Wymień czynniki determinujące wybór zakresów i rodzajów potrzeb indywidualnych finansowanych z funduszy publicznych.
Wybór zakresu i rodzajów potrzeb indywidualnych, które są finansowane z funduszy publicznych, jest wypadkową wielu czynników, w tym zwłaszcza: istniejącego w kraju systemu ekonomicznego, realizowanej doktryny społecznej, poziomu rozwoju ekonomicznego kraju, poziomu rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa.
Scharakteryzuje pojęcie dobra publicznego i jego znaczenie dla finansów publicznych.
Dobra publiczne to te dobra, które z przyczyn naturalnych mogą służyć zbiorowości lokalnej lub całemu społeczeństwu. Dobra te charakteryzują się tym, że są niepodzielne, nie da się ograniczyć ich konsumpcji uzależniając ją od płatności - są one finansowane przez budżet państwa, budżety samorządowe i inne fundusze publiczne oraz tym, że konsumowanie ich przez jedną osobę nie wyklucza konsumpcji tych dóbr przez innych - o ile nie istnieje rywalizacja obywateli w dostępie do tych dóbr.
Kategoria dobra publicznego ma podstawowe znaczenie dla finansów publicznych, ponieważ jego istnienie jest przyczyną gromadzenia funduszy publicznych, koniecznych do finansowania procesów tworzenia dóbr publicznych (np. budowa dróg), jak również finansowania eksploatacji urządzeń publicznych.
Wymień i krótko scharakteryzuj różnice pomiędzy dobrem społecznych, a dobrem publicznym.
Dobro publiczne - są to dobra, które z przyczyn naturalnych mogą służyć zbiorowości lokalnej lub całemu społeczeństwu. Korzystanie przez jedną osobę nie może ograniczyć dostępu do tego dobra innej osobie (zarówno w ilości tego dobra jak i jakości). Niektóre z nich powstają w wyniku działalności człowieka. Dobra publiczne są chronione, powstają i są eksploatowane przy wykorzystaniu funduszy publicznych.
Są to: powietrze, rzeki, autostrady, bezpieczeństwo zewnętrzne, działalność służb dyplomatycznych, obiekty wojskowe, drogi publiczne.
Dobro społeczne - ze względów fizycznych mogą być dobrami prywatnymi, ale na skutek doktryny społecznej i prowadzonej przez władze publicznej polityki społecznej są dostarczane obywatelowi nawet wtedy, kiedy on tego nie zaakceptuje. Wytwarza się je dzięki istnieniu urządzeń, które są własnością publiczną lub, które zostały sfinansowane z funduszy publicznych.
Są to: budynki i urządzenia szkół publicznych, obiekty szpitalne, obiekty sportowe.
Różnice:
Dobro publiczne jest finansowane z funduszy publicznych, publicznych dobra społeczne mogą być finansowane w całości lub w części z funduszy publicznych. Dobra publiczne muszą być chronione i tworzone niezależnie od tego, czy obywatele chcą i mogą ponosić ciężary finansowe na ten cel. Dostęp jest więc nieograniczony. Natomiast przesłankami tworzenia dóbr społecznych jest umożliwienie konsumpcji tych dóbr obywatelom, których dowody indywidualne mogły uniemożliwiać lub ograniczać ich nabycie, gdy dobra te były alokowane (rozdzielać środki na różne cele) na zasadach rynkowych.
Jeżeli popatrzymy na dobro społeczne i publiczne z punktu widzenia zależności między poziomem dochodu obywatela a użytecznością tych dóbr, to stwierdzimy, że kształtują się one całkowicie odmiennie. Użyteczność dobra publicznego jest neutralna względem dochodów indywidualnych (każdy obywatel ma dostęp do dobra publicznego bez względu na wysokość dochodów). Natomiast inaczej jest z dobrem społecznym, tym razem istnieje zależność między dochodami indywidualnymi a użytecznością.
Wymień i krótko scharakteryzuj funkcje finansów publicznych.
Funkcja alokacyjna - polega na wytwarzaniu i dostarczaniu dóbr publicznych obywatelom, społecznością lokalnym i społeczeństwu jako całości.
Funkcja redystrybucyjna - jej realizacja narusza interesy ekonomiczne jednych podmiotów, przysparzając korzyści innym.
Funkcja stabilizacyjna - powinna stabilizować gospodarkę rynkową, poprzez umiejętne posługiwanie się instrumentami alokacji zasobów i redystrybucji dochodów do łagodzenia wahań cyklu koniunkturalnego.
Scharakteryzuj pojęcie „teoria wyboru publicznego”.
W teorii wyboru publicznego dokonuje się porównań kryteriów, które występują przy alokacji dóbr prywatnych i alokacji dóbr publicznych. Przy wytwarzaniu o alokacji dobra prywatnego konsumenci płacą taką samą cenę i aby osiągnąć większą korzyść krańcową muszą kupić więcej dobra, natomiast w przypadku dobra publicznego konsumenci nabywają taką samą ilość dobra, ale po różnej cenie. W przypadku dobra publicznego pokrycie kosztu krańcowego jest możliwe tylko wtedy, gdy cenę (podatek) zapłacą wszyscy nabywcy dobra. Dlatego kryteria alokacji dóbr publicznych muszą być inne niż dóbr prywatnych. Głównym celem teorii jest obiektywizacja kryteriów wyboru przy alokacji dóbr i redystrybucji dochodów, a więc eliminowanie lub ograniczanie arbitralności (narzucania własnego zdania, stanowczości) i woluntaryzmu decyzyjnego władz publicznych. Teoria wyboru publicznego związana jest z kryterium kosztów - korzyści.
Scharakteryzuj pojęcie „sektor publiczny”
Sektor publiczny jest częścią gospodarki, która zajmuje się dostarczaniem dóbr i usług dla państwa i obywateli. Jego działalność ma zastosowanie na poziomie państwowym, regionalnym oraz lokalnym. Aktywność sektora publicznego opiera się przede wszystkim na zapewnieniu obywatelom opieki socjalnej, gwarantowaniu bezpieczeństwa narodowego i planowaniu zagospodarowania przestrzeni. Do sektora publicznego zalicza się wszystkie jednostki organizacyjne, w których własność Skarbu Państwa lub samorządu ma udział większy niż 50%.
Zdefiniuj pojęcie „budżet państwa” według ustawy o finansach publicznych.
jest to plan finansowy zawierający dochody i wydatki państwa związane z realizacją przyjętej polityki społecznej, gospodarczej i obronnej.
Zdefiniuj pojęcie „budżet jednostki samorządu terytorialnego” według ustawy o finansach publicznych.
jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki. Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest uchwalany na rok budżetowy. Rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy.
Funkcja alokacyjna
finanse publiczne są narzędziem alokacji części zasobów gospodarce rynkowej. Skutkiem alokacji części zasobów, którymi dysponuje gospodarka, przez system finansów publicznych jest dostarczenie towarów i usług obywatelom, społecznością lokalnym oraz całemu społeczeństwu. Dostarczanie towarów i usług finansowane jest z funduszy publicznych i następuje z dwojakiego rodzaju zadaniami stawianymi przed państwem:
Zadania publiczne,
Zadania społeczne,
Funkcja redystrybucyjna
umożliwia dokonywanie pożądanych zmian w podziale dochodu narodowego, takich jak np. zmniejszanie dysproporcji w poziomie rozwoju gospodarczego różnych regionów oraz niwelowanie nadmiernego zróżnicowania dochodów różnych grup społecznych i tworzenie warunków bezpieczeństwa socjalnego dla grup najuboższych. Realizację tej funkcji zapewnia system podatkowy oraz wydatki budżetowe, dokonywane głównie w formie tzw. transferów.
Funkcja stabilizacyjna
polega na oddziaływaniu dochodów i wydatków budżetu państwa na życie gospodarcze i społeczne. Za pomocą odpowiednio skonstruowanych systemów podatkowych oraz wydatków budżetowych można np. wpływać na poziom dochodu narodowego i zmiany strukturalne w gospodarce, kształtować poziom akumulacji i tempo wzrostu gospodarczego, regulować poziom i kierunki konsumpcji.
Jedność formalna budżetu.
dotyczy jego wewnętrznej konstrukcji. Wyraża postulat, by wszystkie dochody i wydatki państwa ujęte były w jednym planie finansowym - akcie prawnym, jakim jest budżet i tworzyły jeden scentralizowany fundusz.
Jedność formalna budżetu jest dzięki budowaniu skonsolidowanego bilansu systemu finansów publicznych, obejmującego budżet władz centralnych i budżety władz terenowych (budżety samorządowe).
Scharakteryzuj zasadę jedności materialnej budżetu.
należy do zasad, ponad ustrojowych, czyli obowiązuje niezależnie od ustroju oraz doktryny ekonomicznej. Mówi, że wszystkie dochody i wydatki pastwa powinny być objęte jednym planem - budżetem. A ponadto jedność materialna oznacza to, że dochody tworzące fundusz budżetowy mają przeznaczenie ogólne tzn. nie są z góry związane z określonymi zadaniami finansowanymi z budżetu.
Scharakteryzuj zasadę przejrzystości budżetu.
budżet powinien być podany do publicznej wiadomości
Scharakteryzuj zasadę równowagi budżetowej.
polega na dążeniu do tego, żeby bieżące dochody z podatków i z innych źródeł napływające do budżetu centralnego były wystarczające do pokrycia płatności za produkty i usługi finansowane przez rząd, płatności transferowych i innych wydatków budżetowych.
Scharakteryzuj pojęcie funduszu celowego.
utworzona na mocy aktu prawnego (najczęściej ustawy) forma organizacyjna służąca organom władz publicznych do gromadzenia środków pieniężnych ze ściśle określonych źródeł. Zgromadzone środki pieniężne muszą być przeznaczone na precyzyjnie określone cele. Fundusz z reguły funkcjonuje w okresie dłuższym niż rok. Skutkiem wyodrębnienia środków w postaci funduszu celowego jest zapewnienie źródeł finansowania wybranej dziedziny działalności. Wraz z utworzeniem funduszu oraz określeniem źródeł jego dochodów, celów, które mogą być z tego funduszu finansowane, następuje związanie części środków publicznych z wyznaczonymi zadaniami.
Scharakteryzuj różnice pomiędzy systemem kapitalizacji składek, a systemem repartycyjnym finansowania świadczeń emerytalno-rentowych.
System kapitalizacji składek
Zachowanie realności świadczeń emerytalno-rentowych można osiągnąć przez lokowanie nadwyżek na rynkach finansowych,
Poziom wypłacanych świadczeń zależy od sytuacji na rynkach finansowych, szczególnie kapitałowych (tempo wzrostu gospodarczego, inwestycje, konsumpcja),
Zakłady ubezpieczeń społecznych lub fundusze emerytalne gromadzą fundusz w długich przedziałach czasu,
Działalność finansowa ubezpieczeń emerytalnych opiera się nie tylko na składkach, ale także na dochodach od kapitału,
Na wysokość świadczeń wpływ mają dochody z nagromadzonych kapitałów i trafność ich kalkulacji w perspektywie kilkudziesięciu lat.
System repartycyjny
Zachowanie realności świadczeń emerytalno-rentowych można osiągnąć przez arbitralne decyzje o waloryzacji świadczeń z ubezpieczenia społecznego,
Wypłat dokonuje się zawsze „kosztem” dochodów aktywnej części społeczeństwa,
W ciągu roku należy zgromadzić tyle środków, aby pokryć całoroczne wydatki,
Źródłem finansowania jest bieżąca składka.
Scharakteryzuj pojęcie podatku i jego cechy.
pieniężne, przymusowe, ogólne, nieodpłatne i bezzwrotne świadczenie na rzecz państwa, pobierane na podstawie przepisów prawnych określających wysokość, terminy i inne warunki ich nakładania i pobierania.
Cechy:
Charakter pieniężny - nie można puścić podatku w formie aportów,
Przymusowość - odróżnia podatek od świadczeń dobrowolnych
Stosunek między podatnikiem, a podmiotem uprawnionym do jego nakładania (związek cywilno - prawny) jest stosunkiem podporządkowanym. Obowiązek zapłaty podatku może być wyegzekwowany w trybie egzekucyjnym.
Bezzwrotność - sprowadza się do tego, że uiszczony podatek nie podlega zwrotowi. Wyjątek stawowi nieprawidłowo obliczony bądź zawyżony lub też nałożony niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Nieodpłatność - polega na tym, że podatnik, który uiści podatek nie może liczyć z tego tytułu roszczenia wzajemnego świadczenia ze strony związku cywilno - prawnego (państwa lub gminy) w formie bezpośredniej.
Rodzaje podatków wg:
Kryterium przedmiotowe:
Podatki majątkowe - źródłem jest posiadany już przez podatnika majątek, wartość majątku na skutek nałożenia podatku nie powinna się zmniejszać, (jeśli tak jest to nazywamy go podatkiem realnym, a jeśli źródłem podatku jest dochód z majątku - podatkiem nominalnym),
Podatki od przychodów - płacone w związku z działalnością gospodarczą i osiąganymi z tego tytułu przychodami, podatki te są pobierane przez państwo niezależnie od wyników działalności gospodarczej, pomagają zaspokajać popyt państwa na dochód (pieniądz), są podatkami silnie cenotwórczymi, (czyli są wkalkulowane w cenę towarów i usług), pomagają państwu w równoważeniu budżetu, (gdy państwo realizuje większe niż planowano dochody budżetowe), pokrywane są z dochodów podatników oraz obciążają w sposób powszechny wydatki związane z konsumpcją.
Podatki od dochodów - przedmiotem opodatkowania jest dochód, nawiązują one wprost do nadwyżki ekonomicznej wypracowanej przez podmioty, realizuję zasadę powszechności opodatkowania i sprawiedliwości rozłożenia ciężarów publicznych.
Podatki od wydatków - są to podatki od konsumpcji, w sposób wybiórczy obciążają wydatki związane z konsumpcją. Przedmiotem opodatkowania są wydatki ponoszone na zakup dóbr luksusowych i dóbr uważanych za domenę Skarbu Państwa (alkohol, sól) - podatek od tych wydatków nazywamy akcyzą.
Kryterium związku między ciężarem podatkowym, a ponoszącym go podatnikiem:
Podatki bezpośrednie - istnieje zależność między rodzajem podatku, jego wysokością, trybem płacenia, a podatnikiem (np. podatki dochodowe i majątkowe).
Podatki pośrednie - brak zależności między płaconym podatkiem, a sytuacja dochodową i majątkowa podatnika, są to podatki anonimowe, ukryte (np. wszystkie podatki od sprzedaży - akcyza, podatki przychodowe).
Kryterium ze względu na władztwo podatkowe:
Podatki nakładane przez państwo.
Podatki nakładane przez władze samorządowe - zakres tego władztwa jest uregulowany ustawowo przez państwo.
Kryterium terytorialne:
Podatki centralne
Podatki regionalne
Podatki lokalne
Kryterium wg podmiotowych źródeł pochodzenia, wyróżniamy podatki płacone przez:
Sektor przedsiębiorstw niefinansowych
Sektor instytucji finansowych
Sektor gospodarstw domowych
Sektor zagraniczny
Elementy techniki podatkowej:
1. Podmiot opodatkowania - każda osoba na której ciąży obowiązek podatkowy, wyróżniamy:
Podmiot czynny - państwo, posługujące się przymusem administracyjnym przy ściąganiu podatków, podmiotem tym mogą być również władze samorządowe.
Podmiot bierny - osoby prawne i fizyczne zobowiązane do zapłacenia podatku.
Przedmiot podatku - rzecz luz zdarzenie wywołujące obowiązek podatkowy.
Podstawa opodatkowania - wartościowo określony przedmiot opodatkowania, czasem jednak wyraża się ją w jednostkach fizycznych (podatek od psów).
Stawka podatkowa - relacja kwoty podatku do podstawy opodatkowania.
Stawki podatkowe występują w dwóch formach:
Stawka kwotowa - określa bezpośrednio wielkość podatku należnego władzom publicznym,
Stawka procentowa - określa, jaka część podstawy opodatkowania stanowi zobowiązanie podatkowe, dzielimy ją na:
Stawki stałe (wysokość podatku rośnie w takim samym tempie jak podstawa opodatkowania, stawka podatkowa jest obojętna na zmiany podstawy opodatkowania, dlatego określa się ją też jako stawka proporcjonalna np. podatek linowy),
Stawki zmienne (wysokość podatku zmienia się wraz ze zmianą podstawy opodatkowania, w ramach tych stawek wyróżniamy:
Stawki progresywne - podatek rośnie szybciej niż podstawa opodatkowania, istnieją 3 rodzaje stawek progresywnych:
Progresja globalna (stawkę podatkową stosuje się dla całej podstawy opodatkowania),
Progresja ciągła (podstawę opodatkowania dzieli się na klasy - przedziały podatkowe)
Progresja ciągła ze stawkami kwotowo-procentowymi (polega na tym, że stawka podatkowa dla pierwszego przedziału dochodów ustalana jest w formie procentowej, a dla pozostałych przedziałów w formie kwotowo-procentowej)
Stawki regresywne - stawka podatku maleje wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania,
Stawka degresywna - jest kombinacja stawki progresywnej i stawki proporcjonalnej, przy tej stawce należność podatkowa rośnie szybciej niż podstawa opodatkowania.
Skala podatkowa - informuje jaką stawkę należy zastosować do postawy opodatkowania.
Zwolnienia podatkowe - zwolnienie pewnej grupy podatników (zwolnienie podmiotowe) lub części przedmiotu opodatkowania (zwolnienie przedmiotowe) z obowiązku zapłacenia podatku.
Ulgi podatkowe - częściowe ograniczenie ciężaru podatkowego, wyróżniamy:
Ulgi systemowe - wbudowane są w dany podatek jako obowiązujące wszystkie podmioty, które spełniają określone ustawą warunki,
Ulgi zindywidualizowane - o ich przyznaniu decyduje organ administracji skarbowej, szczególnym rodzajem ulgi zindywidualizowanej jest kredyt podatkowy, (prawo do kredytu jest uzależnione od spełnienia warunków dotyczących m. in. Zatrudnienia)
Ulgi (odliczenia) znormalizowane - stosowane do grupy podatników spełniających określone prawem warunki, najczęściej ustalane kwotowo
Ulgi (odliczenia) nieznormalizowane - przyznawane w ściśle określonych przypadkach (ulgi osobiste)
Zwyżki podatkowe - dany podmiot płaci wyższy podatek niż to wynika z powszechnie obowiązujących zasad.
Wymień i scharakteryzuj fiskalne zasady podatkowe.
Zasada wydajności, państwo powinno sięgać do takiego przedmiotu opodatkowania (rzecz, zdarzenie), który dostarcza dochodów niezbędnych do realizacji funkcji i zadań państwa oraz władz samorządowych. Nie ma, zatem sensu wprowadzanie takich podatków, które przynoszą niewiele dochodów, a których realizacja może pociągać znaczne koszty i ryzyko polityczne.
Zasada elastyczności oznacza, iż podatek powinien reagować na zmieniające się procesy i zdarzenia gospodarcze i społeczne. Podatki (skale podatkowe) powinny być tak skonstruowane, żeby uwzględniały różną w różnym czasie sytuację podatników, jak i całej gospodarki.
Zasada stałości zwraca uwagę państwa na konieczność ograniczonych zmian w systemie podatkowym. Chodzi zarówno o unikanie wprowadzenia nowych podatków, jak też o unikanie zmian w podatkach już istniejących, Nazbyt częste zmiany w systemie podatkowym wywołują negatywne skutki w gospodarce, są też niebezpieczne ze względów społecznych i politycznych, gdyż destabilizują panujący układ stosunków. Przy nadmiernej fluktuacji systemu podatkowego ani przedsiębiorcy ani konsumenci, ani inwestorzy nie mogą podejmować racjonalnych decyzji, zwłaszcza dotyczących dłuższego horyzontu czasu.
Wymień i scharakteryzuj techniczne zasady podatkowe.
Zasada pewności głosi, że podatki powinny być takie, aby były niezawodnym źródłem dochodów państwa. Z drugiej strony, również podatnik powinien z góry wiedzieć, jaki podatek będzie płacił w związku z prowadzoną działalnością lub/i osiąganymi dochodami.
Zasada dogodności, oznacza, że pobór podatku powinien uwzględniać warunki finansowe podatnika, cykl i charakter jego działalności itp. Istotny jest również - z punktu widzenia nakładania podatku oraz jego wymiaru o poboru - przedmiot opodatkowania.
Zasada techniczna, zasada taniości poboru podatku. Chodzi o to, aby koszty realizowania podatków nie uszczuplały nadmiernie dochodów państwa. W przeciwnym razie obciążenie społeczeństwa podatkami musiałoby wzrosnąć.
Wymień i scharakteryzuj zasady podatkowe sprawiedliwości.
Zasadę powszechności, ciężary podatkowe powinny mieć charakter powszechny, czyli każdy obywatel, przedsiębiorca itp. powinien być objęty podatkiem, jeżeli spełnione są warunki powstania stosunku podatkowego (np. wszyscy rolnicy, wszyscy posiadacze nieruchomości itd.),
Zasadę równości, ciężary podatkowe powinny być rozłożone równomiernie na wszystkich podatników. Obciążenie podatników proporcjonalnie do ich dochodów, jednak takie rozwiązanie byłoby niezgodne z zasadą zdolności podatkowej.
Zasadę zdolności podatkowej, podatnik osiągający taki sam dochód, powinien poświęcić na rzecz wspólnoty (państwa) identyczną korzyść, czyli ponieść taką samą ofiarę. Podatki powinny być nakładane w taki sposób, aby dochód po opodatkowaniu był w takim stopniu równy, w jakim jest to możliwe.
Scharakteryzuj krzywą Laffera.
Krzywa Laffera przedstawia zależności pomiędzy wpływami do budżetu państwa z tytułu podatków, a wysokością stopy podatkowej.
Przy niskich skalach progresji podatkowej dochody rosną szybko, ponieważ niewielki ciężar podatkowy powoduje wzrost aktywności gospodarczy, a w koasekuracji wzrost dochodów będących przedmiotem opodatkowania. W miarę podnoszenia stawki podatkowej dochody jeszcze rosną, ale wolniej. Przedstawia to odcinek AB, a jeszcze wyraźniej BC. W punkcie C (najwyższy dochód) następuje przesilenie dalszy wzrost stawki podatkowej będzie wywoływał ograniczenie działalności gospodarczej, a w konsekwencji spadek dochodów budżetu. W krańcowych przypadkach 100% dochód zanika zupełnie. Krzywa Laffera pokazuje też zależność odwrotną to znaczy zmniejszenie stawki podatkowej z E do D, spowoduje wzrost dochodów państwa z tytułu podatków.
Rodzaje przyczyn ucieczki przed podatki:
Moralne
Wśród nich wyróżniamy dualizm postępowania pod względem norm etycznych. Obywatel ściślej przestrzega norm odnoszących się do życia prywatnego niż do życia publicznego. Wiąże się z tym gorsza pozycja podatnika wobec państwa. Państwo zachęca podatnika do ucieczki przed podatkiem, m.in. poprzez narzucanie mu swojej decyzji oraz podwyższanie stawki podatkowej.
Polityczne
Odgrywają dość istotną rolę w momencie, kiedy podatnik nie akceptuje panującego ustroju, ignoruje zobowiązania podatkowe czy ma inne preferencje co do wykorzystania funduszy publicznych. Owe przyczyny ucieczki od podatku miały miejsce w Polsce w okresie transformacji.
Ekonomiczne
Występują w momencie niemożności przerzucenia podatków na inne podmioty. Podatnik dążąc do zachowania przedsiębiorstwa czy poziomu konsumpcji zdolny również istnienie szarej strefy. Ważnym problemem dla władz podatkowych jest tworzenie się międzynarodowych przedsiębiorstw, które oddziałują na przepływ dochodów pomiędzy krajami.
Techniczne
Wiążą się z wysokim stopniem skomplikowania współczesnych systemów podatkowych. Wywołane są rozwojem gospodarczym oraz złożonością stosunków ekonomicznych. Mogą przyjmować określone formy.:
Unikanie podatku, np. powstrzymywanie się od zakupu opodatkowania dóbr oraz odmowa przyjęcia spadku.
Oszustwa podatkowe, np. zatajenie materialne, zatajanie rachunkowe oraz fałszywe kwalifikowanie.
Co to jest przerzucalność podatków?
Przerzucalność podatków to przerzucanie ciężarów podatkowych podatnika na inne podmioty. Ma charakter ekonomiczny, gdyż dokonuje się przez mechanizm rynkowy.
Dla lepszego zrozumienia istoty przerzucalności podatków dzielimy je na:
Podatki pośrednie - łatwe do przerzucenia, np. podatki typu akcyzowego oraz podatek od wartości dodanej,
Podatki bezpośrednie - trudniejsze do przerzucenia, np. podatek od dochodów indywidualnych, od majątku oraz darowizny.
Mechanizm przerzucalności podatków może odbywać się dwoma sposobami:
Przerzucalność w przód - wzrost cen sprzedanych wyrobów, aby zrekompensować nałożony na podatnika ciężar,
Przerzucalność wstecz - próby wymuszenia obniżki kosztów działalności podatnika.
Scharakteryzuj prawo Wagnera
Prawo to jest nazwane prawem wzrastających wydatków publicznych. Sprowadza się to do obserwacji, że mechanizm rynkowy nie jest w stanie sprostać potrzebom ludzkim, gdyż potrzeby publiczne rosną szybciej od potrzeb indywidualnych. Przyczyny to m.in. wzrost ludności i coraz bardziej skomplikowane struktury państwowe. Prawo to było uzasadnieniem państwa dobrobytu. Teoria finansów publicznych Wagnera przyczyniła się do rozwoju ubezpieczeń społecznych, w których państwo odegrało ważną rolę. Teoria ta przyczyniła się do rozwoju ubezpieczeń społecznych między innymi w Anglii i Niemczech.
Scharakteryzuj pojęcie deficytu budżetowego.
różnica pomiędzy dochodami budżetu państwa, a wydatkami odnotowanymi w danym roku.
Deficyt budżetowy, a deficyt jednostek sektora finansowania publicznych według ustawy o finansach publicznych.
Różnica polega na tym, że deficyt budżetowy to ujemna różnica między dochodami, a wydatkami budżetu państwa, natomiast deficyt sektora finansów publicznych to ujemna różnica między dochodami publicznymi, a wydatkami publicznymi, ustalona dla okresu rozliczeniowego.
Scharakteryzuj pojęcie długu publicznego.
Suma niespłaconych należności państwa i jednostek samorządu terytorialnego z tytułu zaciągniętych pożyczek i kredytów oraz udzielonych innym podmiotom poręczeń. Głównym źródłem powstawania długu publicznego jest występowanie w kolejnych latach deficytów budżetowych państwa i samorządów, finansowanych emisją bonów oraz obligacji, a także zaciąganie kredytów i pożyczek. Dług publiczny obejmuje zobowiązania z różnych okresów wraz z należnymi odsetkami. Wierzycielami długu publicznego mogą być krajowe i zagraniczne instytucje finansowe, podmioty gospodarcze, a także osoby fizyczne.
Dług skarbu państwa, a dług publiczny według ustawy o finansach publicznych.
Państwowy dług publiczny i dług Skarbu Państwa
Przez państwowy dług publiczny rozumie się normalne zadłużenie sektora publicznego ustalone po odjęciu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.
Natomiast dług Skarbu Państwa jest tylko elementem państwowego długu publicznego, ponieważ nie każde zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych jest zadłużeniem Skarbu Państwa (a to, dlatego, że niektóre, ale wyłącznie państwowe jednostki posiadają osobowość prawną i mają swój majątek).
Depozyty papierów wartościowych
Zajmuje się ewidencją, przechowywaniem i transferem transakcji na Giełdzie Papierów Wartościowych, w szczególności, gdy papiery wartościowe i inne instrumenty finansowe są emitowane w formie zdematerializowanej i „przechowuje się je w formie zapisów na elektronicznych nośnikach informacji”.