacjach awaryjnych.

W niektórych sytuacjach integralną częścią pozwolenia wodnoprawnego winna być instrukcja określająca szczegółowe zasady wykonywania działalności.

Pozwolenie wodnoprawne gaśnie jeżeli:

- upłynął termin na jaki zostało wydane;

- zakład zrzekł się pozwolenia

- zakład nie rozpoczął wykonywania urządzeń w terminie dwóch lat od dnia ostateczności pozwolenia wodnoprawnego.

14. Jakie znaczenie dla ekosystemu ma przepływ nienaruszalny.Przepływ nienaruszalny jest przepływem o wartości odpowiadającej granicznemu koryta cieku, przy którym zachowane są podstawowe procesy biologiczne ekosystemu wodnego. Inaczej mówiąc jest to przepływ minimalnej ilości wody, niezbędnej do utrzymania życia biologicznego w cieku wodnym. Ramowa Dyrektywa Wodna, RDW -dyrektywa 2000/60/WE porządkująca i koordynująca istniejące europejskie ustawodawstwo wodne, mająca na celu ochronę wody przed zanieczyszczeniem u jego źródła

Główny cel Ramowej Dyrektywy Wodnej to osiągnięcie "dobrego stanu wód" do 2015 roku.

Dyrektywa ta w załączniku nr 5 określa:

STAN WÓD POWIERZCHNIOWYCH

1.1. Elementy jakości dla klasyfikacji stanu ekologicznego

1.1.1. Rzeki

Elementy biologiczne:

Skład i liczebność flory wodnej

Skład i liczebność bezkręgowców bentosowych

Skład, liczebność i struktura wiekowa ichtiofauny

Elementy chemiczne i fizyczno-chemiczne wspierające elementy biologiczne

Ogólne Warunki termiczne Warunki natlenienia Zasolenie Stan zakwaszenia Substancje biogenne

Zanieczyszczenia specyficzne

15. Jakie dok. należy dołączyć do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnegp

Do wniosku dołącza się:

1) operat wodnoprawny,

2) decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzję o warunkach zabudowy, jeżeli jest ona wymagana - w przypadku wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia wodnego,

3) opis prowadzenia zamierzonej działalności sporządzony w języku nietechnicznym.

Do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na piętrzenie wód powierzchniowych lub na zależne od siebie korzystanie z wód przez kilka zakładów dołącza się projekt instrukcji gospodarowania wodą,

Do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód podziemnych oraz na odwodnienie zakładu górniczego lub obiektu budowlanego dołącza się dokumentację hydrogeologiczną, o ile jej sporządzanie wynika z przepisów odrębnych.

Do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, dołącza się zgodę właściciela tych urządzeń.

16. Co powinien zawierać operat hydrologiczny na pobór wód powierzchniowych

Operat sporządza się w formie opisowej i graficznej.

Część opisowa operatu zawiera:

1) oznaczenie zakładu ubiegającego się o wydanie pozwolenia, jego siedzibę i adres,

2) wyszczególnienie: a) celu i zakresu zamierzonego korzystania z wód,

b) rodzaju urządzeń pomiarowych oraz znaków żeglugowych,

c) stanu prawnego nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wyk. urządzeń wodnych, z podaniem siedzib i adresów ich właścicieli,

d) obowiązków ubiegającego się o wydanie pozwolenia w stosunku do osób trzecich;

3) charakterystykę wód objętych pozwoleniem wodnoprawnym;

4) ustalenia wynikające z warunków korzystania z wód regionu wodnego;

5) określenie wpływu gospodarki wodnej zakładu na wody powierzchniowe oraz podziemne;

6) planowany okres rozruchu i sposób postępowania w przypadku rozruchu, zatrzymania działalności bądź wystąpienia awarii lub uszkodzenia urządzeń pomiarowych oraz rozmiar, warunki korzystania z wód i urządzeń wodnych w tych sytuacjach;

7) informację o formach ochrony przyrody, występujących w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych.

Część graficzna operatu zawiera:

1) plan urządzeń wodnych i zasięg oddziaływania zamierzonego korzystania z wód

2) zasadnicze przekroje podłużne i poprzeczne urządzeń wodnych oraz koryt wody płynącej w zasięgu oddziaływania tych urządzeń;

3) schemat rozmieszczenia urządzeń pomiarowych oraz znaków żeglugowych;

4) schemat funkcjonalny lub technologiczny urządzeń wodnych.

Operat, na którego podstawie wydaje się pozwolenie wodno prawne na pobór wód, oprócz odpowiednich danych, o których mowa powyżej zawiera:

1) określenie wielkości poboru wody maksymalnego godzinowego i średniego dobowego;

2) opis techniczny urządzeń służących do poboru wody;

3) określenie rodzajów urządzeń służących do rejestracji oraz pomiaru poboru wody;

4) określenie zakresu i częstotliwości wykonywania wymaganych analiz pobieranej wody.

17. Przedstawić zasady przeprowadzenia postępowania ( rozprawy ) administracyjnej . Postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.

Organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie także w sprawie, w której przepis prawa wymaga wniosku strony. Organ obowiązany jest uzyskać na to zgodę strony w toku postępowania, a w razie nie uzyskania zgody - postępowanie umorzyć. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej. O wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie. Organ administracji publicznej przeprowadzi w toku postępowania rozprawę w każdym przypadku, gdy zapewni to przyspieszenie lub uproszczenie postępowania bądź osiągnięcie celu wychowawczego albo gdy wymaga tego przepis prawa. Organ powinien przeprowadzić rozprawę, gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.. Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba , że przepisy kodeksu stanowią inaczej. Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji.

18. Podać cel ustanawiania strefy ochronnej ujęcia wody oraz jej rodzaje . W celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody ujmowanej do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz zaopatrzenia zakładów wymagających wody wysokiej jakości, a także ze względu na ochronę zasobów wodnych, mogą być ustanawiane:

1)   strefy ochronne ujęć wody,

2. obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych.

Strefę ochronną dzieli się na teren ochrony : 1. bezpośredniej

2. pośredniej.

19 . Wymienić podstawowe zakazy obowiązujące na terenie ochrony bezpośredniej i pośredniej .

 Na terenie ochrony bezpośredniej ujęć wód podziemnych oraz powierzchniowych zabronione jest użytkowanie gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody.

 Na terenie ochrony bezpośredniej ujęć wód należy:

  1)   odprowadzać wody opadowe w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do urządzeń służących do poboru wody,

  2)   zagospodarować teren zielenią,

  3)   odprowadzać poza granicę terenu ochrony bezpośredniej ścieki z urządzeń sanitarnych, przeznaczonych do użytku osób zatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody,

  4)   ograniczyć do niezbędnych potrzeb przebywanie osób niezatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody.

Na terenach ochrony pośredniej może być zabronione lub ograniczone wykonywanie robót oraz innych czynności powodujących zmniejszenie przydatności ujmowanej wody lub wydajności ujęcia, a w szczególności:

  1)   wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,

  2)   rolnicze wykorzystanie ścieków,

  3)   przechowywanie lub składowanie odpadów promieniotwórczych,

  4)   stosowanie nawozów oraz środków ochrony roślin,

  5)   budowa autostrad, dróg oraz torów kolejowych,

  6)   wykonywanie robót melioracyjnych oraz wykopów ziemnych,

  7)   lokalizowanie zakładów przemysłowych oraz ferm chowu lub hodowli zwierząt,

  8)   lokalizowanie magazynów produktów ropopochodnych oraz innych substancji, a także rurociągów do ich transportu,

  9)   lokalizowanie składowisk odpadów komunalnych lub przemysłowych,

  10)  mycie pojazdów mechanicznych,

  11)  urządzanie parkingów, obozowisk oraz kąpielisk,

  12)  lokalizowanie nowych ujęć wody,

13. lokalizowanie cmentarzy oraz grzebanie zwłok zwierzęcych.

 Na terenach ochrony pośredniej ujęcia wody podziemnej, oprócz zakazów lub ograniczeń, o których mowa w ust. 1, może być zabronione lub ograniczone:

  1)   wydobywanie kopalin,

  2)   wykonywanie odwodnień budowlanych lub górniczych

Na terenie ochrony pośredniej ujęcia wody powierzchniowej może być zabronione lub ograniczone:

  1)   lokalizowanie budownictwa mieszkalnego oraz turystycznego,

  2)   używanie samolotów do przeprowadzania zabiegów rolniczych,

  3)   urządzanie pryzm kiszonkowych,

  4)   chów lub hodowla ryb, ich dokarmianie lub zanęcanie,

  5)   pojenie oraz wypasanie zwierząt,

  6)   wydobywanie kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu,

  7)   uprawianie sportów wodnych,

  8)   użytkowanie statków o napędzie spalinowym.

20. Podać ogólne zasady gospodarki odpadami.

Odpady to każda substancja lub przedmioty, których posiadacz pozbywa się , zamierza pozbyć lub do ich pozbycia się jest obowiązany.

Art. 5. Kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby:

  1)   zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania,

  2)   zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec ich powstaniu,

3. zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi.

Posiadacz odpadów jest obowiązany do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.

W pierwszej kolejności należy zapobiegać powstawaniu odpadów, następnie poddawać je odzyskowi, natomiast jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy , a z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych nieuzasadniony, wtedy należy odpady unieszkodliwiać. Jeżeli odpadów nie można unieszkodliwić , należy je składować.

Postępowanie zgodnie z zasadami gospodarki odpadami jest możliwe dzięki segregowaniu odpadów /selekcja/.

21. Scharakteryzować odpady komunalne i przemysłowe.

Odpady komunalne - to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.

Podlegają one segregowaniu w warunkach domowych i są przewożone na składowiska odpadów komunalnych, o konstrukcji przewidzianej dla tej kategorii odpadów.

Odpady przemysłowe to:

- odpady mineralne

- odpady górnicze- wydobywcze- duże okruchy skały, głownie piaskowców

- przeróbcze - mieszanina węgla i skał karbońskich, takich jak iłowce, piaskowce

- odpady przeróbcze przemysłu wydobywczego

- popioły lotne i żużle z elektrowni i elektrociepłowni

- osady ściekowe

- pozostałe

22. Wymienić zadania samorządu terytorialnego w gospodarce odpadami

Do obowiązkowych zadań własnych gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi należy:

  1)   zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych;

  2)   zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było możliwe:

a)  ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

b)  wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych,

c)  osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych;

  3)   zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych albo zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez przedsiębiorców;

  4)   zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania:

  5)    inicjowanie i ułatwianie tworzenia punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, wskazywanie lokalizacji, w których mogą być prowadzone akcje odbierania zużytego sprzętu od mieszkańców gminy

23 Przedstawić metody odzyskiwania odpadów.

Odzysk odpadów - to wszelkie działania, niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania,

DZIAŁANIA POLEGAJĄCE NA WYKORZYSTANIU ODPADÓW

R1    Wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii

R2    Regeneracja lub odzyskiwanie rozpuszczalników

R3    Recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki

R4    Recykling lub regeneracja metali i związków metali

R5    Recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych

R6    Regeneracja kwasów lub zasad

R7    Odzyskiwanie składników stosowanych do usuwania zanieczyszczeń

R8    Odzyskiwanie składników z katalizatorów

R9    Powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby ponownego wykorzystania oleju

R10   Rozprowadzenie na powierzchni ziemi, w celu nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi

Odzyskiwanie i przetwarzanie to:

- surowce wtórne

- recykling

Recykling - to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii.

Odpady mogą być wykorzystane jako surowce wtórne:

- do produkcji ceramiki budowlanej, betonów, cementu, do podsadzania wyrobisk górniczych

- glinokrzemiany do produkcji ognioodpornych izolatorów w szerokim zakresie temp.

24. Przedstawić metody unieszkodliwiania odpadów.

Unieszkodliwianie odpadów - to poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska.

PROCESY UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW

D1    Składowanie na składowiskach odpadów obojętnych

D2    Obróbka w glebie i ziemi

D3    Składowanie poprzez głębokie wtryskiwanie

D4    Retencja powierzchniowa

D5    Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne

D6    Odprowadzanie do wód z wyjątkiem mórz

D7    Lokowanie (zatapianie) na dnie mórz

D10   Termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie

D11   Termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na morzu

D12   Składowanie odpadów w pojemnikach w ziemi

Unieszkodliwianiu poddaje się te odpady, z których uprzednio wysegregowano odpady nadające się do odzysku.

Unieszkodliwianie odpadów to:

- pozyskiwanie energii przez spalanie - rolnicze wykorzystanie kompostu

- odzyskiwanie biogazu - spalanie odpadów

Spalanie- możemy spalić ok.80% odpadów komunalnych- powstająca w spalaniu energia powinna być wykorzystana do produkcji energii elektrycznej i ciepła

Kompostowanie to utylizacja odpadów organicznych pochodzących z przemysłu chemicznego, rolno-spoż. lub osad z oczyszczalni ścieków.

Spalarnia odpadów- zawiera instalację utylizacji odpadów, gdzie zachodzi termiczne przekształcenie odpadów w celu ich unieszkodliwiania. Ta instalacja składa się z 4 części składowych odpowiadających następującym procesom:

- spalanie - wykorzystanie odzyskanej energii - oczyszczenie gazów

- neutralizacja i unieszkodliwianie pozostałości /popiół, żużel/

Recykling organiczny - obróbkę tlenową, której ulegają rozkładowi biologicznemu, w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny,

25. Podać warunki składowania odpadów komunalnych.

Wyróżnia się następujące typy składowisk odpadów:

- składowisko odpadów niebezpiecznych,

- składowisko odpadów obojętnych,

- składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.

Składowisko odpadów- to specjalnie przygotowane i odpowiednio technicznie urządzone miejsce składowania odpadów przemysłowych, komunalnych lub niebezpiecznych. Na składowisku odpadów są gromadzone materiały i substancje nieprzydatne, zużyte lub niebezpieczne, w warunkach zapewniających bezpieczeństwo ludzi i izolację środowiska.

Warunki takie tworzy odpowiednia konstrukcja składowiska, na którą składają się warstwy izolacyjne pod odpadami, i nad nimi, membrany inżynierskie, system drenażu i odprowadzania odcieków, przewody odprowadzające gaz, system zbiorczy gazu, studnie kontrolne i inne.

Każda porcja dzienna odpadów powinna być niezwłocznie przykrywana przewidzianą warstwą izolacyjną i warstwą gleby. Powierzchnia składowiska odpadów może być rekultywowana i obsadzana roślinnością .

Rekultywacja polega na wykonaniu:

- uszczelnienia od góry ekranem z tworzywa sztucznego

- przykrycie składowiska warstwą gruntu i kompostem / najczęściej uzyskiwanym z przeróbki odpadów/

- wprowadzenie roślinności /gatunki odpowiednie do warunków gruntowo-wodnych i jakości

Środowiska/.

26. Opisać sposoby energetycznego wykorzystania odpadów.

Właściwie zagospodarowane składowisko odpadów, może stać się źródłem taniej energii- gazu wysypiskowego. Rozkład substancji organicznych przez mikroorganizmy rozpoczyna się po złożeniu odpadów na wysypisku. Gazy wydzielają się w sposób niekontrolowany co utrudnia i przeciwdziała systematycznej i szybkiej rekultywacji wysypiska. Aby ją przyspieszyć i zapobiec unoszeniu się gazów na terenie wysypiska, a także powstawaniu nieprzyjemnych zapachów oraz niekontrolowanym samozapłonom, gaz powinien być zbierany i odprowadzany.

W Polsce energia jest odnawialna w 20% z:

- wody

- biomasy

Biomasa- ogólna masa materii organicznej zawartej w organizmach zwierzęcych i roślinnych w danym siedlisku, to także całość występującej w przyrodzie materii pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.

Przez fotosyntezę energia słoneczna jest skumulowana w biomasie, początkowo w organizmach roślinnych, a potem w innych w łańcuchu pokarmowym.

Energia zawarta w biomasie może być przetworzona na inną formę energii poprzez spalanie biomasy lub spalanie produktów jej rozkładu.

Spalanie odbywa się w kotłach w celu uzyskania energii cieplnej, która może być dalej przetwarzana na energie elektryczną.

Do celów energetycznych wykorzystuje się:

- drewno odpadowe - odchody zwierząt - osady ściekowe

- słoma i inne odpady produkcji rolniczej

- rośliny uprawiane specjalnie w celach energetycznych- np. wierzba

Spalanie biomasy jest uważane za korzystniejsze niż spalanie paliw kopalnianych, gdyż zawartość szkodliwych pierwiastków w biomasie jest dużo niższa.

27. Jakie informacje o środowisku podlegają udostępnieniu.

Art. 4. Każdy ma prawo do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych ustawą.

Art. 8. Organy administracji są obowiązane do udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie znajdujących się w ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone.

Art. 9. 1. Udostępnieniu, podlegają informacje dotyczące:

  1)   stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi, kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz wzajemnych oddziaływań między tymi elementami;

  2)   emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska;

  3)   środków, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie ochrony środowiska, a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na elementy środowiska, oraz na emisje i zanieczyszczenia, jak również środków i działań, które mają na celu ochronę tych elementów;

  4)   raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;

  5)   analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych w ramach środków i działań;

  6)   stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów kultury i obiektów.

2. Informacje, udostępnia się w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dźwiękowej, elektronicznej lub innej formie.

3. Udostępniając informacje, organ administracji informuje także, na wniosek podmiotu żądającego informacji, o miejscu, w którym znajdują się dane na temat metod przeprowadzania pomiarów, w tym sposobów poboru i przetwarzania próbek oraz sposobów interpretacji uzyskanych danych, które posłużyły do wytworzenia udostępnianej informacji, lub odsyła do stosownych metodyk referencyjnych w tym zakresie.

Art. 12. 1. Informacje o środowisku i jego ochronie udostępnia się na pisemny wniosek o udostępnienie informacji, zwany w niniejszym dziale "wnioskiem".

2. Bez pisemnego wniosku udostępnia się:

  1)   informację niewymagającą wyszukiwania;

28. Na czym polega aktywne i bierne korzystanie z informacji o środowisku.

W instytucjach prawnych dostęp do informacji polega na uzyskaniu informacji poza toczącym się postępowaniem adm. przez osobę, która nie musi wykazywać przy tym swojego interesu prawnego bądź faktycznego dla uzyskania tej informacji.

Dwa aspekty prawne do dostępu do informacji:

Bierny - polega na udostępnieniu na żądanie informacji będących w posiadaniu organu.

Czynny - występuje w 2 sytuacjach:

1. gdy org. adm. pub. specjalnie gromadzi i przetwarza dane w celu udostępniania ich społeczeństwu,

2. gdy org. adm. pub. podaje do publicznej wiadomości przygotowane przez siebie informacje udostępnienie to może odbywać się po przez

• konferencje prasowe,

• komunikaty,

• biuletyny,

• inne publikacje.

29. Co powinien zawierać wniosek o udostępnienie informacji o środowisku.

Prawo dostępu do informacji o środowisku jest prawem konstytucyjnym. Dodatkowo zgodnie z ogólną zasadą określoną w art. 19 ustawy Prawo ochrony środowiska każdy ma prawo do informacji o środowisku i jego ochronie w granicach określonych tą ustawą.

Informacje o środowisku udostępnia się na wniosek, który może być złożony pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu, poczty elektronicznej oraz ustnie do protokołu. Złożenie wniosku regulują przepisy KPA. We wniosku należy podać:

• dane identyfikacyjne wnioskodawcy (imię i nazwisko lub nazwę instytucji oraz adres),

• określenie zakresu żądanej informacji o środowisku i jego ochronie,

• nazwę i rodzaj przedsięwzięcia lub zamierzenia budowlanego,

• proponowaną formę przekazania informacji.

Wniosek jednak nie jest konieczny, o ile informacji nie trzeba wyszukiwać i może być ona udzielona w formie ustnej.

Termin realizacji wniosków (udostępnienia informacji) powinien nastąpić niezwłocznie w dniu złożenia wniosku, a w sytuacji gdy udostępnienie dotyczy informacji które należy wyszukać, bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca lub do dwóch miesięcy, gdy wniosek dotyczy skomplikowanej sprawy.

Udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie

jest bezpłatne, gdy:

• przekazanie informacji nastąpiło ustnie,

• informacje znajdują się w publicznie dostępnym wykazie danych, a dokumenty zostały wyszukane i przejrzane w siedzibie organu administracji

jest płatne, gdy:

• informacji należało wyszukać,

• sporządzone zostały kopie dokumentów lub danych,

• organ przesłał wnioskodawcy sporządzone kopie dokumentów lub danych.

Organ administracji może w drodze decyzji odmówić dostępu do informacji, a od decyzji tej przysługuje, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia, odwołanie do SKO.

30. W jakich przypadkach organ może odmówić dostępu do informacji o środowisku
Organ administracji może, w drodze decyzji odmówić dostępu do informacji gdy:

• dane są w trakcie opracowywania,

• informacje przeznaczone są do wewnętrznego komunikowania,

• wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania,

• wniosek sformułowany jest zbyt ogólnie.
  Odmowa udostępnienia może także dotyczyć informacji stanowiących dane handlowe, zwłaszcza technologiczne podmiotu korzystającego ze środowiska, a ich ujawnienie mogłoby pogorszyć jego pozycję konkurencyjną. Dany podmiot musi jednak zwrócić się do urzędu (organu) z uzasadnionym wnioskiem i zastrzec ich wyłączenie z udostępniania.
  Ponadto nie udostępnia się informacji, gdy:

• objęte są przepisami o ochronie informacji niejawnych, a tym samym oznaczone odpowiednią klauzulą,

• naruszone byłyby przepisy o danych jednostkowych w rozumieniu ustawy o statystyce publicznej

• informacja dotyczy spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscyplinarnych lub karnym, a ich ujawnienie mogłoby zakłócić postępowanie, informacje takie mogą być udostępnione po zakończeniu postępowania),

• skutkiem ich udostępnienia byłoby naruszenie praw autorskich lub patentowych,

• jeżeli dokumenty (informacje) zostały przekazane dobrowolnie i zostało złożone uzasadnione zastrzeżenie o wyłączeniu ich z udostępnienia,

• ujawnienie mogłoby spowodować zagrożenie środowiska (chodzi o dane dotyczące np. miejsc lęgowych czy żerowisk rzadkich gatunków zwierząt).

Organ administracji może odmówić udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie, jeżeli:

1)wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania;

2) wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się;

3) wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania;

4) wniosek jest sformułowany w sposób zbyt ogólny.

Przepisów tych nie stosuje się jeżeli informacja dotyczy:

1) ilości i rodzajów pyłów lub gazów wprowadzanych do powietrza oraz miejsca ich wprowadzania;

2) stanu, składu i ilości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi oraz miejsca ich wprowadzania;

3) rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów oraz miejsca ich wytwarzania;

4) poziomu emitowanego hałasu;

5) poziomu emitowanych pól elektromagnetycznych.

Odmowa udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie następuje w drodze decyzji.

---