Zespół Szkół Samochodowych

im Gen. Józefa Bema w Toruniu

Temat Ćwiczenia:

Układ Korbowo-Tłokowy

Klasa: IVc/4

Wykonali:

Piotr Kryszewski

Bartosz Światowski

Spis Treści:

1. Układ Korobwy - Definicja i ogólna budowa

2. Tłok - Budowa

*Sworzeń Tłoka

*Pierścienie Tłoka

3. Korbowód

*Śruby korbowodu

5. Wał Korbowy

6. Łożyska Ślizgowe

7. Oględziny układu korbowo-tłokowego

8. Narzędzia pomiarowe

9. Przykład Budowy Układu Korbowo-Tłokowego

10. Literatura

1.Układ korbowy - składa się z tłoka, korbowodu i wału korbowego z kołem zamachowym. Zadaniem układu korbowego jest zamiana ruchu posuwisto-zwrotnego tłoka (w wyniku spalania mieszanki paliwowo-powietrznej) na ruch obrotowy wału korbowego.

2.Tłok to element mający kształt walca zamkniętego od góry denkiem. W tłoku można wyróżnić:

1.Tłok

2.Pierścień Zabezpieczający

3.Sworzeń Tłokowy

4.Pierścień Zgarniający

5.Pierścień Uszczelniający

6.Pierścien Uszczelniający Chromowany

7.Tuleja Korbowodu

8.Krobowód

Denka tłoków mają rozliczne kształty: od zupełnie płaskich, stosowanych w silnikach czterosuwowych z zapłonem iskrowym, przez lekko wypukłe, stosowane w silnikach cztero i dwusuwowych z zapłonem iskrowym, do zaopatrzonych w różne garby, których zadaniem jest odpowiednie kierowanie strumieniem świeżej mieszanki.

Tłoki silników z zapłonem samoczynnym mają często denka wklęsłe. Niekiedy wnęka w denku tłoka bywa większych rozmiarów i spełnia rolę komory spalania. Tłoki wykonane są najczęściej ze stopów lekkich, wyjątkowo z żeliwa.

Na powierzchni walcowej tłoka, w pobliżu denka ,znajduje się część uszczelniająca z wytoczonymi rowkami pierścieni. W górnych rowkach umieszcza się pierścienie uszczelniające, a w dolnych zgarniające nadmierną ilość oleju ze ścianki cylindra. W rowkach dolnych znajdują się otwory, przez które olej zgarniany z gładzi cylindra przedostaje się do wnętrza tłoka, a następnie ścieka do miski olejowej. Liczba pierścieni uszczelniających i zgarniających może być różna, zależnie od typów i rodzajów silników. W silnikach dwusuwowych występują wyłącznie pierścienie uszczelniające.

*Sworzeń tłoka to wałek wykonany z wysokowartościowej stali stopowej. Służy on do przegubowego połączenia tłoka z korbowodem. Środkowa część sworznia osadzona jest w główce korbowodu, a końce osadzone są w tłoku.

Za względu na sposób osadzenia rozróżnia się następujące rodzaje sworzni:

• Pływające, swobodnie obracające się zarówno w tłoku, jak i w główce korbowodu,

• Zaciśnięte w korbowodzie, obracające się tylko w tłoku,

• Zaciśnięte w tłoku, obracające się tylko w główce korbowodu.

Sworzeń jest najczęściej zabezpieczony z obu końców rozprężonymi pierścieniami lub za pomocą tzw. ślizgaczy (korków wykonanych z miękkiego materiału i wciśniętych oba końce sworznia), aby nie mógł uszkodzić ścianki cylindra, wysunąwszy się z tłoka podczas pracy.

*Pierścienie tłoka wykonane są z szarego żeliwa o drobnoziarnistej strukturze. Materiał ten oznacza się sprężystością i odpornością na ścieranie. W nowoczesnych silnikach pierścienie pokrywa się warstwą chromu (niekiedy tylko pierścień górny). Porowata i twarda warstwa chromu powoduje lepszą przyczepność oleju, dzięki czemu polepszają się warunki smarowania i znacznie zmniejsza zużycie pierścieni.

4.Korbowód to element łączący tłok z wałem korbowym. Jego zadaniem jest przenoszenie na wał korbowy sił wywieranych na tłok, (powstałych wskutek spalenia mieszanki) oraz zmiana ruchu posuwisto-zwrotnego tłoka na ruch obrotowy wału korbowego. Korbowód jest odkuty z wysokogatunkowej stali stopowej.

W główce korbowodu ułożyskowany jest sworzeń tłoka, obracający się w tulejce brązowej. Przez otwór lub szczelinę w główce przedostaje się olej, który smaruje sworzeń. W główce korbowodu, w przypadku zastosowania łożysk tocznych jest jednolity, nie dzielony i wówczas wał korbowy musi być rozbieralny (głównie w silnikach dwusuwowych i silnikach z zapłonem samoczynnym). W przypadku stosowania łożysk ślizgowych (panewek) łeb korbowodu jest dzielony, skręcany na śruby, obejmujący łożysko korbowodu.

*Śruby korbowodu oraz ich nakrętki muszą być starannie zabezpieczone przed odkręceniem. Śruby korbowodów zalicza się do najbardziej odpowiedzialnych elementów konstrukcyjnych silnika.

5.Wał korbowy odkuty jest ze stali stopowej. Przejmuje on za pośrednictwem korbowodu siły powstałe w skutek ciśnienia gazów działających na poszczególne tłoki, zapewnia poruszanie się tłoków w czasie suwów pomocniczych i napędza różne mechanizmy pomocnicze. W rzędowych silnikach o średnicy mocy między dwoma czopami głównymi znajdują się dwa czopy korbowodów (wykorbienia). W silnikach o dużych mocach między dwoma czopami głównymi znajduje się zawsze jeden czop korbowodu. Kolejność zapłonu(lub wtrysku paliwa) ma ścisły związek z konstrukcją wału korbowego. Czterosuwowym rzędowym silniku czterocylindrowym stosuje się zwykle kolejność 1-2-4-3 lub 1-3-4-2 a w silniku sześciocylindrowym 1-5-3-6-2-4 lub 1-4-2-6-3-5-.

W celu zmniejszenia obciążenia łożysk czopów głównych stosuje się przeciwciężary równoważące siły odśrodkowe, działające na odcinku wału między dwoma sąsiednimi czopami głównymi.

Czopy wału korbowego, przeszlifowanie są z dużą dokładnością co zapewnia dużą gładkość. Od czopów głównych olej doprowadzony jest kanalikami do czopów korbowych. Między ostatnim łożyskiem wału a kołem zamachowym znajduje się odrzutnik oleju, który zapobiega przedostawaniu się oleju ze skrzyni korbowej do sprzęgła.

6.Łożyska ślizgowe są to najczęściej wymienne wkładki stalowe powleczone cienką warstwą stopu łożyskowego. Stop łożyskowy, najczęściej cynowy, a w ciężkich silnikach brązowy, jest odporny na duże naciski, charakteryzuje go dobra przyczepność do materiału wkładki i niewielka twardość, plastyczność, wysoka temperatura, niski współczynnik tarcia i dobra zwilżalność olejem.

Zależnie od grubości wkładek rozróżnia się panewki grubościenne i cienkościenne. Aby zapobiec obracaniu się panewek w gniazdach, unieruchamia się je za pomocą tłoków(grubościenne) lub występów(cienkościenne).

Jedno z łożysk głównych, przejmujące siły poosiowe, łożysko oporowe, ma pierścieniowe obrzeże wylane stopem łożyskowym.

Łożyska toczne stosowane rzadziej, wymagają rozbieralnego wału korbowego. Są to najczęściej łożyska igiełkowe, rzadziej kulkowe, a w silnikach ciężkich- wałeczkowe. Na kołnierzu wału korbowego osadzone jest koło zamachowe, wykonane z żeliwa lub stali. Koło to zapewnia równomierną pracę silnika. Czołowa powierzchnia koła spełnia rolę tarczy oporowej sprzęgła samochodu. Na obrzeżu koła zamachowego osadzony jest zwykle wieniec zębaty, współpracujący z kołem zębatym rozrusznika i umożliwiający uruchomienie silnika

7.Oględziny układu korbowo-tłokowego

Aby sprawdzić rzeczywisty stan elementów układu korbowo-tłokowego w pojeździe, należy zdemontować silnik i całe jego oprzyrządowanie znajdujące się w pojeździe , a następnie dokonać demontażu samego silnika. Pozwoli nam to na oględziny poszczególnych części układu (tłoka, wału korbowego, korbowodu, tłoka i jego poszczególnych elementów). Po demontażu elementy należy dokładnie wymyć i oczyścić.

8.Narzędzia pomiarowe

Do dokonania jakichkolwiek pomiarów elementów układu i porównania ich wyników z danymi fabrycznymi należy zaopatrzyć się w następujące elementy pomiarowe:

-suwmiarka

-mikrometr

-czujnik zegarowy z podziałką do pomiaru średnicy tulei cylindrów

-komplet płytek wzorcowych

-szczelinomierz

-średnicówki

Dodatkowo, należy dokonać oceny elementów układów organoleptycznie, tzn. wykrycie zauważalnych pęknięć, nierówności, rys, wyczuwalnych luzów elementów, itp.

Wyniki dokonanych pomiarów należy porównać z wymiarami naprawczymi bądź fabrycznymi. W przypadku niezgodności wyników, element należy poddać regeneracji (jeżeli jest to możliwe) i dostosować się do wymiaru naprawczego lub jeśli regeneracja jest niemożliwa wymienić uszkodzony element na nowy.

9. Przykład Budowy Układu Korbowo-Tłokowego:

10.Literatura:

• Ćwiczenie 5E - Naprawa Układu Korbowo-Tłokowego Silnika FSO

• Budowa pojazdów samochodowych - układ korbowo tłokowy

• Wikipedia.pl, pojęcia: Tłok, Korbowód, Wał Korbowy

---