SOCJOLOGIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH

Prof. Dr hab. Zbigniew Woźniak

WYKŁAD 1

9.11.2006 rok

Problem społeczny - wzajemne oddziaływanie ludzi na ludzi, grup na grupy itd. Działania wspólwyznaczone w sferze kultury. Wzajemnie uporządkowane między

- presja moralności - wpływ osób o wyższej pozycji społecznej

- presja obyczaju KULTURA SPOŁECZEŃSTWO - - II - o tej samej

- presja prawa JEDNOSTKA - -II- o niższej

Środowiska fizyczne

STR. SPOŁECZNE

- społeczna organizacja -> stosunki społeczne -> interakcje społeczne

- kultura : wartości -> cele i normy-> oczekiwania

Kłopoty osobiste: dotyczy konkretnej jednostki i jej otocznia.

Niekorzystne sytuacje, trudne kłopoty. Nie koniecznie przekłada się na innych.

Problemy społeczne : jakie pytanie rodzi nam kłopoty publiczne, szerszy krąg ludzi, są przedmiotem debaty publicznej, są tematem rozwiązań o których się rozmawia, mogą przekładać się na kłopoty jednostki np. bezrobocie.

Problemy społeczne serie zjawisk :

a) o szerokim zasięgu - problemy muszą być postrzegane w szerszym kontekście Icg wpływu na życie

b) dolegliwych dla ludzi

c) negatywnie ocenianych przez konkretnych ludzi, bądź przez specjalistów, ekspertów

d) wymagających świadomej interwencji różnych podmiotów zbiorowych i indywidualnych by je zlikwidować lub złagodzić

Wg. Stefana Nowaka problem społeczny to rozbieżność między:

a) tym co jest

b) tym czego by się chciało

To rozbieżność między:

a) rzeczywistym

b) uznawanym za właściwy stanem rzeczy

Istnienie problemów społecznych to dowód istnienia : stanów rzeczy domagających się zmiany lub przynajmniej działania w świetle …

System Wartości

- przekonania

- ideały

- preferencje

System wartości uznawany za jednostkę , za prawdziwy pogląd na świat np. ,, nie lubie,, ,, akceptuje,, ,, nie akceptuje,,

Organizacja społeczeństwa, czyli sposób działania instytucji społecznych w procesie:

- dystrybucji dóbr i usług

- alokacja pracy

- podejmowanie decyzji społecznie istotnych ( reformy, reorganizacje)

- zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa

- edukacji młodego pokolenia

- udostępnienia i upowszechnienia informacji

- zapewnienia opieki zdrowotnej

- stanowienie praw i sankcji społecznej dla łamiących prawo

- jak działa porządek normatywno- strukturalny

- kto jest jego beneficjentem ( kto korzysta)

- kto znajduje się poniżej lini dostępu do beneficjentów ( przywilejów i dóbr )

O potrzebach społecznych mówimy, gdy:

- takie same potrzeby jednostek wystepują powszechnie, ich zaspokojeni wymaga istnienia odpowiednich instytucji

- niezaspokojone potrzeby jakiś zbiorowości narosną do tego stopnia, że uzasadnią to zastosowanie rozwiązań instytucjonalnych lub systemowych

- pewne instytucje społeczne ( jako systemy) cechuje dyskomfort eliminacje tych dysfunkcji uważa się za potrzebę .

Potrzeby

Wynikają z dysfunkcji , one natomiast wynikają z jakiegoś systemu. Jest to reakcja na dysfunkcje systemów :

- przyrodniczy 1

- kulturowy 2

- organizacyjny 3

Pamiętajmy, że oszacowanie potrzeb to podstawa wyboru potencjalnych …

Zbiorowość lepiej charakteryzuje hierarchia potrzeb, niż tylko lista potrzeb ich inwentaryzacja.

Problemy - potrzeby społeczne dla budowy określonego ( nowego) programu ( świadczeń, usług) konieczne jest :

- wyartykułowanie problemów

- ich zhierarchizowanie

- przełożenie ich na potrzeby ( jednostki , społeczności , szerszych zbiorowości społecznych, społeczeństwa globalnego)

Uwaga :

Proces zaspokojenia potrzeb prowadzić może do rozbudowy jakiegoś systemu, tym samym rodzić może nowe potrzeby .

By podołać nowym potrzebom konieczne jest:

- monitorowanie ( śledzenie zaspokajania potrzeb )

- ocena reakcji nakłady - efekty procesu zaspokajania potrzeb

Dane pomocne w wyznaczaniu obszaru potrzeb społecznych:

- informacje o dysfunkcjach organizmu państwowego ( instytucje ,, systemy instytucjonalne ,, )

- … dysfunkcji pojawiających się w życiu jednostek i małych grup społecznych

- informacje o dysfunkcje niezależnych wprost od polityki

- dane o instytucjach

Ogólne sposoby redukowania potrzeb :

- zmiana kładu funkcjonalnego

- przeobrażenia ( adopcja istniejącego systemu )

- usunięcie dysfunkcji ( źródła potrzeb )

- wyjście jednostki z danego układu wykazującego dysfunkcje )

Uwaga

- wiele problemów społecznych ma swoje źródła w braku odpowiednich zasobów

- problemy społeczne są zapowiedzią możliwej dezorganizacji życia społecznego

- wymaga powołania wyspecjalizowanych instytucji dla ich wykrywania, rozpoznania przyczyn i szukania środków …

- trzeba wiedzieć kto>? Kiedy> w jakich warunkach ? i w oparciu o jakie kryteria? Orzeka , iż pewne kwestie publiczne … zostają jako problem społeczny

Dwie opinie

- winić ofiarę

Problemy społeczne są wynikiem działania jednostki :

- uwalnia ona … społeczne od … wysiłku w ej kwestii

- reguluje problemy, wzmacnia się negatywnie , stereotypy

- winić system

WYKŁAD 2

23.11.2006 ROK

Eva Twome ( 1917)

1. Emigracja

2. Praca i dzieci

3. Praca kobiet

4. Wyzysk pracowników

5. Bezrobocie

6. Niewidzący i niedowidzący

7. Upośledzeni i chorzy umysłowo

8. Przestępczość

9. Małżeństwa i rozwody

10. Alkoholizm

11. Ubóstwo

12. Ochrona zasobów naturalnych ( roślin i zwierząt , życia ludzi)

John Forley ( 1992)

1. Ubóstwo i nierówność społeczna

2. Rasizm i nierówność społeczna

3. Zmiana demograficzna i nierówność w zakresie wieku

4. seksizm i nierówność płci

5. Kwestie i problemy dotyczące sfery seksu

6. Problemy rodziny

7. Przestępczość

8. Problemy środowiska i energii

Polskie problemy:

1. Przestępczość zorganizowana ( patologie społeczne)

2. Bezrobocie

3. Bieda, bezdomność oraz związane z tym problemy mieszkaniowe

4. Neurozy i problemy psychiczne

5. Choroby somatyczne

6. Problemy ludzi starych

7. Trudności adaptacyjne okresu transformacji

8. Bierność i bezradność

9. Niski poziom wiadomości ekologicznej

10. Konflikty społeczne

11. nowe :

- pracodawcy - pracobiorcy, konflikty: nowodawcy, kosmopolici, regionalne, przedsiębiorstwa państwowe, prywatne, producenci-konsumenci

- istniejące już wcześniej, a teraz zintensyfikowane, biedni-bogaci, miasto - wieś, konflikty rodzinne

Postawy społeczne:

1. Bierność ( obojętność) np. leci film w TV z przemocą i krwią, rodziców nie interesuje to, że dziecko to ogląda

2. Fatalistyczna rezygnacja( poddanie) - tzw. Pasywna akceptacja np. przemoc, boimy się zareagować np. jak jest bójka

- postawa w stylu ,, Ja nic nie mogę zrobić” sądy i urzędy nie dają , a ja tym bardziej

- funkcja demaskatorska

- funkcja apologetyczna- dobieranie argumentów w miarę potrzeby

3. Cynizm - marnotrawienie czasu i pieniędzy, że się daną rzeczą zajmujemy

4. Sentymentalizm- ludzie sercem dobroczyniący, tzw. Prace społeczne. Hasło ,, zagrabimy Polskę całą,,. Teraz ludzie są poruszeni losem innych.

Trzy grupy teorii socjologicznej:

1. Funkcjonalizm - jako całość, siła, która zakłóca układ, zmiana jako przeciwstawienie się źródła zakłóceń, problemy społeczne bo jest dezorganizacja systemu

2. Teoria konfliktu- zmiana jest nieuchronna, problemy społeczne, gdy grupa jest przekonana, że jej interesy nie są realizowane

3. Interakcjonizm- zmiana, gdy brak zgody w kwestii oczekiwanych zachowań wobec świeżo osiągniętego i kształtującego się consensusu

- problemy społeczne powstają, gdy określone są warunki, gdy to wszystko się dzieje np. etykieta więźnia

- niezgoda z normami, społeczne oczekiwania

Patologia, dewiacja, …

- Ubóstwo jako problem społeczny :

Synonim: bieda, nędza, niedostatek

Sławomir Mrożek - bieda godna i niezgoda

Bieda zawiniona i niezawiniona

Zbiorowość jest zawsze zróżnicowana.

3 perspektywy:

1. dochodowa jest tylko wtedy, gdy znajdujemy się poniżej pewnej granicy dochodów

2. potrzeb podstawowych- wykracza poza dochód jednostkowy: potrzeby edukacyjne, zdrowotne, opieki - ochrona przed bieda

3. funkcjonalna- brak możliwości osiągnięcia minimum poziomu funkcjonowania z punktu widzenia jednostki/ grupy

Ubóstwo - stan względnie stałego (trwałego) całkowitego, bądź częściowego niezaspokojenia ogólnych, podstawowych potrzeb człowieka, jeśli spełniony jest co najmniej jeden z następujących potrzeb:

a) brak lub niedostateczna ilość i jakość środków zaspokajania potrzeb

b) brak lub istotne ograniczenie zdolności, umiejętności, możliwość legalnego i szybkiego zdobycia odpowiednich środków.

c) brak lub istotne ograniczeni zdolności, umiejętności i/lub możliwości zaspokojenia potrzeb posiadanymi środkami

d) brak woli całkowitego, bądź częściowego zaspokojenia potrzeb.

Bieda absolutna

Gospodarstwo domowe nie może zapewnić swym członkom 80%kalorii, nawet gdy wdaje na żywność 80% swoich dochodów

Linia biedy- konsumpcja dzienna

Azja- Afryka - 1$

Ameryka Płd - 2$

Kraje postkomunistyczne 4$

USA15$

2,8 miliarda ludzi na świecie czyli 45% ziemian żyje za mniej niż 2$ dziennie. Z tego 1,2 miliarda czyli 20% populacji utrzymuje się przy życiu za mniej niż 1 $ dziennie.

Cykl ubóstwa

1. Biedna rodzina z małymi dziećmi

2. Rezultatem ubóstwa są substandardowe warunki życiowe rodziny

3. spadek zainteresowania szkoła i kształceniem

4. potomstwo usiłuje uciec od substandartowych warunków i podejmuje prace co na ogół oznacza przerwanie nauki szkolnej

5. Niski poziom wykształcenia

6. Zawarcie przez potomstwo małżeństwa w młodym wieku

7. przedwczesne zawarte małżeństwo z małymi dziećmi i rosnące zobowiązania płatnicze oraz kłopoty mieszkaniowe.

Cykl przechodzi z pokolenia na pokolenie

W Polsce 13% dzieci jest biednych ( woj. Świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie)

Ośnie 3 pokolenie, które nie widzi pracujących rodziców.

15 milionów dzieci umiera co roku na świecie.

W Poznaniu i Warszawie bezrobocie sięga około %.

WYKŁAD 3

07.12.2006 ROK

STARZENIE SIĘ SPOŁECZEŃSTWA (GLOBALNE KONSEKWENCJE)

1. czynniki sprzyjające izolacji osób starzejących się w społeczeństwie- gerontologia ( nauka o starzeniu się)

Grupy ryzyka:

a) sędziwi starcy ( osoby powyżej 80 i 90 lat)

b) ludzie starzy i samotni

c) starsze kobiety, panny i wdowy

d) ludzie starzy i samotni

e) osoby bezdzietne

f) ludzie w podeszłym wieku poważnie chorujący i niepełnosprawni

g) utrzymujący się z minimalnych świadczeń, pomocy państwa lub z niskich dochodów

h) starsze pary, małżeństwa z niepełnosprawnym małżonkiem

Osoby szczególnie podatne na zagrożenia stanu zdrowia i/lub pozycji społeczno-ekonomicznej.

2. samotność i izolacja

Samotność- subiektywny status

Izolacja- obiektywne warunki

Cztery źródła izolacji:

a) izolacja tkwiąca w postawach społecznych

b) wygląd

c) nieakceptowane zachowania

d) dystans geograficzny

Sposoby rozumienia izolacji społecznej:

a) długookresowy brak kontaktów społecznych

b) brak możliwości komunikowania się z otoczeniem społecznym

c) brak stosunków społecznych

d) nakazanie zaniechania, zredukowania lub ogrom kontaktów społecznych

e) brak kontaktów międzygrupowych

f) krańcowa forma segregacji

Człowiek izolowany to jednostka

a) pozostająca poza podstawowymi kontaktami społecznymi

b) nie otrzymuje lub też nie dokonuje, ani nie otrzymuje wyborów socjometrycznych

c) pozbawiona kontaktów społecznych lub kontakty te są powierzchowne

d) odczuwa oddzielenie od znajdujących się w fizycznej bliskości innych ludzi

e) mająca dostęp do systemu komunikacyjnego grupy poprzez jedną osobę

Samotność jest chorobą, nieumiejętnością wprowadzenia zewnętrznego świata do swojego wnętrza.

Czynniki u osób starszych - izolatory w życiu starszych!

Czynniki sprzyjające izolacji społecznej ludzi starych:

Typ izolatora	Poziom jednostkowy	Poziom środowiskowy
1. BIOFIZYZNE	- ubytek wigoru - spadek wytrzymałości fizycznej - upośledzenie/ zanik umysłu - ograniczenie mobilności - ograniczenie uszkodzenia mózgu- postępujący zanik percepcji	- nierównomierne rozmieszczenie personelu medycznego - trudności w zapewnieniu odpowiednich warunków w opiece długotrwałej - zbyt mała uwaga personelu medycznego poświęcona specyficznym problemom i potrzebom wieku podeszłego - koncentrowanie przez lekarzy uwagi raczej na chorobach ostrych niż przewlekłych - ograniczona wiedza o chorobach przewlekłych - presja , by opieka długoterminowa realizowana w specyficznych placówkach zamkniętych - geograficzne rozproszenie i nierównomierne rozmieszczenie świadczeń i zróżnicowanych form pracy
2. PSYCHO - EMOCJONALNE	- przewlekłe lub pojawiające się z wiekiem zaburzenia psychiczne - zmiany w zadaniach rozwojowych - społeczne stereotypy starości- poczucie niskiej wartości - strach przed niedołężnością i umieszczeniem w placówce opiekuńczej - poczucie utraty kontroli nad wyborem kierunku biegu życia - poczucie oddzielenia od innych - negatywne uczucia wywołane zmianami w percepcji świata zewnętrznego - wygaszanie potrzeb seksualnych	- utrzymanie się negatywnych stereotypów na temat zachowania ludzi starszych - ograniczona liczbowo i nierównomiernie rozmieszczona kadra z gerontologicznym przygotowaniem - ograniczona liczba metod leczenia i opieki sla ludzi starych - niewiele prognoz nastawionych na maksymalny potencjał i funkcjonowanie chorych przewlekle
3. SPOŁECZNE	- utrata roli zawodowej - śmierć krewnych lub przyjaciół _ niższy w stosunku do ludzi młodych poziom wykształcenia - brak wiedzy o zasobach społecznych - bycie ofiara ataku kryminalnego	- brak odpowiednich środków wsparcia społecznego - pogorszenie się środowiskowych warunków życiowych - wymuszone przemieszczenia w wyniku modernizacji obszarów miejskich - odmienne traktowanie z uwagi na wiek - problemy komunikacyjne brak zrozumienia w rodzinie
4. EKONOMICZNE	-niewystarczające zasoby finansowe ograniczające lub uniemożliwiające - dostęp do świadczeń i usług - regulowanie stałych opłat - odpowiednie żywienie - kontakty społeczne - rekreacja i korzystanie ze środków transportu	- konserwatywny klimat pa…. - nieadekwatne do potrzeb świadczenia z zakresu zabezpieczenia społecznego - emerytury o cechach dyskryminacyjnych

ZDROWIE

Zdrowie dynamiczny stan całkowity

Dobrego samopoczucia i kondycji ( dobrostanu) wyrażające się zdolnością do funkcjonowania, w nie tylko brakiem choroby i/lub niepełnosprawności.

Czynniki zdrowia:

- styl życia 1 ( 50%) - zmiana klimatu

- populacja 3 (16-20%)

- środowisko 2 (20%) - dominacja choroby z wyboru( wyżywienie itd.) transfer ryzyka do biedniejszych części świata: przepływ ludzi bez kontroli ( zniknęły choroby takie jak np. dżuma), 20-50% ryzyka wiąże się z wyżywieniem, wymiana toksycznych produktów, odstępstwa od standardów bezpieczeństwa zdrowotnego np. zapylenie i hałas

- opieka zdrowotna 4 (10%)

Globalizacja problemów zdrowotnych

Globalizacja:

- ruch ludzi, informacji, idei, symboli, kapitału, towarów w przestrzeni ponadnarodowej

- intensyfikacja ogólnoświatowych stosunków łączących oddalone o siebie obszary

- sytuacja, gdy lokalne wydarzenia są kształtowane przez zjawiska i procesy od takich miejsc oddalone ( i na odwrót).

WYKŁAD 5

21.12.2006 ROK

Kopalnie zrzucają wodę bardzo zasoloną i przez to są rzeki koło Krakowa bardzo zasolone.

89-90 lata dla wszystkich stanów starego systemu, odnotowały pogorszenie stanu zdrowotnego. W Polsce w 50-60% wskaźniki życia. Duże zagrożenia w Rosji i na Ukrainie. Obecnie główne problemy zdrowotne to:

a) wśród ogółu zgonów: choroby układu krążenia ( 48-52%), nowotwory, wypadki, urazy, zatrucia, wypadki drogowe, samobójstwa

Choroby układu krążenia - 100000 rocznie umiera, zawały, przed lekarska pomoc jest najważniejsza, pomoc pacjentowi przed wyjazdem pogotowia ratunkowego, pierwsze minuty są najważniejsze.

Nowotwory- u kobiet rak piersi i rak szyjki macicy, wyniki są najgorsze w Europie. Rak płuc występuje głównie u mężczyzn, ale kobity ich doganiają. Na wszystkie nowotwory umiera około 80 000 ludzi.

,, Śmierć do uniknięcia,, liczba zgonów, które można wyleczyć na 100 000

Zaburzenia psychiczne: główne: zaburzenia nastroju, nerwice, psychozy. Dotyczą 5tej części świata. W UE 27% ludzi jest psychicznie chorych. W ciągu 4 lat e Polsce choroby te wzrosły o 1/4 . Głównie przez stres w pracy. 2% z zaburzeniami psychicznymi ludzi pracuje zawodowo.

Schizofrenia - w Polsce około 400 000 ludzi choruje, 100 000 z nich leczy się.

Ryzyko jeśli chodzi o wiek i płeć: pleć nie wpływa, a wiek mężczyzn 15-25, a kobiety 25-35. Polacy sądzą, że się czują źle w 51%.

Samobójstwa - zamach samobójcy wyobrażony, upragniony, usiłowany, dokonany. W ciągu roku 1 milion osób zabija się na świecie. Między 15-35 rokiem życia.

Metody samobójcze:

a) lekomania 37-64%

b)utopienie 16%

c) inhalacja gazów 5%

d) gwałtownie

a) powieszenie 21%

b) skok z wysokości 10%

c) rzucenie się pod pojazd 4%

d) broń palna 3%

e) samookaleczenie i oparzenia 2%

Samobójstwo-forma złego przystosowania

4 kategorie samobójstw:

a) egoistyczne

b) altruistyczne

c) aromiczne (?)- doczytać się nie mogę

d) fatalistyczne

a) słabo zintegrowana jednostka, nie liczy się jednostka z niczym

b)skutkiem zbyt silnej integracji ze środowiskiem, oczekiwaniami. Zbyt daleko posuniętej socjalizacji i z normami ( zamachy itd.)

c) został zakłócony ład społeczny, porządek. Jednostka jest slabiej stymulowana przez środowisko

d) fatalistyczne

Tragiczny wymiar losu tej jednostki. Postrzega, że jest jednostka bezradna, cokolwiek byśmy nie zrobili to i tak będzie źle.

Motywy samobójstw:

a) brak lub utrata komunikacji społecznej

b)ambiwalentny wobec śmierci i życia, igranie ze śmiercią

c) przewidywanie skutku zachowania samobójczego dla znaczących innych

WYKŁAD 6

03.01.2007 ROK

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ W SPOŁECZEŃSTWIE

- 15% UE osób niepełnosprawnych

Wyróżniamy:

- biologiczną oraz prawną niepełnosprawność

- niektóre kraje to połowa lub nawet 2/3 niepełnosprawnych to osoby starsze

- 77% jest to choroba przewlekła wśród niepełnosprawnych, głównie choroby układu krążenia

- każdego roku od 4 do 7% niemowląt ( wcześniacki) mogą w przyszłości rokować niepełnosprawność

- nie stosujemy już określeń typu ,, inwalida,, i ,, kaleka,,

-1/4 wśród wszystkich niepełnosprawnych to osoby ciężko chore

- bardzo niski poziom wykształcenia występuje wśród osób niepełnosprawnych

- niepełnosprawność jest częstsza na wsi niż w mieście

- w UE 50% niepełnosprawnych ma prace, w Polsce 3 razy mniej

OD CHOROBY I URAZU DO NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

Choroba uszkodzenie ograniczenie

Zaburzenie → sytuacja -> uszczerbek -> uwewnętrznienie-> funkcjonalne ->

Uraz wewnętrzna na zdrowiu ( niepełnosprawność)

Niepełnosprawność

• obietywizacja -> ograniczenie w rolach społecznych -> socjalizacja

MODEL MEDYCZNY	MODEL SPOŁECZNY
Koncentracja na jednostce zwłaszcza na ciele	Uwaga zogniskowana na społeczeństwie jego organizacji i środowisku społecznym i fizycznym
Najważniejsze jest dokonanie diagnozy uszkodzeń oraz leżących u ich podłoża patologii	Istotne jest określenie położenia i statusu społecznego roli osób niepełnosprawnych zbiorowości
Niepełnosprawność jest deficytem środka zaradczego	Niepełnosprawność jest odmiennością, różnica: rehabilitować należy społeczeństwo
Niepełnosprawność jest nie pożądana musi być zatem usunięta	Niepełnosprawność wymaga zmian w organizacji życia zbiorowego
Środkiem zaradczym jest leczenie lub normalizacja	Remedium są zmiany w interakcjach między niepełnosprawna jednostką a społeczeństwem
Elementem wyzdrowienia jest pomoc profesjonalna	Środkiem zaradczym może być ktokolwiek

MODELE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ZWIĄZANYCH Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ
Podejście pozytywistyczne	Niepełnosprawność jako problem indywidualny	Model techniczny
Podejście interpretacyjne	Niepełnosprawność jako problem społeczny	Model edukacyjny
Podejście emancypacyjne	Niepełnosprawność jako problem polityczny	Polityka narzędziem zmiany

Kluczem do być i nie być niepełnosprawnych jest dostępność ( szeroko rozumiana )

Brak dostępności to:

- bariery społeczne ( ustawodawstwo)

- bariery psychologiczne ( niska ocena)

- bariery strukturalne ( infrastruktura)

10% OBIEKTÓW W Poznaniu jest dostępna dla osób niepełnosprawnych.

Podstawowe cele rehabilitacji :

a) maksymalizacja potencjału jednostki;

b) dostarczenie narzędzi dokonywania zmian we własnym życiu

c) ograniczenie w czasie

d) integracja społeczna i normalizacja

Relacje niepełnosprawnych - społeczeństwo

- spontaniczna partycypacja- widzialni niezbadani

- separacja- niewidzialni zadbani

- integracja - widzialni

- normalizacja - zadbani

Cele integracji:

1) niepełnosprawni musza chcieć włączyć się w życie zbiorowe, ale muszą być do tego przygotowani

2) możliwość pełnienia różnorodnych ról

3) musimy nauczyć się swoich niepełnosprawnych obywateli traktować na równych prawach

Polska ma największy udział PKB 4% na niepełnosprawnych.

NORMALIZACJA wszelkie zachowania zmierzające do tego, by funkcjonować bez wyraźnych zakłóceń ( normalnie) -> na ile to możliwe, mimo oznak i symptomów choroby niewielkiej lub niepełnej sprawności,

ZASADY NORMALIZACJI :

-zasady normalizacji

-promowanie niezależności i autonomii osoby niepełnosprawnej

- robienie wszystkiego co możliwe by ludzie z ograniczoną sprawnością wiedli ,, zwyczajne życie,,

-danie osobom niepełnosprawnym szansy wyboru możliwości dostępnych innym ludziom

- akceptowanie i docenianie tego co osoby z ograniczona sprawnością mogą zrobić i robią

W RAMNACH PROCESYU NORMALIZACJI jednostka dąży do:

- potwierdzenia własnej indywidualności, tożsamości i osobowości

- bycia zdolnym do funkcjonowania na równi z rówieśnikami

- zredukowania poczucia bycia odmiennym

- uzyskania maksymalnego poziomu integracji ze zbiorowością

---