Przem, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD


ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE Z PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA

39. Administracja ochrony przyrody.

Ustawa z dnia16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody ( art. 91 -100):

Organami w zakresie ochrony przyrody są:

  1)  minister właściwy do spraw środowiska;

  2)  wojewoda;

  3)  starosta;

  4)  wójt, burmistrz albo prezydent miasta.

Ad. 1 Minister właściwy do spraw środowiska wykonuje zadania organu administracji rządowej w zakresie ochrony przyrody przy pomocy Głównego Konserwatora Przyrody, będącego sekretarzem lub podsekretarzem stanu w urzędzie obsługującym tego ministra.

Głównego Konserwatora Przyrody powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska.

Ad. 2 Wojewoda wykonuje zadania organu administracji rządowej w zakresie ochrony przyrody przy pomocy wojewódzkiego konserwatora przyrody.

Organami opiniodawczo-doradczymi w zakresie ochrony przyrody są:

  1)  Państwowa Rada Ochrony Przyrody, działająca przy ministrze właściwym do spraw środowiska;

  2)  wojewódzka rada ochrony przyrody, działająca przy wojewodzie;

  3)  rada naukowa parku narodowego, działająca przy dyrektorze parku narodowego;

  4)  rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych, działająca przy dyrektorze parku krajobrazowego lub dyrektorze zespołu parków krajobrazowych.

Ad.1 Członków Państwowej Rady Ochrony Przyrody w liczbie 40 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych.

2. Państwowa Rada Ochrony Przyrody wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin działania.

3. Do zadań Państwowej Rady Ochrony Przyrody należy w szczególności:

  1)  ocena realizacji ustawy;

  2)  opiniowanie strategii, planów i programów dotyczących ochrony przyrody;

  3)  ocena realizacji krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej;

  4)  opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ochrony przyrody;

  5)  przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody;

  6)  popularyzowanie ochrony przyrody.

4. Wydatki związane z działalnością Państwowej Rady Ochrony Przyrody są pokrywane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw środowiska.

Ad.2 Członków wojewódzkiej rady ochrony przyrody w liczbie od 20 do 30 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, wojewoda spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki, organizacji ekologicznych i Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe oraz sejmiku województwa.

2. Wojewódzka rada ochrony przyrody wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin działania.

3. Do zadań wojewódzkiej rady ochrony przyrody należy w szczególności:

  1)  ocena realizacji zadań w zakresie ochrony przyrody;

  2)  opiniowanie projektów aktów prawnych w zakresie ochrony przyrody wydawanych przez wojewodę;

  3)  przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody;

  1. opiniowanie planów rozwoju i strategii wojewódzkich w zakresie ochrony przyrody.

Ad 3. Członków rady naukowej parku narodowego w liczbie od 10 do 20 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych oraz właściwych miejscowo samorządów wojewódzkich i samorządów gminnych.

2. Rada naukowa parku narodowego wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępcę oraz uchwala regulamin działania.

3. Do zadań rady naukowej parku narodowego należy w szczególności:

  1)  ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody;

  2)  opiniowanie projektu planu ochrony i zadań ochronnych;

  3)  ocena realizacji ustaleń planu ochrony, rocznych zadań ochronnych i skuteczności zabiegów ochronnych;

  4)  opiniowanie programów badawczych i naukowych w zakresie ochrony przyrody;

  5)  przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody i funkcjonowania parku narodowego.

4. Wydatki związane z działalnością rady naukowej parku narodowego są pokrywane z budżetu państwa, z części przeznaczonej na działalność parków narodowych.

Ad.4 Członków rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków krajobrazowych w liczbie od 10 do 20 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, wojewoda spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych oraz przedstawicieli właściwych miejscowo samorządów wojewódzkich, samorządów gminnych i organizacji gospodarczych.

2. Członków rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków krajobrazowych położonych na terenie kilku województw powołuje wojewoda tego województwa, na którego obszarze znajduje się największa część parku lub zespołu parków, w porozumieniu z pozostałymi wojewodami.

3. Rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin działania.

4. Do zadań rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków krajobrazowych należy w szczególności:

  1)  ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody, wartości kulturowych oraz ustaleń programów ochrony przyrody;

  2)  opiniowanie projektu planu ochrony;

  3)  ocena realizacji ustaleń planu ochrony i innych zadań z zakresu ochrony przyrody;

  4)  opiniowanie i ocena realizacji projektów i programów działalności parku krajobrazowego lub zespołu parków krajobrazowych w zakresie ochrony przyrody, edukacji, turystyki i rekreacji.

40. Geneza ustawy handlu uprawnieniami do emisji.

Na Konferencji ONZ „Środowisko i Rozwój” jaka odbyła się w Rio de Janeiro w dniach 3-14 czerwca 1992 roku przyjęta została i podpisana przez 153 państwa Konwencja w sprawie Zmian Klimatu. Konferencja były wynikiem licznych działań podejmowanych przez ONZ i jej agendy wśród których najważniejsze to: Konferencja Sztokholmska z 1972 roku, Wiedeńska Konwencja w sprawie Ochrony Warstwy Ozonowej z 1985 roku, Uchwałę z 1989 w sprawie wdrażania Planu Przeciwdziałania Pustynnieniu, Protokół Montrealski w sprawie Substancji Naruszających Warstwę Ozonową, Deklarację ministerialną II Światowej Konferencji na temat Klimatu z roku 1990.

Protokół z Kioto do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu został podpisany dnia 11 grudnia 1997r. podczas III Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej. Powodem jego opracowania było powszechne przekonanie, że Konwencja klimatyczna nie jest instrumentem wystarczającym do faktycznej ochrony klimatu (nie nakazywała np. ograniczonej emisji gazów cieplarnianych). Decyzja o podjęciu negocjacji nad Protokołem zapadła już w czasie I Konferencji ST 1995 stron w Berlinie w 1995 roku.

Szerzej patrz zagadnienie 66

Od 1 stycznia 2005 roku w całej Unii Europejskiej zaczęła obowiązywać Dyrektywa nr 2003/87/WE z 13 października 2003 roku, ustanawiająca system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i zmieniająca dyrektywę nr 96/61/WE. Dostosowując polskie prawo do prawa WE sejm RP uchwalił ustawę z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji.

Handel uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych to możliwość wspólnego wypełnienia limitu emisji, jaki został przyznany uczestnikom systemu. Gazy cieplarniane to Konwencja Klimatyczna i limity ustanowione dla poszczególnych krajów przez Protokół z Kioto. System handlu emisjami obejmuje jedynie część branż i instalacji odpowiedzialnych za emisję gazów cieplarnianych.

41. Mechanizmy handlu emisjami.

Celem handlu emisjami jest osiągnięcie redukcji emisji najmniejszym kosztem. Poprzez handel emisjami jedna strona zmniejsza swoje emisje i sprzedaje osiągnięte redukcje drugiej stronie, która potem wykorzystuje pozyskane redukcje do uzyskania swojego celu redukcyjnego. Oprócz obniżenia kosztów redukcji emisji, handel emisjami jest zachętą dla transferu technologii i inwestycji krajów rozwiniętych w krajach rozwijających się.

International Emissions Trading (IET) pozwala państwu uprzemysłowionemu, posiadającemu nadmiar jednostek emisji w związku z obniżeniem ich o więcej, niż to wynika ze zobowiązań, na ich sprzedaż innemu państwu wymienionemu w Aneksie I, które nie jest zdolne do wypełnienia swoich zobowiązań poprzez własną redukcję emisji.

42. Zbywalne prawa do emisji zanieczyszczeń.

(Kolorem niebieskim oznaczyłem znalezione w necie przystępne opracowanie tego punktu. Kolor czarny to opracowanie na podstawie podręcznika: Boć, Nowacki.)

Jednym z mechanizmów zaproponowanych przez protokół z Kioto jest tzw. handel emisjami. Ma on na celu osiągnięcie poprawy stanu środowiska poprzez redukcję emisji zanieczyszczeń atmosfery gazami cieplarnianymi. Skuteczność tego instrumentu wiąże się z jego rynkowym charakterem, który potencjalnie zapewnia dostosowanie do wymogów ochrony środowiska najniższym społecznym kosztem.
Zgodnie z postulatami teorii ekonomii tworzy się rynek, którego brak był dotąd źródłem niekorzystnych efektów zewnętrznych.
Przedmiotem handlu na rynku są zbywalne prawa do emisji zanieczyszczeń (zwane także pozwoleniami, uprawnieniami, kwotami, kredytami redukcji emisji, certyfikatami emisyjnymi). Posiadacz takiego uprawnienia może z niego skorzystać i wyemitować określoną ilość zanieczyszczeń lub odsprzedać prawo do emisji innemu uczestnikowi rynku.
Handel na rynku odbywa się do momentu zrównania krańcowych kosztów redukcji emisji zanieczyszczeń. Uczestnicy rynku, których koszty redukcji są niskie prowadzą inwestycje i obniżają emisję poniżej poziomu wynikającego z posiadanych uprawnień emisyjnych, a uzyskaną w ten sposób nadwyżkę odsprzedają innym uczestnikom, których koszty redukcji są wyższe. Przedsiębiorstwa kupujące uprawnienia odnoszą korzyści, gdyż zwiększają wielkość swojej emisji (związanej np. ze zwiększeniem wielkości produkcji) ponosząc niższy koszt niż wynikający z konieczności prowadzenia działań nakierowanych na utrzymanie emisji na poziomie wyznaczonym przez dotychczasowe kwoty emisji. Jednocześnie koszty dodatkowej emisji są uwzględniane w rachunku ekonomicznym tych przedsiębiorstw oraz spełniona jest zasada zanieczyszczający płaci.

W systemie handlu emisjami przedmiotem obrotu rynkowego są zbywalne prawa do emisji zanieczyszczeń. Ich posiadacz może wyemitować określoną ilość zanieczyszczeń lub odsprzedać swoje prawa do emisji innym uczestnikom rynku.

Postulat redukcji emisji realizowany jest poprzez stopniowe obniżanie całkowitego limitu emisji i stopniowe wycofywanie uprawnień z obrotu.
Zainicjowanie rynku wymaga określenia wielkości emisji oraz przydziału uprawnień do emisji. Wielkość emisji może być określona na podstawie przeciętnej emisji z ostatnich kilku lat (emisja historyczna), na podstawie aktualnej emisji, na podstawie prognozowanej emisji oraz w oparciu o emisję przypadającą na jednostkę produkcji lub zużytego paliwa. Przydział zbywalnych praw najczęściej odbywa się nieodpłatnie, ale możliwa jest również forma aukcji lub system mieszany.

Instrumenty te łączą w sobie elementy regulacji nakazowej( ustalanie w trybie administracyjnym maksymalnie dopuszczalnych, globalnych wielkości strumieni zanieczyszczeń emitowanych na danym terenie w danym czasie) z elementami oddziaływania ekonomicznego ( rynkowy mechanizm alokacji zezwoleń na emisję zanieczyszczeń) Ogólny poziom emisji określonego rodzaju zanieczyszczeń w określonym czasie jest wyznaczany w trybie administracyjnym Przygotowywane i udostępniane zainteresowanym zezwolenia na emisję opiewają łącznie na taka właśnie ilość zanieczyszczeń. Natomiast alokacji zezwoleń dokonuje się według reguł rynkowych. Oczekuje się, że firmy będą poszukiwać tańszych niż zezwolenia sposobów zmniejszenia emisji takich jak inwestowanie w czystsze technologie, zakładanie urządzeń oczyszczających.

Koszty nabycia zezwolenia na emisję jest formą internalizacji kosztów zewnętrznych, czyli przywracania równości kosztów prywatnych ze społecznymi. Internalizacja kosztów emisji nie pozostaje bez wpływu na globalną wielkość emisji. Globalnych limitów zanieczyszczeń nie można by było wprowadzić do modelu kar i opłat, gdyż nie dałoby się wtedy sensownie rozwiązać podziału uprawnień do emisji między ubiegających się o nie.

W 2003 roku UE podjęła dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą program handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych na obszarze wspólnoty. Dyrektywa kreuje rynkowe mechanizmy skłaniające przedsiębiorców do redukcji emisji dwutlenku węgla. A prawo do emitowania tego gazu traktowane jako dobro zbywalne o określonej wartości materialnej staje się przedmiotem transakcji rynkowych. W celu dostosowania polskiego prawa do prawa unijnego sejm RP wydał ustawę z dnia 22 grudnia 2004 o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych. Ustawa kreuje rynek handlu uprawnieniami do emisji gazów od 1 stycznia 2005r. Akty wykonawcze wykluczają małe huty i elektrownie z handlu uprawnieniami. W ogólnym ujęciu ustawa określa zasady funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, którego celem jest ograniczenie tych emisji w sposób opłacalny i ekonomicznie efektywny.

System handlu uprawnieniami nie dotyczy emisji wszystkich gazów. Na razie obejmuje handel pozwoleniami do emisji dwutlenku węgla. System jest układem składającym się ze wspólnotowego systemu handlu i krajowego systemu handlu. Krajowy plan alokacji i uprawnień do emisji jest zatwierdzany przez Komisję Europejską. Zgodnie z regulacjami UE każde objęte planem przedsiębiorstwo dostanie taką ilość uprawnień, która wielkościowo jest mu niezbędną do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo podejmując działania ograniczające emisje będzie mieć prawo zbycia nadwyżki uprawnień, na wolym rynku.

43. Obszar jako kategoria prawa ochrony środowiska.

„Obszar” może wystąpić w przepisach POŚ w dwóch kontekstach:

1) jako terytorium, które podlega ochronie,

2) jako terytorium, które jest zanieczyszczone,

Istotą obszaru specjalnego jest to, że na takim obszarze obowiązuje inny reżim prawny niż reżim powszechny. Reżim powszechny jest modyfikowany na potrzeby tego obszaru.

Ad.1 Reżim powszechny zostaje zastąpiony normami, które mają za cel ochronę danego obszaru przed zanieczyszczeniem.

Ad. 2 Reżim specjalny jest budowany ze względu na uciążliwości( szkodliwe dla środowiska wpływy, które pochodzą z takiego obszaru) z powodu, że są tam niedotrzymywanie normy zanieczyszczenia środowiska.

Kiedyś używano bardzo powszechnie określenia „strefy ochronne”. Rodzaje stref ochronnych:

1) tworzone wokół obszarów cennych przyrodniczo w celu ich ochrony np. otuliny parków narodowych ( dzisiaj takie rozumienie zawiera obszarom z pkt 1)

2) tworzone wokół obszarów „źródeł zanieczyszczeń” (dzisiaj takie rozumienie zawiera obszar z pkt 2 )

Oto kilka przykładowych obszarów specjalnych:

- parki narodowe, strefy ochronne zwierząt łownych, rezerwaty, parki krajobrazowe, obszary Natura 2000, obszary ograniczonego użytkowania dla lotnisk- oczyszczalni ścieków- tras komunikacyjnych, strefy ochronne ujęć wody …

44. Obszar ograniczonego użytkowania.

Koncepcja obszaru ograniczonego użytkowania zawarta została w ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska ( po nowelizacji w 1997r.)

Obszar ograniczonego użytkowania tworzy się wokół byłej strefy ochronnej ze względu na zanieczyszczenia wychodzące poza strefę ochronną.

Na mocy ustawy z 7 czerwca 2001 r o wprowadzeniu ustawy o ochronie środowiska, ustawy o odpadach i niektórych innych ustaw - nałożono obowiązek na prowadzących instalacje, którzy mieli utworzone strefy ochronne na mocy starych przepisów, aby do 31.12.2005 ograniczyli szkodliwe oddziaływanie tych instalacji, ale tylko na obszarach, do których użytkownik instalacji miał tytuł prawny. Jeżeli do 31.12.2005 nie ograniczyli tego negatywnego wpływu wojewoda z urzędu likwidował te strefy ochronne a jeżeli ograniczyli to wojewoda zmieniała granice tych stref (sorry jeśli to niezrozumiałą, ale tyle zanotowałem z wywodu Chajbowicza )

Ponadto niespełnienie wymagań z ustawy z 7 czerwca 2001 dawało prawo wojewódzkiemu inspektorowi ochr. środ do wydania decyzji o wstrzymaniu emisji ( z rygorem natychmiastowej wykonalności)

Ustawa poś wymienia obiekty, wokół których można tworzyć obszary ogr użty (zwane dalej o.o), ponadto można go utworzyć, gdy mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza obiektem instalacji.

Utworzenie obszaru o.o powoduje, że na takim obszarze nie obowiązują standardy jakości środowiska.

o.o są tworzone na 2 sposoby:

1) rozporządzeniem wojewody (akt prawa miejscowego0 - dot. Obiektów, które mogą znacząco wpływać na środowisko.

2) uchwała rady powiatu( akt prawa miejscowego) - dot. Pozostałych obiektów.

45. Normy dopuszczalnych zanieczyszczeń.

Istnienie tej instytucji wynika z ograniczonej ochrony środowiska, nie można całkowicie zakazać zanieczyszczania środowiska, ( bo to wyeliminowałoby działalność gospodarcza człowieka) Środowisko zaczyna być chronione, gdy norma ta (dopuszczalnych zanieczyszczeń) zostanie przekroczona.

Normy te są wyznaczane w aktach generalnych i indywidualnych- po pierwsze są to akty wykonawcze ministra środowiska po drugie akty administracyjne, które mają charakter pozwoleń emisyjnych.

Immisja- pojęcie związane z emisją - oznacza stan zanieczyszczenia środowiska.

Normy immisyjne (określają stan środowiska) najczęściej mają formę aktów ministra do spraw środowiska.

W podręczniku mamy 3 rodzaje norm:

1) normy generalne dopuszczalnej emisji,

2) normy indywidualne określające wartość emisji dla poszczególnych emitentów,

3) normy immisyjne dopuszczające stopień stężenia substancji lub energii w środowisku.

Przekroczenie tych norm skutkuje sankcją, - która najczęściej przybiera postać kary pieniężnej, ale może tez skutkować innymi sankcjami np. decyzją o zamknięciu instalacji.

Zanieczyszczanie środowiska w granicach norm jest legalne, choć nie jest zgodne z Prawem ochrony środowiska, równoznaczne z brakiem odpowiedzialności cywilnej. Natomiast ich przekroczenie powoduje powstanie obowiązków w zakresie przeciwdziałania zwiększonej emisji, decyduje o nałożeniu kar administracyjnych, ułatwia stwierdzenie odpowiedzialności administracyjnej, cywilnej i karnej.

46. Opłaty w ochronie środowiska.

Opłaty pomyślane są jako należności za legalne naruszanie stanu środowiska przez wprowadzanie w nim zmian. Mamy 2 kategorie opłat:

1) opłaty za korzystanie ze środowiska, które są przewidziane w ustawie POŚ: i SA ponoszone za

- pobór wód

- wprowadzenie ścieków do wód lub do ziemi

- wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza

- przekraczanie warunków decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu

- składowanie i magazynowanie odpadów

- wprowadzanie do obrotu substancji kontrolowanych

- przyznawanie uprawnień do emisji ( i związane z tym należności)

- opłaty produktowi ( to opłaty za opakowania wymienione w załączniku do ustawy POŚ, pobierana jest w przypadku wprowadzenia na rynek krajowy produktu w tym opakowaniu) i depozytowe ( dotyczy sprzedaży akumulatorów ołowiowych)

2) opłaty, które są przewidziane w innych ustawach: Prawo geologiczne i górnicze, ustawy o ochronie przyrody, ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych: pobierane za:

- wydobywanie kopalin, surowców mineralnych i prowadzenie innej działalności koncesjonowanej

- usuwanie drzew i krzewów ( opłatę za wycięcie drzewa liczy się za każdy centymetr obwodu drzewa mierzony na wysokości 130 cm, opłatę od krzewów liczy się mnożąc powierzchnie w metrach kwadratowych, jaką zajmują krzewy razy stawkę opłaty)

- wyłączanie gruntów z produkcji rolnej lub leśnej.

Wysokość opłat określana aktualnie na podstawie rozporządzenia Rady ministrów z dnia 14 grudnia 2004 r w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska ustalana jest przez sam korzystający ze środowiska podmiot zobowiązany z mocy prawa do jej wniesienia. Gdy jej nie wniesie lub wniesie w nieodpowiedniej wysokości to marszałek województwa w drodze decyzji adm. wymierza jej wysokość

Stawki opłat SA waloryzowane, co roku - ogłaszane są w Monitorze Polskim do 30 września roku poprzedzającego rok, na który są ogłaszane.

47. Kary w ochronie środowiska.

Jedna z najstarszych instytucji POŚ. W polskim prawie kary pojawiły się od roku 1961 od ustawy z 31 stycznia o ochronie wód przed zanieczyszczeniem. W ochronie powietrze kary zostały wprowadzone ustawą z 1966 r. o ochronie powietrza atmosferycznego. Aktualnie obowiązująca POŚ zreasumowała sytuacje, w których nakłada się kary, ale ich nie wyczerpała. Uporządkowała system kar, określiła, za co mogą być stosowane i zabrała kary, które miały podstawę w innych aktach.

Funkcja kary: ma ona charakter, rekompensacyjny i czysto ekonomiczny- nie jest opłatą a zapłatą.

Każdy użytkownik instalacji ma obowiązek badać wielkość emisji (monitorować). Gdy wielkość emisji przekroczy określone normy wtedy użytkownik dostaje karę.

Kara biegnie w taktach:

-godzinowych

-dobowych

Jest liczona do momentu, gdy emisja osiągnie wartość (właściwą) określoną w decyzji emisyjnej.

Sumę kary liczy się jako stawka kary razy ilość taktów.

W aktualnym stanie prawnym na podstawie ustawy POŚ z 2001 r., ustawy prawo wodne z 2001 r. i niektórych ustaw katalog kar pieniężnych obejmuje: kary pieniężne za:

- przekroczenie określonych w pozwoleniu zintegrowanym a także w pozwoleniu na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza ilości lub rodzaju wprowadzonych gazów lub pyłów:

- przekroczenie określonych w pozwoleniu zintegrowanym a także w pozwoleniu wodnoprawnym na wprowadzenie do wód lub do ziemi ilości, stanu lub składu wprowadzonych ścieków

- przekroczenie określonych w pozwoleniu zintegrowanym a także w pozwoleniu na pobór wód ilości pobranej wody

- naruszenie warunków decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska opadów albo decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów wymaganych przepisami ustawy z 2001 r o odpadach i magazynowaniu odpadów

- przekroczenie określonych w pozwoleniu zintegrowanym a także w pozwoleniu na emitowanie hałasu do środowiska poziomów hałasu.

Karę wymierza ( wydaną w wyniku postępowania adm.) wojewódzki inspektor ochr.środ.

Całość podstawowej problematyki kar regulowana jest ustawą POŚ w artykułach 298-321

48 Fundusze ochrony środowiska.

Całość środków finansowania ochrony środowiska może pochodzić w zasadzie z 3 źródeł

- środków własnych podmiotów gospodarczych,

- budżetu państwa i budżetów jst.

-funduszów specjalnych przeznaczonych na potrzeby ochrony środowiska.

Środki Narodowego Funduszu, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy służą finansowaniu ochrony środowiska i gospodarki wodnej w celu realizacji zasad zrównoważonego rozwoju. Szczegółowe cele przeznaczenia środków i podejmowania zadań służących ochronie środowiska są dokładnie przewidziane przez ustawę POŚ z 2001 r.

Fundusze specjalne kreowane są ze środków ponoszonych przez podmioty degradujące środowisko.

W literaturze prawa finansowego uznaje się, że fundusze specjalne to takie zasoby pieniężne, które pochodzą ze ściśle określonych źródeł wydatkowane są na ściśle określone zadani.

A) Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (FOŚiGW):

FOŚiGW powstał z utworzonego na podstawie ustawy z 1980 r Funduszu Ochrony Środowiska i utworzonego na podstawie prawa wodnego z 1974 r w 1976 r Funduszu Gospodarki Wodnej.

Na strukturę funduszów składają się:

- Narodowy FOŚiGW

-wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej,

Fundusz Narodowy i fundusze wojewódzkie maja osobowość prawną i prowadzą samodzielną gospodarkę finansową.

Przychodami Narodowego FOŚiGW, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy są: wpływy z tytułu opłat i kar pieniężnych pobranych na podstawie ustawy POŚ i przepisów szczególnych. Wpływami mogą być także przychody: z przedsięwzięć organizowanych na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, dobrowolne wpłaty, zapisy darowizn osób fizycznych i prawnych oraz środki pochodzące z fundacji czy emisji obligacji własnych. Wszystkie te dochody są środkami publicznymi w rozumieniu ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych. Przychodami Narodowego Funduszu SA też opłaty z tytułu opłat produktowych, a także opłaty i kary pieniężne ustalonych na podstawie ustaw:

-Prawo geologiczne i górnicze,

-ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 - Prawo energetyczne

- ustawy z dnia 18 lipca 2001 - Prawo wodne

- ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 o substancjach zubożających warstwę ozonową

- ustawy z dnia 22 grudnia 2004 o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji

-ustawy z dnia 20 stycznia 2005 o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.

Uchwały Rady Nadzorczej i Zarządu Funduszu Narodowego są poddane nadzorowi weryfikacyjnemu Ministra Środowiska a funduszy wojewódzkich wojewody.

B) Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych.

Wywodzi się z powołanego w 1977r Funduszu Ochrony i Rekultywacji Gruntów Rolnych, w 1995 r stał się Funduszem Ochrony Gruntów Rolnych kreowanym ustawą z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Regulamin funkcjonowania Funduszu ustala Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ( a wszyscy wiemy, kto obecnie nim jest) w porozumieniu z Ministrem Środowiska po zasięgnięciu opinii właściwych komisji sejmowych. Dochodami Funduszu SA związane z wyłączeniem z produkcji gruntów rolnych: należności, opłaty roczne, opłaty z tytułu niewykonania obowiązku zdjęcia i wykorzystania próchniczej warstwy gleby, należności i opłaty roczne podwyższone dwukrotnie z powodu wyłączenia produkcji niezgodnego z ustawą, a także darowizny i inne dochody. Fundusz dzieli się na terenowy i centralny. Fundusz centralny tworzony jest z 20 % dochodów Funduszu i pozostaje w dyspozycji ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Środkami Funduszu terenowego dysponuje samorząd województwa.

C) Fundusz Leśny

Utworzony w Lasach Państwowych na podst. Ustawy z dnia 28 września 1991 roku o lasach Dysponuje nim Dyrektor Generalny. Obejmuje odpis podstawowy liczony od wartości, sprzedaży drewna obciążający koszty działalności nadleśnictw, należności, kar i opłaty związane z wyłączeniem z produkcji gruntów leśnych, należności wynikające z odszkodowań:

- cywilnoprawnych za szkody powstałe w wyniku oddziaływania gazów i pyłów przemysłowych, przemysłowych także z innych tytułów,

- z tytułu przedwczesnego wyrębu drzewostanów na podstawie przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych,

- za szkody powstałe w wyniku pożarów, prac górniczych i geologicznych, dochody z udziału lub uzyskane ze sprzedaży akcji i udziałów w spółkach, dotacje budżetowe, z wyłączeniem dotacji celowych.

Na Fundusz składają się też należności i opłaty podwyższone z powodu nielegalnych wyłączeń z produkcji gruntów leśnych czy niewykonania rekultywacji gruntów leśnych.

Wielkość odpisu ustala Lasom Państwowym corocznie Minister Środowiska na wniosek Dyrektora Generalnego a on może ustalać wielkość odpisu dla poszczególnych dyrekcji regionalnych a dyrektor regionalny Lasów Państwowych dla poszczególnych nadleśnictw.

Fundusz ten wykorzystuje się na wyrównywanie niedoborów powstających realizacji zadań gospodarki leśnej, a także może być przeznaczony na badania naukowe, sporządzanie planów urządzenia lasów.

D) Fundusze Unijne.

Fundusze tę mają duże znaczenie dla ochrony środowiska, ich pozyskiwanie jest dość skomplikowane, ale zgodne z polskimi aktami prawnymi chodzi głownie o ustawę z 20 kwietnia 2004 o Narodowym Planie Rozwoju. NPR jest kompleksowym dokumentem określającym strategię społeczno-gospodarczą Polski w pierwszych latach członkostwa UE , został przygotowany na podstawie wytycznych zawartych w rozporządzeniu nr. 1260/1999 WE z dnia 21 czerwca 1999r. wprowadzającym ogólne przepisy dotyczące funduszy strukturalnych. NPR przesyłany jest do KE, gdzie stanowi przedmiot negocjacji dla potrzeb opracowania dokumentu o nazwie Podstawy Wsparcia Wspólnoty, których ustalenia są kryteriami dla przydzielania środków finansowych z zasobów unijnych.

Głównym zasobem finansowym Unii jest fundusz spójności mający szczególne znaczenie dla ochrony środowiska. W zasadzie jest on przeznaczony na dwa sektory transport i środowisko. Głównym celem strategii prośrodowiskowej dla Funduszu Spójności będzie wsparcie realizacji zadań inwestycyjnych władz publicznych, wynikających z wdrażania prawa ochrony środowiska UE transponowanych do polskiego systemu prawnego.

Środki Funduszu spójności są przeznaczane na:

I Poprawę jakości wód powierzchniowych, polepszenie dystrybucji i jakości wody do picia

II Racjonalizacji gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi

III Poprawa jakości powietrza

IV Poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego

W ramach interwencji Funduszu Spójności realizowane będą projekty powyżej 10 mln euro wybierana z punktu widzenia maksymalnego efektu w zakresie ochrony środowiska.

49. Sytuacje prawne jednostki w ochronie środowiska.

Kryteria podziału sytuacji prawnych jednostki mogą być ustalane z różnych punktów widzenia. Weźmiemy pod uwagę kryteria zgodne z przedmiotem ochrony. Człowiek prywatny występuje:

1) jako podmiot prawa własności lub inne go prawa rzeczowego

2) jako pracobiorca

3) jako prowadzący działalność gospodarczą

4) jako obywatel korzystający z wszelkich dóbr środowiska i poddany w związku z tym zarówno całemu reżimowi prawnemu, jak i jego skutkom pozaprawnym.

Ad.1 Grupa ta ma w polskim prawie oczywiste antecedencje, ochrona przyrody przed wojną wiązała się w znacznej części z administracyjnoprawnym ograniczeniem praw rzeczowych. Motywacjami tego ograniczenia były potrzeby zaspokojenia zbiorowych potrzeb człowieka, jednakże w granicach wyznaczonych nie tylko stanem zagrożenia, poziomem wiedzy oraz rzeczowymi możliwościami państwa i samorządów, ale także wszelkimi uwarunkowaniami funkcjonalnymi. Dzisiejsza sytuacja indywidualnych podmiotów praw rzeczowych jest zróżnicowana szczegółowym przedmiotem tych praw i intensywnością ograniczeń ochronnych.

Ad. 2 Grupa ta obejmuje te sytuacje, w których człowiek o statusie pracownika, realizując treść stosunku pracy, znajduje się z tego powodu w specjalnych warunkach pracy wyraźnie gorszych (szkodliwszych) od przeciętnych warunków środowiskowych występujących poza miejscem pracy; przy czym idzie tu wyłącznie o jego sytuację bierną, tj. taką, w której nie występuje jako podmiot decydujący o tych warunkach, czy o stanie środowiska poza miejscem pracy. Jeśli bowiem decyduje, to jego działanie ma już atrybuty działania w imieniu państwa, samorządu terytorialnego, samorządu zawodowego czy organizacji społecznej.

Ad. 3 Ta grupa sytuacja będzie się dynamicznie rozwijać w nowym polskim systemie wolnego rynku. Obejmując coraz większą grupę przedsiębiorców prywatnych, których działalność będzie przez władze publiczne reglamentowana w szerszym lub węższym zakresie, a część z tej reglamentacji znajdzie się na polu ochrony. W obrębie tej reglamentacji obywatel nie będzie traktowany jako człowiek prywatny, ale jako przedsiębiorca, którego działalność produkcyjna czy usługowa będzie z powodów publicznej potrzeby ochrony środowiska w określony sposób ograniczana stając się przedmiotem zakazu, nakazu czy pozwolenia. Główne obciążenie normatywne spadnie tu na administracyjne prawo gospodarcze i na prawo administracyjne.

Ad. 4 Grupa sytuacji jest kategorią zbiorczą i nie występuje w jednym poziomie podziału z pozostałymi grupami. Zbiorczą, dlatego, że obejmuje całość sytuacji poza tymi, które wynikają z prawa rzeczowego, ze stosunku pracy lub prawa gospodarczego. Jej stosunek do pozostałych grup wyraża się możliwej kumulacji. Przedmiotem ochrony w tej grupie jest życie i zdrowie człowieka, potrzeba zapewnienia mu wartości estetycznych i warunków wypoczynku. Formalna różnorodność regulacji jest tu znaczna. W każdym zaś razie treść tych regulacji nie jest motywowana wyłączną dbałością o wyodrębniony tu przedmiot ochrony, lecz jest wektorem także jednoczesnej dbałości o polepszenie materialnego poziomu życia. Sytuację prawną jednostki wyznaczają tu wspólnie: prawo administracyjne, prawo cywilne i prawo karne.

W rezultacie zastosowania kryterium działu prawa możemy mówić o sytuacji prawnej jednostki wyznaczonej przez prawo administracyjne, administracyjne prawo gospodarcze, prawo cywilne, prawo karne, prawo finansowe czy jeszcze inne. Schemat oddziaływania na jednostkę jest taki, że najczęściej administracja działa wobec przedsiębiorcy (również w formach zindywidualizowanych decyzji), zaś przedsiębiorca na jednostkę (obywatela), ale już nie w sposób zindywidualizowany i w zasadzie nie prawny. Przedsiębiorąc działalność produkcyjną czy usługową przedsiębiorca nie wchodzi z jednostką w stosunki prawne, niemniej w sferze środowiska pogarsza jej bezpośrednio lub pośrednio warunki życia. Zatem jednostka pozostaje tu zazwyczaj poza sferą stosunków prawnych zindywidualizowanych. Tak, więc model ochrony interesów jednostki w sferze wartości środowiska naturalnego odbiega w określonym obszarze działań, w pewnym stopniu, od ogólnego funkcjonowania prawa wobec obywatela, w którym administracja ingeruje najczęściej indywidualnie, a obywatel ma możność uruchomienia stosownej ochrony.

50. Instrumenty finansowe i niefinansowe w ochronie środowiska.

Ubocznym efektem procesów produkcyjnych, także konsumpcji są tzw. efekty zewnętrzne. Przejawiają się one bądź w postaci korzyści zewnętrznych bądź kosztów zewnętrznych. Korzyści zewnętrzne uzyskiwane są przez ludzi nie uczestniczących produkcji czy konsumpcji danego produktu. Koszty zewnętrzne to zanieczyszczenia środowiska w najszerszym możliwym pojmowaniu skutków dla środowiska wynikających z procesów produkcyjnych czy konsumpcji. Koszt prywatny to koszt produkcji ponoszony przez producenta. W warunkach gospodarki wolnorynkowej, której mechanizm zapewnia efektywną alokacje zasobów, w interesie producenta leży powiększanie produkcji aż do momentu, w którym koszt krańcowy (koszt wytworzenia kolejnej [ostatniej] jednostki produktu) zrówna się z ceną, a więc także użytecznością (korzyścią) krańcową konsumenta.(…) Istnienie kosztów zewnętrznych, których nie ponosi producent sprawia, że społeczny koszt produkcji danego dobra jest większy. Podstawowy sens instrumentów ochrony środowiska oparty jest na idei internalizacji kosztów zewnętrznych, czego dowodzi funkcjonująca w zakresie ochrony środowiska generalna zasada „zanieczyszczający płaci”. Idzie o to, by kosztami zewnętrznymi obarczyć sprawców zanieczyszczeń. Tej idei internalizacji służą w sposób bezpośredni lub pośredni zarówno instrumenty finansowe, jak i niefinasowe.

Instrumenty finansowe

1) PODATKI.

Opodatkowanie działalności produkcyjnej oznacza, że prywatny koszt krańcowy wzrasta o kwotę podatku. Nałożenie podatku na każdą dodatkową jednostkę produkcji może doprowadzić do zinternalizowania całości kosztów zewnętrznych. Wtedy prywatny koszt krańcowy firmy równy będzie społecznemu kosztowi krańcowemu. Podatek zwiększa koszty wytwarzania, powoduje zmniejszenie produkcji danego dobra i wpływa na podwyższenie jego ceny. Ogranicza, zatem popyt, czyli prowadzi do zmniejszenia konsumpcji produktów obciążonych takim podatkiem, a więc powoduje ograniczenie zanieczyszczeń. Ponadto zawsze może, wpływacmotywująco na firmy, by ponosiły koszty urządzeń oczyszczających, który może być niższy niż obciążenia podatkowe. Wreszcie - niebagatelna jest funkcja zasilania funduszy przeznaczonych na ochronę środowiska, którą także pełni podatek. W razie służącego konsumentowi wyboru między dwoma produktami, z których jeden jest korzystniejszy dla środowiska, należy stosować takie wobec niego podatki, by produkt ten był tańszy. Np. zgodnie z art. 283 ustawy POŚ stawki podatku i innych danin publicznych powinny być zróżnicowane, z uwzględnieniem celów służących ochronie.

2) SUBSYDIA,SUBWENCJE,DOTACJE.

Subsydiowanie może mieć różne formy. Na przykład przedsiębiorstwa prywatne mogą korzystać z ulg lub zwolnień podatkowych za instalacje urządzeń chroniących (oczyszczających) środowisko. Firmy mogą dostać bezpośrednio subsydia na instalacje takich urządzeń. Producent może otrzymać dotacje w wysokości, która zrekompensuje mu ograniczenie poziomu produkcji do rozmiaru optymalnego społecznie. Można te wymienić tu kredyty z preferencyjnym oprocentowaniem. W kontekście, w którym omawiane są takie formy pomocy finansowej można powiedzieć, że cel uświęca środki. Jednocześnie jednak można powiedzieć, że wszelkie dotacje i subwencje ograniczają zastosowanie w ochronie środowiska generalnej zasady „zanieczyszczający płaci” Niezależnie od tego czy uruchamiane są środki z funduszów specjalnie tworzonych dla celów ochrony środowiska z podatków, opłat czy kar czy też są to środki budżetowe powiedzieć można, że „zanieczyszczający płacą „ lub też „podatnicy płacą”.

3) ZBYWALNE PRAWA DO EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ- PATRZ ZAGADNIENIE 42

4)OPŁATY PRODUKTOWI.

Opłata produktowi jest opłatą za korzystanie ze środowiska. Są nią objęte opakowania i produkty szczególnie szkodliwe. Obciąża ona przedsiębiorców ( producentów, importerów), na których- po pierwsze- ciąży obowiązek odzysku i recyklingu określonych odpadów i -po drugie-kiedy osiągany poziom odzysku tych odpadów jest niższy od wymaganego. Różnica w postaci opłaty produktowej wypłacana jest przez przedsiębiorców i zasila fundusz ochrony środowiska. Opłaty produktowi mają motywacyjnie wpływać na przedsiębiorców, którzy powinni poszukać sposobów obniżania presji na środowisko. Wpływy z opłat produktowych przeznaczone są na preferencyjne oprocentowane pożyczki oraz dotacje.

5) OPŁATY DEPOZYTOWE I KAUCJE.

Do instrumentów służących ograniczaniu kosztów zewnętrznych należą także opłaty depozytowe i kaucje. Opłatą depozytowa obciążone są produkty uciążliwe dla środowiska. Ulega ona zwrotowi, jeśli kupujący zwróci sprzedawcy zużyty towar. W Polsce obciążone nią są akumulatory. Kaucje ustalane są na przykład na opakowania substancji chemicznych szczególnie niebezpiecznych dla środowiska i człowieka. Kwota kaucji jest regulowana ustawowo-podlega zwrotowi, jeśli rzecz nią obciążona zostanie zwrócona

Oba narzędzia służą temu samemu celowi. Chodzi o niezaśmiecanie środowiska szczególnie uciążliwymi odpadami, czyli o świadome składowanie odpadów w wyznaczonych miejscach skąd mogą być przekazane do recyklingu. Opłaty depozytowe i kaucje są w zamierzeniu opłatami prewencyjnymi.

ZALETY INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH:

- powodują zmniejszenie produkcji szkodliwej dla środowiska

- prowadzą do podwyższenia ceny takich produktów, zmniejszając popyt i dostosowują go do podaży.

- powstają korzystne dla środowiska efekty substytucyjne np. zastępowanie węgla ropą, a ropy gazem itd.

- stosowanie tych instrumentów pozwala na zasilanie funduszy potrzebnych do usunięcia lub złagodzenia środków emisji zanieczyszczeń przemysłowych

Jednocześnie niekorzystne efekty dochodowe stosowania finansowych narzędzi polityki ekologicznej nie są w skali makroekonomicznej duże.

Instrumenty niefinansowe.

Podstawowymi instrumentami niefinansowymi są:

-zakazy

-ograniczenia

-standardy wymogów

-normy dopuszczalnych zanieczyszczeń

-kwoty

Wszystkie te instrumenty w założeniu mają skłaniać producentów do ograniczanie emisji zanieczyszczeń.

Dążą one do eliminacji kosztów zewnętrznych( przedsiębiorca może zmniejszyć emisje przez zainstalowanie filtrów, zmienić technologie na „czystszą” - co pociąga za sobą koszty prywatne) Zmniejszenie kosztów zewnętrznych oznacza zwiększenie kosztów prywatnych producenta. Zatem także i te instrumenty służą internalizacji kosztów zewnętrznych.

51. Naczelne i centralne organy ochrony środowiska.

1.NACZELNE.

Całość zadań z zakresu ochrony środowiska ma dziś ogólnospołeczny i ogólnopaństwowy zasięg. Toteż w przepisach prawnych nie musza być one eksponowane szczególnie. Dotyczy to zwłaszcza Rady Ministrów, która w granicach swoich kompetencji ustalonych konstytucyjnie, nie wyrażających expressis verbis zadań w ochronie środowiska, tworzy podstawy polityki administracyjnej i w walnej części podstawy prawne całości działań ochronnych. Są 2 zasadnicze konstrukcje organizacji ochrony środowiska w obrębie adm. zwierzchniej. 1 - cały zakres ochrony środowiska przyznaje się specjalnie wydzielonej jednostce, 2 - kompetencje ochrony przydane są wielu różnym członkom rządu stosownie do ich właściwości rzeczowej i podmiotowej. Aktualna organizacja ochrony środowiska na stopniu zwierzchnim to zawiła plątanina obu tych konstrukcji.

W roku 1999 rozporządzeniem RM z dnia 26 października utworzono Ministerstwo Środowiska. Minister objął zakresem działania 2 działy: gospodarkę wodną i środowisko. Najważniejsze obszary działania:

-sprway gospodarki wodnej

-ochrona i kształtowanie środowiska

-ochrona przyrody w tym w parkach narodowych i krajobrazowych, rezerwatach przyrody oraz ochrony gatunków roślin i zwierząt

-geologia

-gospodarka zasobami naturalnymi

- meteorologia

-leśnictwa

-łowiectwa

-ochrony lasów i gruntów leśnych

-kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska i badania stanu środowiska.

Dla znacznej części spraw z zakresu ochrony środowiska podobną pozycję przy uwzględnianiu takiego samego sposobu kreacji rozporządzeniami z tych samych dat ma Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Obejmując dwa działy adm. Rządowej tj. rolnictwo i rozwój wsi stał się właściwy w dziedzinie ochr. śrdo w sprawach:

-produkcji roślinnej i ochrony roślin uprawnych

-nasiennictwa

-produkcji zwierzęcej i hodowli zwierząt

-ochrony zdrowia zwierząt

-przetwórstwa rolno-spożywczego

-mechanizmów regulacji rynku rolnego

-rybactwa śródlądowego

-ochrony gruntów przeznaczonych na cele rolne (...)

W sferze funkcjonalnej całość przedsięwzięć ministrów właściwych w sprawach z zakresu ochrony środowiska można usystematyzować wyróżniając działalność:

1 normatywną

2 decyzyjną ( wydawanie aktów adm. Powoływanie osób na określone stanowiska)

3 Zwierzchnią, nadzorczą, kontrolna koordynacyjną

W dzisiejszym stanie organizacyjnym pozycje ustrojowo prawne Ministra Środowiska i Ministra Rolnictwa i rozwoju Wsi są analogiczne do pozycji innych ministrów resortowych, to jest ministrów kierujących działami adm. rządowej.

Istotne funkcje w ochronie środowiska pełnia także inni ministrowie a zwłaszcza Minister Infrastruktury, Minister Zdrowia.

2 CENTRALNE. Ich rola w ochronie środowiska jest znaczna. Właśnie zasięg i treść wyspecjalizowania zadań i kompetencji decydują tu o znaczeniu organu centralnego, który w poważnej mierze jako organ fachowy zastępuje ministra, którego można uznać za organ kompetencyjnie bardziej uniwersalny. A jednocześnie organ centralny nie traci nic z funkcji organu zwierzchniego w strukturze administracji wyspecjalizowanej, choć trzeba od razu podnieść, iż w sferze kształtowania stosunków prawnych zewnętrznych nie jest uprawniony do wydawania rozporządzeń.

Oto wykaz najczęściej kompetentnych w sprawach ochrony środ centralnych organów adm. rządowej:

Podległych prezesowi RM:

Polski Komitet Normalizacyjny

Prezes UOKiK

Podległych poszczególnym ministrom;

Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju wsi:

Główny Lekarz weterynarii

Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych

Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji:

Komendant głowni Państwowej Straży Pożarnej

Prezes Głównego Urzędu statystycznego

Ministrowi zdrowia:

Główny Inspektor Sanitarny

Główny Inspektor Farmaceutyczny

Inspektor ds/ Substancji i Preparatów Chemicznych

Ministrowi Środowiska:

Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

Główny Inspektor Ochrony Środowiska

Prezes Państwowej Agencji Atomistyki

Ministrowi Infrastruktury:

Główny Inspektor Transportu Drogowego

Główny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

52. Kompetencje Organów adm. zespolonej w ochronie środowiska.

Po reformie administracji z 1998 r znaczną cześć wyspecjalizowanej adm. pozostającej dotąd poza ramami organizacyjnymi adm. rządowej i samorządowej została przetransponowana na obszar organizacyjny adm. rządowej i samorządowej. Poza adm. zespolona pozostały już z tej adm. tylko jej organy zwierzchnie zwane w doktrynie i prawie organami centralnymi.

Na stopniu wojewódzkim wyraża się ona w nazwie:zespolona administracja rządowa a na stopniu powiatowym w nazwie: powiatowa administracja zespolona. Zwierzchnikiem wojewódzkiej adm. rządowej jest wojewoda, który wykonuje zadania przy pomocy kierowników zespolonych służb inspekcji i straży wojewódzkich Zwierzchnictwo to występuje w dwóch zasadniczych postaciach -zwierzchnictwa osobowego i służbowego. Do wojewody z należy powoływanie i odwoływanie kierowników zespolonych służb inspekcji i straży wojewódzkich. (oprócz kierowników Policji i Państwowej Straży Pożarnej)

Na stopniu wojewódzkim adm rzadowa zespolona obejmuje:

Inspekcję Handlową

Służbę Ochrony Zabytków

Inspekcje Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych

Policje

Inspekcje Ochrony środowiska

Państwową Straż Pożarną

Inspekcje Farmaceutyczną

Inspekcje budowlaną

Inspekcje Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Inspekcie weterynaryjną

Organy Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego

Kuratora Oświaty

Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody

Wszystkie z tych administracji mają wyłączne lub częściowe kompetencje uformowane dla potrzeb ochrony środowiska.

Zasada zespolenia wyrażona jest w art. 33 ustawy powietowej. Zgodnie z tym przepisem zarząd powiatu wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego, kierowników powiatowych służb inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu, które wspólnie tworzą powiatowa administracje zespoloną. Chodzi tu o skoncentrowanie całego administracyjnego aparatu pomocniczego w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnikiem.. Zespolenie kompetencyjne polega na wykonywaniu przez starostę wobec powiatowych służb inspekcji i straży kompetencji umożliwiających kształtowanie polityki powiatu.

Najważniejszym z punktu widzenia ochr. środ. organem adm. zespolonej jest Inspekcja Ochrony środowiska.- powołana na podstawie ustawy z 1980 r i dostosowana do nowych potrzeb ustawą z dnia 20 lipca 1991r. W najogólniejszym ujęciu Inspekcja Ochrony Środowiska:

-stanowi samodzielny korpus organizacji kontrolnej

- stanowi aparat pozostający w dyspozycji Głównego Inspektora ochrony środowiska

- stanowi element organizacyjny administracji zespolonej

- w wyjątkowych wypadkach wykonuje dyspozycje jednoosobowego organy wykonawczego gminy

Zadania:

53. Kompetencje organów adm. niezespolonej w ochronie środowiska.

Organy, które dziś nazywamy terenowymi organami rządowej administracji niezespolonej trwają w niezmienionej koncepcyjnie postaci od początków odrodzonego państwa polskiego w 1918 r., choć przydawano im jako całość różne nazwy. Do organów administracji niezespolonej po reformie z 1998r w zakresie ochrony środowiska należą utrzymane przez ustawę z dnia 5 czerwca 1998r. o administracji rządowej w województwie:

Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych. Dyrektorzy regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych, prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej, dyrektorzy urzędów morskich, Główny Inspektor i inspektorzy dozoru technicznego żeglugi morskiej, kierownicy inspektoratów żeglugi śródlądowej, Prezes Agencji Rynku Rolnego i podmioty mu podległe. Ponadto w dalszym ciągu pozostały niezespolone dotychczas funkcjonujące organy pozostałych kontroli międzyresortowych niezorganizowanych w systemie administracji zespolonej oraz wyspecjalizowane organy kreowane na podstawie poszczególnych ustaw np. Państwowa Straż Rybacka kontrolująca realizację ustawy o rybactwie śródlądowym.

54. Kompetencje organów jednostek samorządu terytorialnego ochronie środowiska.

Na razie brak danych, ale postaram się je uzupełnić.

55. Swoiste organy ochrony.

Przez swoiste organy ochrony środowiska rozumieć należy takie organy, które zostały wykreowane wyłącznie dla potrzeb ochrony i w tym względzie mają określone uprawnienia, choć zazwyczaj nie działają władczo. Oto najważniejsze z nich;

1 Państwowa Rada Ochrony Środowiska.

Organ doradczy i opiniodawczy Ministra środowiska, który w drodze rop określa jej organizacje i szczegółowy sposób funkcjonowania. Do zakresu jej zadań należy opiniowanie spraw ochrony środowiska a także w szczególności przedstawianie kwestii w sprawach tworzenia warunków zrównoważonego rozwoju. Rada liczy 30 osób powoływanych przez Ministra Środowiska na 5 letnią kadencje spośród przedstawicieli nauki, środowisk zawodowych, organizacji ekologicznych i przedstawicieli samorządów gospodarczych. Wydatki Rady pokrywa budżet państwa.

Państwowa Rada Ochrony przyrody:

Członków Państwowej Rady Ochrony Przyrody w liczbie 40 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych.

Do zadań Państwowej Rady Ochrony Przyrody należy w szczególności:

  1)  ocena realizacji ustawy;

  2)  opiniowanie strategii, planów i programów dotyczących ochrony przyrody;

  3)  ocena realizacji krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej;

  4)  opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ochrony przyrody;

  5)  przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody;

  6)  popularyzowanie ochrony przyrody.

Rada odbywa posiedzenia wraz z Głównym Konserwatorem Przyrody

W województwach działają wojewódzkie komisje ochrony przyrody. Członków wojewódzkiej rady ochrony przyrody w liczbie od 20 do 30 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, wojewoda spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki, organizacji ekologicznych i Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe oraz sejmiku województwa.

Przy dyrektorze parku narodowego działa powoływana przez Ministra Środowiska rada naukowa parku narodowego.

3. Komisje do spraw ocen oddziaływania na środowisko.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2001 roku tworzy Krajową Komisje do Spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko oraz wojewódzkie komisie do spraw ocen oddziaływania na środowisko. Krajowa komisja składa się z 40-60 osób powoływanych przez Ministra Środowiska, wydaje opinie w sprawach przedłożonych przez ministra, monitoruje funkcjonowanie systemu ocen, opiniuje projekty aktów prawnych, współpracuje z komisjami wojewódzkimi.

Komisja wojewódzka powoływana jest przez wojewodę w liczbie 20-40 osób w porozumieniu z marszałkiem województwa. Stanowi organ opiniodawczo-doradczy i wydaje opinie w sprawach przedłożonych przez wojewodę.

Inne organy:

Rada do spraw Zrównoważonego Rozwoju Kraju -kierowana przez Ministra Środowiska

Krajowa Rada gospodarki Wodnej (działająca w oparciu o ustawę Prawo wodne)

Krajowa rada Ekozarządzania

Komisja do spraw GMO

Podmioty społeczne w ochronie środowiska.

Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. uregulowanie udziału podmiotów społecznych w postępowaniu w sprawach ochrony środowiska obejmuje następujące sytuacje:

1-Obywatel indywidualnie lub grupa obywateli mogą w każdym postępowaniu prowadzonym z udziałem społeczeństwa składać uwagi lub wnioski, do których nie stosuje się przepisów kpa regulujących skargi i wnioski. Nie wynika z uregulowań ustawy, by podmioty te z chwilą złożenia uwagi lub wniosku nabywały status stron, ale też nie wynika by go nie nabywały, zwłaszcza, że w postępowaniu z wnioskami przepisy kpa zostały wyłączone.

2- Organizacje ekologiczne, które, uzasadniając to miejscem swojego działania, zgłoszą chęć uczestniczenia w określonym postępowaniu administracyjnym wymagającym udziału społeczeństwa i złożyły uwagi lub wnioski w ramach tego postępowania, uczestniczą w tym postępowaniu na prawach strony;

Art. 40 i 46 POŚ a także art. 218 i 265 zawiera katalog postępowań, w których ustawowo zapewnia się udział społeczeństwu.

Organizacje ekologiczne mogą w sferze ochrony środowiska współpracować z organami, adm publ, a organy adm. mogą organizacjom ekologicznym udzielać pomocy.

3-Jednostki pomocnicze samorządu gminnego mogą współdziałać w sferze ochrony środowiska z organami adm.

4-Związki zawodowe mogą współdziałać w dziedzinie ochrony środowiska z organami administracyjnymi. Wchodzą tu w rachubę wszystkie rodzaje organizacji związków przewidziane przez ustawę o związkach zawodowych.

5- Jednostki ochotniczych straży pożarnych, które mogą współpracować z organami administracyjnymi.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
odpowiedzi do testow, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
Nie pamietam dokladnie tresci zadnego pytania, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
POS, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
PO+ , FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
Ewela, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
odpowiedzi, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
pos - egzamin zaoczni, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
TEST Z OCHRONY[1], FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
pytania do egzaminu, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
odpowiedzi do testow, FOLDER PRAWO OCHRONY ŚROD
80 87 UST Prawo ochrony srod Nieznany

więcej podobnych podstron