POWSTANIE SKAUTINGU I HARCERSTWA

• Skauting

Ruch skautowy, czyli skauting definiuje się jako „dobrowolny apolityczny ruch wychowawczy dla młodzieży, otwarty dla wszystkich, bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie, zgodny z celem, zasadami i metodą, które ustalił założyciel Robert Baden-Powell.”

Robert Baden- Powell

„Robert Baden-Powell, twórca skautingu, był oficerem armii brytyjskiej, doskonałym dowódcą, a przy tym pisarzem, pedagogiem i świetnym rysownikiem. W wojnie przeciwko Burom (potomkom holenderskich osadników) w Afryce wsławił się odważną i pomysłową obroną miejscowości Mafeking.   Doświadczenia wojskowe stały się źródłem znakomitego pomysłu generała. W 1907 r. Baden-Powell zorganizował pierwszy obóz dla chłopców na wyspie Brownsea. W rok później wydał książkę „Scouting for Boys", w której zamieścił ideę i podstawowe zasady skautingu.   Skauting rozwijał się błyskawicznie, ogarnął całą Anglię, wkrótce cały świat. Do pracy skautowej włączyła się również jego żona, Olave. W 1920 r. gen. Baden-Powell został uznany przez wszystkie organizacje skautowe „Naczelnym Skautem Świata".    Baden-Powell zmarł w roku 1941 w Kenii. W liście pożegnalnym do wszystkich skautów napisał: „Spróbujcie pozostawić świat troszkę lepszym niż go zastaliście”.”

• Skauting w Polsce

Za początek skautingu na ziemiach polskich uważa się 1909r. Wówczas do Polski dotarły wiadomości
o skautingu, który rozwijał się w Anglii. „Wieść o skautingu dotarła do nas” -pisze Andrzej Małkowski (twórca polskiego skautingu) - „za pośrednictwem Edmunda Naganowskiego, wieloletniego sekretarza historycznego Polskiego Towarzystwa Historycznego w Londynie, który nawiązał korespondencję z gen. Baden-Powellem”. 17 listopada 1909r. w dzienniku „Słowo Polskie” zamieszczono artykuł Naganowskiego, w którym opisał ruch zwany skautingiem.

W 1910 r. Małkowski został ukarany za spóźnienie na ćwiczenia „Zarzewia”. Musiał przetłumaczyć książkę gen. Baden-Powella pt. „Scouting for boys”. Wkrótce Małkowski coraz bardziej zaczął interesować się ruchem skautowym.

20 marca 1911 r. we Lwowie został zorganizowany kurs skautowy. Pierwszym wykładowcą był dh Małkowski, który wygłosił cześć przetłumaczonej przez siebie książki Baden-Powella. Po kursie skautowym narodziły się pierwsze skautowe drużyny. W tym samym czasie powstała Naczelna Komenda Skautowa. Jej zadaniem było sprawowanie kontroli nad drużynami.

Idee skautingu zostały zaakceptowane na terenie Polski. Łączyły się one z patriotyzmem i walką narodowowyzwoleńczą.

Andrzej Małkowski

15 października 1911 roku we Lwowie wyszedł pierwszy numer pisma pt. „Skaut”. W drugim numerze Małkowski ogłosił pierwszą redakcję Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego, które określił jako „Prawo skautowe”. Słowo „harcerskie” nie było jeszcze stosowane.

Tekst pierwszego Przyrzeczenia Skautowego (ślubowania):

Ślubuję:

1. Wierność Ojczyźnie.

2. Gotowość w każdej chwili niesienia pomocy innym.

3. Posłuszeństwo Prawu Skautowemu.

Prawo Skautowe (pierwsza polska redakcja- rok 1911)

1. Na słowie skauta można polegać jak na słowie Zawiszy.

2. Skaut jest wierny Ojczyźnie.

3. Skaut jest obowiązany być pożytecznym i pomagać innym.

4. Skaut jest przyjacielem wszystkich, a bratem każdego innego skauta.

5. Skaut jest rycerski.

6. Skaut jest przyjacielem zwierząt.

7. Skaut jest karny i posłuszny.

8. Skaut śmieje się i gwiżdże w najcięższym nawet położeniu.

9. Skaut jest oszczędny.

10. Skaut jest czysty w myśli, mowie i uczynku - wolny od nałogów pętających ducha i ciało (punkt wprowadzony w 1912 roku)

1913r. we Lwowie przy Związkowym Naczelnictwie Skautowym utworzono Sekcje Żeńską Skautingu Tego samego roku w Birmingham odbył się zlot skautowy. Wyruszyło na niego 53 skautów. „Wysłano przedstawicielstwo wszystkich trzech zaborów i uzyskano od gen. Baden-Powella poparcie w sprawie włączenia harcerzy polskich w szeregi skautów” Delegacja cieszyła się powszechnym zainteresowaniem,
a dh Andrzej Małkowski został wyróżniony za zasługi.

Ważnym wydarzeniem dla harcerstwa w Polsce było wydanie książki pt. „Harce Młodzieży Polskiej”. Książka ta stanowiła propozycję przeniesienia pomysłów Badena-Powella na nasz polski grunt. Autorzy natomiast często rezygnowali z brytyjskich wzorców
i dostosowywali zabawy oraz gry do polskich warunków. Warto wspomnieć, że książka ta wykreowała wiele terminów używanych do dnia dzisiejszego, m.in. „zastęp”, „harcerz”, „harcmistrz”.

W 1913 r. hasło „Czuwaj” - wprowadzone przez I Lwowską Drużynę Żeńską- zaczęło funkcjonować wśród polskich skautów. 1912r.
ks. Kazimierz Lutosławski zaprojektował Krzyż Harcerski wzorowany na Virtuti Millitari.

Krzyż harcerski

Dla wszystkich harcerzy ważną rolę odgrywały obozy. Wprowadził je druh Pieniążkiewicz. Nazwano je „obozami roboczymi”; była to obca dla Anglików forma obozowania.

Niewątpliwy jest fakt, że harcerze byli patriotami. Od początku swojej działalności uroczyście obchodzili rocznice np. wybuchu powstania listopadowego, styczniowego, ustanowienia Konstytucji Trzeciego Maja.

• Skauting a harcerstwo

Skauting jest to ruch pedagogiczny i społeczny zapoczątkowany na przełomie XIX i XX w. przez Roberta Baden Powella w Anglii oraz Ernesta Thompsn Setona w USA. Jego prekursorem w Polsce był Andrzej Małkowski, który uważany jest za twórcę harcerstwa.

Harcerstwo- organizacja młodzieżowa o charakterze wychowawczym. Ruch ten w momencie powstania wzorował się na brytyjskim skautingu. Był oparty o samodoskonalenie i służbę i braterstwo.

Skauting i harcerstwo to właściwie to samo. W 1916 roku w Polsce byli i skauci, i harcerze. 1 i 2 listopada tego samego roku w tzw. „Akcie połączenia” ujednolicono nazwę. Odtąd mówimy w Polsce
o harcerzach.

http://harcbook.info/index.php/historia/articles/poczatki-ruchu-skautowego-w-polsce.html, 2 maja 2011

Cytat za: http://sdhbialobrzegi.republika.pl/materialy/historia.htm, 2 maja 2011

http://harcbook.info/index.php/historia/articles/poczatki-ruchu-skautowego-w-polsce.html, 2 maja 2011

http://harcbook.info/index.php/historia/articles/poczatki-ruchu-skautowego-w-polsce.html, 2 maja 2011

http://harcbook.info/index.php/historia/articles/poczatki-ruchu-skautowego-w-polsce.html, 2 maja 2011

http://pl.wikipedia.org/wiki/Skauting, 2 maja 2011

Stalka M. i M., Harcerstwo radomszczańskie 1915-2005, Komisja Historyczna Hufca Radomko, Radomsko, 2005, s.15

12

11

RYS HISTORYCZNY

RYS HISTORYCZNY

---