Wapń

Właściwości chemiczne:

Symbol: Ca

Masa atomowa: 40

Liczba atomowa: 20

Grupa: 2

Okres: 4

Liczba elektronów: 20

Liczba protonów: 20

Liczba elektronów walencyjnych: 10

Liczba powłok: 3

KONFIGURACJA: K₂L₈M₁₀

1s²2s²2p⁶4s²

Blok energetyczny: s

Elektroujemność: 1,0

Wartościowość: 2

Właściwości fizyczne:

Barwa: srebrzystobiała

Połysk: brak

Stan skupienia: ciało stałe metal

Temperatura topnienia: 842 °C

Temperatura wrzenia: 1484°C

Gęstość: 1.55 g/cm³

Najważniejsze związki wapnia to tlenek wapnia, nadtlenek wapnia, wodorotlenek wapnia oraz wiele soli jak np: węglan wapnia, azotan wapnia czy węglik wapnia.

1 Tlenek wapnia (CaO) Wapno palone

Jest to biały, higroskopijny proszek, temp. topnienia 2576 oC, reaguje gwałtownie z wodą z wydzieleniem dużych ilości ciepła:

CaO + H2O => Ca(OH)2

Technicznie na wielką skalę jest otrzymywany przez prażenie kamienia wapiennego w temp.

900-1000 oC:

CaCO3 => CaO + CO2

Stosowany do wyrobu zaprawy murarskiej. Jej twardnienie polega m.in. na reakcji

Ca(OH)2 + CO2 => CaCO2 + H 2O

Ca(OH)2- wodorotlenek wapnia

Kreda

Zastosowanie wapnia

Wapń ma wiele praktycznych zastosowań, jako odtleniacz do żelaza, stali, miedzi i stopów miedzi i jako składnik stopów ołowiu (metali łożyskowych i powłok do kabli elektrycznych) i stopów glinu oraz jako środek redukujący do wytwarzania innych metali z ich tlenków.

Węglan wapnia ma zastosowanie

* jako materiał budowlany pod postacią wapienia i marmuru

* surowiec do produkcji zapraw murarskich

* surowiec do produkcji cementów portlandzkich

* środek do odkwaszania ziemi

* kreda do pisania na tablicy

Siarczan(VI) wapnia ma zastosowanie:

* w budownictwie jako gips

* w lecznictwie

Wapń jest makroelementem, kompleksy wapnia z białkami mają duże znaczenie w wielu procesach biochemicznych i fizjologicznych, np. w pracy mięśni

Pierwiastek jest stosowany jako dodatek utwardzający stopy łożyskowe, reduktor do otrzymywania niektórych metali (np. cyrkonu, toru, uranu, miedzi) z ich rud tlenkowych oraz do odsiarczania metali.

Bardzo duże znaczenie mają związki wapnia, m.in.:

W budownictwie: do wyrobu zaprawy murarskiej wykorzystuje się wodorotlenek (tzw. wapno gaszone) i tlenek (wapno palone), węglan wapnia (CaCO3 - wapień) jako kamień budowlany; siarczan wapnia jako gips sztukatorski i dodatek do cementu

Wapno palone, tlenek wapnia, CaO, związek nieorganiczny, biały, higroskopijny proszek, otrzymywany przez prażenie wapienia (węglanu wapnia) stosowane w przemyśle szklarskim, ceramicznym, w metalurgii, do otrzymywania zaprawy murarskiej, wapnowania gleb; przez działanie wodą, zw. gaszeniem lub lasowaniem wapna, otrzymuje się tzw. wapno gaszone (wodorotlenek wapnia, Ca(OH)2)

Stosowane jako środek bakteriobójczy, tania zasada, zwana też mlekiem wapiennym (stosowanym do dezynfekcji i bielenia wnętrz, w cukrowniach do oczyszczania soku buraczanego oraz do produkcji tzw. wapnia chlorowanego) oraz jako składnik zaprawy murarskiej(połączenie wapna gaszonego z piaskiem i wodą):

Sole wapnia są stosowane jako nawozy (azotan - tzw. saletra wapniowa, tlenek, węglan, metafosforan) w celu obniżenia kwasowości gleb, szczególnie dla takich roślin jak: lucerna, kończyna, pszenica, jęczmień).Do wyrobu karbidu, w metalurgii jako dodatek szlakujący, w cukrownictwie (defekacja), w garbarstwie do odwłosiania skór, a także do oczyszczania gazów do zmydlania tłuszczów podczas produkcji stearyny i do wyrobu farb wapiennych.

---