CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA
Aby wyznaczyć kąt łamiący pryzmatu ustawiłyśmy lunetę na obserwacji wiązki odbitej od jednej ściany pryzmatu i odczytałyśmy położenie lunety "a" stopni, następnie zaobserwowałyśmy obraz promieni odbitych od drugiej ściany i zapisałyśmy położenie "b". Pomiary wykonałyśmy trzykrotnie. Kąt łamiący jest równy połowie różnicy tych odczytów i można go wyznaczyć za pomocą wzoru:
2ϕ=a-b
|
Położenie „b” lunetki |
a-b |
|
|||
noniusz A |
noniusz B |
noniusz A |
noniusz B |
noniusz A |
noniusz B |
|
280°40′ |
100°40′ |
161° |
341° |
119°40′ |
240°20′ |
60°20′ |
280°38′ |
100°38′ |
161° |
341° |
119°38′ |
240°22′ |
60°22′ |
280°40′ |
100°40′ |
161° |
341° |
119°40′ |
240°20′ |
60°20′ |
Wartość średnia kąta łamiącego to:
Następnie zdjęłyśmy pryzmat ze spektrometru i wyznaczyłyśmy szerokość kątową szczeliny (pomiary z noniusza A):
Szerokość kątowa szczeliny |
Kąt |
prawa strona |
173°10′ |
lewa strona |
173° |
różnica |
10′ |
aby w rezultacie określić błąd pomiaru kąta łamiącego (dokładność odczytu wynosi 2′):
Po uzyskaniu dyspersji światła neonu pomierzyłyśmy wartości kątów dla poszczególnych barw, a wyniki zapisałyśmy w tabeli. Potem zanotowałyśmy położenie kolimatora na wprost.
Wyznaczyłyśmy wartość Emin ze wzoru: Emin = odczyt środkowy - kąt łamiący pryzmatu i podałyśmy w radianach w tabeli poniżej. Błąd ΔEmin obliczyłyśmy przy użyciu różniczki zupełnej:
Obliczyłyśmy współczynniki załamania światła n od długości fali λ dla kolejnych linii barw z poniższego wzoru:
a wyniki wpisałyśmy do tabeli. Błąd Δn wyznaczyłyśmy metodą różniczki zupełnej:
Niepewność ta jest równa dla wszystkich długości fali i wynosi Δn=
nr |
barwa linii |
położenie lunetki w najmniejszym odchyleniu |
położenie lunetki na wprost kolimatora |
kąt obrotu lunetki |
współczynnik załamania światła n |
Emin (rad) |
||
|
|
non. A |
non. B |
non. A |
non. B |
|
|
|
czerwona |
14°10′ |
194°10′ |
136°10′ |
316°30′ |
118°50′ |
1,2045 |
0,247 |
|
pomarańczowa |
14°30′ |
194°30′ |
|
|
119°50′ |
1,2091 |
0,253 |
|
pomarańczowa |
14°40′ |
194°40′ |
|
|
120°00′ |
1,2100 |
0,254 |
|
pomarańczowo-żółta |
14°50′ |
194°50′ |
|
|
120°16′ |
1,2136 |
0,259 |
|
żółta |
15°00′ |
195°00′ |
|
|
120°20′ |
1,2159 |
0,262 |
|
jasnozielona |
15°40′ |
195°40′ |
|
|
120°30′ |
1,2251 |
0,273 |
|
jasnozielona |
15°50′ |
195°50′ |
|
|
121°10′ |
1,2274 |
0,276 |
|
jasnozielona |
15°54′ |
195°54′ |
|
|
121°20′ |
1,2283 |
0,278 |
|
niebiesko-zielona |
16°10′ |
196°10′ |
|
|
121°30′ |
1,2319 |
0,282 |
|
niebieska |
16°20′ |
196°20′ |
|
|
121°40′ |
1,2342 |
0,285 |
|
fioletowa |
17°20′ |
197°20′ |
|
|
122°00′ |
1,2477 |
0,303 |
Na koniec sporządziłyśmy wykres krzywej dyspersji, czyli krzywej zależności współczynnika załamania światła n od długości fali
.
*
Obliczenia:
dla światła czerwonego
λ=640 nm
δn=0,0100±0,0002
δλ=60±2 nm
D=(1,666±0,083)10-4 [nm-1]
dla światła jasno-zielonego
λ=540 nm
δn=0,0200±0,0002
δλ=100±2 nm
D=(2,00±0,06) 10-4 [nm-1]
dla światła fioletowego
λ=433,4 nm
δn=0,0300±0,0002
δλ=110±2 nm
D=(2,727±0,067)10-4 [nm-1]
1
-2-